Slajd 1

Wykład IV

Dochody wydatki budżetu

państwa

I. Układ dochodów w ustawie budżetowej.
II. Struktura dochodów budżetu państwa w

2007 r.

III. Hierarchia wydatków budżetu państwa w

2007 r.

IV. Związki budżetu państwa z innymi

funduszami

publicznymi.

Układ dochodów w ustawie

budżetowej

DOCHODY PODATKOWE I NIEPODATKOWE

Dochody podatkowe:
Podatki pośrednie:

- podatek od towarów i usług,
- podatek akcyzowy,
- podatek od gier.

Podatki bezpośrednie:

- podatek dochodowy od osób fizycznych,

- podatek dochodowy od osób prawnych

Dochody niepodatkowe:

• dywidendy,

• wpłaty z zysku NBP,

• cło,

• dochody jednostek budżetowych,

• wpłaty JST,

• dochody zagraniczne.

ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ I INNYCH ŹRÓDEŁ

NIE
PODLEGAJĄCYCH ZWROTOWI

Odpowiednik terminu VAT

w językach narodowych państw UE-27

Państwo członkowskie

Odpowiednik VAT

Austria

Mehwertsteuer (MWSt)

Umsatzsteuer (USt)

Belgia

Belasting over de Toegevoegde Waarde

(BTW)

Tax sur la Valeur

Dania

Mervärdiafgift

Finlandia

Arvonlisävero (ALV)

Francja

Taxe sur la Valeur Ajoutée (TVA)

Grecja

Arithmos Forologikou Mitroou (FPA)

Hiszpania

Impuesto sobre el Valor Añadido (IVA)

Holandia

Omzetbelasting (OB)

Belasting over de Toegevoegde Waarde

(BTW)

Irlandia

Value Added Tax

Luksemburg

Taxe sur la Valeur Ajoutée (TVA)

Niemcy

Mehwertsteuer (MWSt)

Umsatzsteuer (USt)

Portugalia

Imposto sobre o Valor Acrescentado (IVA)

Szwecja

Mervärdeskatt (MOMS)

Wielka Brytania

Value Added Tax

Włochy

Imposta sul Valor Aggiunto (IVA)

Cypr

Φόρος Пροστιθέμενης Аζίας (ФПА)

Czechy

Daň z přidané hodnoty - DPH

Estonia

Käibemaks

Litwa

Pridetines vertes mokestis (PVM)

Łotwa

Pievienotãs věrtibas nodoklis

Malta

Value Added Tax

Polska

Podatek od towarów i usług

Słowacja

Daň z přidanej hodnoty – DPH

Słowenia

Davek na dodano vrednost (DDV)

Węgry

Altalanos Forgalmi Ado (AFA)

Bułgaria

данък върху добавената стойност

Rumunia

taxa pe valoarea adăugată

(TVA)

Podstawowe stawki VAT w wybranych krajach poza UE w 2001 roku

24,5

7,6

Węgry

Islandia

Norwegia

Polska

Czechy

Chorwacja

Słowenia

Estonia

Turcja

Meksyk

Australia

Korea

Szwajcaria

Canada

J aponia

Czynniki determinujące znaczenie

wpływów z PTU do budżetu

państwa

 Podatek od towarów i usług zasila budżet państwa
w całości,
w przeciwieństwie do podatków dochodowych z
których
wpływy są dzielone pomiędzy NFZ i JST.

 Stawka PTU należy do najwyższych stawek VAT w
UE i na
świecie.

 Zakres podmiotowy i przedmiotowy podatku od
towarów i
usług jest bardzo szeroki.

 Wpływy z VAT są silnie skorelowane z sytuacją
gospodarczą –
koniunktura przyczynia się do szybkiego wzrostu
dochodów
budżetowych.

