PANLEUKOPE
NIA
©
Tadeusz Frymus, 2009
ETIOLOGIA I
WYSTĘPOWANIE
• od prawie 100 lat uchodziła za najczęstszą
chorobę zakaźną kotów na całym świecie
• ale nie znano innych chorób wirusowych
kotów
• parwowirus kotów (feline parvovirus – FPV)
• właściwości bardzo podobne jak parwowirusa
psów (też antygenowo, wytrzymałość)
• chorobotwórczy tylko dla kotowatych
• potem pojawił się CPV-2 chorobotwórczy
tylko dla psów
• ale potem pojawiły się CPV-2a, CPV-2b, CPV-
2c chorobotwórcze i dla psów i dla kotów
• ok. 5% „panleukopenii” powodują wirusy
psów
ETIOLOGIA I
WYSTĘPOWANIE
• dziś: panleukopenia i parwowiroza psów
to jeden parwowirus (szczepy kocie i
szczepy psie)
• poznanie kataru, białaczki, FIP, FIV
spowodo-wało, że panleukopenia rzadziej
rozpoznawana
• może istotnie występuje rzadziej?
• ale jest i nadal to ważna przyczyna
zachorowań i śmierci kociąt
• chyba nierozpoznawane wtórne
posocznice kociąt
• szczególnie bezpańskich, ale nie tylko
Przyczyny śmierci
274 kociąt (do 4 m-cy) w W.
Brytanii badanych
histopatologicznie (1986-2000)
(Cave i wsp., 2002)
zakaźne 55%; idiopatyczne 33%;
wrodzone 5%
wirusowe 71%; bakteryjne 20%
FPV był głównym pojedynczym czynnikiem
odpowiedzialnym za śmierć 25% kociąt!
Przyczyny śmierci
274 kociąt (do 4 m-cy) w W.
Brytanii badanych
histopatologicznie (1986-2000)
(Cave i wsp., 2002)
• więc 25% wszystkich to wirusowych to
panleukopenia (głównie po
odsadzeniu, więcej w schroniskach –
55%, ale też w domach – 18%)
• 6,2% FIP (tylko po odsadzeniu)
• 5,1% herpeswirus kotów typ 1 (tylko
do odsadzenia)
• 2,5% kaliciwirus kotów (głównie do
odsadzenia)
Patogeneza
panleukopenii
Zakażenie
↓
Replikacja wirusa w nabłonku
jamy nosowej i gardła
↓
Wiremia
↓
Tropizm zarazka do szybko dzielących się komórek
Płód Noworodek Kocię do kilku
Kot
miesięcy
starszy
Płód Noworodek Kocię do kilku
Kot
miesięcy
starszy
Pierwszy Dalsze Uszkodzenie Uszkodzenie
Łagodna
trymestr trymestry komórek szpiku i układu
choroba
krypt limfatycznego
lub
jelitowych zakażenie
bezobjawowe
chyba że
immuno- supresja
Resorpcja Ronienie Hipoplazja Leukopenia i
płodów
móżdżku immunosupresja
Trwała Zapalenie
niezborność jelit Powikłania
bakteryjne
(posocznica)
Kiedy ciężka postać
jelitowa?
• gdy częstsze podziały enterocytów
• a one częstsze np. przy (subklinicznym)
zakażeniu bakteryjnym czy inwazji
pasożytniczej
• bo musi być szybsze odtwarzanie
nabłonka
• też to samo po nagłej zmianie żywienia
• więc u różnych kotów (nawet młodych)
różny przebieg
• czasem dramatyczne efekty – zupełna
utrata nabłonka jelitowego
Różnice z parwowirozą
psów
ZABURZENIE GATUNEK WIEK
Zapalenie jelit pies i kot
2-6(-12) m-cy
Leukopenia pies krótka ”
kot długa ”
Ronienie,
bezpłodność
tylko kot
dorosłe
Replikacja
w neuronach
tylko kot
-2 do +4
tyg.
Możliwości
rozpoznawania
• wywiad (wiek, szczepienie)
• badanie kliniczne
• bardzo silna leukopenia (nawet
poniżej 2-4 x 10
9
/l)
• wykrywanie wirusa w kale
szybkimi testami (także tymi na
parwowirozę psów)
• PCR
• pośmiertnie: ciałka wtrętowe
Możliwości
immunoprofilaktyki
• szczepienie „zasadnicze”
• szczepionki z inaktywowanym lub
żywym osłabionym wirusem
panleukopenii
• te ostatnie nie dla kotek ciężarnych!
• należycie zaszczepione kocię
wytwarza dożywotnią odporność
• ona też na CPV-2a, CPV-2b i CPV-2c
• dla pewności po roku raz doszczepić