Przygotowali:

Przygotowali:

Lewandowski

Lewandowski

Marek

Marek

Voigt Jarosław

Voigt Jarosław

Temat prezentacji:

Temat prezentacji:

„

„

Ocena ryzyka

Ocena ryzyka

zawodowego”

zawodowego”

GDYNIA 24 kwiecień 2002r.

Wprowadzenie:

Wprowadzenie:

W przedsiębiorstwie przemysłowym, w

W przedsiębiorstwie przemysłowym, w

którym proces produkcji jest realizowany

którym proces produkcji jest realizowany

w systemie „człowiek-obiekt techniczny-

w systemie „człowiek-obiekt techniczny-

środowisko” dotyczy ono wszystkich

środowisko” dotyczy ono wszystkich

elementów tego systemu. Zakłócenia w

elementów tego systemu. Zakłócenia w

działaniu któregokolwiek z nich mogą

działaniu któregokolwiek z nich mogą

doprowadzić do pogorszenia stanu

doprowadzić do pogorszenia stanu

zdrowia człowieka, uszkodzenia obiektu

zdrowia człowieka, uszkodzenia obiektu

technicznego lub zanieczyszczenia

technicznego lub zanieczyszczenia

środowiska, a w konsekwencji do

środowiska, a w konsekwencji do

zakłóceń w realizowaniu procesu

zakłóceń w realizowaniu procesu

produkcyjnego. W każdym z tych

produkcyjnego. W każdym z tych

przypadków występuje równocześnie

przypadków występuje równocześnie

ryzyko strat finansowych

ryzyko strat finansowych

.

.

Określenia związane z oceną

Określenia związane z oceną

ryzyka

ryzyka



Narażenie (ekspozycja)-

Narażenie (ekspozycja)-

polega na

polega na

oddziaływaniu czynników niebezpiecznych,

oddziaływaniu czynników niebezpiecznych,

szkodliwych lub uciążliwych związanych z

szkodliwych lub uciążliwych związanych z

wykonywaniem pracy.

wykonywaniem pracy.



Ryzyko-

Ryzyko-

kombinacja częstości lub

kombinacja częstości lub

prawdopodobieństwa wystąpienia

prawdopodobieństwa wystąpienia

określonego zdarzenia wywołującego

określonego zdarzenia wywołującego

zagrożenie i konsekwencji związanych z tym

zagrożenie i konsekwencji związanych z tym

zdarzeniem

zdarzeniem

.

.



Ryzyko zawodowe

Ryzyko zawodowe

-

-

prawdopodobieństwo

prawdopodobieństwo

wystąpienia niepożądanych zdarzeń

wystąpienia niepożądanych zdarzeń

związanych z wykonywana pracą

związanych z wykonywana pracą

powodujących straty, w szczególności

powodujących straty, w szczególności

wystąpienia u pracowników niekorzystnych

wystąpienia u pracowników niekorzystnych

skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń w

skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń w

środowisku pracy lub sposobu wykonywania

środowisku pracy lub sposobu wykonywania

pracy

pracy

cd. określeń

cd. określeń



Środki ochronne-

Środki ochronne-

środki ochrony

środki ochrony

zbiorowej, środki ochrony indywidualnej

zbiorowej, środki ochrony indywidualnej

lub inne środki (techniczne lub

lub inne środki (techniczne lub

organizacyjne), stosowane w celu

organizacyjne), stosowane w celu

ograniczenia ryzyka zawodowego.

ograniczenia ryzyka zawodowego.



Zagrożenie-

Zagrożenie-

stan środowiska pracy

stan środowiska pracy

mogący spowodować wypadek lub

mogący spowodować wypadek lub

chorobę

chorobę

.

.



Ocena ryzyka-

Ocena ryzyka-

proces analizowania

proces analizowania

ryzyka i wyznaczania jego

ryzyka i wyznaczania jego

dopuszczalności.

dopuszczalności.

Ryzyko w systemie

Ryzyko w systemie

„człowiek-obiekt techniczny-

„człowiek-obiekt techniczny-

środowisko”

środowisko”

Występowanie ryzyka jest zawsze

Występowanie ryzyka jest zawsze

konsekwencją istnienia zagrożeń.

konsekwencją istnienia zagrożeń.

