CYTODIAGNOSTYKA ONKOLOGICZNA

Niedotlenienie

okołoporodowe płodu.

Metody nadzoru

okołoporodowego nad

dobrostanem płodu.

Marcin Jędryka

KLINIKA GINEKOLOGII

II KATEDRA GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWA AM

WROCŁAW, UL. DYREKCYJNA 5/7

Niedotlenienie płodowe



HIPOKSEMIA,

niedotlenienie krwi

tętniczej, saturacja krwi obniża się

lecz funkcja narządów pozostaje

bez zmian – obniżenie aktywności

płodu, IUGR



HIPOKSJA

, pogłębianie się deficytu

saturacji, niedotlenienie tkanek

obwodowych, reakcja stresowa

płodu – centralizacja krązenia,

początek metabolizmu

beztlenowego



ASFIKSJA,

pogłębia się metabolizm

beztlenowy, redystrybucja krwi z

centralizacją do granic kompensacji,

dalej gwałtowne załamanie

wydolności krążeniowej i

nieodwracalne efekty niedotlenienia

Przyczyny zmian w częstości akcji

serca płodu – NIE TYLKO

NIEDOTLENIENIE!

Współczesne metody zapobiegania

niedotlenieniu okołoporodowemu

płodu



KTG



KTG + testy prowokacyjne



USG: biofizyczny profil płodu



USG: dopplerowskie badania przepływów naczyniowych



Analiza równowagi kwasowo-zasadowej płodu:
pH-metria płodowa



Elektrokardiografia płodowa



Pulsoksymetria płodowa



Spektrofotometria tkankowa płodu na podczerwień (w
fazie badań, brak rutynowych zastosowań)



Komputerowe, neuronalne systemy eksperckie
wykorzystujące do analizy decyzyjnej w/w badania

Prawidłowy zapis KTG (I okres

porodu)

Deceleracje

późne (I okres) późne z wyrównawczą

akceleracją (II okres)

Tachykardia z deceleracjami

wczesnymi

Głębokie niedotlenienie płodu

milcząca oscylacja zapis sinusoidalny

Ostra bradykardia okołoporodowa -

przyczyny



Hipoksja i niedociśnienie ciężarnej (np. zespół żyły czczej
dolnej)



Ostra niewydolność maciczno-łożyskowa (np.
przedwczesne oddzielenie się łożyska)



Zaburzenie w krążeniu pępowinowym (np. kolizja
pępowinowa)



Utrzymujący się ucisk główki płodu (wzmożone ciśnienie
śródczaszkowe)



Toksyczny wpływ leków



Krwawienie krwią płodową (np. uszkodzenie naczynia
błądzącego popłodu)



Załamanie się zdolności kompensacyjnych układu
krążenia płodu, w ostrej kwasicy – bradykardia terminalna

Przyczyny tachykardii

okołoporodowej



Zakażenia, zwłaszcza wewnątrzowodniowe



Stosowanie niektórych leków



Niedotlenienie płodu



Tachyarytmia (czasem nawet >250/min, prowadząca do
niewydolności krążenia, np. infekcje wirusowe)



Tachykardia ciężarnej (infekcje, hypertyreoza)



Mała dojrzałość płodu

Kardiotokograficzne testy

prowokacyjne



Test wibroakustyczny



Testy skurczowe: brodawkowy i oksytocynowy



Interpretacja wyników testów:

Reaktywny (2 i więcej akceleracji po ruchach płodu)

Niereaktywny (brak ruchów i akceleracji)

Wątpliwy (pośrednia interpretacja)

Negatywny (po wywołaniu skurczów macicy brak
deceleracji, występują akceleracje)

Pozytywny (deceleracje późne po większości skurczów)

Hiperstymulacja (skurcze częściej niż co 2 min.)

