USZKODZENIA NARZĄDU

RUCHU

URAZ



URAZ– działanie czynnika zewnętrznego

wywołującego zmiany anatomiczne i

czynnościowe.



Rodzaje czynników powodujących uraz:

1.

Fizyczne (mechaniczne, energia,

promieniowania, termiczna).

2.

Chemiczne: kwasy, zasady

3.

Mieszane

URAZ

1.

URAZ może działać w miejscu w którym powstaje

uszkodzenie ( uraz bezpośredni) lub w pewnej

odległości od tego miejsca ( uraz pośredni) –

wtedy jego siła przenoszona jest przez kości,

stawy, więzadła. Czasami możemy w organizmie

możemy obserwować uszkodzenie spowodowane

sumowaniem się mikrourazów

2.

Urazy wysokoenergetyczne – wysoka energia

kinetyczna urazu ( komunikacyjne lub z

wysokości).

3.

Niskoenergetyczne niska energia kinetyczna urazu

– upadek z poziomu stojącego ( osoby starsze)

POURAZOWE USZKODZENIA NARZĄDU
RUCHU



Zamknięte uszkodzenia tkanek

miękkich



Stłuczenia



Uszkodzenia jednostki mięśniowo-ścięgnistej



Rany



Skręcenia



Zwichnięcia



Złamania

STŁUCZENIA



Stłuczenie – to uszkodzenie powstające na skutek

urazu zadanego tępym narzędziem lub upadku na

twarde podłoże ( skóry, tkanki podskórnej, mięśni,

kości, stawów – również chrząstki stawowej, naczyń,

nerwów).



Objawy:



Miejscowa bolesność



Wzmożone ucieplenie skóry



Obrzęk



Zaczerwienienie



Uszkodzenie naczyń i wylewy ( zasinienie)



RTG bez zmian, należy wykonać USG.



Leczenie



Unieruchomienie



Zimne okłady



Leki przeciwbólowe i przeciwobrzękowe

USZKODZENIE JEDNOSTKI
MIĘŚNIOWO ŚCIĘGNISTEJ



Podział:



naciągnięcie



naderwanie



przerwanie



Objawy:



silny ból w momencie urazu



obrzęk



deficyty ruchowe



Leczenie:



unieruchomienie (1-2 tyg.), chłodzenie, leki przeciwbólowe



operacyjne zszycie, przytwierdzenie uszkodzonej struktury



częściowe lub całkowite mechaniczne uszkodzenie

mięśnia i jego powięzi, ścięgna, ( niekiedy z odłamem

kostnym – złamanie awulsyjne) np. ścięgno Achillesa.

SKRĘCENIE



Uszkodzenie struktur stawu w wyniku
przekroczenia fizjologicznego zakresu
ruchów Uszkodzeniu ulega : torebka
stawowa, więzadła, chrząstka stawowa
a wewnątrz stawu tworzy się krwiak



Podział:



I st. – naciągnięcie więzadeł



II st. – rozerwanie torebki stawowej



III st. – rozerwanie torebki stawowej i więzadeł



IV st. – oderwanie więzadła z fragmentem kostnym

SKRĘCENIE



Objawy:



ból



obrzęk



krwiak sródstawowy



zniekształcenie obrysów stawu



ochronne napięcie mięśni i ograniczenie ruchów



wzmożone ucieplenie kończyny



Leczenie:



unieruchomienie (2-6 tyg.) – bardzo ważne zwłaszcza przy

pierwszym urazie danego stawu



elewacja kończyny



w IV st. leczenie operacyjne – fiksacja oderwanego

fragmentu



powikłanie – skręcenia nawracające w stopie ( na skutek

niewydolności więzadeł),

ZWICHNIĘCIE



Uszkodzenie stawu z całkowitą oraz

trwałą lub chwilową utratą kontaktu

przez jego powierzchnie



Zwichnięciu towarzyszą: uszkodzenie

torebki stawowej, więzadeł, chrząstki

oraz wylewem krwi do jamy stawowej i

okolicznych tkanek.



Objawy:



ból



obrzęk, wzmożone ucieplenie skóry



krwiak w stawie



zniesienie ruchów czynnych i biernych



przymusowe ustawienie kończyny



Leczenie:



nastawienie w znieczuleniu ogólnym

ZŁAMANIE



Przerwanie ciągłości tkanki kostnej obejmujące
cały jej przekrój. Wymaga natychmiastowego
postępowania leczniczego.



Pęknięcie – nie obejmuje całego przekroju tkanki
kostnej



Złamanie podokostnowe („zielonej gałązki”)



u dzieci



przemieszczenie tkanki kostnej



zachowana ciągłość okostnej

MECHANIZM ZŁAMANIA



Bezpośredni:



Siła urazu działa bezpośrednio na kość



Najczęściej złamania poprzeczne, skośne lub

wielofragmentowe



Pośredni:

- Siła urazu działa w odległym miejscu od

miejsca złamania



Skutek pociągania (złamanie awulsyjne),

wygięcia (zł. z odłamem pośrednim),

skręcenia (zł. spiralne), zgniecenia

PODZIAŁ ZŁAMAŃ



Przebieg szczeliny



(podłużne, poprzeczne, skośne, spiralne,
wieloodłamowe)



Przemieszczenie odłamów kostnych



(bocznie, na długość, kątowo, rotacyjnie)



Umiejscowienie



(trzon, przynasada, nasada, występy kostne,
powierzchnie stawowe)



Kontakt z otoczeniem



(otwarte, zamknięte)