Podział wpływów z PDOF

NFZ

Składka zdrowotna
odliczana od podatku

MIASTA

GMINY

POWIATY

UDZIAŁY JST W PDOF

BUDŻET

PAŃSTWA

24 MLN PODATNIKÓW

Wpływy ogółem z podatku

dochodowego od osób fizycznych w

2005 roku

69 651

Wpływy do budżetu państwa (bez ryczałtu

od przychodów i podatku liniowego)

19 449

Wpływy Funduszu Zdrowia

27 344

Wpływy do budżetów gmin (bez miast na

prawach powiatu)

6 270

Wpływy do budżetów miast na prawach

powiatu

9 089

Wpływy do budżetów powiatów

1 805

Wpływy do budżetów województw

599

Karta podatkowa

121

Ryczałt od przychodów

ewidencjonowanych

1 350

Podatek liniowy (bez udziałów JST)

3 624

Środki z Unii

Europejskiej

Według Ministerstwa Finansów są to (sic!):

Przekazania

na dochody

budżetu państwa łącznej kwoty 7

mld zł w ramach WPRiR; kwotę tę stanowią

refundacje

wcześniejszego prefinansowania

zadań WPRiR w

wysokości 3.8 mld zł, płatności pośrednich w ramach PROW
(2004-06 w wysokości 2.7 mld zł);
środki UE na rozpoczęcie realizacji POROW 2007-13 w
wysokości 0,6 mld zł;
powstanie ww. tytułów dochodowych jest związane ze zmianą
od roku 2007 zasad finansowania WPRiR, wynikającą z
krajowego systemu finansów publicznych.

PROW/POROW = Program Operacyjny Rozwoju
Obszarów Wiejskich
WPRiR = (Wspólna Polityka Rolna i Rybacka

Dochody jednostek

budżetowych

Głównymi pozycjami dochodów jednostek budżetowych są
dochody w następujących działach:

 obsługa długu publicznego krajowego (dochody ze
sprzedaży
obligacji, odsetki od kredytów, pożyczek, dochody z
gwarancji i
poręczeń),

 wymiar sprawiedliwości (dochody z tytułu opłat
sądowych tytułu
grzywien, mandatów i innych kar pieniężnych od
ludności),

 gospodarka mieszkaniowa (zasoby Agencji
Nieruchomości Rolnych)

 administracja publiczna (mandaty nakładane przez
policję),

 handel (tymczasowa składka restrukturyzacyjna
związana z reformą
rynku cukru).

Razem wpływy w tych działach stanowią 85,9%
planowanych na 2007 rok dochodów jednostek
budżetowych.

Dywidendy

Na dochody budżetu państwa z tytułu dywidend i
wpłat z zysku składają się następujące pozycje:

wpłaty z zysku od przedsiębiorstw
państwowych i
jednoosobowych spółek Skarbu Państwa,

dywidendy od udziałów Skarbu Państwa w
spółkach.

Wpłaty z zysku NBP

Wysokość wpłat z zysku NBP zależy od:

• kształtowanie się kursu walutowego,

• cen rynkowych zagranicznych papierów
wartościowych,

• wysokość stóp procentowych na rynkach
zagranicznych i
krajowym,

• poziomu płynności w sektorze bankowym,

• wielkość sprzedaży walut obcych.

Wpłaty JST

Gminy

Województwa

Powiaty

Gminy

Województwa

Powiaty

wpłaty JST

część
równoważącą
subwencji
ogólnej

BUDŻET

PAŃSTW

REDYSTRYBUCJA PIONOWA

Art. 29. Ustawy o dochodach JST
1. Gminy, w których wskaźnik G jest większy niż 150% wskaźnika Gg, dokonują
wpłat do budżetu państwa, z przeznaczeniem na część równoważącą subwencji
ogólnej dla gmin.
2. Kwotę rocznej wpłaty oblicza się mnożąc liczbę mieszkańców gminy przez kwotę
wynoszącą:
1) 20% nadwyżki wskaźnika G ponad 150% wskaźnika Gg - dla gmin, w których
wskaźnik G jest nie większy niż 200% wskaźnika Gg;
2) 10% wskaźnika Gg, powiększoną o 25% nadwyżki wskaźnika G ponad
200% wskaźnika Gg - dla gmin, w których wskaźnik G jest większy niż
200% i nie większy niż 300% wskaźnika Gg;
3) 35% wskaźnika Gg, powiększoną o 30% nadwyżki wskaźnika G ponad
300% wskaźnika Gg - dla gmin, w których wskaźnik G jest większy niż
300% wskaźnika Gg.

