Zasady pobierania
Zasady pobierania
próbek do analizy
próbek do analizy
Prawidłowe pobieranie próbki produktu, która ma być
Prawidłowe pobieranie próbki produktu, która ma być
przedmiotem badań, jest podstawą uzyskania
przedmiotem badań, jest podstawą uzyskania
dobrych wyników i prawidłowości wniosków
dobrych wyników i prawidłowości wniosków
wyciąganych na tej podstawie. Jest to czynność tak
wyciąganych na tej podstawie. Jest to czynność tak
samo ważna, jak wykonywanie analizy. Często
samo ważna, jak wykonywanie analizy. Często
jednak badany materiał może być w takim stanie,
jednak badany materiał może być w takim stanie,
który uniemożliwia prawidłowe pobranie próbki, np.
który uniemożliwia prawidłowe pobranie próbki, np.
gdy znajduje się w dużych zbiornikach, hałdach lub
gdy znajduje się w dużych zbiornikach, hałdach lub
jest bardzo niejednorodny. Przy bardzo niejednolitym
jest bardzo niejednorodny. Przy bardzo niejednolitym
materiale, jakim są przeważnie środki żywności,
materiale, jakim są przeważnie środki żywności,
trudno podać jeden ściśle określony sposób, który
trudno podać jeden ściśle określony sposób, który
miałby zastosowanie we wszystkich przypadkach i
miałby zastosowanie we wszystkich przypadkach i
dla wszystkich produktów żywnościowych. Dlatego
dla wszystkich produktów żywnościowych. Dlatego
dla poszczególnych grup środków żywnościowych
dla poszczególnych grup środków żywnościowych
lub dla niektórych produktów istnieją odrębne
lub dla niektórych produktów istnieją odrębne
przepisy pobierania próbek, ujęte w normy, które
przepisy pobierania próbek, ujęte w normy, które
należy skrupulatnie przestrzegać.
należy skrupulatnie przestrzegać.
POBIERANIE ŚREDNIEJ
POBIERANIE ŚREDNIEJ
PRÓBY
PRÓBY
Próbkę materiału do badania
Próbkę materiału do badania
pobiera się z partii towaru, która
pobiera się z partii towaru, która
stanowi określoną ilość danego
stanowi określoną ilość danego
produktu. Jedna lub więcej partii
produktu. Jedna lub więcej partii
stanowi tzw.
stanowi tzw.
dostawę,
dostawę,
to znaczy
to znaczy
całą ilość towaru dostarczonego
całą ilość towaru dostarczonego
jednorazowo odbiorcy.
jednorazowo odbiorcy.
Średnia próbka
Średnia próbka
jest to część
jest to część
próbki
próbki
ogólnej
ogólnej
, która składa się z próbek
, która składa się z próbek
pierwotnych lub jednostkowych.
pierwotnych lub jednostkowych.
Próbka pierwotna
Próbka pierwotna
jest to część materiału
jest to część materiału
nie opakowanego lub część zawartości
nie opakowanego lub część zawartości
opakowania jednostkowego pobrana z
opakowania jednostkowego pobrana z
jednego miejsca, zaś
jednego miejsca, zaś
próbka
próbka
jednostkowa
jednostkowa
, jest to część zawartości
, jest to część zawartości
opakowania jednostkowego złożonego,
opakowania jednostkowego złożonego,
pobrana ze wszystkich próbek
pobrana ze wszystkich próbek
pierwotnych.
pierwotnych.
Próbka średnia i uzyskana z niej następnie
Próbka średnia i uzyskana z niej następnie
próbka laboratoryjna
próbka laboratoryjna
powinny być pobrane
powinny być pobrane
w taki sposób, aby ich skład odpowiadał
w taki sposób, aby ich skład odpowiadał
przeciętnemu składowi całej dostawy lub
przeciętnemu składowi całej dostawy lub
partii towaru. Należy z nimi postępować tak,
partii towaru. Należy z nimi postępować tak,
aby nie ulegały żadnym późniejszym
aby nie ulegały żadnym późniejszym
zmianom, co najmniej do ukończenia analizy.
zmianom, co najmniej do ukończenia analizy.