Człowiek jest narażony na

Człowiek jest narażony na

następujące czynniki zagrażające:

następujące czynniki zagrażające:



Szkodliwe, mogące powodować

Szkodliwe, mogące powodować

stopniowe pogorszenie stanu zdrowia

stopniowe pogorszenie stanu zdrowia

człowieka

człowieka



Niebezpieczne, mogące powodować

Niebezpieczne, mogące powodować

powstanie urazów

powstanie urazów



Uciążliwe, mogą utrudniać pracę lub

Uciążliwe, mogą utrudniać pracę lub

obniżać zdolność jej wykonywania, nie

obniżać zdolność jej wykonywania, nie

powodując trwałego pogorszenia

powodując trwałego pogorszenia

zdrowia

zdrowia

Pracodawca rozpoczynając działalność

Pracodawca rozpoczynając działalność

gospodarczą powinien zadecydować, który z

gospodarczą powinien zadecydować, który z

poniższych wariantów będzie korzystniejszy z

poniższych wariantów będzie korzystniejszy z

punktu ekonomicznego jak i produkcyjnego

punktu ekonomicznego jak i produkcyjnego

Zasady organizacji oceny ryzyka

Zasady organizacji oceny ryzyka

zawodowego w przedsiębiorstwie.

zawodowego w przedsiębiorstwie.

Stworzenie odpowiednich warunków do

Stworzenie odpowiednich warunków do

tejże oceny w przedsiębiorstwie jest

tejże oceny w przedsiębiorstwie jest

zadaniem pracodawcy.

zadaniem pracodawcy.

Powinien on:

Powinien on:



Zorganizować i koordynować wszystkie działania związane z

Zorganizować i koordynować wszystkie działania związane z

oceną ryzyka zawodowego

oceną ryzyka zawodowego



Wyznaczać do wykonywania oceny ryzyka odpowiednie osoby

Wyznaczać do wykonywania oceny ryzyka odpowiednie osoby



Uzgodnić skład zespołu oceniającego z przedstawicielami

Uzgodnić skład zespołu oceniającego z przedstawicielami

pracowników

pracowników



Zapewnić niezbędne informacje, szkolenie osobą oceniającym

Zapewnić niezbędne informacje, szkolenie osobą oceniającym



Zapewnić, że w wyniku przeprowadzonej oceny zostaną

Zapewnić, że w wyniku przeprowadzonej oceny zostaną

wprowadzone odpowiednie środki ochrony

wprowadzone odpowiednie środki ochrony



Monitorować stosowane środki ochrony w celu uzyskania

Monitorować stosowane środki ochrony w celu uzyskania

pewności, że są one skuteczne

pewności, że są one skuteczne



Informować pracowników o wynikach oceny i wprowadzonych

Informować pracowników o wynikach oceny i wprowadzonych

środkach ochrony

środkach ochrony

Analiza ryzyka zawodowego

Analiza ryzyka zawodowego

Celem analizy ryzyka jest identyfikacja

Celem analizy ryzyka jest identyfikacja

wszystkich występujących w procesie

wszystkich występujących w procesie

pracy zagrożeń i wyznaczenie poziomu

pracy zagrożeń i wyznaczenie poziomu

związanego z nim ryzyka.

związanego z nim ryzyka.

Na tę analizę składają się:

Na tę analizę składają się:



Opis stanowiska, obiektu lub

Opis stanowiska, obiektu lub

procesu i ustalenia zakresu analizy

procesu i ustalenia zakresu analizy



Identyfikacja zagrożeń

Identyfikacja zagrożeń



Oszacowanie ryzyka (zgodnie z

Oszacowanie ryzyka (zgodnie z

przyjętą miarą)

przyjętą miarą)

Opis stanowiska, obiektu lub procesu

Opis stanowiska, obiektu lub procesu

–

–

to pierwszy, wstępny etap analizy ryzyka, w

to pierwszy, wstępny etap analizy ryzyka, w

którym należy określić jej zakres i zebrać

którym należy określić jej zakres i zebrać

wszystkie niezbędne informacje.

wszystkie niezbędne informacje.

