Lateralizacja i jej

Lateralizacja i jej

zaburzenia

zaburzenia

Lateralizacja

Lateralizacja



Przewaga jednej strony podczas

Przewaga jednej strony podczas

ruchowych czynności, związana z

ruchowych czynności, związana z

dominacją jednej z półkul

dominacją jednej z półkul



Oko i ręka dominujące po tej samej

Oko i ręka dominujące po tej samej

stronie, dominacja jednej strony

stronie, dominacja jednej strony





wysoka

wysoka

sprawność

sprawność



Lateralizacja czynności = asymetria

Lateralizacja czynności = asymetria

funkcjonalna

funkcjonalna



Leworęczność jest przede wszystkim

Leworęczność jest przede wszystkim

uwarunkowana genetycznie

uwarunkowana genetycznie



Nie stanowi zaburzenia – problemem

Nie stanowi zaburzenia – problemem

jest konflikt dominacji

jest konflikt dominacji



Kultura "prawej ręki"

Kultura "prawej ręki"

Lateralizacja - rozwój

Lateralizacja - rozwój



Do 3m.ż. asymetria ułożenia ciała i ruchów

Do 3m.ż. asymetria ułożenia ciała i ruchów

o charakterze podkorowym

o charakterze podkorowym



3-6 m.ż. symetria zwierciadlana

3-6 m.ż. symetria zwierciadlana



Po 6 m.ż. wykształcenie chwytu

Po 6 m.ż. wykształcenie chwytu

jednoręcznego; przejawy preferowania

jednoręcznego; przejawy preferowania

jednej z rąk

jednej z rąk



1 i 2 r.ż. zanik lateralizacji związany z

1 i 2 r.ż. zanik lateralizacji związany z

rozwojem chodu (czynność symetryczna)

rozwojem chodu (czynność symetryczna)

Lateralizacja - rozwój

Lateralizacja - rozwój



2-3 r.ż. po zautomatyzowaniu chodu dalszy

2-3 r.ż. po zautomatyzowaniu chodu dalszy

rozwój

rozwój



Praworęczność ustala się w 2-3 r.ż.,

Praworęczność ustala się w 2-3 r.ż.,

leworęczność nieco później 3-4 r.ż.,

leworęczność nieco później 3-4 r.ż.,

dominacja czynności ruchowych do 6 r.ż.

dominacja czynności ruchowych do 6 r.ż.



7 r.ż. zwiększanie się powierzchni lewej

7 r.ż. zwiększanie się powierzchni lewej

półkuli

półkuli

Zaburzenia lateralizacji

Zaburzenia lateralizacji



Trudności w czytaniu i pisaniu

Trudności w czytaniu i pisaniu



Mylenie liter: p/b, d/b

Mylenie liter: p/b, d/b



Dynamiczne odwracanie liter

Dynamiczne odwracanie liter



Opuszczanie i dodawanie liter, sylab,

Opuszczanie i dodawanie liter, sylab,

wyrazów

wyrazów



Błędne odtwarzanie liter (odczyt. i zap.)

Błędne odtwarzanie liter (odczyt. i zap.)



Odbicia lustrzane wyrazów, cyfr.

Odbicia lustrzane wyrazów, cyfr.

Modele i zaburzenia

Modele i zaburzenia

lateralizacji

lateralizacji



L. jednorodna, prawo- lub lewostronna

L. jednorodna, prawo- lub lewostronna



L. niejednorodna – skrzyżowana

L. niejednorodna – skrzyżowana

–

Problemy z koordynacją wzrokowo-ruchową

Problemy z koordynacją wzrokowo-ruchową

–

Rysowanie, pisanie, czytanie

Rysowanie, pisanie, czytanie



L. nieustalona – słaba; brak dominacji

L. nieustalona – słaba; brak dominacji

jednej strony

jednej strony

–

Czytanie, trudności w nauce, orientacja w

Czytanie, trudności w nauce, orientacja w

przestrzeni

przestrzeni

Badanie lateralizacji

Badanie lateralizacji



Wywiad z rodzicami

Wywiad z rodzicami



Obserwacja

Obserwacja



Próby

Próby



Rysowanie

Rysowanie

Przestawianie "na siłę"

Przestawianie "na siłę"



Zab. emocjonalne: płaczliwość,

Zab. emocjonalne: płaczliwość,

lękliwość, ataki złości i agresji.

lękliwość, ataki złości i agresji.



