BLS dzieci

Podstawowe zabiegi

resuscytacyjne u dzieci

BLS dzieci

• Ratownicy, którzy umieją wykonywać

BLS u dorosłych i nie posiadają
konkretnej wiedzy z zakresu resuscytacji
dzieci, mogą używać sekwencji dla
dorosłych z zastrzeżeniem, że powinni
wykonać 5 pierwszych oddechów
ratunkowych, a następnie przez minutę
wykonywać BLS zanim udadzą się po
pomoc ( ryc. 6.10);

BLS dzieci

• Kolejność postępowania:
• 1)upewnij się, że jest bezpiecznie

zarówno dla ciebie jak i dla dziecka;

• 2)sprawdź reakcję dziecka:
• 2a)delikatnie potrząśnij dziecko i zapytaj

głośno: „czy wszystko w porządku”;

• 2b) nie potrząsaj niemowlęciem i

dzieckiem, jeśli podejrzewasz u niego

uraz szyjnego odcinka kręgosłupa;

BLS dzieci

• 3a)jeśli dziecko odpowiada słowami lub

poruszaniem się:

• 3a.1)pozostaw dziecko w pozycji w

jakiej je zastałeś (pod warunkiem, że

jest ona dla niego bezpieczna;

• 3a.2)oceń jego stan i udziel pomocy w

razie potrzeby;

• 3a.3)powtarzaj regularnie ocenę stanu

ogólnego dziecka;

BLS dzieci

• 3b)jeśli dziecko nie reaguje:
• 3b.1)głośno wołaj o pomoc,
• 3b.2)udrożnij drogi oddechowe dziecka poprzez

odgięcie głowy i uniesienie żuchwy w

następujący sposób: początkowo w pozycji

zastanej, umieść rękę na czole dziecka i

delikatnie odegnij jego głowę ku tyłowi; w tym

samym czasie umieść opuszki palca (lub

palców) pod bródką dziecka i unieś ją – nie

naciskaj na tkanki miękkie pod bródką, bo

możesz spowodować niedrożność dróg

oddechowych;

BLS dzieci

• .... Jeśli wciąż masz trudności z

udrożnieniem dróg
oddechowych,spróbuj metody
wysunięcia żuchwy; połóż palce
wskazujące obydwu rąk za żuchwą
dziecka, po jej bokach i popchnij ją do
przodu; obie metody mogą być
łatwiejsze do wykonania, jeśli dziecko
zostanie delikatnie obrócone na plecy;

BLS dzieci

• Jeżeli podejrzewasz istnienie urazu

oklicy szyi, staraj się udrożnić
drogi oddechowe, używając jedynie
metody wysunięcia żuchwy; jeśli
nadal jest to nieskuteczne, zastosuj
niewielkie odchylenie głowy do
tyłu, do momentu aż drogi
oddechowe zostaną udrożnione;

BlS dzieci

• 4) utrzymując drożność dróg oddechowych

wzrokiem, słuchem i dotykiem oceń, czy

występują prawidłowe oddechy, poprzez

przysunięcie swojej twarzy blisko twarzy

dziecka i obserwowanie jego klp:

• 4a)obserwuj ruchy klp;
• 4b)słuchaj nad nosem i ustami dziecka

szmerów oddechowych;

• 4c)staraj się poczuć ruch powietrza na

swoim policzku;

BLS dzieci

• Patrz, słuchaj i staraj się wyczuć ruch

powietrza nie dłużej niż 10 sekund
zanim podejmiesz decyzję;

• 5a)jeśli dziecko oddycha prawidłowo:
• 5a.1)ułóż dziecko w pozycji

bezpiecznej;

• 5a.2)sprawdzaj, czy oddech nadal

występuje;

BLS dzieci

• 5b)jeśli dziecko nie oddycha lub ma oddechy

agonalne (nieregularne, rzadkie oddechy):

• 5b.1)delikatnie usuń widoczne ciała obce, mogące

powodować niedrożność dróg oddechowych;

• 5b.2)wykonaj 5 pierwszych oddechów

ratunkowych;

• 5b.3)podczas wykonywania oddechów

ratunkowych zwróć uwagę na pojawienie się

kaszlu lub odruchów z tylnej ściany gardła w

odpowiedzi na twoje działania; obecność lub brak

tego typu reakcji stanowi część oceny obecności

oznak krążenia (dalej zostaną podane);

BLS dzieci

• Oddechy ratunkowe u dziecka powyżej

pierwszego roku życia powinny być
wykonywane w następujący sposób(ryc 6.2)

