background image

 

 

Psychopatologia 

ogólna

i podstawowe 

pojęcia stosowane w 

psychiatrii

background image

 

 

Podstawowe pojęcia 

psychiatryczne

background image

 

 

gr. 

psyche” = dusza
iatrein
” = leczyć

Psychiatria

rozpoznawanie, badanie i 

leczenie zaburzeń 

psychicznych

główny przedmiot 

zainteresowania

background image

 

 

Psychopatologia = symptomatologia psychiatryczna

• określanie

• klasyfikowanie

• opisywanie

objawów i zespołów
psychopatologiczny

ch

opis objawów i 
zespołów
psychopatologicznych

w poszczególnych 
zaburzeniach 
psychicznych 

ogólna

szczegółowa

background image

 

 

• Objaw psychiczny

• Objaw psychopatologiczny

• Objaw psychotyczny

Objaw wytwórczy

 

(zawsze 

psychotyczny)

Pojedynczy, samotny objaw nie może 

być podstawą postawienia 

rozpoznania

background image

 

 

Zaburzenia psychiczne

z punktu widzenia psychopatologicznego

• Psychozy (choroby psychiczne)
• Nerwice (zaburzenia lękowe)
• Zaburzenia psychoorganiczne
• Zaburzenia osobowości
• Upośledzenia umysłowe
• Zaburzenia zachowania i kontroli popędowej
• Zaburzenia seksualne
• Inne

background image

 

 

„Psychoza” (choroba psychiczna)

objawy 

psychiczne 

mają 

tu 

charakter 

jakościowy
(nie 

występują 

prawidłowym 

stanie 

psychicznym)

„Nerwica”

objawy psychiczne mają tu charakter ilościowy
(mogą  występować  w  prawidłowym  stanie 
psychicznym,  różnią  się  natężeniem  i  czasem 
utrzymywania się)

Tradycyjne rozróżnienie „nerwicy” i 

„psychozy”

(obecnie nie stosowane w opisie naukowym)

background image

 

 

• Psychozy endogenne

– schizofrenia
– parafrenia
– paranoja
– psychoza schizoafektywna
– choroba  afektywna  dwubiegunowa  (maniakalno-

depresyjna)

– choroba  afektywna  jednobiegunowa  (depresja 

nawracająca)

• Psychozy egzogenne

• Psychozy psychogenne (reaktywne)

Tradycyjny podział psychoz ze względu na 

etiologię

(nazewnictwo obecnie nie stosowane w opisie 

naukowym)

background image

 

 

Krytycyzm (wgląd)

Poczucie choroby

poczucie i zrozumienie nieprawidłowości doznawanych 
objawów psychopatologicznych lub innych przejawów 
zaburzenia psychicznego

poczucie i zrozumienie, że stan w jakim człowiek się 
znajduje jest wynikiem choroby lub innego zaburzenia 
psychicznego

pełny
częściowy

rzeczywiste
pozorne

background image

 

 

Możliwe 

sytuacje

Brak krytycyzmu i brak poczucia choroby

Brak krytycyzmu i obecność poczucia choroby

Obecność krytycyzmu i brak poczucia choroby

Obecność krytycyzmu i obecność poczucia choroby

background image

 

 

Psychopatologia ogólna

background image

 

 

• Zaburzenia procesów poznawczych

• Zaburzenia procesów 

motywacyjnych

• Zaburzenia rytmów biologicznych

• Zespoły psychopatologiczne

background image

 

 

Zaburzenia poznawcze

background image

 

 

Procesy poznawcze

procesy zmierzające do poznania, wiedzy i 

orientacji

 

• wrażenia i spostrzeżenia

• myślenie

• orientacja

• pamięć

• uwaga

background image

 

 

Zaburzenia spostrzegania

background image

 

 

Spostrzeżenie (perceptio):

Wrażenie (sensatio) - odbiór zmysłowy bodźca

• suma wrażeń
• określenie doznania
• umiejscowienie bodźca
• rozpoznanie bodźca
• kwalifikacja bodźca
• przygotowanie do odpowiedzi na bodziec

background image

 

 

Zaburzenia spostrzegania

Złudzenia (Iluzje)

Omamy (halucynacje)

Pseudohalucynacje (omamy rzekome)

