Czynniki szkodliwe dla
zdrowia
występujące w środowisku
pracy.
KODEKS PRACY
Kodeks Pracy w kilku miejscach (dział I, rozdz. II
-podstawowe zasady prawa pracy, art. 15; dział IV,
rozdz. I - obowiązki pracodawcy, art. 94 pkt 4 ; dział
X rozdz. I – podstawowe obowiązki pracodawcy, art.
207 §2.1 ) podkreśla, że to „pracodawca jest
obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i
higieniczne warunki pracy”.
Art. 227 §1.2 rozdziału VI – profilaktyczna ochrona
pracy, działu X - mówi, że „pracodawca jest
obowiązany….. przeprowadzać, na swój koszt,
badania i pomiary czynników szkodliwych dla
zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych
badań i pomiarów i udostępniać je pracownikom”.
W §2.1 tegoż artykułu podano, że
„minister właściwy do spraw zdrowia,
uwzględniając zróżnicowane działanie
na organizm człowieka czynników
szkodliwych występujących
w środowisku pracy oraz konieczność
podjęcia niezbędnych środków
zabezpieczających przed ich
działaniem, określi, w drodze
rozporządzenia:
tryb, metody, rodzaj i częstotliwość
wykonywania badań i pomiarów, o
których mowa w §1.2.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20
kwietnia 2005r. oraz z 18 grudnia 2007r.
w sprawie badań i pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku
pracy (Dz.U.05.73.645 i
Dz.U.07.241.1772) m.in.
1 - w §2 określa częstotliwość wykonywania badań i pomiarów
czynników
szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku pracy,
2 - w §7 podaje, że laboratoria wykonujące badania i pomiary
czynników
szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku pracy,
powinny
uzyskać akredytację na podstawie przepisów ustawy z dnia 30
sierpnia
2002r. o systemie oceny zgodności (Dz.U.04.204.2087 i
Dz.U.05.64.565)
3 - w §8 zobowiązuje pracodawcę do niezwłocznego
poinformowania
pracowników o wynikach przeprowadzonych badań i pomiarów,
4 – w §9 zobowiązuje pracodawcę do prowadzenia na bieżąco
rejestrów
czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na
stanowisku pracy.
Rozporządzenie MPiPS w sprawie najwyższych
dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
z 29.11.2002r. (Dz.U.02.217.1833 zał.1A) oraz
zmieniające powyższe rozporządzenie - z 10.10.2005r.
(Dz.U.05.212.1769), z 30.08.2007r.
(Dz.U.07.161.1142) oraz z 16.06.2009r.
(Dz.U.09.105.873)
Załączniki nr 1 i 2 zawierają wartości najwyższych
dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych
dla zdrowia występujących w środowisku pracy.
W § 2 określono dopuszczalne wartości stężenia/natężenia
jako:
1/ najwyższe dopuszczalne stężenie/natężenie – NDS/NDN,
2/ najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe - NDSCh,
3/ najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe - NDSP.
Najwyższe dopuszczalne stężenie
(NDS) lub natężenie (NDN) jest to
wartość średnia ważona stężenia,
którego oddziaływanie na pracownika
w ciągu 8-godzinnego dobowego i
przeciętnego tygodniowego wymiaru
czasu pracy, określonego
w Kodeksie Pracy, przez okres jego
aktywności zawodowej, nie powinno
spowodować ujemnych zmian w jego
stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia
jego przyszłych pokoleń.
Najwyższe dopuszczalne stężenie
chwilowe (NDSCh)
jest to wartość średnia stężenia, które
nie powinno
spowodować ujemnych zmian w stanie
zdrowia
pracownika, jeżeli występuje w
środowisku pracy
nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż
2 razy w czasie
zmiany roboczej, w odstępie czasu nie
krótszym niż
1 godzina.
Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe
(NDSP)
jest to wartość stężenia, która ze względu na
zagrożenie
zdrowia lub życia pracownika nie może być w
środowisku pracy przekroczona w żadnym
momencie.
Pomiary czynników szkodliwych dla
zdrowia
w środowisku pracy
Przygotowując się do wykonywania pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy należy:
1/ zapoznać się z technologię produkcji,
2/ opisać źródło badanego czynnika (nazwę źródła, typ,
datę produkcji, nr fabryczny, nr inwentarzowy źródła,
nazwy substancji stosowanych lub emitowanych podczas
produkcji itp.),
3/ opisać czas i rodzaj emisji badanego czynnika oraz czas
ekspozycji pracownika na ten czynnik,
4/ ustalić lokalizację punktów pomiarowych oraz etapów
produkcji, w których należy wykonać pomiary.
Po wykonaniu badań/pobraniu próbek
należy spisać
protokół zawierający m.in.
1/ datę i godziny wykonywania
badań/pobrania próbek,
2/ miejsce wykonania badań,
3/ techniczne i indywidualne środki
zabezpieczające
przed badanym czynnikiem,
4/ metody wykonania badań/pobrania próbek,
5/ opis sprzętu pomiarowego,
6/ warunki transportu pobranych próbek do
laboratorium,
7/ średni czas ekspozycji na badany czynnik,
8/ podpisy: osoby wykonującej
badania/pobierającej
próbki oraz przedstawiciela
zleceniodawcy.
Sprawozdanie z pomiarów powinno
zawierać:
- miejsce wykonania badań (nazwę
zakładu pracy,
wydział, stanowisko),
- rodzaj badanego szkodliwego czynnika
np. hałas,
pył, substancje chemiczne,
- datę (i czas) wykonania pomiarów,
- opis procesu technologicznego oraz
wykonywanej
czynności,
- opis zastosowanej aparatury,
- procedury pomiarowe, metodyki, normy,
- wyniki pomiarów,
- interpretację wyników,
- nazwę laboratorium, nazwiska osób
wykonujących
badania,
- nazwisko i podpis osoby
odpowiedzialnej za badania,
- uwagi np. termin wykonania
następnych pomiarów.
Dziękuję za uwagę.
Maria Popiel