Art. 20 Ustawy o dochodach JST

Wskaźnik G oblicza się dzieląc kwotę dochodów podatkowych
gminy, uzyskanych
w roku poprzedzającym rok bazowy, przez liczbę mieszkańców
gminy.

Wskaźnik Gg oblicza się dzieląc sumę dochodów podatkowych
wszystkich
gmin, uzyskanych w roku poprzedzającym rok bazowy, przez liczbę
mieszkańców
kraju.

Dochody zagraniczne

przewidywane pozaplanowe dochody z tytułu sprzedaży
zabezpieczeń
obligacji Brady’ego (collaterale),

pozaplanowe dochody z tytułu skarbowych papierów
wartościowych
wyemitowanych za granicą,

kwota odsetek od środków na rachunku walutowym
Ministerstwa Finansów.

odsetki i opłaty od udzielonych przez Polskę kredytów i
pożyczek
zagranicznych oraz od rachunków specjalnych,

odsetki otrzymane od podmiotów krajowych z tytułu
udostępnionych kredytów
zagranicznych z Banku Światowego,

dochody z tytułu gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa,

Subwencja ogólna dla JST

36,3 mld zł w 2007 roku

Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego, subwencja ogólna dla jednostek
samorządu terytorialnego składa się z:

- części oświatowej dla gmin, powiatów i
województw
(27,7 mld zł),
- części wyrównawczej dla gmin, powiatów i
województw,
- części równoważącej dla gmin i powiatów,
- części regionalnej dla województw.

Dotacje dla gmin

Dotacje dla gmin przeznaczane są głównie na
finansowanie i dofinansowanie zadań z zakresu
pomocy społecznej

(12,6 mld zł - 97,9% dotacji zaplanowanych dla
gmin), w postaci:

- wypłaty zasiłków stałych oraz minimalnej
gwarantowanej wysokości zasiłków okresowych,

- działalność ośrodków pomocy społecznej,

- realizację Programu wieloletniego „Pomoc Państwa
w zakresie dożywiania”,

- działalność ośrodków wsparcia,

- realizację świadczeń rodzinnych (zasiłek rodzinny,
dodatki do tego zasiłku, zasiłek pielęgnacyjny,
świadczenie pielęgnacyjne).

Dotacje dla powiatów

Powiaty otrzymują z budżetu państwa dotacje w
wysokości 3,3 mld zł co stanowi 20,3% łącznej
kwoty dotacji dla JST
Są one przeznaczone głównie na:

dofinansowanie utrzymania w ponadgminnych
domach
pomocy społecznej,

działalność powiatowych ośrodków wsparcia
dla osób z
zaburzeniami psychicznymi,

bezpieczeństwo publiczne i ochronę
przeciwpożarową,

ochronę zdrowia (ubezpieczenie zdrowotne za
nieposiadających uprawnień do ubezpieczenia
zdrowotnego)

Dotacje dla województw

Najmniej dotacji jest przekazywanych z budżetu

państwa do samorządów województw 243 mln zł, co
stanowi 1,5% dotacji zaplanowanych dla JST.

Przykłady:
dofinansowanie zadań objętych mecenatem

państwa w dziedzinie kultury,

ochronę zdrowia – głównie staże podyplomowe

lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych,

pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej i

pomocy społecznej (np. finansowanie służby
zastępczej)

Środki własne UE = składka do

budżetu UE

10,7 mld zł

Cła rolne i opłaty cukrowe (TOR) –
75%

II. Cła handlowe (TOR) – 75%.
III. Udział w wpływach z VAT (plus

rabat brytyjski).

IV. Wpłaty państw członkowskich

zależne od DNB, tzw. czwarte
źródło.