Halucynoidy

Złudy („omamy”) pamięciowe*

background image

 

 

Złudzenia (iluzje) — Illusiones

• powstają pod wpływem bodźca 

zewnętrznego jako zniekształcenie 
spostrzeżenia realnie istniejącej rzeczy lub 
zjawiska

• rzutowane na płaszczyznę zewnętrzną 

świadomości (tj. odbierane za pomocą 
zmysłów)

• chory (lub zdrowy) wobec nich może być 

krytyczny lub (w psychozach) - bezkrytyczny

Występowanie:

• psychozy - liczne rodzaje

• nerwice

• inne zaburzenia

• u ludzi zdrowych

background image

 

 

Omamy (halucynacje) — Hallucinationes

• powstają bez udziału bodźca zewnętrznego

• rzutowane na płaszczyznę zewnętrzną 

świadomości

tj. odczuwane jako „zmysłowe”

• chory wobec nich jest bezkrytyczny

Występowanie:

• psychozy - liczne rodzaje

• u ludzi zdrowych - rzadko i tylko przysennie

background image

 

 

Pseudohalucynacje (omamy rzekome) — Pseudohallucinationes

• powstają bez udziału bodźca zewnętrznego

• rzutowane na płaszczyznę wewnętrzną 

świadomości

tj. odczuwane jako myśli, wyobrażenia

• chory wobec nich jest bezkrytyczny

Występowanie:

• schizofrenia – często

• inne psychozy – rzadko, w nielicznych

• u ludzi zdrowych – nie występują

background image

 

 

Halucynoidy — Hallucinoides

• powstają bez udziału bodźca zewnętrznego

• rzutowane na płaszczyznę zewnętrzną lub 

wewnętrzną świadomości

• chory wobec nich jest krytyczny

Występowanie:

Różne zaburzenia o podłożu organicznym

• padaczka

• psychozy - na podłożu organicznym

• zespoły psychoorganiczne

• u ludzi zdrowych - nie występują

background image

 

 

ze względu na rodzaj analizatora:

• wzrokowe
• słuchowe
• czuciowe
• węchowe
• smakowe

Złudzenia, omamy, pseudohalucynacje i halucynoidy

background image

 

 

Omamy wzrokowe

 - rzadkie

• przedmiotowe

• posturalne

• obrazowe

Występowanie:

Ostre (rzadziej przewlekłe) psychozy egzogenne

Padaczka

Parafrenia

Schizofrenia (dyskusyjne i wątpliwe) [pseudohalucynacje]

background image

 

 

Omamy słuchowe

  najczęstsze

 Omamy słuchowe słowne: 

 komentujące i informujące

 wyprzedzające

 przedrzeźniające (w tym tzw. echo)

 dialog omamowy

 imperatywne (nakazujące i zakazujące)

 ostrzegające

 grożące i oskarżające

 ubliżające, wyśmiewające

 inne

 Omamy słuchowe inne:

 muzyczne

 dźwięki tła: kroki, szelesty, szumy, stukania itp.

background image

 

 

Występowanie słuchowych zaburzeń 

spostrzegania:

• Schizofrenia

• Parafrenia i zbliżone zaburzenia omamowo-

urojeniowe

• Ostre i przewlekłe psychozy egzogenne:

zespoły zaburzeń świadomości
zespoły paranoidalne na podłożu organicznym
halucynozy
intoksykacje SPA
padaczka

• Psychozy reaktywne

background image

 

 

Omamy czuciowe

• dotykowe

• bólowe

• czucia ustrojowego (cenestetyczne i kinestetyczne)

Występowanie:

Ostre (rzadziej przewlekłe) psychozy egzogenne

Padaczka

Parafrenia

Schizofrenia - niezbyt często

background image

 

 

Omamy węchowe i smakowe

• zwykle towarzyszą innym objawom 

psychotycznym

• częste są ich niezwykłe interpretacje 

urojeniowe

Występowanie:

Ostre i przewlekłe psychozy egzogenne:

zespoły zaburzeń świadomości
zespoły paranoidalne na podłożu organicznym
halucynozy
intoksykacje SPA
padaczka

Parafrenia

Schizofrenia - niezbyt częste

background image

 

 

Iluzje
Pseudohalucynacje
Halucynoidy...

