„Obrażenia

kręgosłupa”

Prezentację przygotowała grupa VII

Anatomia

Kilka słów o anatomii

Kręgosłup jest zbudowany z 31 do 33

kręgów. Wyróżniamy 7 kręgów szyjnych,

12 kręgów piersiowych, 5 kręgów

lędźwiowych i od 1 do 3 kręgów

guzicznych. Kręgi krzyżowe i kręgi

guziczne zrastają się w nieparzyste

kości: kość krzyżową i kość guziczną.

Kręgosłup to ruchomy słup kostny,

wygięty w kształcie dwóch połączonych

liter S, przy czym wygięcia: szyjne i

lędźwiowe są zwrócone wypukłością do

przodu, a wygięcia: piersiowe i

krzyżowe-wypukłością do tyłu.

Fizjologia

Kilka słów o fizjologii

Kręgosłup stanowi swoistą oś tułowia i jest:
1. narządem podporowym i ochronnym (chroni
rdzeń kręgowy);
2. łagodzi wstrząsy występujące fizjologicznie
podczas chodzenia, biegu;
3. zapewnia ruchomość głowy, szyi, korpusu;
4. zawiera szpik kostny (mający rolę
krwiotwórczą);
5. pozwala na przyjmowanie różnych pozycji
ciała;
6. stanowi miejsce przyczepu dla mięśni.

Definicja urazu

Jest to czynnik fizyczny (mechaniczny,

termiczny, energia jonizująca) lub
chemiczny, który w wyniku zadziałania
na żywy organizm powoduje
powstawanie obrażeń. W zależności
od rodzaju i siły działania urazu w
obrazie klinicznym mogą dominować
objawy miejscowe lub
ogólnoustrojowe.

Uraz kręgosłupa

Najczęściej do obrażeń kręgosłupa dochodzi
w sytuacjach wypadków komunikacyjnych,
skoków na główkę do płytkiej wody,
upadków z wysokości i w czasie eksplozji.
Od sprawnego i fachowego postępowania
osoby udzielającej pomocy zależy zdrowie
poszkodowanego oraz uchronienie go przed
ewentualnymi powikłaniami lub kalectwem.

Uszkodzenie odcinka

szyjnego kręgosłupa

1.Zgięciowy- dotyczy na
jczęściej odcinka szyjnego i

piersiowego

W wyniku działanie urazu następuje:

• Złamanie trzonu kręgu;
• Podwichnięcie przednie kręgu - widoczne na zdjęciu

bocznym kręgosłupa jako uwypuklenie w miejscu
uszkodzenia więzadeł; w miejscu urazu może się
pojawię poszerzenie wyrostka kolczystego;

• Uszkodzenie więzadła podłużnego tylnego;
• Uszkodzenie więzadła miedzykolczystego;
• Zwichnięcia stawów - uszkodzenie niestabilne,

przesuniecie kręgu ku przodowi (o 50% jego
szerokości) zwykle wskazuje na obustronne
zwichniecie stawów;

• Złamania kompresyjne - zwykle związane z

rozerwaniem więzadeł tylnych i z tego powodu
niestabilne.

2. Wyprostny- dotyczy odcinka

szyjnego kręgosłupa.

W wyniku działania urazu

następuje :

• Złamanie części tylnych kręgu;
• Uszkodzenie więzadła podłużnego przedniego;
• Podwichnięcie kręgu;
• Złamanie części międzystawowej obrotnika;
• Złamanie blaszki granicznej;
• Złamanie łuku tylnego atlasu - zwykle stabilne, jeśli

jest to uszkodzenie izolowane;

• Złamanie dyslokacyjne - może wystąpić również przy

mechanizmie zgięciowym urazu, gdy trzon kręgu jest
pchnięty ku przodowi i pojawia się zgięciowe
podwichnięcie.

3. Kompresyjny - dotyczy

odcinka szyjnego i lędźwiowego

kręgosłupa

W wyniku działania urazu

następuje :

• Złamanie trzonów kręgów.

4. Rotacyjny

W wyniku działania urazu

następuje :

• Złamania w obrębie bocznych części

kręgów urazy w zakresie kręgu C1
prowadzą do obustronnego złamania łuków.
Złamanie Jeffersona polega na złamaniu
obejmującym przedni i tylny łuk kręgu.

