Slajd 1

Mianem upośledzonych umysłowo w stopniu

umiarkowanym określa się te dzieci, które podczas
badań psychologicznych uzyskały:

-ilorazy inteligencji w granicach 36 do 51 (mierzone

skalą inteligencji np. Terman-Meerill lub Stanford-
Bineta, gdzie odchylenie standardowe wynosi 16) lub
od 40 do 54 (mierzone skalą Wechslera),’

-ilorazy rozwoju poszczególnych sprawności

intelektualnych wahające się w zależności od
stosowanej techniki pomiaru w granicach 36-51 lub
40-54,

-ilorazy dojrzałości społecznej mierzonej Skalą

Dojrzałości Społecznej E. Dolla, wahające się w
granicach od 44 do 63 bądź wskaźniki uzyskane w
pierwszej części Skali Zachowania
Przystosowawczego dla Dzieci, Młodzieży i Dorosłych
K. Nihiry, które znajdują się między –3,01 a –4,00
odchyleniem standardowym.

Osoby dorosłe upośledzone umysłowo w stopniu
umiarkowanym nie przekraczają poziomu ogólnego

rozwoju intelektualnego 8-letniego dziecka. Pod

względem dojrzałości społecznej osiągają poziom 10

letniego dziecka, różnią się jednak od dziecka w tym

wieku większym doświadczeniem życiowym, bowiem gdy

osiągną ten poziom, są zazwyczaj dorośli.

Warunkiem właściwej percepcji otaczającego świata

jest sprawne funkcjonowanie analizatorów, tj.

receptorów, nerwów dośrodkowych oraz odpowiednich

reprezentacji korowych. Tymczasem u umiarkowanie

upośledzonych stwierdza się częściej zaburzenia w

zakresie receptorów, tj. wzroku, słuchu i innych, oraz

uszkodzenie kory mózgowej, w której dokonuje się analiza i

synteza odebranych wrażeń. Upośledzenie analizatorów

powoduje, iż dziecko niedokładnie odzwierciedla otaczającą

rzeczywistość.

Uwaga:



trudności z koncentrowaniem uwagi

dowolnej,



dobrze koncentruje uwagę przy

wykonywaniu czynności prostych,

mechanicznych i na interesujących

przedmiotach,



dominuje uwaga mimowolna.

Pamięć:



dobra pamięć mechaniczna,



zdarzają się przypadki wybitnie dobrej

„pamięci fotograficznej”,



ograniczony zakres pamięci,



bardzo wolne tempo uczenia się,



potrafi zapamiętać proste wierszyki i

piosenki,



osoby dorosłe potrafią powtórzyć zdanie

(16- 18 sylab), 5 cyfr.

Mowa:



znacznie opóźniony rozwój mowy:

pojedyncze wyrazy około 5 roku

życia, zdania około 7 roku życia,



używa prostych zdań,



liczne agramatyzmy,



ograniczony zasób słownictwa,



brak pojęć abstrakcyjnych.

Myślenie:



słabo rozwinięte myślenie pojęciowo–słowne,



myślenie ma charakter konkretno-obrazowy,



upośledzone rozumowanie przyczynowo-

skutkowe,



bardzo wolne tempo i sztywność myślenia,



brak samodzielności, samokrytycyzmu,

zdolności do samokontroli,



pojęcia definiuje przez opis przedmiotu i

materiału, z którego jest zrobiony lub „przez

użytek”.

Motoryka:



poważnie opóźniony rozwój ruchowy:

siadanie w 2 r.ż., chodzenie w 3 r.ż.,



dość dobrze radzi sobie z samoobsługą,



wyuczalne w wykonywaniu prostych

czynności zawodowych, pod nadzorem

obsługuje proste maszyny i urządzenia,



ruchy mało precyzyjne, niezgrabne,



wolne tempo czynności ruchowych.

Procesy emocjonalno-

motywacyjne i dojrzałość

społeczna:



ujawnia wrażliwość emocjonalną,

głębokie przywiązanie do

wychowawców,



słabo kontroluje emocje, popędy i

dążenia.

Maksymalny poziom dojrzałości

społecznej – 10 lat.

Nauka:



przedszkole specjalne,



szkoła życia (elementy nauki pisania,

czytania, liczenia),



przyuczanie do wykonywania

prostych czynności zawodowych.

Praca:



pracują pod nadzorem w zakładach

pracy chronionej

Maksymalny poziom rozwoju

umysłowego:

w wieku 15 lat osiąga wiek

inteligencji do 7-8 lat.

Jednostki umiarkowanie upośledzone ujawniają

potrzebę bezpieczeństwa, przynależności, miłości

oraz potrzebę szacunku i inne, które w rozwoju

osobniczym człowieka pojawiają się później. Żywo

okazują przywiązanie, sympatię, odczuwają

potrzebę kontaktów społecznych.

Badania wykazują, że w tej grupie

upośledzonych częściej niż u lekko upośledzonych

występują takie zaburzenia zachowania, jak:

zachowanie gwałtowne i destruktywne,

antyspołeczne, zamykanie się w sobie, stereotypie

ruchowe i dziwaczne ruchy, niewłaściwe formy

zachowania w towarzystwie, zachowanie się

buntownicze, zaburzenia o charakterze

psychologicznym i inne. Występują one jednak

rzadziej niż u znacznie upośledzonych

U dzieci tych odnotowuje się nieprawidłowości i

zaburzenia o różnych wymiarach i zróżnicowanym

nasileniu w zakresie percepcji wzrokowej,

słuchowej, koordynacji wzrokowo-słuchowej,

słuchowo-ruchowej, pod względem rozwoju mowy,

w ogólnym rozwoju motorycznym. Są wśród nich

dzieci zahamowane, lękliwe, nieśmiałe, ale są

również żywe, niespokojne, nadruchliwe. Jedne są

bardziej samodzielne w zakresie samoobsługi, inne

wymagają znacznej pomocy ze strony opiekunów.