Analogiczne jak omamy

ze względu na rodzaj analizatora:

background image

 

 

ze względu na stopień złożoności:

• elementarne - dotyczące samych wrażeń

• proste - dotyczące 1 analizatora

• złożone - dotyczące 2 lub więcej analizatorów

• wysoko złożone (sceniczne) - dotyczące 

większości lub wszystkich analizatorów, w 
postaci przeżywania nieistniejącej 
rzeczywistości

background image

 

 

Zaburzenia myślenia

treści

toku

specyficzne

background image

 

 

Zaburzenia toku myślenia

background image

 

 

Zaburzenia toku myślenia

Przyspieszenie t. m.

Spowolnienie t. m.

Zahamowanie t. m.

Zatamowanie (otamowanie) t. m.

Rozkojarzenie t. m.

Splątanie t. m.

Zab. tempa

Zab. struktury

background image

 

 

Przyspieszenie toku myślenia

Często współistnieje z przyspieszeniem i 
pobudzeniem ruchowym

Występowanie:

zespoły maniakalne
zespoły hipomaniakalne
zespoły depresyjne atypowe (z pobudzeniem)
zespoły zaburzeń świadomości (niektóre)
zespoły intoksykacji SPA

Przyspieszenie tempa następowania 
procesów myślowych przy zachowaniu jego 
struktury i kierunku

background image

 

 

Spowolnienie toku myślenia

Często współistnieje ze spowolnieniem 
ruchowym

Występowanie:

zespoły depresyjne (typowe)
zespoły katatoniczne
zespoły zaburzeń świadomości (niektóre)
zespoły intoksykacji SPA

Spowolnienie tempa następowania procesów 
myślowych przy zachowaniu jego struktury i 
kierunku

background image

 

 

Zahamowanie toku myślenia

Często współistnieje z zahamowaniem 
ruchowym (osłupienie)

Występowanie:

zespoły depresyjne
zespoły katatoniczne
zespoły zaburzeń świadomości (niektóre)

Zatrzymanie uprzednio spowolnionych 
procesów myślowych

background image

 

 

Zatamowanie (otamowanie) toku myślenia

Często występuje gromadnie, często 
interpretowane urojeniowo

Występowanie:

schizofrenia (prawie patognomoniczne)
zespoły psychotyczne inne – rzadko
zespoły katatoniczne
zespoły zaburzeń świadomości (niektóre)
zespoły intoksykacji SPA i inne psychozy egzogenne

Zatrzymanie nagłe procesów myślowych przy 
uprzednio prawidłowym tempie myślenia

background image

 

 

Rozkojarzenie (dysocjacja) toku myślenia

Występuje na poziomie związku zdań, 
pojedynczych zdań lub pojedynczych słów 
(schizofazja)

Występowanie:

schizofrenia (wyłącznie) - objaw patognomoniczny

Porozrywanie  wątków  myślowych  oparte  na 
przypadkowych, 

paralogicznych 

skojarzeniach  przy  jasnej  świadomości  i 
prawidłowym tempie myślenia

Szczególne przejawy:

werbigeracje, perseweracje, iteracje, 
kontaminacje, metonimie, neologizmy, ześlizgi 
myślowe, odpowiedzi mimo, nadmierne 
włączanie

background image

 

 

Splątanie (inkoherencja) toku myślenia

Podobne do znacznego 
rozkojarzenia t.m. 

Występowanie:

zespół splątaniowy (amentywny)
niektóre inne ostre psychozy (dyskusyjne)

Porozrywanie 

wątków 

myślowych 

występujące przy zaburzonej świadomości i 
lekko przyspieszonym tempie myślenia

background image

 

 

Zaburzenia treści myślenia

background image

 

 

Zaburzenia treści myślenia

• Urojenia

• Idee nadwartościowe

• Natręctwa i fobie*

background image

 

 

Urojenia

background image

 

 

fałszywe sądy wypowiadane przez 

chorego z głębokim przekonaniem o ich 

prawdziwości, mimo istnienia 

oczywistych dowodów błędności

Urojenia — Delusiones

background image

 

 

Paranoiczne

Paranoidalne - najczęstsze

Inkoherentne (niespójne)

Podział urojeń ze względu na strukturę:

background image

 

 

• Prawdopodobne

• Nieprawdopodobne (

dziwaczne, absurdalne, 

paralogiczne

)

Podział urojeń ze względu na prawdopodobieństwo treści:

background image

 

 

Podział urojeń ze względu na treść 1:

• ksobne (odnoszące)
• prześladowcze

• owładnięcia (np.: opętania, przymusu, 

zaimplantowania)

• oddziaływania (w tym rozprzestrzeniania, nasyłania, 

zabierania myśli, promieniowania, telepatii, 
kierowania, sterowania itp.)