Wynika z tego, że próbkę średnią należy
Wynika z tego, że próbkę średnią należy
pobrać z zachowaniem wszelkich
pobrać z zachowaniem wszelkich
ostrożności, aby pozostały nie zmienione
ostrożności, aby pozostały nie zmienione
wszystkie właściwości produktu i aby została
wszystkie właściwości produktu i aby została
zachowana zasada proporcjonalności ilości
zachowana zasada proporcjonalności ilości
próbki w stosunku do ogólnej ilości produktu.
próbki w stosunku do ogólnej ilości produktu.
Jeżeli na próbkę średnią składają
Jeżeli na próbkę średnią składają
się próbki pierwotne i
się próbki pierwotne i
jednostkowe, pobrane z kilku
jednostkowe, pobrane z kilku
miejsc lub kilku jednostek
miejsc lub kilku jednostek
opakunkowych danej partii
opakunkowych danej partii
towaru, to ilości pobrane muszą być
towaru, to ilości pobrane muszą być
proporcjonalne do ilości produktu, inaczej
proporcjonalne do ilości produktu, inaczej
próbka średnia nie przedstawia
próbka średnia nie przedstawia
przeciętnego składu całej partii produktu.
przeciętnego składu całej partii produktu.
Zasada ta nie może być w żadnym
Zasada ta nie może być w żadnym
przypadku naruszona. Jedynie w
przypadku naruszona. Jedynie w
przypadku, gdy pobrana próbka
przypadku, gdy pobrana próbka
jednostkowa ma służyć do bezpośredniej
jednostkowa ma służyć do bezpośredniej
analizy, wielkość jej w stosunku do ilość
analizy, wielkość jej w stosunku do ilość
towaru w jednostce opakunkowej może
towaru w jednostce opakunkowej może
być dowolna.
być dowolna.
Zależnie od wielkości danej
Zależnie od wielkości danej
partii towaru
partii towaru
pobiera się
pobiera się
jedną średnią próbkę lub
jedną średnią próbkę lub
więcej.
więcej.
Jeżeli partia towaru
Jeżeli partia towaru
jest bardzo duża,
jest bardzo duża,
dzieli się ją
dzieli się ją
na partie mniejsze i z każdej
na partie mniejsze i z każdej
z
z
nich pobiera się d analizy
nich pobiera się d analizy
oddzielną
oddzielną
średnią próbkę.
średnią próbkę.
Towar dzieli się na partie
Towar dzieli się na partie
tym
tym
mniejsze, im cenniejszy jest produkt i
mniejsze, im cenniejszy jest produkt i
im bardziej jest on niejednorodny.
im bardziej jest on niejednorodny.
W razie niejednorodności partii towaru należy
W razie niejednorodności partii towaru należy
go posortować i podzielić na tyle partii
go posortować i podzielić na tyle partii
jednorodnych, ile jest rodzajów towaru, np. w
jednorodnych, ile jest rodzajów towaru, np. w
różnych opakowaniach, a następnie pobrać z
różnych opakowaniach, a następnie pobrać z
każdej nowopowstałej partii, średnie próbki.
każdej nowopowstałej partii, średnie próbki.
Z partii towaru pobiera się najpierw próbkę ogólną, na
Z partii towaru pobiera się najpierw próbkę ogólną, na
którą składają się próbki pierwotne oraz pośrednie
którą składają się próbki pierwotne oraz pośrednie
próbki jednostkowe reprezentujące przeciętny
próbki jednostkowe reprezentujące przeciętny
materiał z określonej liczby jednostek opakunkowych.
materiał z określonej liczby jednostek opakunkowych.