Jak liczyć rabat brytyjski

Obliczenie jednolitej stawki referencyjnej zasobów własnych opartych na VAT (art. 2 ust. 4 decyzji

2000/597/WE, Euratom):

Jednolita stawka (%) = maksymalna stawka referencyjna – stawka

zamrożona

A. Maksymalna stawka poboru w 2007 r. wynosi 0,50 %.
B. Ustalenie stawki zamrożonej wynikającej z korekty nierównowagi budżetowej przyznanej

Zjednoczonemu Królestwu (art. 2 ust. 4 lit. b) decyzji 2000/597/WE, Euratom):

(1) Obliczenie teoretycznego udziału krajów o ograniczonym obciążeniu finansowym:
Zgodnie z art. 5 ust. 1 decyzji 2000/597/WE, Euratom wkład finansowy Niemiec (D), Niderlandów (NL),

Austrii (A) i Szwecji (S) jest ograniczony do jednej czwartej ich normalnego wkładu.

Wzór dla kraju o ograniczonym obciążeniu finansowym, np. dla Niemiec:

Teoretyczna składka VAT Niemiec = [ograniczona podstawa VAT Niemiec / (ograniczona podstawa VAT UE

– ograniczona podstawa VAT Zjednoczonego Królestwa)] × 1/4 × korekta dla Zjednoczonego Królestwa

Przykład: Niemcy:
Teoretyczna składka VAT Niemiec = 9 919 942 000 / (53 473 109 000 – 9 693 423 000) x 1/4 x 5 251 202

631 =

297 464 591
(2) Obliczanie stawki zamrożonej
Stawka zamrożona = [korekta dla Zjednoczonego Królestwa – teoretyczne składki VAT (D + NL + A +

S)] / [ograniczona baza VAT UE – ograniczone bazy VAT (UK+ D + NL + A + S)]

Stawka zamrożona = 5 251 202 631 – (297 464 591 + 76 765 475 + 34 259 575 + 39 897 761)] / [53 473

109 000 – (9 693 423 000 + 9 919 942 000 + 2 559 999 000 + 1 142 499 000 + 1 330 523 000)]

Stawka zamrożona = 0,166609823430018 %

Stawka jednolita

0,5 % – 0,166609823430018 % = 0,333390176569982 %

Obowiązkowe ubezpieczenia

społeczne

WYDATKI

259 MLD

ROZCHODY

204 MLD

Dochod

124 mld

22 mld

zł

14,5 mld
zł

Składki

Wydatki

124

mld

Emerytu

74 mld

Renty

35 mld

Dochod

Dotacja

14 mld

Składki

2 mld zł

Wydatki

16 mld

Emerytu

Renty

ZUS

KRUS

OFE

FUS

FER

Składki

•
emerytalna
,

• rentowa,

•
chorobowa
,

•
wypadkow
a

Obrona narodowa

Stan liczebny przed Sił Zbrojnych ma wynieść docelowo ok. 150 tys.
żołnierzy.

Nakłady w 2007 r. na obronę narodową kształtowane udziałem w PKB wyniosą
20,2 mld zł i w porównaniu do roku 2006 będą wyższe o 11,8%, tj. o 2,1 mld
zł.

Cele stojące przed obroną narodową zostały sformułowane w oparciu o
Strategię Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej,
Strategię Wojskową Rzeczypospolitej Polskiej, Polityczno-Strategiczną
Dyrektywę Obronną, a także Wytyczne Ministerialne NATO 2003 i ujęte w
Programie Rozwoju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2005-
2010.

Cele i zadania szczegółowe podporządkowane są strategicznemu celowi
narodowemu, jakim jest stopniowe osiąganie, do końca 2008 r., przez 1/3 Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej pełnej interoperacyjności w
ramach NATO, w zakresie uzbrojenia, wyposażenia, mobilności i możliwości
działania wojsk w każdych warunkach.
Sposobem realizacji celu strategicznego jest:
− poziom wydatków obronnych nie niższy niż 1,95% PKB roku
poprzedniego;
− finansowanie programu samolotowego,
− osiągnięcie co najmniej 20% udziału wydatków majątkowych w
strukturze wydatków,
− dalsze zwiększanie stopnia uzawodowienia Sił Zbrojnych, przy jednoczesnej
poprawie warunków socjalno-bytowych żołnierzy

Pomoc społeczna

System pomocy socjalnej ma na celu wsparcie materialne
niezamożnych rodzin

z dziećmi na utrzymaniu, pomoc osobom i rodzinom w przezwyciężaniu

trudnych sytuacji

życiowych, których nie są w stanie pokonać przy wykorzystaniu
własnych środków,
uprawnień i możliwości, doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia
osób i rodzin,
a także do ich integracji ze środowiskiem.