• odsłonięcia i odczytywania
• fałszywej identyfikacji (w tym urojenia podstawienia, 

objaw Capgrasa,  i in.)

• utożsamiające

• derealizacja i depersonalizacja urojeniowa

background image

 

 

Podział urojeń ze względu na treść 2:

bogactwa i zysku
ważności i władzy
inteligencji i zdrowia
miłości
posłannictwa i misji

wielkościowe

background image

 

 

małej wartości

samoponiżenia i 

samooskarżenia

grzeszności i winy

zubożenia i straty

hipochondryczne

nihilistyczne

katastroficzne

niewiary (zazdrości)

interpretacyjne

inne

depresyjne

Podział urojeń ze względu na treść 3:

background image

 

 

Idee nadwartościowe

• którym człowiek podporządkowuje większą 

część swojego funkcjonowania

• z którymi jest emocjonalnie silnie związany

• dla których zaniedbuje inne ważne sprawy

• które mogą być pozbawione sensu

• w stosunku do których jest formalnie 

krytyczny

Przekonania o wielkiej wadze 
różnych spraw (ważnych lub 
błahych):

background image

 

 

Natręctwa

Myśli i wyobrażenia natrętne (obsesje)

Czynności natrętne (kompulsje)

Uporczywie narzucające się lub wielokrotnie 
wykonywane pomimo przekonania o ich 
niedorzeczności

Mimo krytycyzmu, próba przerwania nie 
powodzi się albo kończy się narastaniem 
niepokoju

background image

 

 

Fobie

• w określonych sytuacjach
• w przewidywaniu określonej sytuacji

cechuje je:

• występowanie lęku

• uporczywe dążenie do unikania określonych 

sytuacji

• krytycyzm

Zaburzenie myślenia o typie natrętnych 
wyobrażeń lękowych pojawiających się:

background image

 

 

• myślenie paralogiczne*
• myślenie symboliczne
• myślenie magiczne
• autystyczne i dereistyczne
• lepkość (wiskotyczność) myślenia
• rozwlekłość myślenia
• dygresyjność myślenia
• inne specyficzne: depersonalizacja, 

derealizacja, ambisentencja, katatymia i 
inne

Specyficzne zaburzenia myślenia:

background image

 

 

Zaburzenia orientacji

background image

 

 

• zaburzenia orientacji autopsychicznej

• własna osoba

• zaburzenia orientacji allopsychicznej

• czas
• miejsce
• otoczenie

wynikają z:
• zaburzeń świadomości

• zaburzeń pamięci

• różnych 

zaburzeń 

psychotycznych

background image

 

 

Zaburzenia pamięci

background image

 

 

Nadczynność pamięci (hypermnesia)

Niedoczynność pamięci (hypomnesia)

jest traktowana jako objaw psychopatologiczny gdy 
przeszkadza w funkcjonowaniu lub stanowi objaw 
towarzyszący innym objawom 

występuje w wielu zaburzeniach psychicznych jako objaw:

pierwotny - otępienie, zespół amnestyczny 

(objaw stały i główny)

wtórny - depresja, schizofrenia, nerwice 

(objaw pochodny)

występuje niekiedy w nielicznych zaburzeniach psychicznych np.:

manii i hipomanii
intoksykacjach (np. SPA)
upośledzeniach umysłowych i zespołach organicznych

background image

 

 

• zaburzenia pamięci świeżej
• zaburzenia pamięci dawnej
• zaburzenia organizacji zasobów pamięciowych

• niepamięć wsteczna (amnesia retrograda)
• niepamięć śródczesna (amnesia congrada)
• niepamięć następcza (amnesia anterograda)

background image

 

 

pseudomnezje np. konfabulacje
paramnezje np. utożsamiające: zjawiska 
typu:

deja vú, jamais vú

 itp.

