Układ
krążenia
Układ
krążenia
Funkcje:
transportowanie O
2
i sub. odżywczych,
usuwanie CO
2
i metabolitów,
termoregulacja przez skórną regulację
przepływu krwi,
rola immunologiczna- transport przeciwciał
i leukocytów do miejsca infekcji,
transport hormonów, witamin, enzymów
Krwiobiegi
Układ krwionośny człowieka jest
zamknięty
(krew nie wylewa się do jam
ciała).
Krew krąży w dwóch
krwiobiegach
:
małym (płucnym) i dużym.
Ruch krwi zapewnia pompa –
serce
.
Krwiobieg duży
Rozpoczyna się w lewej
komorze skąd
wychodzi aorta =>
mniejsze tętnice =>
naczynia włosowate
=> oddają O2 i sub.
odżywcze, a zabierają
metabolity i CO2 z
komórek => żyły:
czcza doogonowa i
doczaszkowa =>
prawy przedsionek.
Krwiobieg mały
Rozpoczyna się w
prawej komorze skąd
wychodzi pień płucny
=> dzieli się na dwie
tętnice płucne =>
rozgałęziają się na
naczynia włosowate
=> wymiana gazowa =>
łączą się w żyły płucne
=> krew utlenowana do
lewego przedsionka.
Naczynia krwionośne:
Tętnice,
Żyły,
Naczynia włosowate,
TĘTNICE
Aorta i tętnice o dużej średnicy zawierają dużą ilość
tkanki łącznej sprężystej. Drobne tętnice i tętniczki
zawierają stosunkowo mniej elementów sprężystych,
natomiast o wiele więcej mięśni gładkich
.
ŻYŁY
Ściany żył i żyłek są cienkie i łatwo ulegają
rozciągnięciu. Zawierają stosunkowo mało mięśni
gładkich. Błona wewnętrzna uwypukla się tworząc w
pewnych odstępach zastawki żylne, których nie ma
w drobnych żyłkach, żyłach głównych ani w żyłach
mózgu i trzewi.
Znajdują się tu mięśnie gładkie, tworzące zwieracze
przedwłośniczkowe, które regulują dopływ krwi do
naczyń włosowatych.
Same naczynia włosowate nie zawierają elementów
sprężystych ani mięśni gładkich. Ściany naczyń
włosowatych zbudowane są z pojedynczej
warstwy komórek śródbłonkowych, połączonych
międzykomórkową substancją spajającą.
W ścianach naczyń włosowatych znajdują się pory,
których wielkość zależy od rodzaju narządu. Przez
pory te mogą wraz z wodą swobodnie przenikać
różne substancje rozpuszczone w osoczu.
NACZYNIA WŁOSOWATE
Porównanie
Cecha
Żyła
Tętnice
Wielkość światła
Duże
Małe
Zastawki
Występują
Brak
Grubość
Mała
Duża
Mięśniówka
Mała
Duża
Ciśnienie krwi
Niskie
Wysokie
Kierunek przepływu
Do serca
Z serca
Serce (cor)
Znajduje się w śródpiersiu, zawieszone na naczyniach
krwionośnych.
Serce znajduje się w worku osierdziowym.
Składa się z dwóch przedsionków oddzielonych przegrodą
międzyprzedsionkową i dwóch komór oddzielonych
przegrodą międzykomorową.
Na zewnątrz przebiegają bruzdy: okrężna i podłużna, w nich
biegną naczynia wieńcowe.
Między komorami a przedsionkami są zastawki
przedsionkowo-komorowe : dwudzielna (mitralna) i
trójdzielna.
Między przedsionkami a naczyniami są zastawki
półksiężycowate.
Serce (cor)
Z PRAWEJ KOMORY wychodzi pień płucny.
Do LEWEGO przedsionka uchodzą żyły płucne.
Z LEWEJ KOMORY wychodzi aorta.
Do PRAWEGO PRZEDSIONKA uchodzą żyły czcze.
Właściwości serca:
Pobudliwość (batmotropizm)- zdolność do
reagowania na bodźce.
Rytmiczność (chronotropizm)- rytmika pracy
zapewniana przez ukł. bodźco -przewodzący.
Przewodnictwo (dromotropizm)- przekazywanie
pobudzeń z BP na mięśniówkę. Szybkość
rozchodzenia się pobudzeń decyduje o szybkości
skurczów przedsionków i komór.
Kurczliwość (inotropizm)- reakcja skurczem na
bodźce.
Układ bodźco –
przewodzący
Za skurcz serca odpowiadają
impulsy generowane przez
własny układ BP. Serce posiada
więc własny automatyzm dzięki
któremu samoistnie wytwarza
sygnały skurczowe.
Układ BP składa się z kilku
pięter z czego właściwym
rozrusznikiem serca,
nadającym mu rytm jest węzeł
zatokowo- przedsionkowy.
W przypadku uszkodzenia
któregoś z pięter układu BP
(np. bloki serca) następuje
„ucieczka zdarzeń” i praca
serca zostaje zachowana.
Praca serca:
1)
Skurcz przedsionków =>otwarcie zastawek
przedsionkowo- komorowych i krew przepływa
do komór.
2)
Skurcz komór => zamknięcie zastawek przeds-
kom., otwarcie zastawek półksiężycowatych i
krew tłoczona do naczyń: aorty i pnia płucnego.
