WYCHOWANIE
WYCHOWANIE
ESTETYCZNE
ESTETYCZNE
Definicja:
Definicja:
W znaczeniu węższym:
„oznacza kształcenie do
sztuki czyli kształtowanie
wrażliwości i kultury
koniecznej dla przeżywania,
poznawania i oceny zjawisk
estetycznych”
Wg Ireny Wojnar
Ogólnie mówiąc wychowanie
estetyczne w takim jego
znaczeniu zajmuje się głównie
rozwijaniem wrażliwości dzieci i
młodzieży na takie zjawiska
estetyczne, jak piękno i kultura –
odnoszące się zarówno do świata
natury jak i dokonań ludzkich
Takie rozumienie wychowania
występuje także pod nazwą
wychowania do sztuki
W znaczeniu szerszym:
„odnosi się do kształcenia pełnej
integralnej osobowości człowieka,
nie tylko w sferze wrażliwości
estetycznej ale także w sferze
intelektualnej i moralno-
społecznej; jest to także rozwijanie
wyobraźni i pobudzenie dyspozycji
twórczych”
Definicja:
Definicja:
Rozumiane w ten sposób
wychowanie estetyczne obejmuje
swym zasięgiem wielostronny
rozwój człowieka, czyli oddziałuje
nie tylko na sferę jego emocji,
lecz także intelektu i moralności;
nazywane bywa wychowaniem
przez sztukę
Pitagoras
Pitagoras
„najbardziej wychowującą dziedziną
sztuki była muzyka, rozumiana
początkowo jako wyraz doskonałej
harmonii wszechświata”
Irena Wojnar, 1964, s.38
Platon
Platon
Szczególną rolę przypisywał
poezji; widział w poecie
„pośrednika między bogami a
ludźmi[...], przez którego
przemawiają bogowie”
Władysław Tatarkiewicz, 1993, t. 1, s. 101
Arystoteles
Arystoteles
„przeżycia dramatyczne mogą
być źródłem nie tylko
oczyszczenia, ale i wewnętrznego
wzbogacenia ludzkiej istoty, jak o
tym świadczą największe
arcydzieła wszechczasów”
Irena Wojnar, 2000, s. 164
Immanuel Kant
Immanuel Kant
Piękno jest tym „co podoba się
ani przez wrażenia, ani przez
pojęcia, lecz podoba się z
subiektywna koniecznością, w
sposób powszechny,
bezpośredni i zupełnie
bezinteresowny”
Fryderyk Schiller
Fryderyk Schiller
Jako pierwszy użył nazwę „wychowanie
estetyczne” (w dziele „Listy o
estetycznym wychowaniu człowieka”)
Utożsamił sztukę z zabawą i upatrywał
w niej „najlepszego wychowawcę
człowieka i zarazem[...] czynnik jego
wyzwolenia”
Herbert Read
Herbert Read
Twórca terminu „Wychowanie przez
sztukę” (taki tytuł miała jego książka);
Uważał, że sztuka, będąc najwyższym
wyrazem geniuszu ludzkiego, może
przyczynić się do ocalenia świata
znajdującego się na skraju upadku
moralnego
Wartości zawarte w dziełach sztuki
rozwijają różne strony osobowości
człowieka: umysł, uczucia, wolę
Funkcje sztuki:
Funkcje sztuki:
Poznawcza
Poznawcza
Kształcąca
Kształcąca
Ludyczna
Ludyczna
Katartyczna
Katartyczna
Terapeutyczna
Terapeutyczna
Kompensacyj
Kompensacyj
na
na
Moralna
Moralna
Estetyczna
Estetyczna
Społeczna
Społeczna
Afirmatywna
Afirmatywna
Wymagania stawiane
Wymagania stawiane
wychowaniu
wychowaniu
estetycznemu:
estetycznemu:
Kształtowanie postawy
Kształtowanie postawy
„otwartego umysłu”
„otwartego umysłu”
Cechy:
Cechy:
Jest wyrazem stosunku człowieka do życia,
samego siebie, innych ludzi, przeszłości i
teraźniejszości
Umożliwia lepsze kształtowanie swej przyszłości
i lepsze przeżywanie dnia dzisiejszego
Wzbogaca za pośrednictwem dzieł sztuki wiedzę
zdobytą w sposób intelektualny oraz budzi w
wychowankach nowe zainteresowania i pasję
poznawczą
Jest ona równoważna z postawą twórczą,
znajdującą swój wyraz we własnej aktywności
artystycznej na miarę swych możliwości
Rola nauczyciela w
Rola nauczyciela w
wychowaniu estetycznym
wychowaniu estetycznym
Cechy:
Cechy:
Przede wszystkim nauczyciel musi
być inspiratorem i partnerem do
dyskusji i współdziałania
Jego zadanie to: udostępnianie
dzieciom i młodzieży dokonań
artystycznych powodujących
zaciekawienie, podziw czy emocje
