Zasady sporządzania analiz

bezpieczeństwa chronionych obszarów

administracyjnych

bryg. dr inż.Paweł Janik

Wymagania formalno – prawne w

zakresie analiz bezpieczeństwa



rozporządzenie MSWiA w sprawie
szczegółowych zasad organizacji KSRG,



rozporządzenie MSWiA w sprawie czynności
kontrolno -rozpoznawczych
przeprowadzanych przez PSP,



rozporządzenie MSWiA w sprawie
„normatywów wyposażenia”

2

Wymagania formalno – prawne w

zakresie analiz bezpieczeństwa



analiza zagrożeń występujących na danym obszarze,
przy uwzględnieniu gęstości zaludnienia, warunków
geograficzno – topograficznych, stanu infrastruktury
oraz zagrożeń z obszarów sąsiadujących, w tym
terenów objętych prawem górniczym, poligonów, wód
przybrzeżnych oraz terenów państw ościennych na
potrzeby opracowania powiatowych i wojewódzkich
planów ratowniczych oraz normatywów wyposażenia
jednostek ratowniczo – gaśniczych,



aktualizacja co najmniej raz w roku,



opracowanie na podstawie danych gromadzonych w
trakcie czynności kontrolno – rozpoznawczych, w
szczególności w ramach katalogu zagrożeń

.

3

Zawartość katalogu

zagrożeń



wykaz obiektów użytkujących materiały

niebezpieczne mogące być przyczyną

poważnych awarii przemysłowych,



wykaz budowli szczególnie zagrożonych

katastrofami,



wykaz tras drogowych i kolejowych, po

których przewożone są materiały

niebezpieczne,



wykaz parkingów dla transportu

drogowego materiałów niebezpiecznych,



wykaz obiektów wyposażonych w

instalacje sygnalizacyjno – alarmowe lub

stałe urządzenia gaśnicze,



dane dotyczące zagrożenia

powodziowego.

Projektowane zmiany



wprowadzenie metodyki oceny zagrożeń na
poszczególnych obszarach podziału
administracyjnego kraju,



wykorzystanie tej metodyki na potrzeby określenia
normatywów wyposażenia jednostek ratowniczych

5

Metodyka opracowania analizy

zagrożeń

6

7

Stopnie zagrożenia:

Z

I

– bardzo małe zagrożenie,

Z

II

– małe zagrożenie,

Z

III

– średnie zagrożenie,

Z

IV

– duże zagrożenie,

Z

V

– bardzo duże zagrożenie

8

9

10

12. Cieki wodne i

budowle

hydrotechniczne

(zagrożenie

powodziowe)

brak cieków i/lub

budowli stwarzających

realne zagrożenie

powodziowe; brak

realnej groźby

podtopień i zalań

miejscowości lub

obiektów krytycznych

niewielkie cieki wodne

i/lub budowle

hydrotechniczne;

niewielka groźba

wystąpienia lokalnych

podtopień i zalań

pojedynczych

zabudowań lub

pojedynczych

niewielkich

miejscowości; brak

realnej groźby

podtopień i zalań

obiektów krytycznych

lub dużych osiedli

ludzkich

cieki wodne i/lub

budowle

hydrotechniczne małej

lub średniej wielkości;

realna groźba

wystąpienia lokalnych

podtopień

i zalań pojedynczych,

niewielkich

miejscowości oraz

pojedynczych obiektów

krytycznych; niewielka

groźba zalania

pojedynczych dużych

osiedli ludzkich

cieki wodne

i/lub budowle

hydrotechniczne

średniej lub dużej

wielkości,

infrastruktura

przeciwpowodziowa w

dobrym stanie (wały,

poldery zalewowe,

zbiorniki retencyjne);

realna groźba zalania

pojedynczych

niewielkich

miejscowości lub

pojedynczych

obiektów krytycznych;

niewielka groźba

zalania dużej liczby

miejscowości lub

dużych osiedli ludzkich

lub dużej liczby

obiektów krytycznych

cieki wodne

i/lub budowle

hydrotechniczne

średniej lub dużej

wielkości,

niezadowalający stan

infrastruktury

przeciwpowodziowej;

