Ustawa z dnia 13 października

1998 r.

o systemie ubezpieczeń

społecznych

(Dz. U. Nr 137, poz. 887 z

późn. zm.)

Art. 2. 1. ustawy określa :



zasady i warunki podlegania
ubezpieczeniom społecznym



zasady poboru i dystrybucji składek na
ubezpieczenia społeczne



ogólne zasady działania zreformowanego
ZUS-u



zasady funkcjonowania FUS i wydzielonych
w jego ramach

Definicja systemu ubezpieczeń

społecznych

System gwarantowanych ustawowo,
związanych
z pracą świadczeń, pokrywających potrzeby
związane ze zdarzeniami losowymi (czyli
ryzyko ubezpieczeniowe) realizowanych przez
powołane
do tego instytucje i finansowanych na
zasadzie rozłożenia się rozliczeń i świadczeń
w całości lub
w części na osoby do nich uprawnione.

Ubezpieczenie społeczne

praca - zdarzenie losowe

ŚWIADCZENI

E PIENIĘŻNE

EMERYTURA ---------------

RENTA

Łączna kwota uzyskana ze składek

jest dzielona przez liczbę świadczeniobiorców

Ubezpieczenia społeczne maja

charakter :



przymusowy – obowiązkowy (wynika to z
ustawy)



powszechny



solidarnościowy, międzypokoleniowy –
płacą pracujący (nie ma wpływu inflacja)

płacą

pracodaw

cy

pracownicy

budżet

Art. 1 Ubezpieczenie społeczne

obejmuje :



ubezpieczenie emerytalne



ubezpieczenie rentowe



ubezpieczenie w razie choroby i
macierzyństwa zwane dalej
„ubezpieczeniem chorobowym”



ubezpieczenie z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych, zwane dalej
„ubezpieczeniem wypadkowym”

Ubezpieczenia społeczne

obejmują ryzyko

ubezpieczeniowe :



choroba (stan przejściowy, krótkotrwały – do 6
miesięcy)
w ramach, tzw. czasowej niezdolności do pracy



niezdolność do pracy długotrwała lub trwała (dawniej
inwalidztwo)



starość – wiek emerytalny (zależnie od płci i stażu pracy
oraz zdolności do pracy)



bezradność – konieczność opieki innych osób, tzn.
niezdolność
do samodzielnej egzystencji



wypadek przy pracy, choroba zawodowa

 śmierć żywiciela – świadczenia dla członków

rodziny

 różne sytuacje rodzinne

Wypłacalność świadczeń z ubezpieczeń

społecznych jest gwarantowana przez

Państwo (budżet) ustawowo.

zasiłki

rodzinne

opiekuńcze

wychowawcze

Art. 2a. 1. Ustawa stoi na gruncie

równego traktowania wszystkich

ubezpieczonych bez względu na

płeć, stan cywilny, stan rodzinny.

Zasada równego traktowania dotyczy w szczególności :



warunków objęcia systemem ubezpieczeń
społecznych



obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek
na ubezpieczenie społeczne



obliczania wysokości świadczeń



okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do
świadczeń

Ubezpieczony, który uważa,

że nie zastosowano wobec

niego zasady równego

traktowania,

ma prawo dochodzić roszczeń

z tytułu ubezpieczeń

z ubezpieczenia społecznego

przed sądem.

Art. 3. 1. Zadania z zakresu

ubezpieczeń

społecznych

realizują :



ZUS



otwarte fundusze emerytalne



inne zakłady emerytalne



płatnicy składek

Art. 6. 1. Finansowanie

ubezpieczeń

Społecznych



składki na ubezpieczenie emerytalne i
rentowe płacą w równych częściach
ubezpieczeni i płatnicy składek
(pracodawcy)



składki na ubezpieczenia chorobowe płacą w
całości, z własnych środków sami
ubezpieczeni



ubezpieczenie wypadkowe – płacą w całości
płatnicy składek z własnych środków

Art. 55 W ramach FUS

wyodrębnia się

fundusze :