Żródłem tych informacji mogą być :

Żródłem tych informacji mogą być :



Dane techniczne otrzymane od producenta

Dane techniczne otrzymane od producenta



Procedury technologiczne i instrukcje obsługi

Procedury technologiczne i instrukcje obsługi



Obserwacja środowiska pracy

Obserwacja środowiska pracy



Obserwacja zadań wykonywanych na

Obserwacja zadań wykonywanych na

stanowisku pracy i poza nim

stanowisku pracy i poza nim



Obserwacja przebiegu pracy

Obserwacja przebiegu pracy



Wywiady z pracownikami

Wywiady z pracownikami



Wyniki pomiarów czynników szkodliwych i

Wyniki pomiarów czynników szkodliwych i

niebezpiecznych

niebezpiecznych



Obserwacja czynników zewnętrznych

Obserwacja czynników zewnętrznych



Analiza

Analiza

Zasady szacowania ryzyka

Zasady szacowania ryzyka

Ryzyko związane z występowaniem

Ryzyko związane z występowaniem

zagrożenia jest wyznaczane na

zagrożenia jest wyznaczane na

podstawie dwóch elementów;

podstawie dwóch elementów;

-ciężkości możliwego urazu ciała,

-ciężkości możliwego urazu ciała,

pogorszenia stanu zdrowia lub innych

pogorszenia stanu zdrowia lub innych

strat

strat

-prawdopodobieństwa wystąpienia urazu

-prawdopodobieństwa wystąpienia urazu

ciała, utraty zdrowia lub innych strat

ciała, utraty zdrowia lub innych strat

Na prawdopodobieństwo wystąpienia

Na prawdopodobieństwo wystąpienia

urazu, pogorszenia zdrowia mają wpływ

urazu, pogorszenia zdrowia mają wpływ

następujące czynniki;

następujące czynniki;



czas, przez jaki człowiek jest narażony na

czas, przez jaki człowiek jest narażony na

działanie czynnika szkodliwego lub

działanie czynnika szkodliwego lub

niebezpiecznego (czas ekspozycji),

niebezpiecznego (czas ekspozycji),



możliwość wystąpienia zagrożenia,

możliwość wystąpienia zagrożenia,

związanego z którymkolwiek z elementów

związanego z którymkolwiek z elementów

„systemu”,

„systemu”,



ludzkie możliwości uniknięcia lub

ludzkie możliwości uniknięcia lub

ograniczenia skutków zagrożeń,

ograniczenia skutków zagrożeń,

Zasady oceny ryzyka

Zasady oceny ryzyka

zawodowego

zawodowego

.

.

Wynikiem oceny ryzyka zawodowego

Wynikiem oceny ryzyka zawodowego

powinno być stwierdzenie:

powinno być stwierdzenie:

1)

1)

Czy ryzyko jest odpowiednio

Czy ryzyko jest odpowiednio

kontrolowane i czy można je uznać za

kontrolowane i czy można je uznać za

akceptowalne,

akceptowalne,

2)

2)

Jeśli nie, to:

Jeśli nie, to:

-

jakie działania należy podjąć w celu

jakie działania należy podjąć w celu

jego redukcji

jego redukcji

-

jakie priorytety należy przyjąć przy jego

jakie priorytety należy przyjąć przy jego

redukcji,

redukcji,

-

jakie środki można zastosować w celu

jakie środki można zastosować w celu

poprawy bezpieczeństwa i ochrony

poprawy bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia pracowników

zdrowia pracowników

Zasady oceny ryzyka według norm

Zasady oceny ryzyka według norm

europejskich

europejskich

Do następstw o małym stopniu szkodliwości

Do następstw o małym stopniu szkodliwości

zalicza się:

zalicza się:

-niewielkie skaleczenia i oparzenia, zaprószenie

-niewielkie skaleczenia i oparzenia, zaprószenie

oka

oka

-zdenerwowanie, ból głowy, przeziębienie, złe

-zdenerwowanie, ból głowy, przeziębienie, złe

samopoczucie

samopoczucie

Następstwa o średnim stopniu szkodliwości

Następstwa o średnim stopniu szkodliwości

to np:

to np:

-zranienia, oparzenia, wstrząsy proste złamania

-zranienia, oparzenia, wstrząsy proste złamania

-

głuchota, dermatoza, astma

głuchota, dermatoza, astma

Do następstw o dużym stopniu szkodliwości

Do następstw o dużym stopniu szkodliwości

zalicza się:

zalicza się:

-amputacje, zatrucia, wypadki śmiertelne

-amputacje, zatrucia, wypadki śmiertelne

-choroby nowotworowe lub inne skracające

-choroby nowotworowe lub inne skracające

życie choroby zawodowe, ciężkie choroby

życie choroby zawodowe, ciężkie choroby

powodujące śmierć.

powodujące śmierć.

