PANLEUKOPE

NIA

©

 Tadeusz Frymus, 2009

ETIOLOGIA I 

WYSTĘPOWANIE

 

• od prawie 100 lat uchodziła za najczęstszą 

chorobę zakaźną kotów na całym świecie

• ale nie znano innych chorób wirusowych 

kotów

• parwowirus kotów (feline parvovirus – FPV)
• właściwości bardzo podobne jak parwowirusa 

psów (też antygenowo, wytrzymałość)

• chorobotwórczy tylko dla kotowatych
• potem pojawił się CPV-2 chorobotwórczy 

tylko dla psów

• ale potem pojawiły się CPV-2a, CPV-2b, CPV-

2c chorobotwórcze i dla psów i dla kotów

• ok. 5% „panleukopenii” powodują wirusy 

psów

ETIOLOGIA I 

WYSTĘPOWANIE 

• dziś: panleukopenia i parwowiroza psów 

to jeden parwowirus (szczepy kocie i 
szczepy psie)

• poznanie kataru, białaczki, FIP, FIV  

spowodo-wało, że panleukopenia rzadziej 
rozpoznawana

• może istotnie występuje rzadziej? 
• ale jest i nadal to ważna przyczyna 

zachorowań i śmierci kociąt 

• chyba nierozpoznawane wtórne 

posocznice kociąt

• szczególnie bezpańskich, ale nie tylko

Przyczyny śmierci

274 kociąt (do 4 m-cy) w W. 

Brytanii badanych 

histopatologicznie (1986-2000) 

(Cave i wsp., 2002)

zakaźne 55%;   idiopatyczne 33%;   

wrodzone 5%

wirusowe 71%; bakteryjne 20%

FPV był głównym pojedynczym czynnikiem 
odpowiedzialnym za śmierć 25% kociąt!

Przyczyny śmierci

274 kociąt (do 4 m-cy) w W. 

Brytanii badanych 

histopatologicznie (1986-2000) 

(Cave i wsp., 2002)

• więc 25% wszystkich to wirusowych to 

panleukopenia (głównie po 
odsadzeniu, więcej w schroniskach – 
55%, ale też w domach – 18%)

• 6,2% FIP (tylko po odsadzeniu)
• 5,1% herpeswirus kotów typ 1 (tylko 

do odsadzenia)

• 2,5% kaliciwirus kotów (głównie do 

odsadzenia)

Patogeneza 

panleukopenii

Zakażenie

↓ 

Replikacja wirusa w nabłonku

jamy nosowej i gardła

↓ 

Wiremia

↓

Tropizm zarazka do szybko dzielących się komórek

 

Płód            Noworodek                    Kocię do kilku        

                Kot 

                 miesięcy                     

 starszy

               Płód                  Noworodek                  Kocię do kilku                       

   Kot 

           miesięcy

           starszy

                 

                                                                                                                           

             

Pierwszy        Dalsze                             Uszkodzenie          Uszkodzenie         

Łagodna 

trymestr        trymestry                           komórek            szpiku i układu      

choroba

                                                                     krypt                 limfatycznego      

     lub 

                                jelitowych          zakażenie
     bezobjawowe 

                       chyba że
                                       immuno-           supresja

Resorpcja      Ronienie     Hipoplazja                                  Leukopenia i          

 

  płodów

 móżdżku                          immunosupresja

         

                                                                                                            

       

                                             Trwała            Zapalenie                                        

               

                                        niezborność             jelit                  Powikłania         

               

                                                                                                  bakteryjne

                         (posocznica) 

Kiedy ciężka postać 

jelitowa?

• gdy częstsze podziały enterocytów
• a one częstsze np. przy (subklinicznym) 

zakażeniu bakteryjnym czy inwazji 
pasożytniczej

• bo musi być szybsze odtwarzanie 

nabłonka

• też to samo po nagłej zmianie żywienia
• więc u różnych kotów (nawet młodych) 

różny przebieg

• czasem dramatyczne efekty – zupełna 

utrata nabłonka jelitowego

Różnice z parwowirozą 

psów

ZABURZENIE GATUNEK WIEK

Zapalenie jelit pies i kot

  2-6(-12) m-cy

Leukopenia pies krótka      ”

kot długa      ”

Ronienie,
bezpłodność

tylko kot

dorosłe

Replikacja 
w neuronach

tylko kot

    -2 do +4 

tyg.

Możliwości 

rozpoznawania

• wywiad (wiek, szczepienie)
•  badanie kliniczne
• bardzo silna leukopenia (nawet 

poniżej 2-4 x 10

9

/l)

• wykrywanie wirusa w kale 

szybkimi testami (także tymi na 
parwowirozę psów)

• PCR
• pośmiertnie: ciałka wtrętowe

Możliwości 

immunoprofilaktyki

• szczepienie „zasadnicze”
• szczepionki z inaktywowanym lub 

żywym osłabionym wirusem 
panleukopenii

• te ostatnie nie dla kotek ciężarnych!
• należycie zaszczepione kocię 

wytwarza dożywotnią odporność 

• ona też na CPV-2a, CPV-2b i CPV-2c
• dla pewności po roku raz doszczepić