Dzieci umiarkowanie upośledzone w zakresie

jednej lub kilku sprawności mogą funkcjonować

jak dzieci znacznie upośledzone, zaś u znacznie

upośledzonych niektóre sprawności mogą być

rozwinięte na poziomie umiarkowanym.

Osoby upośledzone umysłowo w stopniu

umiarkowanym w rozwoju poznawczym pozostają na

poziomie przedoperacyjnym. Znaczne uszkodzenia

centralnego układu nerwowego oraz liczne

schorzenia współwystępujące, w tym również

narządów zmysłów sprawiają, że poznawanie świata

przez te jednostki jest niezupełne, nieadekwatne,

ograniczone. Dotyczy to również możliwości

spostrzegania otaczającej rzeczywistości. Upośledzeni

w stopniu umiarkowanym spostrzegają ją mniej

dokładnie w porównaniu z lekko upośledzonymi, ale

lepiej w porównaniu z upośledzonymi umysłowo w

stopniu znacznym. Zakres spostrzeżeń jest również

węższy w porównaniu z zakresem dostępnym lekko

upośledzonym oraz znacznie wolniejsze jest tempo

spostrzegania.

Zaburzenia w poznawaniu rzeczywistości,

obniżenie i zaburzenie motoryki, a przede wszystkim

niedorozwój mózgu bardzo ograniczają procesy

myślowe.

Myślenie charakteryzuje się konkretnością,

przebiega od poziomu sensoryczno-motorycznego do

konkretno-wyobrażeniowego, ale tylko u tych dzieci,

które są zdolne do opanowania mowy. Dzieci te mają

ogromne trudności w działaniach wymagających

zmiany wyuczonego stereotypu z przewidywaniem

czynności następnych, z wykonywaniem operacji

abstrakcyjnych i wykorzystaniem wiedzy

teoretycznej. Mowa u nich jest wyraźnie

niedorozwinięta, a z otoczeniem porozumiewają się

często za pomocą form pozawerbalnych. Dominuje

uwaga mimowolna, która jest rozproszona, chwiejna,

łatwo kieruje się ku nowym bodźcom. Uwagę

dowolną cechuje mała trwałość, wąski zakres,

niepodzielność i mała przerzutność. Pod wpływem

zorganizowanych zajęć, wzbudzających

zainteresowanie, wzrasta rola uwagi dowolnej, co

jest przejawem rozwoju poznawczego dziecka.

Dla upośledzonych umysłowo w stopniu

umiarkowanym dostępne są przede wszystkim

przeżycia bezpośrednie, słabo reagują na

poważne zdarzenia, natomiast sprawy mało

istotne mogą wywołać u nich intensywną

reakcję. Reakcje ich są więc mało współmierne

do bodźca, nieadekwatne. Emocje

charakteryzują się sztywnością oraz małym

zróżnicowaniem, słabo jest rozwinięta zdolność

opanowania popędów, niedorozwój uczuć

wyższych związanych z brakiem zdolności do

zrozumienia pojęć abstrakcyjnych. Brak jest

przeżyć emocjonalnych wiążących się z

zainteresowaniami i działalnością poznawczą,

a dotyczą aktualnych doznań ze strony osób i

sytuacji, przeżycia z przeszłości nie wywołują

reakcji uczuciowej.

Pamięć dzieci upośledzonych w stopniu

umiarkowanym cechuje: znaczne obniżenie

dokładności, krótka trwałość, wolne tempo

zapamiętywania, wąski zakres. Dzieci te

zapamiętują treści w powiązaniu z ruchem,

z konkretną ważną dla nich sytuacją, w

wyniku wielozmysłowego kontaktu z

bodźcami, którym towarzyszy treść

emocjonalna. Mają one kłopoty w liczeniu,

nie rozumieją sensu filmu czy opowiadania,

mają ograniczoną zdolność porównywania,

uogólniania, wyciągania wniosków, cechuje

je brak krytycyzmu

Osoby upośledzone umysłowo w stopniu

umiarkowanym potrafią sobie radzić w takich

sytuacjach życiowych, jak: ubieranie się,

rozbieranie, samodzielne mycie się i dbałość o

czystość osobistą, samodzielne jedzenie przy

stole, przygotowywanie prostych posiłków,

sprzątanie, robienie prostych zakupów,

czytanie i pisanie krótkiego tekstu,

korzystanie z telefonu, wykonywanie prac

zarobkowych itp. Możliwości zawodowe osób

umiarkowanie upośledzonych są jednak

stosunkowo niewielkie. Mogą one pracować

tylko w specjalnych warunkach i pod nadzorem

innych osób. Z tego też powodu najczęściej

przygotowywane są do pracy, a następnie

zatrudniane w zakładach pracy chronionej,

głównie w spółdzielniach inwalidów.

Jednostki upośledzone w stopniu

umiarkowanym mają bardziej

utrudniony rozwój, ale to nie

wyklucza ich rewalidacji. Wyniki

tego procesu są uwarunkowane

wielostronnie, przede wszystkim

cechami psychicznymi

upośledzonych, ich warunkami

rodzinnymi oraz metodami

oddziaływania na nich.

Document Outline