• Luki pamięciowe

• Wyspy pamięciowe

• Zafałszowania pamięci

złudy pamięciowe - omamy i złudzenia (p. wcześniej)

background image

 

 

Złudy pamięciowe

Fałszywe wspomnienia (niekiedy zaliczane do 

urojeń)

dotyczą:

• pojedynczych cech rzeczy lub okoliczności 

zdarzeń rzeczywistych („złudzenia 
pamięciowe”, zjawiska typu „deja vu
”)

• całych rzeczy lub zdarzeń nie istniejących 

(„omamy” pamięciowe)

Niekiedy - negowanie rzeczy lub zjawisk realnych

background image

 

 

ZABURZENIA UWAGI

 zaburzenia koncentracji uwagi

• niedostateczne skupienie
• nadmierne skupienie

 
zaburzenia przerzutności uwagi

• niedostateczna przerzutność
• nadmierna przerzutność

 zawężenie zakresu uwagi

background image

 

 

Zaburzenia procesów motywacyjnych

background image

 

 

Zaburzenia:

emocji

napędu i woli

popędów

background image

 

 

Zaburzenia emocji

background image

 

 

Emocje

Uczucia niższe (protopatyczne)

krótkotrwałe, związane z bezpośrednią interakcją z 
otoczeniem, wpływające na bezpośrednie działanie 
człowieka w danej sytuacji, zmieniające się zależnie 
od sytuacji.

np. gniew, irytacja, radość, strach, smutek, rozpacz, 
zachwyt, odraza itp.

Uczucia wyższe (intelektualizowane)

długotrwałe, związane z poglądami i 
funkcjonowaniem społecznym, wpływające na 
długofalowe planowanie, działania i dążenia, mało 
podatne na zmieniającą się sytuację.

np. miłość, przyjaźń, nienawiść, lojalność, 
współczucie, litość, patriotyzm, nacjonalizm, 
poczucie obowiązku, sprawiedliwości itp.

background image

 

 

Wzruszenia

krótkotrwałe, powstają nagle i w określonych 
sytuacjach, mają duże natężenie, niekiedy 
nieznacznie zmniejszają zdolność logicznego 
myślenia, towarzyszy im lekka reakcja wegetatywna.

Nastroje

długotrwałe, powstające w długim okresie, często 
bez wyraźnej przyczyny, mają małe natężenie, 
zazwyczaj nie wpływają na zdolność do logicznego 
myślenia, nie towarzyszy im reakcja wegetatywna.

Afekty

silne wzruszenia, z silną reakcją wegetatywną, 
znacznie zmniejszające zdolność logicznego myślenia, 
po ustąpieniu występuje silne uczucie znużenia. 

background image

 

 

Emocje steniczne — zwiększające gotowość do działania

Emocje asteniczne — zmniejszające gotowość do działania

gniew, pożądanie, niewielki strach, itp.

rozpacz, przygnębienie, silny strach, itp.

zależność osobnicza i okolicznościowa

background image

 

 

Lęk — (anxietas, pavor, timor, 
phobia)

Z reguły długotrwały, o powolnym początku, 
bezprzedmiotowy albo związany z oczekiwaniem na 
sytuację trudną o nieznacznym lub nieznanym stopniu 
odległego zagrożenia.

Strach — (phobos)

Z reguły krótkotrwały, o nagłym początku, zawsze 
przedmiotowy pojawiający się w sytuacji 
bezpośredniego zagrożenia.

Lęk — niektóre pojęcia i odmiany

Lęk: wolnopłynący; napadowy; uogólniony; fobia

background image

 

 

Obniżenie nastroju — Hypothymia

różnicowanie: smutek, przygnębienie (Tristitia)

Podwyższenie nastroju — Hyperthymia

euforyczne (euphoria)
moriatyczne (moria)
dysforyczne (dysphoria)

występowanie: zespoły depresyjne w różnych chorobach

występowanie: zespoły maniakalne w różnych 
chorobach

organiczne uszkodzenie mózgu, zatrucie SPA

background image

 

 

Apatia (apathia)

obniżenie aktywności i zainteresowań 
związane z przygnębieniem i zniechęceniem

Otępienie uczuciowe (dementia affectiva)

zobojętnienie emocjonalne w przebiegu 
organicznych zmian w mózgu

występowanie: depresja, nerwice, zab. adaptacyjne, i in.

występowanie: zespoły psychoorganiczne, w tym otępienia, i in.