Z próbki ogólnej, po zmniejszeniu jej i rozdrobieniu
Z próbki ogólnej, po zmniejszeniu jej i rozdrobieniu
przez odpowiedni podział, wg specjalnych przepisów,
przez odpowiedni podział, wg specjalnych przepisów,
wydziela się średnia próba laboratoryjną, z której po
wydziela się średnia próba laboratoryjną, z której po
dalszym rozdrobnieniu, zmieszaniu i podziale
dalszym rozdrobnieniu, zmieszaniu i podziale
otrzymuje się próbkę laboratoryjną do analizy. Próbkę
otrzymuje się próbkę laboratoryjną do analizy. Próbkę
te dzieli się na dwie części, jedną poddaje się analizie,
te dzieli się na dwie części, jedną poddaje się analizie,
drugą pozostawia się jako próbę kontrolną. Próbki
drugą pozostawia się jako próbę kontrolną. Próbki
pierwotne i jednostkowe pobiera się z pewnej
pierwotne i jednostkowe pobiera się z pewnej
określonej liczby dowolnie wybranych jednostek
określonej liczby dowolnie wybranych jednostek
opakunkowych lub miejsc w zbiorniku, hałdzie itp.
opakunkowych lub miejsc w zbiorniku, hałdzie itp.
Pobieranie próbki należy rozpocząć od ogólnych
Pobieranie próbki należy rozpocząć od ogólnych
oględzin całej partii towaru. Zewnętrzne
oględzin całej partii towaru. Zewnętrzne
oględziny oraz ewentualne poznanie
oględziny oraz ewentualne poznanie
warunków produkcji i przechowywania
warunków produkcji i przechowywania
towaru pozwolą ocenić, czy produkt jest
towaru pozwolą ocenić, czy produkt jest
jednorodny. Ocenę jednorodności partii
jednorodny. Ocenę jednorodności partii
określa się wzrokowo, biorąc pod uwagę
określa się wzrokowo, biorąc pod uwagę
wygląd zewnętrzny, barwę itp. W razie
wygląd zewnętrzny, barwę itp. W razie
stwierdzenia niejednorodności produktu,
stwierdzenia niejednorodności produktu,
próbki należy pobierać bardzo oględnie z
próbki należy pobierać bardzo oględnie z
możliwie większej liczby miejsc.
możliwie większej liczby miejsc.
Pobieranie próbek powinno odbywać się
Pobieranie próbek powinno odbywać się
szybko i sprawnie, w miejscu możliwie
szybko i sprawnie, w miejscu możliwie
zabezpieczonym od przewiewu, kurzu,
zabezpieczonym od przewiewu, kurzu,
bezpośredniego działania promieni
bezpośredniego działania promieni
słonecznych, deszczu itp. Należy unikać
słonecznych, deszczu itp. Należy unikać
świadomego wyboru produktu gorszego
świadomego wyboru produktu gorszego
lub lepszego, wystrzegać się pobierania
lub lepszego, wystrzegać się pobierania
produktu z warstw leżących bezpośrednio
produktu z warstw leżących bezpośrednio
pod powierzchnią lub z powierzchni.
pod powierzchnią lub z powierzchni.
Próbki płynów należy pobierać po dokładnym
Próbki płynów należy pobierać po dokładnym
wymieszaniu, najlepiej w „ruchu” podczas
wymieszaniu, najlepiej w „ruchu” podczas
przelewania. Jeżeli przelewanie cieczy ma
przelewania. Jeżeli przelewanie cieczy ma
charakter ciągły i odbywa się w rurociągu,
charakter ciągły i odbywa się w rurociągu,
wtedy w celu pobierania próbek umieszcza się
wtedy w celu pobierania próbek umieszcza się
na rurze kurek, z którego pewna ilość płynu
na rurze kurek, z którego pewna ilość płynu
wycieka przez cały czas przetaczania. Płyn tak
wycieka przez cały czas przetaczania. Płyn tak
pobrany stanowi próbkę ogólną. Jeżeli brak jest
pobrany stanowi próbkę ogólną. Jeżeli brak jest
takiego urządzenia , wówczas próbki należy
takiego urządzenia , wówczas próbki należy
pobrać z przepływającej cieczy, w różnych
pobrać z przepływającej cieczy, w różnych
odstępach czasu i w jednakowych ilościach. W
odstępach czasu i w jednakowych ilościach. W
tym przypadku są to próbki pierwotne.
tym przypadku są to próbki pierwotne.