Mechanizm uderzenia

Uderzenie w tył pojazdu powoduje
gwałtowne poruszenie się tułowia w
obrębie fotela do tyłu. Nieruchoma
głowa przesuwa się więc do przodu
względem tułowia, aby następnie
bardzo gwałtownym ruchem
przemieścić się do tyłu, pociągnięta
przez tułów.
Odepchnięty przez oparcie tułów,
porusza się następnie do przodu,
wywołując znaczne odgięcie głowy do
tyłu i ryzyko powstania uszkodzenia
kręgów szyjnych.
Obserwowany w zwolnionym tempie
ruch głowy przypomina wówczas
uderzenie batem.

Złamania kręgosłupa w

odcinku piersiowym

Powstają w wyniku upadku na pośladki,

plecy lub kończyny dolne oraz po

uderzeniu w okolicę grzbietu. Z kolei

złamania wielu segmentów mogą

świadczyć o patologicznym ich

położeniu w wyniku np. osteoporozy,

choroby Pageta czy przerzutów

nowotworowych. Najczęściej urazy

lokalizują się na poziomie Th12.

Tego typu uszkodzenia

również można podzielić

na:

• Stabilne-cechują się kompresją kości gąbczastej

oraz klinowatym zniekształceniem trzonu kręgu z
uszkodzeniem płytek granicznych. Nienaruszone
pozostają krążki międzykręgowe, tylna ściana
kręgu oraz aparat więzadłowy kręgosłupa.

• Niestabilne-charakteryzują się podwichnięciami w

obrębie segmentu, zwężeniem kanału kręgowego,
przerwaniem tylnego aparatu więzadłowego oraz
uszkodzeniem krążka międzykręgowego.

Objawy:

• bolesność samoistna i palpacyjna,
• dodatni objaw szczytowy,
• krwiak i obrzęk,
• konieczne jest badanie klatki

piersiowej oraz narządów jamy
brzusznej (3,6,7,11).

Postępowanie w przypadku

urazu kręgosłupa

• Wezwij pomoc.
• Dokonaj podstawowej oceny stanu poszkodowanego oraz

mechanizmów zdarzenia.

• Poszkodowanego zostaw w pozycji pourazowej i w miejscu, gdzie

doszło do urazu. Tylko w stanie wyższej konieczności (brak

podstawowych oznak życia, niebezpieczeństwo w miejscu, w

którym znajduje się poszkodowany) zmień jego pozycję albo

ewakuuj z miejsca zdarzenia.

• Zabezpiecz odcinek szyjny i piersiowy kręgosłupa: załóż

poszkodowanemu kołnierz ortopedyczny lub obłóż jego głowę

kocem albo kurtką.

• Okolice lędźwi, kolan i kostek wypełnij miękkimi tkaninami, a

wzdłuż tułowia, w celu stabilizacji, ułóż zrolowane koce, kurtki lub

inne przedmioty dostępne w miejscu zdarzenia.

• Zabezpiecz poszkodowanego termicznie i przez cały czas kontroluj

jego funkcje życiowe.

Pamiętaj! Zabezpieczaj

osobę poszkodowaną w

pozycji zastanej. Ogranicz

do maksimum jej

poruszanie się, sam

również unikaj zbędnych

ruchów.

Kołnierz

ortopedyczny

Jest to orteza służąca do

unieruchomienia odcinka szyjnego

kręgosłupa. W razie podejrzenia urazu,

stosowany jest jako podstawowy środek

w celu zapobieżenia dalszym urazom

kręgosłupa szyjnego i rdzenia

kręgowego. Zbudowany jest zwykle z

zewnętrznej skorupy polietylenowej,

nadającej kształt, oraz wyściółki

piankowej, zapewniającej komfort

pacjentowi. Czasem posiada otwór

tracheostomijny, służący także do

sprawdzania tętna. Może być jedno- lub

dwuczęściowy.

Kilka przykładów

• Kołnierz Schantza - miękki kołnierz szyjny,

służący do częściowego unieruchomienia. Jest
stosunkowo wygodny i może być noszony
przez dłuższy okres. Najczęściej wykonany z
gąbki obszytej miękkim i miłym w dotyku
białym materiałem. Występuje w kilku
wysokościach od 6 do 12 cm. Można go bez
problemu samemu kupić w sklepie
medycznym.

• Kołnierz Florida - zabezpieczający dolną część

odcinka szyjnego. Bardzo podobny do kołnierza
Schanza, tyle że jest trochę bardziej sztywny.

• Kołnierz Campa - Najczęściej dwuczęściowy,

zabezpieczający górną część odcinka szyjnego.
Zapewnia znacznie większy stopień
unieruchomienia niż miękkie kołnierze.

• Kołnierz Philadelphia - sztywny kołnierz

używany między innymi przez służby
ratunkowe.