USZKODZENIA NARZĄDU
RUCHU
USZKODZENIA NARZĄDU
RUCHU
URAZ
URAZ– działanie czynnika zewnętrznego
wywołującego zmiany anatomiczne i
czynnościowe.
Rodzaje czynników powodujących uraz:
1.
Fizyczne (mechaniczne, energia,
promieniowania, termiczna).
2.
Chemiczne: kwasy, zasady
3.
Mieszane
URAZ
1.
URAZ może działać w miejscu w którym powstaje
uszkodzenie ( uraz bezpośredni) lub w pewnej
odległości od tego miejsca ( uraz pośredni) –
wtedy jego siła przenoszona jest przez kości,
stawy, więzadła. Czasami możemy w organizmie
możemy obserwować uszkodzenie spowodowane
sumowaniem się mikrourazów
2.
Urazy wysokoenergetyczne – wysoka energia
kinetyczna urazu ( komunikacyjne lub z
wysokości).
3.
Niskoenergetyczne niska energia kinetyczna urazu
– upadek z poziomu stojącego ( osoby starsze)
POURAZOWE USZKODZENIA NARZĄDU
RUCHU
Zamknięte uszkodzenia tkanek
miękkich
Stłuczenia
Uszkodzenia jednostki mięśniowo-ścięgnistej
Rany
Skręcenia
Zwichnięcia
Złamania
STŁUCZENIA
Stłuczenie – to uszkodzenie powstające na skutek
urazu zadanego tępym narzędziem lub upadku na
twarde podłoże ( skóry, tkanki podskórnej, mięśni,
kości, stawów – również chrząstki stawowej, naczyń,
nerwów).
Objawy:
Miejscowa bolesność
Wzmożone ucieplenie skóry
Obrzęk
Zaczerwienienie
Uszkodzenie naczyń i wylewy ( zasinienie)
RTG bez zmian, należy wykonać USG.
Leczenie
Unieruchomienie
Zimne okłady
Leki przeciwbólowe i przeciwobrzękowe
USZKODZENIE JEDNOSTKI
MIĘŚNIOWO ŚCIĘGNISTEJ
Podział:
naciągnięcie
naderwanie
przerwanie
Objawy:
silny ból w momencie urazu
obrzęk
deficyty ruchowe
Leczenie:
unieruchomienie (1-2 tyg.), chłodzenie, leki przeciwbólowe
operacyjne zszycie, przytwierdzenie uszkodzonej struktury
częściowe lub całkowite mechaniczne uszkodzenie
mięśnia i jego powięzi, ścięgna, ( niekiedy z odłamem
kostnym – złamanie awulsyjne) np. ścięgno Achillesa.
SKRĘCENIE
Uszkodzenie struktur stawu w wyniku
przekroczenia fizjologicznego zakresu
ruchów Uszkodzeniu ulega : torebka
stawowa, więzadła, chrząstka stawowa
a wewnątrz stawu tworzy się krwiak
Podział:
I st. – naciągnięcie więzadeł
II st. – rozerwanie torebki stawowej
III st. – rozerwanie torebki stawowej i więzadeł
IV st. – oderwanie więzadła z fragmentem kostnym
SKRĘCENIE
Objawy:
ból
obrzęk
krwiak sródstawowy
zniekształcenie obrysów stawu
ochronne napięcie mięśni i ograniczenie ruchów
wzmożone ucieplenie kończyny
Leczenie:
unieruchomienie (2-6 tyg.) – bardzo ważne zwłaszcza przy
pierwszym urazie danego stawu
elewacja kończyny
w IV st. leczenie operacyjne – fiksacja oderwanego
fragmentu
powikłanie – skręcenia nawracające w stopie ( na skutek
niewydolności więzadeł),
ZWICHNIĘCIE
Uszkodzenie stawu z całkowitą oraz
trwałą lub chwilową utratą kontaktu
przez jego powierzchnie
Zwichnięciu towarzyszą: uszkodzenie
torebki stawowej, więzadeł, chrząstki
oraz wylewem krwi do jamy stawowej i
okolicznych tkanek.
Objawy:
ból
obrzęk, wzmożone ucieplenie skóry
krwiak w stawie
zniesienie ruchów czynnych i biernych
przymusowe ustawienie kończyny
Leczenie:
nastawienie w znieczuleniu ogólnym
ZŁAMANIE
Przerwanie ciągłości tkanki kostnej obejmujące
cały jej przekrój. Wymaga natychmiastowego
postępowania leczniczego.