Do pobrania próbek produktów
Do pobrania próbek produktów
półstałych używa się świdra
półstałych używa się świdra
rynienkowatego, do mleka
rynienkowatego, do mleka
zagęszczonego lub śmietany –
zagęszczonego lub śmietany –
odpowiednich miarek. Jeśli produkt
odpowiednich miarek. Jeśli produkt
znajduje się w małych naczyńkach
znajduje się w małych naczyńkach
np. puszkach, do analizy bierze się
np. puszkach, do analizy bierze się
zawartość puszki.
zawartość puszki.
Próbki produktów sypkich tj. kasze, mąki
Próbki produktów sypkich tj. kasze, mąki
lub proszek mleczny, pobiera się
lub proszek mleczny, pobiera się
specjalną sondą lub rurą zagłębników,
specjalną sondą lub rurą zagłębników,
która wbija się do worka, do produktu w
która wbija się do worka, do produktu w
beczce lub w hałdę z badanym
beczce lub w hałdę z badanym
produktem obraca się dookoła osi
produktem obraca się dookoła osi
pionowej i ostrożnie wyciąga. W ten
pionowej i ostrożnie wyciąga. W ten
sposób w całej długości rury pozostaje
sposób w całej długości rury pozostaje
część produktu ułożona w takim
część produktu ułożona w takim
porządku, w jakim leży w worku, beczce
porządku, w jakim leży w worku, beczce
czy hałdzie. Próbki pobiera się z kilku
czy hałdzie. Próbki pobiera się z kilku
miejsc jednostki opakunkowej lub hałdy.
miejsc jednostki opakunkowej lub hałdy.
Przy produktach sypkich i ciekłych
Przy produktach sypkich i ciekłych
bardziej wskazane jest pobieranie
bardziej wskazane jest pobieranie
większej liczby próbek
większej liczby próbek
pierwotnych i jednostkowych o
pierwotnych i jednostkowych o
mniejszym ciężarze z różnych
mniejszym ciężarze z różnych
miejsc partii, niż mniejszej liczby
miejsc partii, niż mniejszej liczby
próbek o większym ciężarze.
próbek o większym ciężarze.
Próbka powinna być pobierana ze
Próbka powinna być pobierana ze
wszystkich warstw, z boków i
wszystkich warstw, z boków i
środka opakowania.
środka opakowania.
Średnią próbkę laboratoryjną z materiałów w
Średnią próbkę laboratoryjną z materiałów w
kawałkach lub sypkich zestawia się w ten
kawałkach lub sypkich zestawia się w ten
sposób, że wszystkie próbki pierwotne i
sposób, że wszystkie próbki pierwotne i
jednostkowe zsypują się w jedną próbkę ogólną ,
jednostkowe zsypują się w jedną próbkę ogólną ,
po jej dokładnym wymieszaniu układa się na
po jej dokładnym wymieszaniu układa się na
stole w kształcie niskiego prostopadłościanu, o
stole w kształcie niskiego prostopadłościanu, o
kwadratowej podstawie i dzieli się na cztery
kwadratowej podstawie i dzieli się na cztery
części po przekątnych : dwie z nich przeciwległe-
części po przekątnych : dwie z nich przeciwległe-
odrzuca się, z pozostałych tworzy się podobny
odrzuca się, z pozostałych tworzy się podobny
do poprzedniego prostopadłościan, dzieli się tak
do poprzedniego prostopadłościan, dzieli się tak
jak poprzednio itd. Aż do uzyskania średniej
jak poprzednio itd. Aż do uzyskania średniej
próbki o ciężarze potrzebny do analizy.
próbki o ciężarze potrzebny do analizy.