• 1)zapewnij odgięcie głowy i uniesienie

żuchwy;

• 2)kciukiem i palcem wskazującym ręki

leżącej na czole zaciśnij miękkie części nosa

• 3)rozchyl nieco usta dziecka, ale utrzymuj

uniesienie bródki;

BLS dzieci

• 4)nabierz powietrza, obejmij szczelnie

swoimi ustami usta dziecka i upewnij się, że
nie ma przecieku powietrza;

• 5)wykonaj powolny wydech do ust

poszkodowanego, trwający ok.. 1 – 1,5 sek.,
obserwując równocześnie unoszenie się klp;

• 6)utrzymując odgięcie głowy i uniesienie

żuchwy odsuń swoje usta od ust
poszkodowanego i obserwuj czy podczas
wydechu opada klp;

BLS dzieci

• 7)ponownie nabierz powietrza i powtórz opisaną

sekwencję 5 razy; oceń jakość oddechu,

obserwując klp dziecka: powinna się unosić i

opadać jak przy normalnym oddechu;

• Oddechy ratunkowe u niemowląt powinny być

wykonywane w następujący sposób (ryc. 6.3):

• 1)umieść głowę w pozycji neutralnej i unieś

bródkę

• 2)nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi

ustami usta i nos dziecka i upewnij się, że nie ma

przecieku powietrza; jeśli u starszego

niemowlęcia

BLS dzieci

• .....nie można objąć ust i nosa, ratownik

może próbować objąć swoimi ustami albo
tylko usta albo tylko nos niemowlęcia (jeśli
tylko nos – należy zacisnąć usta, aby
powietrze nie wydostawało się na
zewnątrz);

• 3)powoli wdmuchuj powietrze do ust i nosa

niemowlęcia przez 1 – 1,5 sek., w ilości
wystarczającej do widocznego uniesienia
się klp;

BLS dzieci

• 4)utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy

odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i

obserwuj, czy podczas wydechu opada klp;

• 5)ponownie nabierz powietrza i powtórz opisaną

sekwencję 5 razy;

• Jeśli wykonanie skutecznego oddechu natrafia

na trudności, drogi oddechowe mogą być

niedrożne;

• Wtedy: 1)otwórz usta dziecka i usuń z nich

wszelkie widoczne przeszkody; nigdy nie staraj

się usunąć ciała obcego na ślepo;

BLS dzieci

• 2)upewnij się, że głowa jest prawidłowo

odgięta, bródka uniesiona, ale także, że
szyja nie jest nadmiernie wygięta;

• 3)jeśli odgięcie głowy i uniesienie brody nie

powoduje udrożnienia dróg oddechowych,
spróbuj metody wysunięcia żuchwy;
4)podejmij do 5 prób w celu uzyskania
efektywnych oddechów, jeśli nadal jest to
nieskuteczne, rozpocznij uciskanie klp;

BLS dzieci

• 6)Oceń układ krążenia dziecka – masz nie

więcej niż 10 sek. na:

• 6a)poszukiwanie oznak krążenia – zalicza się do

nich: ruch, kaszel lub prawidłowy oddech (nie

oddechy agonalne, które są rzadkie i

nieregularne);

• 6b)sprawdzenie tętna (jeśli jesteś przeszkolony),

ale nie może ci to zająć więcej niż 10 sek.; u

dziecka powyżej 1. roku życia badaj tętno na

tętnicy szyjnej; jeśli jest to niemowlę na tętnicy

ramiennej na wewnętrznej stronie ramienia;

BLS dzieci

• 7a)jeżeli jesteś pewien, że w ciągu 10 sek.

stwierdziłeś obecność oznak krążenia to:

• 7a.1)jeśli to konieczne, kontynuuj oddechy

ratunkowe aż do powrotu spontanicznego

oddechu;

• 7a.2)jeśli dziecko nadal jest nieprzytomne,

ułóż je w pozycji bezpiecznej;

• 7a.3)powtarzaj regularnie ocenę stanu

oólnego dziecka;

BLS dzieci

• 7b)jeśli brak tętna (oznak krążenia)

lub gdy tętno jest wolne (poniżej
60/min. z objawami złej perfuzji)
lub nie masz pewności, czy jest
obecne:

• 7b.1)rozpocznij uciskanie klp;
• 7b.2)połącz oddechy ratunkowe z

uciskaniem klp;

BLS dzieci

• Uciskanie klp należy wykonywać: w

następujący sposób: u dzieci należy stosować

ucisk w jednej trzeciej dolnej mostka; aby

uniknąć uciskania nadbrzusza, należy

zlokalizować wyrostek mieczykowaty poprzez

znalezienie miejsca, gdzie łuki żebrowe łączą

się ze sobą; szerokość jednego palca powyżej

tego punktu wyznaczy prawidłowe miejsce do

ucisku mostka; uciśnięcia powinny być

wystarczające aby obniżyć mostek do ok.. 1/3

głębokości klp; należy następnie zwolnić ucisk

i powtarzać tę czynność z częstością 100/min.