realna groźba zalania

dużej liczby

miejscowości lub

dużych osiedli ludzkich

lub dużej liczby

obiektów krytycznych

13. Cieki i zbiorniki

wodne (zagrożenie

utonięciami)

bardzo małe zbiorniki lub

cieki, brak ruchu

turystycznego lub

żeglugowego

małe zbiorniki lub cieki,

niewielki ruch turystyczny

lub żeglugowy

zbiorniki lub cieki średniej

wielkości, umiarkowany ruch

turystyczny lub żeglugowy

duże cieki lub zbiorniki,

umiarkowany ruch

turystyczny lub żeglugowy

duże cieki lub zbiorniki, duży

ruch turystyczny lub

żeglugowy

14. Zagrożenie

pożarami lasów

tylko kompleksy III kategorii

zagrożenia pożarowego o

powierzchni do 300 ha

kompleksy III kategorii

zagrożenia pożarowego o

powierzchni od 300 do 1000

ha i/lub kompleksy II

kategorii zagrożenia

pożarowego o powierzchni

do 300 ha

kompleksy III kategorii

zagrożenia pożarowego o

powierzchni ponad 1000 ha

i/lub kompleksy II kategorii

zagrożenia pożarowego o

powierzchni od 300 do 1000

ha i/lub kompleksy I kategorii

zagrożenia pożarowego o

powierzchni do 300 ha

kompleksy II kategorii

zagrożenia pożarowego o

powierzchni ponad 1000 ha

i/lub kompleksy I kategorii

zagrożenia pożarowego o

powierzchni od 300 do

1000 ha

kompleksy I kategorii

zagrożenia pożarowego o

powierzchni ponad 1000 ha

15. Lotniska lub tereny

operacyjne lotnisk

(promień 9,3 km)

brak lotnisk

lotniska kategorii 1 – 3

lotniska kategorii 4 – 6

lotniska kategorii 7-8

lotniska kategorii 9

16 Pozostałe

zagrożenia

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

Propozycja wykorzystania metodyki na

potrzeby ustalania normatywów

wyposażenia jednostek ratowniczo -

gaśniczych

21

•Zagrożenie pożarowe – obiekty mieszkalne (P1)
•Zagrożenie pożarowe – obiekty użyteczności publicznej i
zamieszkania zbiorowego (P2)
•Zagrożenie pożarowe – zakłady przemysłowe (P3)
•Zagrożenie pożarowe – lasy (P4)
•Zagrożenie chemiczne (Ch)
•Zagrożenie w ruchu drogowym i kolejowym (RT1)
•Zagrożenie katastrofą budowlaną (RT2)
•Zagrożenie wysokościowe (RWys)
•Zagrożenie wodne (RWod)
•Zagrożenie powodziowe (RPow)

Wyodrębnienie 10 najważniejszych czynników
zagrożenia, pod kątem specyfiki działań
ratowniczych:

22

Rodzaj
zagrożenia

Kryterium
(czynnik)

zagrożeni
a

Stopień zagrożenia

1)

Z

I

Z

II

Z

III

Z

IV

Z

V

Zagrożen

ie

chemiczn

e

Zakłady

przemysłowe

brak zakładów

przemysłowych,
jedynie zakłady
rzemieślnicze bez
procesów

technologicznych
stwarzających
zagrożenie
pożarowe lub inne

miejscowe.

pojedyncze

zakłady
przemysłowe,
brak zakładów
stwarzających

ryzyko
wystąpienia
poważnej awarii
przemysłowej

znaczna liczba

zakładów
przemysłowych,
brak zakładów
stwarzających

ryzyko wystąpienia
poważnej awarii
przemysłowej poza
teren zakładu

duża liczba

zakładów
przemysłowych, w
tym występowanie
zakładów

stwarzających
ryzyko wystąpienia
poważnej awarii
przemysłowej poza

teren zakładu, ale
nie stwarzających
poważnego
zagrożenia dla

dużych skupisk
ludzkich i/lub
poważnego

zniszczenia
środowiska

bardzo duża liczba

zakładów
przemysłowych, w
tym występowanie
zakładów

stwarzających ryzyko
wystąpienia
poważnej awarii
przemysłowej poza

teren zakładu, w tym
stanowiącej poważne
zagrożenie dla
dużych skupisk ludzi

i/lub poważnego
zniszczenia
środowiska

 