Ciężar średniej próbki zależy od celu, do
Ciężar średniej próbki zależy od celu, do
którego się ją pobiera. jeżeli ma być
którego się ją pobiera. jeżeli ma być
przeprowadzona analiza całkowita, ilość
przeprowadzona analiza całkowita, ilość
produktu musi być dostatecznie duża,
produktu musi być dostatecznie duża,
jeżeli ma być przeprowadzone tylko jedno
jeżeli ma być przeprowadzone tylko jedno
oznaczenie, ilość powinna być mniejsza,
oznaczenie, ilość powinna być mniejsza,
lecz wystarczająca do przeprowadzenia
lecz wystarczająca do przeprowadzenia
oznaczenia i do jego ewentualnego
oznaczenia i do jego ewentualnego
powtórzenia. Na ogół próbki powinny być
powtórzenia. Na ogół próbki powinny być
tym większe, im produkt jest bardziej
tym większe, im produkt jest bardziej
niejednorodny, im mniejsza jest zawartość
niejednorodny, im mniejsza jest zawartość
oznaczonego składnika, im trudniejsze jest
oznaczonego składnika, im trudniejsze jest
pobieranie próbek, im większa jest
pobieranie próbek, im większa jest
dostawa produktu itp.
dostawa produktu itp.
Liczba pobieranych próbek jednostkowych
Liczba pobieranych próbek jednostkowych
lub pierwotnych zależy od liczby
lub pierwotnych zależy od liczby
opakowań. W większych i jednorodnych
opakowań. W większych i jednorodnych
partiach towaru liczba jednostek
partiach towaru liczba jednostek
opakunkowych, z których mają być
opakunkowych, z których mają być
pobrane próbki jest odpowiednio
pobrane próbki jest odpowiednio
mniejsza. Jeżeli partia towaru jest nieduża
mniejsza. Jeżeli partia towaru jest nieduża
(kilka beczek lub worków), próbki pobiera
(kilka beczek lub worków), próbki pobiera
się z każdej jednostki opakunkowej; jeżeli
się z każdej jednostki opakunkowej; jeżeli
partia jest duża-tylko z pewnej części
partia jest duża-tylko z pewnej części
jednostek opakunkowych.
jednostek opakunkowych.
W razie stwierdzenie niejednorodności,
W razie stwierdzenie niejednorodności,
próbki pobiera się z dwu lub trzykrotnie
próbki pobiera się z dwu lub trzykrotnie
większej liczby miejsc, lub jednostek
większej liczby miejsc, lub jednostek
opakunkowych. Jeżeli partia towaru
opakunkowych. Jeżeli partia towaru
zawiera produkty o wyraźnie różnej
zawiera produkty o wyraźnie różnej
jakości lub różnie znakowane, próbki
jakości lub różnie znakowane, próbki
należy pobrać i wykonać analizę
należy pobrać i wykonać analizę
oddzielnie dla każdego rodzaju produktu.
oddzielnie dla każdego rodzaju produktu.
Jeżeli w partii towaru znajdują się miejsca
Jeżeli w partii towaru znajdują się miejsca
uszkodzone (opakowania), próbkę należy
uszkodzone (opakowania), próbkę należy
pobrać z każdego takiego miejsca i
pobrać z każdego takiego miejsca i
wykonać analizę oddzielnie.
wykonać analizę oddzielnie.
Dla poszczególnych i znormalizowanych
Dla poszczególnych i znormalizowanych
produktów istnieją specjalne przepisy,
produktów istnieją specjalne przepisy,
określające liczbę próbek, jaką należy
określające liczbę próbek, jaką należy
pobrać w stosunku do liczby
pobrać w stosunku do liczby
jednostek opakunkowych jednej partii
jednostek opakunkowych jednej partii
towaru.
towaru.