PRZYKŁAD OCENA

PRZYKŁAD OCENA

RYZYKA

RYZYKA

ZAWODOWEGO

ZAWODOWEGO

w zakładach wielobranżowych

w zakładach wielobranżowych

przeprowadzonego metodą „Score

przeprowadzonego metodą „Score

Risk”.

Risk”.

1.

1.

Cel

Cel

opracowania

opracowania

Celem opracowania jest dokonanie oceny

Celem opracowania jest dokonanie oceny

ryzyka zawodowego na stanowiskach

ryzyka zawodowego na stanowiskach

prac, w myśl postanowień:

prac, w myśl postanowień:



art.. 226 Kodeksu Pracy,

art.. 226 Kodeksu Pracy,



§

§

ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i

ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i

Polityki Socjalnej z 26 września 1997 roku w

Polityki Socjalnej z 26 września 1997 roku w

sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i

sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i

higieny pracy nakładający taki obowiązek na

higieny pracy nakładający taki obowiązek na

pracodawców.

pracodawców.

2.Podstawy prawne

2.Podstawy prawne

dokonanej oceny

dokonanej oceny

Dokonując oceny ryzyka zawodowego oparto się

Dokonując oceny ryzyka zawodowego oparto się

na następujących aktach prawnych:

na następujących aktach prawnych:



art.. 226 Kodeksu Pracy

art.. 226 Kodeksu Pracy



rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z

rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z

26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów

26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129, poz.

bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129, poz.

844),

844),



rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z

rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z

17 czerwca 1998 roku w sprawie najwyższych

17 czerwca 1998 roku w sprawie najwyższych

dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla

dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla

zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 79, poz 513),

zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 79, poz 513),

3. Przebieg oceny ryzyka

3. Przebieg oceny ryzyka

zawodowego

zawodowego

P R O P O Z Y C J A D Z I A Ł A Ń O G R A N I C Z A J Ą C Y C H P O Z I O M R Y Z Y K A

D E C Y Z J A C Z Y R Y Z Y K O J E S T A K C E P T O W A N E

O K R E Ś L E N I E R Y Z Y K A

I D E N T Y F I K A C J A Z A G R O Ż E Ń

Z E B R A N I E I N F O R M A C J I P O T R Z E B N Y C H D O O C E N Y R Y Z Y K A Z A W O D O W E G O

4. Określenie ryzyka

4. Określenie ryzyka

Przy ocenie ryzyka zawodowego posłużono

Przy ocenie ryzyka zawodowego posłużono

się metodą „Score Risk”. Oszacowanie

się metodą „Score Risk”. Oszacowanie

nastąpiło na podstawie iloczynu:

nastąpiło na podstawie iloczynu:

R = S * E * P

R = S * E * P

Gdzie:

Gdzie:

R

R

–

–

ryzyko

ryzyko

S

S

–

–

potencjalne skutki zagrożenia

potencjalne skutki zagrożenia

E

E

–

–

ekspozycja na zagrożenie

ekspozycja na zagrożenie

P

P

–

–

prawdopodobieństwo wystąpienia

prawdopodobieństwo wystąpienia

zagrożenia

zagrożenia

5. Ocena parametru S –

5. Ocena parametru S –

potencjalne skutki zagrożenia

potencjalne skutki zagrożenia

OPIS

WARTOŚĆ

„S”

STRATA

STRATY LUDZKIE

STRTY MATERIALNE

100

Poważna

katastrofa

Wiele ofiar śmiertelnych

Powyżej 40 mln zł.

40

Katastrofa

Kilka ofiar śmiertelnych

4 mln zł. – 40 mln zł.

15

Bardzo duża

Ofiara śmiertelna

400 tyś zł. – 4 mln zł.

7

Duża

Ciężki uszkodzenie ciała

40 tyś zł. – 400 tyś zł.

3

Średnia

absencja

4 tyś zł. – 40 tyś zł.

1

Mała

Udzielenie pierwszej pomocy

400 zł. – 4 tyś zł.