BLS dzieci

• po 15 uciśnięciach, należy odgiąć głowę,

unieść żuchwę i wykonać dwa efektywne

oddechy; uciskanie klp i oddechy ratunkowe

powinno się kontynuować w stosunku 15:2;

jeśli ratownik jest sam, może użyć stosunku

30:2, zwłaszcza jeśli ma trudność w

zmienianiu pozycji pomiędzy uciskaniem a

wentylacją; chociaż częstość uciśnięć wynosi

100/min., rzeczywista liczba uciśnięć na

minutę będzie mniejsza niż 100 ze względu

na przerwy na wykonywanie oddechów;

BLS dzieci

• W przypadku wykonywania uciśnięć klp

u niemowląt przez jednego ratownika

zalecany jest masaż opuszkami dwóch

palców (ryc.6.4), natomiast gdy jest

dwóch lub więcej ratowników należy

użyć techniki dwóch kciuków i dłoni

obejmujących klp niemowlęcia; kciuki

należy umieścić jeden obok drugiego w

1/3 dolnej mostka, ułożone w kierunku

głowy niemowlęcia;

BLS dzieci

• .....pozostałe palce obu dłoni obejmują klp, a

końce palców podtrzymują plecy niemowlęcia;

należy uciskać dwoma kciukami dolną część

mostka aby obniżyć go do ok.. 1/3 głębokości

klp;

• Aby wykonać uciskanie klp u dziecka powyżej

1. roku życia należy umieścić nadgarstek jednej

ręki w 1/3 dolnej mostka (ryc. 6.5 i 6.6);

konieczne jest uniesienie palców aby upewnić

się, że nie uciska się żeber; należy ustawić się

pionowo nad klp ratowanego, wyprostować

ramiona i uciskać tak....

BLS dzieci

• ......aby obniżyć mostek do ok. 1/3

głębokości klp; w przypadku większych

dzieci lub mniejszych ratowników łatwiej

to będzie osiągnąć przy użyciu dwóch rąk

ze splecionymi palcami;

• 8)kontynuuj resuscytację do czasu:
• 8a)powrotu oznak życia u dziecka

(spontaniczny oddech, tętno, ruch);

• 8b)przybycia wykwalifikowanej pomocy;
• 8c)wyczerpania własnych sił;

BLS dzieci

• Wzywanie pomocy – dla ratowników ważne

jest, aby wezwać pomoc tak szybko jak to

możliwe, kiedy tylko dziecko straci

przytomność; 1)gdy jest więcej niż jeden

ratownik, jeden z nich rozpoczyna

resuscytację, podczas gdy drugi idzie po

pomoc; 2)gdy jest tylko jeden ratownik,

prowadzi on resuscytację przez ok.. Minutę

zanim pójdzie po pomoc; aby zminimalizować

czas trwania przerwy w BLS, możliwe jest

przeniesienie niemowlęcia lub małego dziecka

do miejsca wzywania pomocy;

BLS dzieci

• 3)jedynym wyjątkiem, kiedy nie należy

prowadzić BLS przez minutę zanim uda się
po pomoc jest przypadek, kiedy dziecko
nagle straci przytomność i jest to zuważone
przez jednego ratownika; w tej sytuacji
najbardziej prawdopodobną przyczyną
zatrzymania krążenia są zaburzenia rytmu
serca i dziecko wymaga defibrylacji; należy
natychmiast szukać pomocy, jeśli nikt inny
nie może tego zrobić;

BLS dzieci

• Pozycja bezpieczna – nieprzytomne dziecko z

drożnymi drogami oddechowymi i ze

spontanicznym oddechem powinno być ułożone

w pozycji bezpiecznej; jest kilka wariantów tej

pozycji, która musi spełniać istotne reguły:

1)jeśli to możliwe, połóż dziecko w pozycji

najbardziej zbliżonej do bocznej, z otwartymi

ustami umożliwiającymi wydostanie się płynnej

treści; 2)pozycja powinna być stabilna;

niemowlęta mogą potrzebować podparcia za

pomocą małej poduszki lub zrolowanego koca

położonego za plecami dziecka;