Nieudany (brak wywołania czynności skurczowej macicy)

Ultrasonograficzna ocena

okołoporodowa dobrostanu płodu

Znaczenie ultrasonografii

dopplerowskiej w nadzorze

okołoporodowym płodu



Szczególne znaczenie
predykcyjne odnośnie
niedotlenienia ma wśród
ciężarnych wysokiego ryzyka
gdzie często wyprzedza zmiany
w KTG



Najczęściej pomiar przepływu w
tętnicy pępowinowej – objawy
dekompensacji układu krążenia
płodu (zjawiska AEDV, REDV)
jako wyraz niedotlenienia płodu



Pomiar dopplerowski innych
naczyń (tętnica środkowa
mózgu, układ żylny) może
jeszcze wcześniej zwrócić uwagę
na istniejące przewlekłe
niedotlenienie (efekt „brain
sparing)

Oznaczenie gazometrii w krwi

włośniczkowej płodu



Dostarcza bezpośredniej informacji o metaboliźmie
tkankowym płodu w okresie okołoporodowym
(gazometria)



Sprawnie i szybko wykonana pomaga podjąć decyzję o
postępowaniu zachowawczym lub natychmiastowym
ukończeniu ciąży



Jest metodą inwazyjną (infekcje, krwiak czepca
ścięgnistego) – dlatego obecnie rzadziej używaną



Obecnie powszechnie wykonuje się gazometrię krwi
płodu z naczyń pępowiny natychmiast po porodzie
(retrospektywna weryfikacja biochemiczna użytych
podczas porodu technik nadzoru dobrostanu płodu,
pomocna w terapii neonatologicznej, względy prawne)

Oznaczenie gazometrii w krwi

włośniczkowej płodu

Oznaczenie gazometrii w krwi

włośniczkowej płodu

Elektrokardiografia płodowa podczas

porodu



Analiza płodowego EKG jest wartościowym uzupełnieniem
innych metod monitorowania płodu podczas porodu



Podczas niedotlenienia występują zmiany morfologii
zapisu płodowego EKG jak również zmiany odstępów
czasowych między poszczególnymi załamkami (zwłaszcza
T i QRS)



Mimo obiecujących badań klinicznych płodowe EKG
pozostaje sprawą przyszłości – obecnie dostępny jest
klinicznie system STAN będący komputerowym systemem
eksperckim analizującym w sposób skojarzony zarówno
zapis płodowego KTG jak i EKG w śródporodowym
nadzorze płodu

Elektrokardiografia płodowa podczas

porodu

Elektrokardiografia płodowa podczas

porodu

Pulsoksymetria płodowa w nadzorze

porodu



Długość fali: 2 – czerwona i bliska podczerwieni



Stosunkowo niedroga technologia (diody emitujące
światło)



Metoda sprawdzona i używana klinicznie u dorosłych jak
i noworodków



Mierzy tylko tętnicze wysycenie tlenem krwi płodu
(saturacja)



Szeroki zakres wartości prawidłowych



Brak potencjalnych możliwości pomiarów
hemodynamicznych w mózgu płodu



Jej wykorzystanie kliniczne jest obecnie badane
(wzajemne zależności innych metod nadzoru –
sprzeczne doniesienia)

Spektroskopia widma bliskiego

podczerwieni (NIRS) w nadzorze

porodu płodu



3 lub więcej użytych długości fal bliskich podczerwieni



Kosztowna technologia (DIODY LASEROWE)



Brak klinicznego zastosowania (pozostaje w sferze badań)



W przeciwieństwie do pulsoksymetrii mierzy utlenowanie
tkanek – podczas porodu utlenowanie mózgu oraz średnie
wysycenie tlenem hemoglobiny w mózgu płodu



Na dzień dzisiejszy nie zdefiniowano wartości
prawidłowych NIRS



Badania sugerują możliwość ilościowej oceny zmian
hemodynamicznych w mózgu płodu – prawdopodobnie
podstawowa metoda nadzoru śródporodowego
dobrostanu płodu w przyszłości (za 10 - 20 lat)

Document Outline