Zab. nerwicowe: jąkanie się, moczenie

Zab. nerwicowe: jąkanie się, moczenie



Poczucie mniejszej wartości, lękowa

Poczucie mniejszej wartości, lękowa

postawa wobec otoczenia, unikanie

postawa wobec otoczenia, unikanie

kontaktów społecznych,

kontaktów społecznych,

nadpobudliwość psychomotoryczna.

nadpobudliwość psychomotoryczna.

Działania korekcyjne

Działania korekcyjne



Utrwalanie praworęczności o

Utrwalanie praworęczności o

oburęcznych dzieci

oburęcznych dzieci



Wspieranie aktywności lewej ręki u

Wspieranie aktywności lewej ręki u

dzieci leworęcznych

dzieci leworęcznych

–

Prawidłowe nawyki ruchowe (

Prawidłowe nawyki ruchowe (





,

,





)

)

–

Rozwój i rozluźnianie mięśni

Rozwój i rozluźnianie mięśni

–

Uwaga na wtórne zab. emocjonalne!

Uwaga na wtórne zab. emocjonalne!

Dysleksja

Dysleksja



Trudności w nauce czytania i pisania,

Trudności w nauce czytania i pisania,

przy korzystnych warunkach

przy korzystnych warunkach

rozwojowych i normalnym poziomie

rozwojowych i normalnym poziomie

inteligencji

inteligencji



Mocno nieharmonijny rozwój funkcji

Mocno nieharmonijny rozwój funkcji

psychomotorycznych związanych z

psychomotorycznych związanych z

nauką czytania i pisania.

nauką czytania i pisania.

Dysleksja

Dysleksja



Nieprawidłowości rozwoju funkcji słuchowo-

Nieprawidłowości rozwoju funkcji słuchowo-

językowych (zaburzenia uwagi, pamięci, percepcji

językowych (zaburzenia uwagi, pamięci, percepcji

słuchowej)

słuchowej)



Zaburzenia funkcji wzrokowych (zaburzenia

Zaburzenia funkcji wzrokowych (zaburzenia

uwagi, pamięci i spostrzegania wzrokowego)

uwagi, pamięci i spostrzegania wzrokowego)



Deficyty w rozwoju funkcji ruchowych (motoryka

Deficyty w rozwoju funkcji ruchowych (motoryka

mała)

mała)



Zakłócenia lateralizacji

Zakłócenia lateralizacji



Zaburzenia orientacji

Zaburzenia orientacji

Dysleksja

Dysleksja



Badane są: intelekt, uwaga, pamięć,

Badane są: intelekt, uwaga, pamięć,

spostrzeganie wzrokowe i słuchowe,

spostrzeganie wzrokowe i słuchowe,

funkcje językowe, motoryka mała i

funkcje językowe, motoryka mała i

duża

duża

–

Dysortografia

Dysortografia

–

Dysgrafia

Dysgrafia

–

Dyskalkulia

Dyskalkulia

Dysleksja

Dysleksja

Rozpoznaje się gdy:

Rozpoznaje się gdy:



Prawidłowy rozwój

Prawidłowy rozwój

umysłowy

umysłowy



Opóźnienia rozwoju funkcji

Opóźnienia rozwoju funkcji

związanych z czytaniem i

związanych z czytaniem i

pisaniem

pisaniem



Wczesne występowanie

Wczesne występowanie

trudności w czytaniu i

trudności w czytaniu i

pisaniu

pisaniu



Trudności w czytaniu lub

Trudności w czytaniu lub

pisaniu są nasilone i

pisaniu są nasilone i

długotrwałe i nie ustępują

długotrwałe i nie ustępują

po podjęciu pomocy

po podjęciu pomocy

Nie rozpoznaje się kiedy

Nie rozpoznaje się kiedy

trudności:

trudności:



Wynikają z nieprawidłowego

Wynikają z nieprawidłowego

funkcjonowania narządów

funkcjonowania narządów

zmysłów.

zmysłów.



Wynikają z inteligencji

Wynikają z inteligencji

poniżej przeciętnej

poniżej przeciętnej



Są skutkiem schorzenia

Są skutkiem schorzenia

neurologicznego

neurologicznego



Są wynikiem zaniedbania

Są wynikiem zaniedbania

środowiskowego lub

środowiskowego lub

dydaktycznego

dydaktycznego