3)
Rozkurcz: wtedy wszystkie 4 jamy serca są w
rozkurczu.
Pełny cykl sercowy od skurczu przedsionków do
rozkurczu to rozwinięcie serca (revolutio cordis).
Unaczynienie serca zapewnia krążenie
wieńcowe.
Dźwięki
Z pracą serca związane są tony i szmery.
Tony
- wyróżniamy I, II, III i IV z czego ostatni jest
patologiczny.
Ton I (skurczowy)
związany jest z zamknięciem
zastawek przedsionkowo- komorowych.
Ton II (rozkurczowy)
związany z zamknięciem
zastawek półksiężycowatych.
Ton III
powodowany przez drgania wywołane
napływem krwi do komór.
Ton IV
jest patologiczny, związany z dużym
ciśnieniem w przedsionkach podczas gdy komory są
sztywne z powodu przerostu.
Dźwięki
Szmery
- patologiczne dźwięki występujące w
różnych częściach układu naczyniowego.
Związane z zaburzeniami w przepływie krwi
powodowanymi głównie przez choroby zastawek
(zwężenie lub niedomykalność) serca i żył.
Podstawowe pojęcia
hemodynamiczne
Objętość całkowita krwi (Q) przepływającej przez układ
krążenia w ciągu minuty jest równa
pojemności minutowej
serca (CO).
Pojemność minutowa jest to ilość krwi tłoczonej
przez jedną z komór serca w czasie jednej minuty.
CO (L/min) = SV • HR
Objętość wyrzutowa (SV; ml)
jest to ilość krwi wtłaczanej
przez każdą komorę w ciągu jednego cyklu
hemodynamicznego serca do odpowiedniego zbiornika
tętniczego
Częstość skurczów serca
(HR; sk/min) jest to liczba cykli
hemodynamicznych serca w ciągu jednej minuty.
Ciśnienie tętnicze
Najwyższą
wartość,
jaką
osiąga
ciśnienie
tętnicze w cyklu sercowym, określamy jako
ciśnienie skurczowe (SP) równe ok. 120 mmHg, a
wartość najniższą jako ciśnienie rozkurczowe (DP)
– ok. 70 mmHg
Resuscytacja krążeniowo -
oddechowa
Ofiara na wznak, udrożniamy drogi
oddechowe przez uniesienie szyi i
odsunięcie języka od tylnej ściany gardła
=> zatykamy nos ofiary, wydmuchujemy
do ust podwójną objętość oddechową =>
30 uciśnięć na klatkę pierś. (podstawa
nadgarstka w dolnej cz. mostka powyżej
wyr. mieczykowatego, na nią druga ręka,
ucisk prosto w dół) => 2 wdechy => 30
uciśnięć
U dzieci, wisielców, topielców- najpierw 5
wdechów życia.
Rola krwi:
Transportowa:
Zaopatrująca: krew pobiera i przenosi:
tlen z pęcherzyków płucnych i dostarcza go do
tkanek,
wchłonięte z przewodu pokarmowego składniki
(energetyczne, budulcowe, sole min, witaminy) do
tkanek,
białe krwinki do miejsc zapalnych,
Oczyszczająca: krew pobiera i przenosi:
produkty przemiany materii (np. kwas mlekowy),
końcowe produkty metabolizmu (np. mocznik, kw.
moczowy) do narządów wydalniczych.
Transportowa
Termoregulacyjna:
Krew pobiera ciepło z narządów gdzie jest go w
nadmiarze np. wątroba czy pracujące mięśnie i
przekazuje do tych części ciała, w których może je
tracić np. skóra, małżowiny uszne.
Skórny przepływ krwi
Scalająca:
● Rozprowadza hormony, które pobudzają, hamują lub
zmieniają bieg reakcji biochemicznych w komórkach
więc uczestniczy w scalającym ustrój procesie
regulacji procesów fizjologicznych.
Odpornościowa:
Uczestniczy w rozpoznawaniu i unieczynnianiu
szkodliwych i obcych dla org. czynników
pochodzących zarówno ze środowiska zew. (bakterie,
wirusy), jaki wew. (nieprawidłowe komórki,
metabolity).
Hemodynamiczna:
Tworzy stałe środowisko wewnętrzne = utrzymuje
homeostazę.
Hemodynamika- stałość fizykochemicznych
właściwości środ. wew
Skład krwi:
Erytrocyty
Okrągłe, dwuwklęsłe komórki,
Zawierają ok. 33% hemoglobiny- czerwony
barwnik, który przenosi tlen,
Nie maja organelli komórkowych.
Limfocyty
Typu B:
Powstają w węzłach chłonnych, śledzionie,
Odpowiedzialne za odporność humoralną –
związana z wytwarzaniem przeciwciał,
Typu T:
Powstają w szpiku czerwonym i wędrują do
grasicy,
Odpowiedzialne za odporność komórkową
PROFILAKTYKA –
zalecenia:
unikaj diety bogatej w
tłuszcze zwierzęce
ograniczaj słodycze
uprawiaj dyscypliny sportu
aktywnie wypoczywaj
nie stresuj się
nie pal papierosów
nie pij alkoholu
Dziękuję za
uwagę !!!