Ważna jest jego postawa wobec
sztuki, piękna
Wzbogacanie wiedzy o
Wzbogacanie wiedzy o
dorobku kulturowym
dorobku kulturowym
Cechy:
Cechy:
Umożliwienie zapoznania się z
różnymi dokonaniami w dziedzinie
sztuki, osobliwością warunków w
jakich powstały, oraz życiem ich
twórców i przesłaniem jakie
pragnęli przekazać odbiorcy
Zmienia sposobu widzenia
otaczającego świata – ułatwia
odnalezienie piękna i dobra
Korzyści ze środków
Korzyści ze środków
masowego przekazu
masowego przekazu
Cechy:
Cechy:
Jest „wsparciem” nauczyciela w
skutecznym wychowaniu
estetycznym
Jest pomocą w opracowaniu i
realizowaniu programów szkolnych
Zwłaszcza audycje literackie,
teatralne i filmowe
Jest alternatywą przy
niemożliwości wyjścia np. do teatru
Uprzystępnianie dzieł
Uprzystępnianie dzieł
sztuki
sztuki
Cechy:
Cechy:
Uprzystępnianie i umożliwienie
przejawiania przez uczniów
własnej aktywności twórczej
jako stymulowanie różnych ich
przeżyć: estetycznych,
moralnych, piękna i sztuki
Dzięki temu ma wzbogacać się
wnętrze człowieka
Umożliwianie
Umożliwianie
przejawiania aktywności
przejawiania aktywności
twórczej
twórczej
Cechy:
Cechy:
Wychowanie estetyczne powinno
stanowić cenną inspirację dla własnej
aktywności twórczej
We wczesnym dzieciństwie przejawia się
ona szczególnie w działaniach
plastycznych i muzyczno – ruchowych w
późniejszych jednak okresach życia
zauważa się wycofywanie się z tego
rodzaju działania- jest to niejako skutek
złego prowadzenia zajęć z plastyki lub
muzyki
J
J
akie są główne
akie są główne
dziedziny
dziedziny
wychowania
wychowania
estetycznego?
estetycznego?
Literatura
Literatura
Od najdawniejszych czasów
służyła wychowaniu młodych
pokoleń; dzieła literackie
określają pozytywne wzorce
wychowawcze, źródłem wiedzy o
kulturze.
W wychowaniu literackim środki
literackiego wyrazu i realizowane
przezeń wartości są czynnikiem
kształtowania osobowości.
Wychowanie plastyczne
Wychowanie plastyczne
Oddziałuje przede wszystkim na zmysł wzroku
Cel: przygotowanie wychowanka do odbioru
plastyki oraz poprzez plastykę przygotowanie
go do realizacji zadań ważnych dla
społeczeństwa
Sztukę traktuje się tu jako środek wychowania
całego człowieka a zwłaszcza sfery estetycznej
i moralnej; twórczość plastyczna jest jedną z
pierwszych manifestacji artystycznych dzieci
Wychowanie przez taniec
Wychowanie przez taniec
Środkiem artystycznego
wyrazu jest ciało tancerza
Zadania: dostarczanie
wiedzy o tańcu jako
dziedzinie sztuki i jako
wartości integrującej
społeczeństwo, praktyczną
naukę różnych tańców oraz
kształtowania smaku
estetycznego poprzez
uczestnictwo w widowisku
tanecznym
Teatr
Teatr
Operuje swoistym językiem, który
oddziałuje na wszystkie zmysły
odbiorcy
Cel: przygotowanie widza do
współdziałania ze sceną, z tym co się
tam dzieje
Ważne jest uczestnictwo dzieci i
młodzieży w teatrze amatorskim
Wychowanie muzyczne
Wychowanie muzyczne
Kształcenie wrażliwości muzycznej odbiorcy
Rozwijanie umiejętności praktycznych w
zakresie opanowania umiejętności
wokalnych i gry na instrumencie
Dostarczanie wiedzy o muzyce oraz
nauczanie rozumienia specyfiki estetyki
muzycznej
Kształtowanie wrażliwości emocjonalnej
jednostki, jej intelektu i woli
Pełni też rolę terapeutyczną
Film
Film
Działa na wyobraźnię odbiorcy poprzez
sugestywny ruch, kolorowy obraz oraz
dźwięk; jest to sztuka ruchu i złudzenia
Cel: kształtowanie kultury filmowej
odbiorców
Zakres tego pojęcia obejmuje określoną
postawę widzów wobec sztuki filmowej
wyrażająca się w osiągnięciu dojrzałości
do odbioru, rozumienia i krytycznej oceny
treści filmu, rozróżnienia pozycji
wartościowych od kiczu.
QUIZE
QUIZE
Prezentowały:
Prezentowały:
Dorota Karczewska
Urszula Dryl
Ewa Baszko