ZNAKOWANIE I
ZNAKOWANIE I
PAKOWANIE PRÓBEK
PAKOWANIE PRÓBEK
Pobrane próbki należy w odpowiedni i trwały sposób
Pobrane próbki należy w odpowiedni i trwały sposób
opakować i oznakować. Opakowaniem próbek, w
opakować i oznakować. Opakowaniem próbek, w
zależności od produktu może być butelka z
zależności od produktu może być butelka z
doszlifowanym korkiem, słoik, puszka metalowa lub
doszlifowanym korkiem, słoik, puszka metalowa lub
wykonana z innego materiału, hermetycznie
wykonana z innego materiału, hermetycznie
zamykana. Gdy w produkcie, z wyjątkiem produktów
zamykana. Gdy w produkcie, z wyjątkiem produktów
suchych, mają być oznaczone metale, nie należy
suchych, mają być oznaczone metale, nie należy
używać opakowań metalowych. Najlepsze w tym
używać opakowań metalowych. Najlepsze w tym
wypadku są opakowania ze szkła i porcelany,
wypadku są opakowania ze szkła i porcelany,
ewentualnie z mas plastycznych. Niedopuszczalne są
ewentualnie z mas plastycznych. Niedopuszczalne są
opakowania papierowe, kartony itp. Ze względu na
opakowania papierowe, kartony itp. Ze względu na
możliwość wpływu na próbkę czynników
możliwość wpływu na próbkę czynników
zewnętrznych, jak wilgoć powietrza oraz powstające
zewnętrznych, jak wilgoć powietrza oraz powstające
w produkcie zmian fizycznych, chemicznych,
w produkcie zmian fizycznych, chemicznych,
biochemicznych lub bakteriologicznych. Najtrudniej
biochemicznych lub bakteriologicznych. Najtrudniej
jest uchronić próbkę od zmian wilgotności, na co
jest uchronić próbkę od zmian wilgotności, na co
specjalnie należy zwrócić uwagę.
specjalnie należy zwrócić uwagę.
Na etykiecie powinno się zaznaczyć w
Na etykiecie powinno się zaznaczyć w
sposób trwały następujące dane: nr partii
sposób trwały następujące dane: nr partii
lub próbki towaru, nazwę produktu,
lub próbki towaru, nazwę produktu,
nazwę zakładu produkcyjnego, datę
nazwę zakładu produkcyjnego, datę
wyrobu, datę pobrania i ilość próbki,
wyrobu, datę pobrania i ilość próbki,
środek konserwujący ( jeśli próbka
środek konserwujący ( jeśli próbka
została zakonserwowana) i jego ilość,
została zakonserwowana) i jego ilość,
nazwisko pobierającego próbkę. Jeżeli
nazwisko pobierającego próbkę. Jeżeli
próbka była wykorzystywana do badań
próbka była wykorzystywana do badań
mikrobiologicznych lub biochemicznych,
mikrobiologicznych lub biochemicznych,
należy także podać temperaturę
należy także podać temperaturę
produktu w chwili jej pobrania.
produktu w chwili jej pobrania.
Jeżeli badanie produktu ma charakter
Jeżeli badanie produktu ma charakter
urzędowy i jest wykonywane przez
urzędowy i jest wykonywane przez
inny zakład badawczy, należy w
inny zakład badawczy, należy w
zasadzie pobrać dwie próbki i jedną
zasadzie pobrać dwie próbki i jedną
z nich opieczętowaną pieczęcią
z nich opieczętowaną pieczęcią
zlecającego pobrania próbki,
zlecającego pobrania próbki,
pozostawić u właściciela partii
pozostawić u właściciela partii
towaru.
towaru.