Pomoc materialna realizowana jest głównie poprzez świadczenia
rodzinne:

- zasiłek rodzinny, dodatki do tego zasiłku,

- świadczenie pielęgnacyjne i zasiłek pielęgnacyjny,

- zaliczkę alimentacyjną,

- zasiłki i pomoc rzeczową z pomocy społecznej,

- rentę socjalną,
- świadczenia i zasiłki przedemerytalne.

Od dnia 2006 r. realizacja świadczeń rodzinnych została w całości
przekazana gminom i jest finansowana z budżetu państwa w
formie dotacji celowej na zadania z zakresu administracji rządowej.

Bezpieczeństwo publiczne

Zadania w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego obejmują:
- ochronę obywateli i utrzymanie porządku publicznego,
- zredukowanie poziomu przestępczości i poprawę społecznego

poczucia bezpieczeństwa,

- ochronę granicy państwowej i kontrolę ruchu granicznego,

- zapewnienie bezpieczeństwa placówkom dyplomatycznym,

obiektom państwowym i innym obiektom użyteczności publicznej,

- ochronę przeciwpożarową, działalność ratowniczo-gaśniczą oraz

zapobiegawczą,

-   obronę cywilną,
-   działalność wywiadu i kontrwywiadu,
-    zwalczanie korupcji w życiu publicznym i gospodarczym,

realizację zadań wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej.

Zadania powyższe wykonywane są przez umundurowane służby tj.:
Policję, Państwową Straż Pożarną, Straż Graniczną, Biuro Ochrony

Rządu, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencję

Wywiadu, a także Centralne Biuro Antykorupcyjne.

Rolnictwo i rozwój wsi

1) Finansowanie z budżetu wspólnotowego i krajowego
poszczególnych mechanizmów
interwencji rynkowych, płatności bezpośrednich (w tym odrębna
płatność z tytułu cukru)
oraz wspierających rynek owoców, warzyw i ryb – w ramach Wspólnej
Polityki Rolnej i
Rybackiej.

2) realizacja zobowiązań podjętych w ramach działań określonych na
lata 2004 – 2006 w
programach:
- Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich, finansowanego z budżetu
wspólnotowego i
współfinansowania krajowego,
- Sektorowym Programie Operacyjnym ”Restrukturyzacja i
modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” i Sektorowym
Programie
Operacyjnym ”Rybołówstwo i przetwórstwo ryb” finansowanych z
budżetu
wspólnotowego, współfinansowania krajowego i środków własnych
beneficjentów,

3) wdrażanie działań określonych na lata 2007 – 2013 w programach:
- Program Operacyjny Rozwoju Obszarów Wiejskich,
- Program Operacyjny „Zrównoważony rozwój rybołówstwa i
nadbrzeżnych
obszarów bałtyckich”,

Szkolnictwo wyższe

Na finansowanie zadań szkolnictwa wyższego w roku 2007
zaplanowano w budżecie
państwa środki w wysokości 10 mld zł.

Na działalność dydaktyczną uczelni związaną z kształceniem
studentów, doktorantów oraz kadr naukowych (ok. 7,8 mld zł).

W znacznej mierze zostaną one skierowane do uczelni
publicznych, jednakże na dotacje

dla uczelni niepublicznych

przewidziano również kwotę w wysokości

0,4 mld

zł, z czego

zdecydowana większość przeznaczona zostanie na pomoc
materialną dla studentów i doktorantów tych uczelni.

W budżecie państwa na rok 2007, na pomoc materialną dla
studentów oraz doktorantów przyznawaną przez poszczególne
uczelnie, zaplanowano środki w łącznej kwocie 1,7 mld zł, w tym
95 mln zł na potrzeby Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich.

Administracja publiczna

Wydatki ogółem zostały zaplanowane w wysokości 9,1
mld zł, z tego wydatki bieżące – 8,6 mld zł, a wydatki
majątkowe – 0,55 mld zł

Wybrane pozycje

 Utrzymanie i funkcjonowanie służb skarbowych (izby i
urzędy
skarbowe oraz urzędy kontroli skarbowej) – 2,9
mld zł zł.