emerytalny - z którego finansowane są emerytury



rentowy - z którego finansowane są wypłaty
- rent z tytułu niezdolności do pracy
- rent szkoleniowych
- rent rodzinnych
- dodatków do rent rodzinnych dla sierot zupełnych
- dodatków pielęgnacyjnych
- zasiłków pogrzebowych
- świadczenia zlecone ZUS-owi do wypłaty,
podlegające

finansowaniu z budżetu państwa

- wydatki na prewencje rentowe

 chorobowy

 wypadkowy

 rezerwowy

rezerwowe dla

Ubezpieczeń

rentowych oraz

chorobowego

Ubezpieczenia

chorobowego

Art. 69

Do zakresu działania Zakładu należy

także prowadzenie prewencji rentowej,

obejmującej m.in. rehabilitację

leczniczą ubezpieczonych zagrożonych

całkowitą lub częściową niezdolnością

do pracy albo osób pobierających rentę

okresową.

Art. 73 Zwierzchni nadzór nad

orzecznictwem

lekarskim

Zwierzchni nadzór nad orzecznictwem
lekarskim dla celów ubezpieczeń
społecznych należy do zakresu działania
Prezesa Zakładu.

Art. 77. ust. 4 i 5 Zwolnienie

od kosztów, udostępnianie

dokumentacji



Zakład zwraca osobom wezwanym do
osobistego stawiennictwa w sprawach
świadczeń z ubezpieczeń społecznych i
innych świadczeń wypłacanych przez Zakład
poniesione koszty przejazdu



W sprawach świadczeń z ubezpieczeń
społecznych Zakład ma prawo do
nieodpłatnego korzystania z dokumentacji
medycznej zakładu opieki zdrowotnej

Art. 80 i 82 Obowiązki

ubezpieczonych

W celu ustalenia prawa do świadczeń oraz ich wysokości

ubezpieczeniu zobowiązani są do :

1) przedstawienia stanów faktycznych mających wpływ na prawo lub

wysokość świadczeń,
2) informowania o wszelkich zmianach mających wpływ na

świadczenie,
3) przedkładania na żądanie środków dowodowych,
4) osobistego stawiennictwa, jeżeli okoliczności sprawy tego

wymagają,
5) poddania się badaniom lekarskim , a także leczeniu lub

rehabilitacji,

jeżeli oczekuje się, że leczenie lub rehabilitacja przywróci

zdolność

do pracy lub spowoduje, że zdolność do pracy zostanie zachowana.

W przypadku gdy ubezpieczony utrudnia możliwość wyjaśnienia

wszystkich okoliczności sprawy, Zakład może, w drodze decyzji,

wstrzymać wypłatę świadczenia lub zawiesić postępowanie do chwili

podjęcia współpracy.

Tryb odwoławczy



od decyzji Zakładu przysługuje odwołanie do
właściwego sądu w terminie i według zasad
określonych w przepisach Kodeksu
postępowania cywilnego



odwołanie do sądu przysługuje również w razie
niewydania decyzji w terminie 2 miesięcy, licząc
od dnia zgłoszenia wniosku o świadczenie lub
inne roszczenia.

Art. 50 ust. 3 i 4

Ochrona danych osobowych



Dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego i na
koncie płatnika składek mogą być udostępniane
sądom, prokuraturom, organom kontroli skarbowej,
organom podatkowym, komornikom sądowym,
ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom
pomocy rodzinie oraz Komisji Nadzoru Ubezpieczeń
i Funduszy Emerytalnych, z uwzględnieniem
przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.



Dane te udostępnia się na wniosek osób fizycznych i
płatników składek, których dotyczą informacje
zawarte na kontach.

Art. 73

 W każdym stadium postępowania organ

administracji publicznej obowiązany

jest umożliwić

stronie przeglądanie akt sprawy oraz

sporządzanie

z nich notatek i odpisów

 Strona może żąządać uwierzytelnienia

sporządzonych przez siebie odpisów z

akt sprawy lub

wydania jej z akt sprawy

uwierzytelnionych odpisów,

o ile jest to uzasadnione ważnym

interesem strony.