6. Ocena parametru E

6. Ocena parametru E

–

–

ekspozycja na zagrożenie

ekspozycja na zagrożenie

7. Ocena parametru P –

7. Ocena parametru P –

prawdopodobieństwo wystąpienia

prawdopodobieństwo wystąpienia

zagrożenia

zagrożenia

WARTOŚĆ

„P”

OPIS

SZANSA [%]

10

bardzo prawdopodobne

50

6

całkiem możliwe

10

3

mało prawdopodobne, ale możliwe

1

1

tylko sporadycznie możliwe

0,001

0,5

możliwe do pomyślenia

0,0001

0,2

praktycznie niemożliwe

0,00001

0,1

tylko teoretycznie możliwe

0,000001

8. OCENA JAKOŚCI RYZYKA - Score

8. OCENA JAKOŚCI RYZYKA - Score

Risk

Risk

KATEGORIA RYZYKA

WARTOŚĆ

ZANIEDBYWALNE

poniżej 1,5

AKCEPTOWALNE

1,5 – 48

ŚREDNIE

48 – 270

POWAŻNE

270 – 1440

NIEAKCEPTOWALNE

powyżej 1440

9. Ryzyko zawodowe na stanowisku

9. Ryzyko zawodowe na stanowisku

obsługi komputera

obsługi komputera

1)

1)

Zagrożenia =>

Zagrożenia =>

Obciążenie psychiczne

Obciążenie psychiczne

2)

2)

Miejsce występowania

Miejsce występowania

=>

=>

Stanowisko

Stanowisko

obsługi

obsługi

3)

3)

Wydarzenie, rodzaj, typ =>

Wydarzenie, rodzaj, typ =>

Monotonia,

Monotonia,

monotypia

monotypia

4)

4)

Potencjalne straty osób =>

Potencjalne straty osób =>

S=3 Absencja

S=3 Absencja

5)

5)

Potencjalne straty materialne =>

Potencjalne straty materialne =>

Brak

Brak

6)

6)

Ekspozycja na zagrożenie =>

Ekspozycja na zagrożenie =>

E=6

E=6

Codziennie

Codziennie

7)

7)

Prawdopodobieństwo występowania =>

Prawdopodobieństwo występowania =>

P=0,5 Możliwe do pomyślenia

P=0,5 Możliwe do pomyślenia

8)

8)

Ilościowa ocena R=S*E*P =>

Ilościowa ocena R=S*E*P =>

R=9

R=9

9)

9)

Kategoria ryzyka =>

Kategoria ryzyka =>

Akceptowalne

Akceptowalne

10)

10)

Stosowane środki techniczne =>

Stosowane środki techniczne =>

a) Przestrzeganie instrukcji

a) Przestrzeganie instrukcji

stanowiskowych

stanowiskowych

b)Robienie 5-cio minutowych przerw po

b)Robienie 5-cio minutowych przerw po

godzinie pracy

godzinie pracy

c)Stosowanie przejść zamiennie

c)Stosowanie przejść zamiennie

10. Ryzyko zawodowe na stanowisku

10. Ryzyko zawodowe na stanowisku

kierowcy pojazdu

kierowcy pojazdu

1)

1)

Zagrożenia =>

Zagrożenia =>

Wypadki drogowe

Wypadki drogowe

2)

2)

Miejsce występowania

Miejsce występowania

=>

=>

Drogi

Drogi

3)

3)

Wydarzenie, rodzaj, typ =>

Wydarzenie, rodzaj, typ =>

Wypadek, kolizja

Wypadek, kolizja

4)

4)

Potencjalne straty osób =>

Potencjalne straty osób =>

S=15 Możliwe

S=15 Możliwe

ofiary śmiertelne

ofiary śmiertelne

5)

5)

Potencjalne straty materialne =>

Potencjalne straty materialne =>

S=15 Do

S=15 Do

700000 zł

700000 zł

6)

6)

Ekspozycja na zagrożenie =>

Ekspozycja na zagrożenie =>

E=6 Codziennie

E=6 Codziennie

7)

7)

Prawdopodobieństwo występowania =>

Prawdopodobieństwo występowania =>

P=1

P=1

Sporadycznie

Sporadycznie

8)

8)

Ilościowa ocena R=S*E*P =>

Ilościowa ocena R=S*E*P =>

R=120

R=120

9)

9)

Kategoria ryzyka =>

Kategoria ryzyka =>

Średnia

Średnia

10)

10)

Stosowane środki techniczne =>

Stosowane środki techniczne =>

a) Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego

a) Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego

b) Zachowanie szczególnej ostrożności

b) Zachowanie szczególnej ostrożności

KONIEC

KONIEC

ŻYCZYMY MIŁEGO

ŻYCZYMY MIŁEGO

DNIA

DNIA

I

I

ZAPRASZAMY ZA

ZAPRASZAMY ZA

TYDZIEŃ

TYDZIEŃ

NA KOLEJNY

NA KOLEJNY

WYKŁAD Z CYKLU

WYKŁAD Z CYKLU

BHP

BHP