 Wydatki izb celnych i urzędów celnych – 0,9 mld zł.

 Utrzymanie placówek zagranicznych – 0,7mld zł,

 Utrzymanie i funkcjonowanie central ministerstw
(łącznie z
Kancelarią Prezesa Rady Ministrów) – 1,5 mld zł.

 Zadania realizowane przez wojewodów 0,9 mld zł, z
tego
utrzymanie i funkcjonowanie urzędów
wojewódzkich – 0,5 mld zł.

Wymiar sprawiedliwości

Wydatki związane z wymiarem sprawiedliwości obejmują nakłady na
funkcjonowanie
sądownictwa powszechnego, prokuratur, więziennictwa,
zakładów poprawczych i schronisk
dla nieletnich, w 2007 r. wyniosą

8,4 mld zł.

Podstawowe zadania sądownictwa wykonywane będą przez 8.470
sędziów i 2.502
asesorów przy pomocy 34.285 urzędników sądowych oraz 4.837
kuratorów sądowych.
Na zadania realizowane przez sądownictwo powszechne, a
sklasyfikowane w dziale
wymiar sprawiedliwości zaplanowano wydatki w wysokości 4,8 mld
zł.

Na zadania wykonywane przez jednostki powszechne prokuratury
w ustawie
budżetowej na rok 2007 zaplanowano wydatki w wysokości 1,3 mld
zł, co w stosunku
do 2006 r. oznacza wzrost o 104.621 tys. zł.

Nakłady na więziennictwo w 2007 r. wyniosą 2 mld zł.

Podstawowe zadania więziennictwa wykonywane będą przez 25.622
funkcjonariuszy Służby Więziennej.

Wydatki zdterminowane

• subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego

• wydatki na infrastrukturę transportu lądowego (których wysokość nie może być

niższa niż 18% planowanych na dany rok wpływów z podatku akcyzowego od paliw

silnikowych)

• wydatki na obronę narodową, które muszą stanowić 1,95% prognozowanego na

2006 r. PKB,

• składki do budżetu Unii Europejskiej,

• koszty obsługi długu publicznego,

• wydatki urzędów naczelnych organów władzy państwowej i ochrony prawa oraz

sądownictwa, a także wydatki sądów powszechnych, które – na podstawie ustawy o

finansach publicznych – włączone są przez Ministra Finansów do projektu ustawy

budżetowej,

• dotacje dla FUS i FER, w związku z gwarancjami Państwa wypłaty świadczeń

emerytalnorentowych,

• renta socjalna oraz zasiłki i świadczenia przedemerytalne,

• świadczenia rodzinne i zaliczkę alimentacyjną oraz zasiłki z pomocy społecznej,

• świadczenia finansowane z budżetu państwa zlecone do wypłaty ZUS i KRUS

• składki na ubezpieczenie zdrowotne finansowane z budżetu państwa oraz składki

na ubezpieczenie społeczne za osoby przebywające na urlopach wychowawczych i

macierzyńskich,

• wydatki refundowane z budżetu Unii Europejskiej,

• świadczenia emerytalno - rentowe żołnierzy i funkcjonariuszy.

DOCHODY

175 MLD

DEFICYT

35 MLD

PRZYCHOD

OGÓŁEM

37O MLD

WYDATKI

210 MLD

ROZCHODY

335

MLD

ŚRODKI PUBLICZNE W USTAWIE

BUDŻETOWEJ 2005

DOCHODY

195 MLD

DEFICYT

3O MLD

PRZYCHOD

OGÓŁEM

295 MLD

WYDATKI

225 MLD

ROZCHODY

265 MLD

ŚRODKI PUBLICZNE W USTAWIE

BUDŻETOWEJ 2006

DOCHODY

229 MLD

DEFICYT

MLD 30

PRZYCHOD

OGÓŁEM

234 MLD

WYDATKI

259 MLD

ROZCHODY

204 MLD

ŚRODKI PUBLICZNE W USTAWIE

BUDŻETOWEJ 2007

Document Outline