 

 

 

 

Rurociągi do

transportu
ropy
naftowej i
produktów

naftowych
oraz
gazociągi

rurociągi i

gazociągi o
charakterze
lokalnym (krótkie
odcinki, małe

średnice, niskie
ciśnienia), np.
pomiędzy
zakładami

zlokalizowanymi w
sąsiedztwie

rurociągi o

średnicy do 400
mm, i/lub
gazociągi
niskiego

ciśnienia, bez
skrzyżowań z
dużymi
przeszkodami

naturalnymi lub
sztucznymi (np.
cieki wodne,

tereny bagniste,
drogi i tory
kolejowe o
dużym

natężeniu ruchu
itp.)

rurociągi o

średnicy do 400
mm i /lub
gazociągi niskiego
ciśnienia

krzyżujące się z
dużymi
przeszkodami
naturalnymi lub

sztucznymi, albo
rurociągi o
średnicy do 600

mm i/lub gazociągi
średniego
ciśnienia, bez
skrzyżowań z

dużymi
przeszkodami
naturalnymi lub
sztucznymi

rurociągi o średnicy

do 600 mm i /lub
gazociągi średniego
ciśnienia
krzyżujące się z

dużymi
przeszkodami
naturalnymi lub
sztucznymi, albo

rurociągi o średnicy
powyżej 600 mm
i/lub gazociągi

podwyższonego
średniego oraz
wysokiego
ciśnienia, bez

skrzyżowań z
dużymi
przeszkodami
naturalnymi lub

sztucznymi

rurociągi o średnicy

powyżej 600 mm
i/lub gazociągi
podwyższonego
średniego oraz

wysokiego ciśnienia
krzyżujące się z
dużymi
przeszkodami

naturalnymi lub
sztucznymi

 

 

 

 

 

23

Statystyka

zdarzeń

W oparciu o dane uzyskane z programu EWID (okres 10 lat)
zaproponowano 5-cio stopniową skalę statystyki zdarzeń, ze
względu na liczbę interwencji

S V

> 3,2 średniej krajowej

S IV

[1,6 ÷ 3,2) średniej krajowej

S III

[0,8 ÷ 1,6) średniej krajowej

S II

[0,4 ÷ 0,8) średniej krajowej

S I

[0 ÷ 0,4) średniej krajowej

24

Średnie liczby zdarzeń
(interwencji) w Polsce za lata 1999
– 2008 w poszczególnych rodzajach
zagrożeń

Statystyka

zdarzeń

25

Rodzaj

zagrożenia

Rodzaj

zestawienia

statystyczne

go z systemu

EWID

Średnia

liczba

zdarzeń

w

Polsce

Średnia liczba

zdarzeń
za lata
1999-
2008 w
przelicze
niu na
jedną
komendę
powiatow
ą
(miejską)
PSP

Średnie liczby

odpowiadające

przedziałom na

matrycy wyposażenia

w sprzęt

Zagrożenie

pożarowe –
obiekty
mieszkalne
(P1)

Pożary obiektów

mieszkalnyc
h (działy –
208 – 211)

24839,3

74,15

S I

[0÷29,66)

S II

[29,66÷59,32)

S III

[59,32÷118,64)

S IV

[118,64÷237,28)

S V

≥237,28

Zagrożenie

pożarowe –
obiekty
użyteczności
publicznej i
zamieszkani
a
zbiorowego
(P2)

Pożary obiektów

w działach
(101 – 111 i
201 – 207)

3127,2

9,33

S I

[0÷3,73)

S II

[3,73÷7,46)

S III

[7,46÷14,93)

S IV

[14,93÷29,86)

S V

≥29,86

Zagrożenie

pożarowe –
zakłady
przemysłow
e (P3)

Pożary w

obiektach
produkcyjny
ch i
magazynowy
ch (działy
301 – 408)

3730,5

11,14

S I

[0÷4,46)

S II

[4,46÷8,91)

S III

[8,91÷17,82)

S IV

[17,82÷35,65)

S V

≥35,65

26

Zagrożenie

pożarowe –
lasy (P4)

Pożary w lasach

(działy 601 –
606).