OBJAWY ZŁAMANIA



Zniekształcenie



Tarcie odłamów



Patologiczna ruchomość - RTG



Ból samoistny, uciskowy i przy
ruchach



Obrzęk, krwiak



Ubytek funkcji, patologiczne
ułożenie

LECZENIE ZŁAMAŃ



Właściwa, wczesna diagnostyka



Postępowanie ostateczne



zachowawcze



operacyjne



czynnościowe



Leczenie usprawniające

DIAGNOSTYKA



Zdjęcia RTG – projekcje AP i bok,
osiowe, czynnościowe,



USG



CT



NMR



Artroskopia

LECZENIE ZACHOWAWCZE



Nastawienie odłamów kostnych



Unieruchomienie do uzyskania
trwałego zrostu (opatrunek gipsowy)



elewacja kończyny oraz intensywne
ćwiczenia izometryczne



kontrola ukrwienia części obwodowej



Usprawnianie

LECZENIE OPERACYJNE



Wskazania:



zł. otwarte



zł. powikłane uszkodzeniem naczyń, nerwów,

narządów wewnętrznych



zł. z interpozycją tkanek miękkich



zł. przezstawowe



zł. niestabilne



zł. wielomiejscowe, urazy wielonarządowe



Metody:



osteosynteza wewnętrzna – płytki , wkręty,

gwoździe śródszpikowe



osteosynteza zewnętrzna- aparat uruchamiający

miejsce złamania zakłada się ponad skórę.

POWIKŁANIA ZŁAMAŃ



Wczesne – wynik błędów podczas udzielania

pierwszej pomocy



zakażenie rany



uszkodzenie naczyń, nerwów



uszkodzenie rdzenia kręgowego, mózgu, narządów

kl.p, jamy brzusznej



Późne:



Zrost w wadliwym ustawieniu odłamów



Opóźnienie zrostu

staw rzekomy



Zapalenie kości



Przykurcz Volkmanna



Zanik mięśni



Zespół Sudecka

OPÓŹNIENIE ZROSTU



Znaczne przekroczenie przeciętnego czasu zrostu dla danej

kości



Leczenie opóźnionego zrostu – wykluczenie przyczyny –

unieruchomienie odłamów, pobudzenie osteogenezy –

wytworzenie złamania metodami chirurgicznymi. Czasami

zrost opóźniony przechodzi w brak zrostu (staw rzekomy)



Staw rzekomy – utrwalony brak zrostu między odłamami

kostnymi



Przyczyny:



nieprawidłowe nastawienie



zbyt krótki czas unieruchomienia



zbyt wczesne uruchomienie kończyny



zakażenia



inne przyczyny (wiek, dieta, choroby)

PRZYKURCZ STAWOWY



Ograniczenie ruchu w stawie przez patologiczne zmiany

w tkankach miękkich. Przymusowe ustawienie stawu z

ograniczoną lub zniesioną ruchomością. Na skutek

nieprawidłowego ułożenia i długotrwałego

unieruchomienia



Zesztywnienie stawu – całkowite zniesienie ruchu, na

skutek trwałego połączenie powierzchni stawowych

zrostami łącznotkankowymi, chrzęstnymi, kostnymi



Przyczyny:



Urazy (uszkodzenia mięśni, stawów, unieruchomienie)



Oparzenia



Porażenia spastyczne, wiotkie, uszkodzenia rdzenia

kręgowego



Leczenie:



Usunięcie przyczyny (redresje, zabieg operacyjny)



Wczesna rehabilitacja

ZESPÓŁ SUDECKA (ostry zapalny
zanik kości)



Etiologia – nieznana – naczynioruchowe,

mechaniczne inne



niewłaściwie założony opatrunek gipsowy



po przewlekłych zapaleniach kości, urazach nerwów



Okresy:



ostry ( od kilku tygodni do kilku m-cy)



piekący ból, obrzęk, wzmożone ucieplenie ( ręka

lub stopa)



skóra napięta, ciemnoczerwona, błyszcząca



stopniowy zanik mięśni



ograniczenie ruchomości stawów



po 3-8 tyg. plamiste odwapnienia w okolicy

przynasad kostnych i zanik struktury beleczkowej



dystrofii (6 tyg. – 4 miesięcy)



przewlekły skurcz naczyń krwionośnych



skóra cienka, chłodna, zmiany troficzne paznokci, włosów



przykurcze zesztywnienia stawów



odwapnienie

i zatarcie struktury kości w RTG.



zaniku (6-12 miesięcy)



bóle kończyny przy ruchach i obciążeniu.



zesztywnienie stawów



zanik tkanki kostnej w RTG



Leczenie:



profilaktyka – podawanie preparatów poprawiających

ukrwienie i uwapnienie



rehabilitacja



fizykoterapia – ultradźwięki ,jonoforeza wapniowa,

magnetoterapia



operacje korekcyjne



Okres zaniku pozostawia trwałe upośledzenieczynności

kończyny

ZŁAMANIA PATOLOGICZNE



W wyniku błahego urazu powstające w zmienionej

chorobowo tkance.



Toczącego się procesu chorobowego w słabo

unaczynionej , odwapnionej, osteoporotycznej

kości



Przyczyny:



Choroby nowotworowe (kości oraz przerzuty)



zapalenia (swoiste, nieswoiste)



inne (zaburzenia hormonalne, awitaminozy,

długotrwałe unieruchomienie, osteoporoza; toksyczne

uszkodzenia tkanek - alkoholizm, cukrzyca.



Należy zapobiegać złamaniu lecząc chorobę

podstawową

Dziękuję za uwagę