Stępienie uczuciowe (obtusio affectiva)

zobojętnienie emocjonalne w przebiegu 
schizofrenii

występowanie: tylko schizofrenia

background image

 

 

Chwiejność emocjonalna (labilitas affectiva)

patologiczna skłonność do nagłych i szybkich 
zmian nastroju pod wpływem zmieniających 
się bodźców

występowanie: zespoły psychoorganiczne

Lepkość emocjonalna (viscositas affectiva)

nadmiernie długie trwanie raz wzbudzonych 
emocji lub wzruszenia (zaleganie afektu)

występowanie: zespoły psychoorganiczne

background image

 

 

Nietrzymanie afektu (incontinentia affectiva)

niezdolność do sprawowania kontroli nad 
reakcjami emocjonalnymi

występowanie: zespoły psychoorganiczne

Anhedonia (anhedonia)

niemożność osiągnięcia przyjemności lub 
szczęścia

występowanie: schizofrenia, używanie SPA

background image

 

 

Zaburzenia 

napędu i 

aktywności 

złożonej

background image

 

 

Spowolnienie ruchowe

występowanie: depresja, katatonia hipokinetyczna, 

niektóre zaburzenia na tle 
organicznym, zaburzenia związane z 
użyciem SPA i in.

Zahamowanie ruchowe

występowanie: osłupienie na różnym tle

• Osłupienie receptoryczne (wiotkie, oneiroidalne)

• Osłupienie efektoryczne (sztywne)

gibkość woskowata
gibkość rzekomowoskowa
zryw ruchowy 

background image

 

 

Obniżenie napędu

spowolnienie psychoruchowe + obniżenie siły, 
energii i chęci do działania + obniżenie 
aktywności

Obniżenie aktywności złożonej = zmniejszenie 
częstości i intensywności działań 
zmierzających do wykonywania czynności 
złożonych

z reguły związane z obniżeniem napędu

niekiedy związane ze znacznym podwyższeniem napędu

Obniżenie lub zanik aktywności ogólnej (hypobulia et abulia)

występowanie: depresja, nerwice, zespoły 

psychoorganiczne, schizofrenia*

background image

 

 

Przyspieszenie ruchowe

występowanie: mania, hipomania, katatonia 

hiperkinetyczna, zaburzenia związane 
z użyciem SPA i in.

1) Pobudzenie ruchowe

2) Podniecenie ruchowe

3) Podniecenie ruchowe skrajne (szał)

zryw ruchowy (raptus)

nagłe przejście ze stanu spowolnienia lub 
zahamowania do stanu podniecenia ruchowego

background image

 

 

Podwyższenie aktywności ogólnej (hyperbulia)

występowanie: gł. hipomania, 

mania*

w pełnej manii:

napęd — zwiększony

aktywność ogólna — zwiększona  bezładna

aktywność złożona — zmniejszona

background image

 

 

Specyficzne zaburzenia ruchowe, napędu i 

woli

• natręctwa ruchowe (kompulsje) - p. zab. myślenia

• stereotypie ruchowe

• echolalia, echomimia, echopraksja

• palilalia, palipraksja

• zmanierowanie ruchowe

• negatywizm (czynny i bierny)

• mutyzm

• ambitendencja

background image

 

 

Zaburzenia popędowe

background image

 

 

wzmożenie łaknienia (hyperorexia)

gł. zesp. psychoorganiczne, bulimia, nerwice

obniżenie łaknienia (hyporexia)

gł. depresja, anoreksja, nerwice, zesp. 
psychoorganiczne

zaburzenia łaknienia

background image

 

 

Zaburzenia popędu samozachowawczego

myśli i tendencje samobójcze

myśli i tendencje do samookaleczeń

background image

 

 

Zaburzenia popędu płciowego

Ilościowe:

• obniżenie (hypolibidaemia)

• podwyższenie (hyperlibidaemia)

Jakościowe:

• zaburzenia ukierunkowania

• zaburzenia realizacji

background image

 

 

Specyficzne zaburzenia popędowe

w zakresie różnych myśli i działań, np.:

• pyromania

• fugi

poriomania

dromomania

• kleptomania

background image

 

 

Zaburzenia rytmów biologicznych

background image

 

 

Zaburzenia snu

Bezsenność (insomnia, hyposomnia)

• zaburzenia zasypiania
• skrócony sen nocny
• częste wybudzanie
• wczesne wybudzanie
• brak poczucia snu
• niewyspanie

Nadmierna senność (hypersomnia)

background image

 

 

Dobowe wahania:

• nastroju
• aktywności
• objawów psychopatologicznych
• objawów somatycznych

background image

 

 

ZESPOŁY PSYCHOPATOLOGICZNE

SYNDROMOLOGIA

background image

 

 

zespół paranoidalny

• urojenia różnych treści o niskim lub średnim stopniu 

systematyzacji

• zaburzenia spostrzegania (omamy, 

pseudohalucynacje, iluzje)

szczególne postacie:

zespół schizofrenoidalny

• urojenia „schneiderowskie”, „magiczne”, dziwaczne

• zaburzenia spostrzegania (omamy, 

pseudohalucynacje, iluzje)

zespół Kandynskiego-Clerambault

• urojenia owładnięcia lub/i oddziaływania

• pseudohalucynacje słuchowe słowne

• mantyzm (natłok obcych myśli)

Niektóre zespoły psychotyczne

background image

 

 

zespół paranoidalny - występowanie

Niektóre zespoły psychotyczne

• schizofrenia
• psychoza schizoafektywna
• psychozy indukowane
• uporczywe zaburzenia urojeniowe o obrazie paranoidalnym
• organiczne zaburzenia urojeniowe
• zaburzenia urojeniowe związane z używaniem SPA
• reakcje adaptacyjne psychotyczne (psychozy reaktywne)

background image

 

 

zespół paranoiczny

urojenia różnych treści o wysokim stopniu 

systematyzacji

brak omamów (niekiedy dopuszczalne złudzenia)

występowanie:

paranoja 

uporczywe zaburzenia urojeniowe o obrazie paranoicznym

psychozy indukowane
organiczne zaburzenia urojeniowe
zaburzenia urojeniowe związane z używaniem SPA
reakcje adaptacyjne psychotyczne
schizofrenia - 

bardzo rzadko

Niektóre zespoły psychotyczne

background image

 

 

zespół parafreniczny

urojenia różnych treści o wysokim stopniu 

systematyzacji

omamy (rzadziej inne z.s.), gł. słuchowe

występowanie:

parafrenia

uporczywe zaburzenia urojeniowe o obrazie parafrenicznym

organiczne zaburzenia urojeniowe
zaburzenia urojeniowe związane z używaniem SPA
schizofrenia - 

rzadko

Niektóre zespoły psychotyczne

background image

 

 

zespół katatoniczny (kataleptyczny*)

spowolnienie lub zahamowanie i inne objawy 

ruchowe

negatywizm

mutyzm

objawy wytwórcze*

występowanie:

schizofrenia (katatonia)
organiczne zaburzenia katatoniczne
inne - bardzo rzadko

Niektóre zespoły psychotyczne

background image

 

 

zespół depresyjny typowy

 

(tzw. depresja z 

zahamowaniem)

obniżenie nastroju i napędu

spowolnienie toku myślenia i ruchowe

zaburzenia snu i łaknienia

dobowe wahania nastroju i napędu

zespół depresyjny atypowy

 

(tzw. depresja z 

pobudzeniem)

obniżenie nastroju i obniżenie napędu

przyspieszenie toku myślenia i ruchowe

zaburzenia snu i łaknienia

dobowe wahania nastroju i napędu

zespół depresyjny zamaskowany

 

(tzw. depresja 

bez depresji)

brak obniżenia nastroju i napędu

brak zab. toku myślenia i zab. ruchowych

zaburzenia snu i łaknienia

często objawy somatyczne (np. świąd, bóle głowy, itp. - 

nierzadko wykazujące dobowe wahania!)