9979

29,79

S I

[0÷11,92)

S II

[11,92÷23,83)

S III

[23,83÷47,66)

S IV

[47,66÷95,33)

S V

≥95,33

Zagrożenie

chemiczne
(Ch)

Miejscowe

zagrożenia
według
rodzaju –
chemiczne,
ekologiczne i
radiologiczn
e

3655,8

10,91

S I

[0÷4,36)

S II

[4,36÷8,73)

S III

[8,73÷17,46)

S IV

[17,46÷34,91)

S V

≥34,91

Zagrożenie w

ruchu
drogowym i
kolejowym
(RT1)

Miejscowe

zagrożenia
według
rodzaju –w
komunikacji
drogowej i
kolejowej

41392,5

123,56

S I

[0÷49,42)

S II

[49,42÷98,85)

S III

[98,85÷197,70)

S IV

[197,70÷395,39)

S V

≥395,39

Zagrożenie

katastrofą
budowlaną
(RT2)

Miejscowe

zagrożenia
według
rodzaju –
budowlane

1147,9

3,43

S I

[0÷1,37)

S II

[1,37÷2,74)

S III

[2,74÷5,49)

S IV

[5,49÷10,98)

S V

≥10,98

27

Zagrożenie

powodziowe
(RPow)

Miejscowe

zagrożenia
według
rodzaju –
przybór
wody

4677,1

13,96

S I

[0÷5,58)

S II

[5,58÷11,17)

S III

[11,17÷22,34)

S IV

[22,34÷44,67)

S V

≥44,67

Zagrożenie

wodne
(RWod)

Miejscowe

zagrożenia
według
rodzaju – na
obszarach
wodnych

2562,7

7,65

S I

[0÷3,06)

S II

[3,06÷6,12)

S III

[6,12÷12,24)

S IV

[12,24÷24,48)

S V

≥24,48

Zagrożenie

wysokościo
we (RWys)

Pożary i

miejscowe
zagrożenia,
w których
prowadzono
działania z
użyciem
drabin i
podnośników
mechaniczny
ch oraz
sprzętu
ratownictwa
wysokościow
ego

20573,7

61,41

S I

[0÷25,56)

S II

[25,56÷49,13)

S III

[49,13÷98,26)

S IV

[98,26÷196,51)

S V

≥196,51

28

29

MATRYCA WYPOSAŻENIA (Powiat ABCD)

Z

I

Z

II

Z

III

Z

IV

Z

V

SV

> 3,2

średniej

krajowej

X

N II

N II

N III

N III

SIV

[1,6 ÷ 3,2)

średniej

krajowej

X

N II

N II

N II

N III

SIII

[0,8 ÷ 1,6)

średniej

krajowej

N I

N I

N II

N II

N II

SII

[0,4 ÷ 0,8)

średniej

krajowej

N I

N I

N I

N II

X

SI

[0 ÷ 0,4)

średniej

krajowej

N I

N I

N I

N II

X

Legenda:

N I-N III – normatywy wyposażenia,

X- obszary nieprawdopodobnych kombinacji stopni zagrożenia i liczby zdarzeń

STOPIEŃ ZAGROŻENIA

L

ic

zb

a

zd

ar

ze

ń

P1,
P2,

P3

P4,

RCh,

RPow

RT1,
RT2

RWod

RWys

Zasady sporządzania analiz

bezpieczeństwa chronionych obszarów

administracyjnych

bryg. dr inż.Paweł Janik