PRZECHOWYWANIE I
PRZECHOWYWANIE I
KONSERWOWANIE
KONSERWOWANIE
PRÓBEK
PRÓBEK
Próbki dostarczone do
Próbki dostarczone do
laboratorium
laboratorium
należy w
należy w
zasadzie badać
zasadzie badać
bezzwłocznie
bezzwłocznie
zwłaszcza jeżeli są to
zwłaszcza jeżeli są to
produkty szybko psujące się.
produkty szybko psujące się.
Jeżeli
Jeżeli
jednak zachodzi
jednak zachodzi
konieczność
konieczność
późniejszego
późniejszego
wykonania analizy,
wykonania analizy,
próbki należy przechowywać
próbki należy przechowywać
w temp. 0 – 2
w temp. 0 – 2
°
°
C. Jeżeli w próbkach ma
C. Jeżeli w próbkach ma
być oznaczona zawartość wody, to
być oznaczona zawartość wody, to
badanie należy wykonać możliwie
badanie należy wykonać możliwie
szybko. W czasie przechowywania i
szybko. W czasie przechowywania i
wykonywania analizy skład chemiczny
wykonywania analizy skład chemiczny
próbki może ulec zmianie.
próbki może ulec zmianie.
Powszechnie stosuje się następujące środki do
Powszechnie stosuje się następujące środki do
konserwowania próbek produktów
konserwowania próbek produktów
spożywczych:
spożywczych:
1.
1.
CHLOREK RTĘCIOWY (sublimat), HgCl
CHLOREK RTĘCIOWY (sublimat), HgCl
2
2
,
,
bywa stosowany w postaci proszku lub
bywa stosowany w postaci proszku lub
roztworu. Jest to środek silnie trujący, a
roztworu. Jest to środek silnie trujący, a
ponieważ jest bezbarwny, stosuje się
ponieważ jest bezbarwny, stosuje się
go łącznie z jakimś barwnikiem, zwykle
go łącznie z jakimś barwnikiem, zwykle
z czerwienią Kongo lub błękitem
z czerwienią Kongo lub błękitem
metylowym, nadaje się do
metylowym, nadaje się do
konserwowania próbek mleka i innych
konserwowania próbek mleka i innych
produktów płynnych. Jest on
produktów płynnych. Jest on
doskonałym środkiem konserwującym,
doskonałym środkiem konserwującym,
utrzymuje produkt przez cały czas
utrzymuje produkt przez cały czas
dłuższy w czasie świeżym.
dłuższy w czasie świeżym.
2. WODA UTLENIONA H
2. WODA UTLENIONA H
2
2
O
O
2
2
w ilości 0.1
w ilości 0.1
do 4% nadaje się do konserwowania
do 4% nadaje się do konserwowania
produktu tylko w ciągu kilku dni, gdyż
produktu tylko w ciągu kilku dni, gdyż
w stosunkowo krótkim czasie ulega
w stosunkowo krótkim czasie ulega
rozkładowi.
rozkładowi.
3. DWUCHROMIAN POTASOWY K
3. DWUCHROMIAN POTASOWY K
2
2
CL
CL
2
2
O
O
7
7
stosuje się w postaci proszku, tabletek
stosuje się w postaci proszku, tabletek
lub roztworów, do konserwowania
lub roztworów, do konserwowania
próbek mleka. Ilości zalecane przez
próbek mleka. Ilości zalecane przez
różnych autorów są różne; wahają się
różnych autorów są różne; wahają się
w granicach 0.5 do 2 g/ l mleka.
w granicach 0.5 do 2 g/ l mleka.
4. FORMALINA ( 40% wodny roztwór
4. FORMALINA ( 40% wodny roztwór
aldehydu mrówkowego), HCHO, ma
aldehydu mrówkowego), HCHO, ma
duże zastosowanie jako środek
duże zastosowanie jako środek
konserwujący, szczególnie do
konserwujący, szczególnie do
konserwowania próbek produktów
konserwowania próbek produktów
bezbiałkowych jak: soków owocowych,
bezbiałkowych jak: soków owocowych,
przecierów itp. Stosuje się ją w ilości
przecierów itp. Stosuje się ją w ilości
około 0,1 %. Jest bezbarwna o ile więc
około 0,1 %. Jest bezbarwna o ile więc
zachodzi taka potrzeba, stosuje się ją
zachodzi taka potrzeba, stosuje się ją
łącznie z jakimś barwnikiem, np.