Niektóre zespoły psychotyczne

background image

 

 

Niektóre zespoły psychotyczne

zespół depresyjny - występowanie

• choroba afektywna jednobiegunowa (depresja nawracająca)
• choroba afektywna dwubiegunowa (maniakalno-depresyjna)
• psychoza schizoafektywna
• schizofrenia
• organiczne zaburzenia nastroju
• zaburzenia nastroju związane z używaniem SPA
• reakcje adaptacyjne psychotyczne

background image

 

 

zespół maniakalny

znaczne podwyższenie nastroju i napędu

znaczne przyspieszenie toku myślenia i ruchowe

silne zaburzenie aktywności złożonej

zespół hipomaniakalny

podwyższenie nastroju i napędu

nieznaczne przyspieszenie toku myślenia i ruchowe

nieznaczne (lub brak) zaburzenia aktywności złożonej

Niektóre zespoły psychotyczne

background image

 

 

zespół maniakalny - występowanie

• choroba afektywna dwubiegunowa (psychoza maniakalno-

depresyjna)

• psychoza schizoafektywna
• organiczne zaburzenia nastroju
• zaburzenia nastroju związane z używaniem SPA
• reakcje adaptacyjne psychotyczne

Niektóre zespoły psychotyczne

background image

 

 

zespół natręctw (

syn.: obsesyjno-kompulsyjny, 

anankastyczny

)

zespół lękowy

uogólniony

napadowy

zespół neurasteniczny

hiposteniczny

hipersteniczny

zespół rzekomonerwicowy

jako „nerwicowa” maska psychoz

jako „nerwicowa” maska chorób 

somatycznych

Niektóre zespoły „nerwicowe”

background image

 

 

• zespół depresyjno-paranoidalny

• zespół paranoidalno-depresyjny

• zespół paranoidalno-maniakalny

• zespół katatoniczno-

paranoidalny

• zespół anankastyczno-

paranoidalny

• zespół depresyjno-

anankastyczny

• inne

Niektóre zespoły mieszane

background image

 

 

Zaburzenia świadomości ilościowe

czyli

Zaburzenia przytomności

• Zawężenie pola świadomości

wybiórcza rejestracja bodźców i wybiórcza reakcja na nie

• Senność patologiczna (Somnolentia)

skłonność do zasypiania niezależnie od pory

• Półśpiączka czyli sen patologiczny (Sopor)

nieprzytomność z zachowanymi reakcjami obronnymi na silne bodźce i 

odruchami

• Śpiączka (Coma)

nieprzytomność ze zniesionymi reakcja mi na bodźce i arefleksją

background image

 

 

Zaburzenia świadomości jakościowe

czyli

Egzogenne ostre reakcje psychotyczne

• Przymglenie proste
• Zespół majaczeniowy (

Delirium

)

• Zespół pomroczny (

Obnubilatio

)

• Zespół pomroczny jasny (

Obnubilatio lucida

)

• Zespół majaczeniowo-pomroczny (

Obnubilatio 

delirica

)

• Zespół oneiroidalny (

Syndroma oneiroidale

)

• Zespół splątaniowy (

Amentia

)

background image

 

 

Zespół amnestyczny

upośledzenie pamięci świeżej i trwałej związane z nagłym 

uszkodzeniem organicznym mózgu (uraz, choroby, 

zatrucia)

Objawy (zmienne ilościowo i jakościowo):

• zaburzenia poczucia czasu
• zaburzenia kolejności zdarzeń
• zaburzenie zdolności przyswajania nowego materiału
• zaburzenia przypominania
• konfabulacje

może przechodzić w zespół otępienny

background image

 

 

Zespół otępienny (Dementia)

trwałe upośledzenie pamięci i sprawności 

intelektualnej

Objawy (zależnie od głębokości otępienia):

• zaburzenia pamięci świeżej
• zaburzenia orientacji allopsychicznej
• zaburzenia zdolności przyswajania nowego materiału
• zaburzenia pojmowania, liczenia, myślenia logicznego
• zaburzenia motywacyjne

background image

 

 

Zespół charakteropatyczny 

(Characteropathia)

Organiczne zaburzenia osobowości

Cechy (zmienne, zależne od lokalizacji zmian) w 

tym np.:

• labilność emocjonalna
• zaleganie afektu
• nietrzymanie afektu
• sztywność myślenia i hierarchiczność
• rozwlekłość, dygresyjność lub lepkość 

myślenia

• zaburzenia uczuciowości wyższej 

(odhamowanie)

background image

 

 

Psychopatologia ogólna

koniec


Document Outline