Żywienie osób w wieku

podeszłym

Ogólne zasady żywienia

• urozmaicenie diety – szczególnie produkty o

dużej zawartości odżywczej (przetwory
mleczne z odtłuszczonego mleka, chudego
mięsa, drobiu, ryb, przetwory zbożowe z
pełnego ziarna, ciemnego pieczywa
pszennego)

• ograniczenie spożycia cukru oraz tłuszczów

pochodzenia zwierzęcego (masło, smalec)

• unikanie spożywania potraw trudnostrawnych,

potraw długo smażonych, bigosu, grzybów etc.

Ogólne zasady żywienia c.d.

• codzienne spożywanie warzyw i

owoców, w miarę możliwości w stanie
surowym

• unikanie spożywania dużej ilości soli i

ostrych przypraw

• spożywanie regularnie posiłków o

mniejszej objętości, ale częściej (4-
5razy dziennie)

Ogólne zasady żywienia c.d.

• wypijanie większej ilości płynów

niegazowanych, ograniczenie

spożycia alkoholu

• prowadzenie aktywnego fizycznie i

umysłowo trybu życia

• Z WIEKIEM MALEJE NATURALANA

ZDOLNOŚĆ ADAPTACJI DO INNEGO

SYSTEMU ŻYWIENIA

Leczenie dietetyczne w

schorzeniach poszczególnych

układów i narządów

• choroby układu pokarmowego
• choroby układu krążenia
• cukrzyca
• …

Mini Nutritional

Assessment

Narządy zmysłów

• Prawidłowe funkcjonowanie narządów zmysłów i

ich szczególne znaczenie,

• Samodzielność
• Zaburzenia słuchu, chociaż typowe i dotyczące

całej populacji w wieku starszym narastają wolno,

łagodnie i stopniowo.

• Charakteryzują się zmiennością osobniczą i nie są

dokładną miarą biologicznego i metrykalnego

wieku badanego.

• Mogą wyprzedzać proces starzenia lub cechować

się mniejszymi zmianami niż należałoby

oczekiwać z racji wieku

Choroby oczu

• starczowzroczność
• jaskra
• zaćma
• AMD

Zwyrodnienie plamki związane

z wiekiem (AMD)

• > 50 …60 r.ż., plamka żółta-

nieodwracalne uszkodzenie fotoreceptorów

• rozmywanie się obrazu w centralnej części

pola widzenia (kontury, barwy)

• Postać wysiękowa – 10%, sucha –

upośledzenie widzenia 5/15 do 5/30

• Czynniki ryzyka:

– wiek po 50 roku życia

– występowanie AMD u członków rodziny,

mutacja ABCR

– nadciśnienie tętnicze

– miażdżyca, otyłość

– palenie tytoniu

Zaćma

• Zaćma jest to zmętnienie soczewki oka,

które obniża ostrość wzroku do 5/8 lub
poniżej

• W prawidłowym oku soczewka jest

całkowicie przezroczysta, powstaje wyraźny
obraz obserwowanego przedmiotu.

• Czynniki ryzyka: wiek, palenie, leczenie

kortykosteroidami, atopowe zapalenie
skóry,ekspozycja na promienie ultrafioletowe

Zaćma

c.d.

• Pierwszym objawem zaćmy może być

widzenie "jak przez mgłę"- częste
przecieranie okularów, konieczność
częstej zmiany okularów lub problemy z
dobraniem odpowiedniej korekcji.

• Zaćma jądrowa, korowa, podtorebkowa
• Leczenie, chirurgiczne usunięcie

soczewki

Jaskra

• Zespół chorób charakteryzujący się

uszkodzeniem siatkówkowych włókien
nerwowych także w obrębie tarczy nerwu
wzrokowego, powodujący odpowiednie
ubytki w polu widzenia

• Jaskra pierwotna: wrodzona, dziecięca,

młodzieńcza, otwartego kąta (wysokie,
niskie ciś), związana z wrodzonymi
anomaliami

• Przebieg

Jaskra

c.d.

• Występowanie rodzinne. Ponadto czynnikami

ryzyka występowania jaskry są : wady wzroku
np.: duża krótkowzroczność, schorzenia
ogólne jak: nadciśnienie , niedociśnienie
tętnicze, cukrzyca, stany po zawałach
mięśnia sercowego i udarach mózgu,
następstwo urazów i zapaleń gałki ocznej.

• Leczenie może być zachowawcze (krople

stosowane do oka), laseroterapia lub
chirurgiczne...

Prezbyopia -

starczowzroczność

• Wada spowodowana starzeniem się oka -

soczewka pogrubia się i traci elastyczność,
co utrudnia zmianę ostrości widzenia.

• Problemy z ostrym widzeniem

przedmiotów znajdujących się w bliskiej
odległości, czytanie z wysiłkiem drobnego
druku lub trudności z wykonywaniem
czynności wymagających patrzenia z bliska
.

• Stopniowo po 40/45 roku życia

Starczowzroczność

c.d.