łącznie z jakimś barwnikiem, np.
fuksyną.
fuksyną.
PRZYGOTOWANIE
PRZYGOTOWANIE
PRÓBEK DO ANALIZY
PRÓBEK DO ANALIZY
Próbka pozostawiona przez pewien czas w
Próbka pozostawiona przez pewien czas w
spokoju może stać się niejednorodna. Jednym
spokoju może stać się niejednorodna. Jednym
więc z nieodzownych warunków dokładnego
więc z nieodzownych warunków dokładnego
wykonania analizy, jest odpowiednie
wykonania analizy, jest odpowiednie
przygotowanie próbki.
przygotowanie próbki.
Produkty świeże, płynne lub sypkie można łatwo
Produkty świeże, płynne lub sypkie można łatwo
zmieszać, natomiast pewne trudności mogą
zmieszać, natomiast pewne trudności mogą
zaistnieć, jeśli są to próbki produktów łatwo
zaistnieć, jeśli są to próbki produktów łatwo
rozwarstwiających się. W każdym razie przed
rozwarstwiających się. W każdym razie przed
przystąpieniem do analizy, próbkę należy
przystąpieniem do analizy, próbkę należy
ujednolicić przez zmieszanie, zemulgowanie,
ujednolicić przez zmieszanie, zemulgowanie,
zmielenie itp.
zmielenie itp.
Produkty stałe, przede wszystkim twarde, muszą
Produkty stałe, przede wszystkim twarde, muszą
być dokładnie zmielone lub roztarte. Powoduję to
być dokładnie zmielone lub roztarte. Powoduję to
zwiększenie powierzchni kontaktowej substancji
zwiększenie powierzchni kontaktowej substancji
z odczynnikiem i ułatwia np. rozpuszczanie się.
z odczynnikiem i ułatwia np. rozpuszczanie się.
Im substancja rozpuszcza się trudniej, im jest mniej
Im substancja rozpuszcza się trudniej, im jest mniej
jednorodna, tym bardziej należy ją rozdrobnić.
jednorodna, tym bardziej należy ją rozdrobnić.
Należy mieć przy tym na uwadze fakt, że
Należy mieć przy tym na uwadze fakt, że
produkt w tym stanie bardzo szybko wysycha lub
produkt w tym stanie bardzo szybko wysycha lub
chłonie wilgoć, utlenia się itp., co może mieć
chłonie wilgoć, utlenia się itp., co może mieć
duży wpływ na wynik analizy;
duży wpływ na wynik analizy;
należy więc ustalić odpowiedni sposób
należy więc ustalić odpowiedni sposób
postępowania i przedsięwziąć środki ostrożności.
postępowania i przedsięwziąć środki ostrożności.
Do analizy przeznacza się tylko połowę
Do analizy przeznacza się tylko połowę
próbki laboratoryjnej, a w każdym razie
próbki laboratoryjnej, a w każdym razie
należy pozostawić z niej tyle, aby można
należy pozostawić z niej tyle, aby można
było oznaczenie powtórzyć. Po wykonaniu
było oznaczenie powtórzyć. Po wykonaniu
analizy próbkę należy jeszcze przez
analizy próbkę należy jeszcze przez
pewien okres przechowywać, aby, gdy
pewien okres przechowywać, aby, gdy
zajdzie potrzeba, można było oznaczenie
zajdzie potrzeba, można było oznaczenie
powtórzyć lub skontrolować poprzednie
powtórzyć lub skontrolować poprzednie
wyniki.
wyniki.