Pęknięcie – nie obejmuje całego przekroju tkanki
kostnej
Złamanie podokostnowe („zielonej gałązki”)
u dzieci
przemieszczenie tkanki kostnej
zachowana ciągłość okostnej
MECHANIZM ZŁAMANIA
Bezpośredni:
Siła urazu działa bezpośrednio na kość
Najczęściej złamania poprzeczne, skośne lub
wielofragmentowe
Pośredni:
- Siła urazu działa w odległym miejscu od
miejsca złamania
Skutek pociągania (złamanie awulsyjne),
wygięcia (zł. z odłamem pośrednim),
skręcenia (zł. spiralne), zgniecenia
PODZIAŁ ZŁAMAŃ
Przebieg szczeliny
(podłużne, poprzeczne, skośne, spiralne,
wieloodłamowe)
Przemieszczenie odłamów kostnych
(bocznie, na długość, kątowo, rotacyjnie)
Umiejscowienie
(trzon, przynasada, nasada, występy kostne,
powierzchnie stawowe)
Kontakt z otoczeniem
(otwarte, zamknięte)
OBJAWY ZŁAMANIA
Zniekształcenie
Tarcie odłamów
Patologiczna ruchomość - RTG
Ból samoistny, uciskowy i przy
ruchach
Obrzęk, krwiak
Ubytek funkcji, patologiczne
ułożenie
LECZENIE ZŁAMAŃ
Właściwa, wczesna diagnostyka
Postępowanie ostateczne
zachowawcze
operacyjne
czynnościowe
Leczenie usprawniające
DIAGNOSTYKA
Zdjęcia RTG – projekcje AP i bok,
osiowe, czynnościowe,
USG
CT
NMR
Artroskopia
LECZENIE ZACHOWAWCZE
Nastawienie odłamów kostnych
Unieruchomienie do uzyskania
trwałego zrostu (opatrunek gipsowy)
elewacja kończyny oraz intensywne
ćwiczenia izometryczne
kontrola ukrwienia części obwodowej
Usprawnianie
LECZENIE OPERACYJNE
Wskazania:
zł. otwarte
zł. powikłane uszkodzeniem naczyń, nerwów,
narządów wewnętrznych
zł. z interpozycją tkanek miękkich
zł. przezstawowe
zł. niestabilne
zł. wielomiejscowe, urazy wielonarządowe
Metody:
osteosynteza wewnętrzna – płytki , wkręty,
gwoździe śródszpikowe
osteosynteza zewnętrzna- aparat uruchamiający
miejsce złamania zakłada się ponad skórę.
POWIKŁANIA ZŁAMAŃ
Wczesne – wynik błędów podczas udzielania
pierwszej pomocy
zakażenie rany
uszkodzenie naczyń, nerwów
uszkodzenie rdzenia kręgowego, mózgu, narządów
kl.p, jamy brzusznej
Późne:
Zrost w wadliwym ustawieniu odłamów
Opóźnienie zrostu
staw rzekomy
Zapalenie kości
Przykurcz Volkmanna
Zanik mięśni
Zespół Sudecka
OPÓŹNIENIE ZROSTU
Znaczne przekroczenie przeciętnego czasu zrostu dla danej
kości
Leczenie opóźnionego zrostu – wykluczenie przyczyny –
unieruchomienie odłamów, pobudzenie osteogenezy –
wytworzenie złamania metodami chirurgicznymi. Czasami
zrost opóźniony przechodzi w brak zrostu (staw rzekomy)
Staw rzekomy – utrwalony brak zrostu między odłamami
kostnymi
Przyczyny:
nieprawidłowe nastawienie
zbyt krótki czas unieruchomienia
zbyt wczesne uruchomienie kończyny
zakażenia
inne przyczyny (wiek, dieta, choroby)
PRZYKURCZ STAWOWY
Ograniczenie ruchu w stawie przez patologiczne zmiany
w tkankach miękkich. Przymusowe ustawienie stawu z
ograniczoną lub zniesioną ruchomością. Na skutek
nieprawidłowego ułożenia i długotrwałego
unieruchomienia
Zesztywnienie stawu – całkowite zniesienie ruchu, na
skutek trwałego połączenie powierzchni stawowych
zrostami łącznotkankowymi, chrzęstnymi, kostnymi
Przyczyny:
Urazy (uszkodzenia mięśni, stawów, unieruchomienie)
Oparzenia
Porażenia spastyczne, wiotkie, uszkodzenia rdzenia
kręgowego
Leczenie:
Usunięcie przyczyny (redresje, zabieg operacyjny)
Wczesna rehabilitacja
ZESPÓŁ SUDECKA (ostry zapalny
zanik kości)
Etiologia – nieznana – naczynioruchowe,
mechaniczne inne
niewłaściwie założony opatrunek gipsowy
po przewlekłych zapaleniach kości, urazach nerwów
Okresy:
ostry ( od kilku tygodni do kilku m-cy)
piekący ból, obrzęk, wzmożone ucieplenie ( ręka
lub stopa)
skóra napięta, ciemnoczerwona, błyszcząca
stopniowy zanik mięśni
ograniczenie ruchomości stawów
po 3-8 tyg. plamiste odwapnienia w okolicy
przynasad kostnych i zanik struktury beleczkowej
dystrofii (6 tyg. – 4 miesięcy)
przewlekły skurcz naczyń krwionośnych
skóra cienka, chłodna, zmiany troficzne paznokci, włosów
przykurcze zesztywnienia stawów
odwapnienie
i zatarcie struktury kości w RTG.
zaniku (6-12 miesięcy)
bóle kończyny przy ruchach i obciążeniu.
zesztywnienie stawów
zanik tkanki kostnej w RTG
Leczenie:
profilaktyka – podawanie preparatów poprawiających
ukrwienie i uwapnienie
rehabilitacja
fizykoterapia – ultradźwięki ,jonoforeza wapniowa,
magnetoterapia
operacje korekcyjne
Okres zaniku pozostawia trwałe upośledzenieczynności
kończyny
ZŁAMANIA PATOLOGICZNE
W wyniku błahego urazu powstające w zmienionej
chorobowo tkance.
Toczącego się procesu chorobowego w słabo
unaczynionej , odwapnionej, osteoporotycznej
kości
Przyczyny:
Choroby nowotworowe (kości oraz przerzuty)
zapalenia (swoiste, nieswoiste)
inne (zaburzenia hormonalne, awitaminozy,
długotrwałe unieruchomienie, osteoporoza; toksyczne
uszkodzenia tkanek - alkoholizm, cukrzyca.
Należy zapobiegać złamaniu lecząc chorobę
podstawową
Dziękuję za uwagę