• Osoba czyta tekst z odległości

ramienia, w przeciwnym razie obraz
staje się zamglony, ból głowy

• Okulary, wieloogniskowe soczewki.

Soczewki te zapewniają prawidłowe
widzenie zarówno z bliska, jak i z
daleka.

Głuchota starcza

• Stale postępujące uszkodzenie

słuchu związane z wiekiem

• Pierwsze objawy mogą pojawiać się

w 3-4 dekadzie życia

• W tym okresie upośledzenie dotyczy

tonów wysokich powyżej 4000 Hz,
następnie stopniowo obejmuje tony
średniej i niskiej częstotliwości

Podział presbyacusis

Postać czuciowa:

zanik komórek Cortiego, głównie

w zakręcie podstawnym ubytek słuchu dla

tonów wysokich.

Postać nerwowa:

zmiany zwyrodnieniowe zwoju

ślimakowego, włókien nerwowych, jąder nerwu

ślimakowego, dalszych odcinków drogi słuchowej

złe rozumienie mowy niewspółmierne do ubytku w

audiogramie tonalnym.

Postać metaboliczna:

defekt biochemiczny i

biofizyczny w obrębie ucha wewnętrznegozmiany

bioelektryczne ślimaka i nerwu słuchowego.

Postać mechaniczna:

zmiany niedokrwienne w

obrębie więzadła spiralnego i prążka naczyniowego.

Głuchota starcza c.d.

• Pacjent zgłasza upośledzenie słuchu i ograniczone

zrozumienie słyszanych wyrazów. Objawom tym

towarzyszy zjawisko słyszenia dodatkowych

dźwięków, których nie słyszą inne osoby, a

nazywanych szumami usznym

• Cechą charakterystyczną dla głuchoty starczej

polskiej populacji jest wyraźne pogorszenie

zdolności zrozumienia mowy potocznej w

stosunku do wyniku badania wykonanego w

audiometrii tonalnej progowej, w której bada się

poziom słyszenia czystego pojedynczego tonu

Audiometria tonalna

progowa

Ma ona na celu określenie progu

słyszenia

dla tonów czystych
dla przewodnictwa powietrznego i

kostnego

obu uszu osoby badanej.
Wynik jest miarą ilościową utraty

słuchu.

Audiogram

• wykonuje się mierząc ubytek słuchu dla

generowanych częstotliwości z zakresu 125 - 10000

HZ (odpowiednio: 125, 500, 1000, 2000, 3000, 4000,

6000, 8000, 10000 Hz). Przyjmuje się, że głuchotę

oznacza ubytek na poziomie 120 dB.

• z urządzenia generowane są dźwięki odpowiadające

w.w. częstotliwościom, dla każdej częstotliwości

generowany jest dźwięk o określonej mocy (w

przedziale co 10 dB). Gdy osoba badana zareaguje

na generowany dźwięk, ustala się jego najmniejszą

słyszaną wartość w dB - nazywaną progiem

słyszenia dźwięku. Dla każdej częstotliwości ustala

się progi słyszalności odpowiednich dźwięków.

Klasyfikacja uszkodzeń słuchu

do 20 dB

Norma

20 dB - 40 dB

Lekkie uszkodzenie
słuchu

40 dB - 70 dB

Umiarkowane

uszkodzenie słuchu

70 dB - 90 dB

Znaczne
uszkodzenie słuchu

90 dB - 120 dB

Głębokie

uszkodzenie słuchu

powyżej 120 dB

Całkowita głuchota

Głuchota starcza c.d.

• Postępowanie

– Leczenie ???
– Brak możliwości farmakologicznych

cofnięcia zmian destrukcyjnych w
narządzie odbiorczym

– Leki nootropowe ?
– Witaminy A+E, częściowe zahamowanie

procesów degeneracyjnych ?

Postępowanie

• Ocena wpływu wady słuchu na

funkcjonowanie Pacjenta.

• Diagnostyka audiologiczna.
• Oczekiwania Pacjenta w odniesieniu do

poprawy komunikowania się z otoczeniem.

• Ustalenie wskazań do protezowania słuchu.
• Protezowanie narządu słuchu.
• Rehabilitacja słuchu i mowy - trening

słuchowy

Postępowanie

• Problem akceptacji wady słuchu oraz

proponowanych rozwiązań.

• Urealnienie oczekiwań, wyjaśnienie

ograniczeń.

• Uświadomienie potrzeby systematycznych

badań kontrolnych, ciągłej opieki
audiologicznej oraz audioprotetycznej.

Warunki uzyskania dobrej

korzyści z protezowania

słuchu

• Rzetelna diagnostyka audiologiczna.
• Pełna akceptacja proponowanych

rozwiązań przez Pacjenta.

• Dopasowanie aparatów słuchowych

odpowiednich do typu ubytku słuchu i
potrzeb Pacjenta.

• Nie odraczanie decyzji o zaprotezowaniu

słuchu.

• Trening słuchowy, systematyczna opieka

audiologiczna i audioprotetyczna.