BLS dzieci

• 3)należy unikać wywierania ucisku na klp, bo

może to utrudnić oddychanie;

• 4)powinno być możliwe łatwe i bezpieczne

przewrócenie dziecka na bok z jednej strony

na drugą, biorąc pod rozwagę możliwość

uszkodzenia kręgosłupa w odcinku szyjnym

• 5)zapewnić należy możliwość obserwacji i

łatwego dostępu do dróg oddechowych;

• 6)pozycja bezpieczna stosowana u dorosłych

jest również odpowiednia dla dzieci;

BLS dzieci

• Niedrożność dróg oddechowych spowodowana

ciałem obcym - uderzenia w okolicę

międzyłopatkową, uciśnięcia klp i nadbrzusza

powodują wzrost ciśnienia w klp i mogą

spowodować usunięcie ciała obcego z dróg

oddechowych; w połowie przypadków, aby

usunąć przyczynę niedrożności trzeba użyć

więcej niż jednej techniki; nie ma danych

wskazujących na to, który sposób powinien

być użyty jako pierwszy; jeśli jeden jest

nieskuteczny trzeba spróbować innych aż do

skutku;

BLS dzieci

• Algorytm postępowania w przypadku obecności

ciała obcego w drogach oddechowych u dzieci

został uproszczony i ujednolicony z algorytmem

postępowania u dorosłych (ryc.6.7); w

porównaniu z algorytmem stosowanym u

dorosłych najbardziej znaczącą różnicą jest to,

że u zadławionych niemowląt nie wolno

stosować uciśnięć nadbrzusza; spowodowane

jest to poziomym ułożeniem żeber, w wyniku

czego narządy górnego piętra jamy brzusznej

są bardziej narażone na urazy; stąd różne

postępowanie u dzieci i u niemowląt;

BLS dzieci

• Rozpoznanie obecności ciała obcego w

drogach oddechowych – gdy ciało obce
dostanie się do dróg oddechowych dziecko
zaraz reaguje kaszlem; spontaniczny kaszel
jest bardziej efektywny i bezpieczniejszy
niż jakikolwiek rękoczyn wykonany przez
ratownika; jeśli kaszel jest nieskuteczny
lub dziecko nie kaszle, świadczy to o
całkowitym zatkaniu dróg oddechowych, co
może szybko doprowadzić do uduszenia;

BLS dzieci

• Większość przypadków zadławienia zdarza się

przy świadkach i interwencje są zwykle

podejmowane kiedy dziecko jest przytomne;

niedrożność z powodu ciała obcego w drogach

oddechowych charakteryzuje się nagłym

początkiem zaburzeń oddechowych z kaszlem,

nudnościami lub świstami; podobne objawy

mogą towarzyszyć innym przyczynom

niedrożności dróg oddechowych, takim jak

zapalenie nagłośni lub podgłośniowe zapalenie

krtani; te ostatnie przypadki wymagają innego

postępowania;

BLS dzieci

• Zadławienie podejrzewamy kiedy początek

jest nagły, brak innych objawów choroby

oraz w wywiadzie występują wskazówki

alarmujące ratownika np.posiłek lub

zabawa małymi przedmiotami tuż przed

początkiem objawów;

• Pomoc w zadławieniu-bezpieczeństwo i

wezwanie pomocy – ratownik nie może

narażać siebie na zagrożenie i powinien

rozważyć najbardziej bezpieczny sposób

leczenia zadławionego dziecka;

BLS dzieci

• Jeśli dziecko kaszle efektywnie,

żadne dodatkowe działania nie są
potrzebne; należy zachęcać dziecko
do kaszlu i nieustannie obserwować;

• Jeśli kaszel jest lub staje się

nieefektywny, natychmiast wołaj o
pomoc i oceń stan świadomości
dziecka;

BLS dzieci

• Zadławienie u przytomnego dziecka:
• 1)jeśli dziecko jest nadal przytomne, ale nie

kaszle lub kaszel jest nieefektywny, wykonaj

5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową;

• 2)jeśli uderzenia w okolicę miedzyłopatkową

są nieskuteczne, wykonaj uciśnięcia klp u

niemowląt, a u dzieci uciśnięcia nadbrzusza;

zabiegi te powodują wytworzenie

„sztucznego kaszlu”, mającego na celu

usunięcie ciała obcego poprzez zwiększenie

ciśnienia wewnątrz klp;

BLS dzieci

• Uderzenia w okolicę międzyłopatkową

– u niemowląt należy wykonywać w
sposób następujący: 1)ułóż dziecko
głową w dół, aby do usunięcia ciała
obcego wykorzystać siłę grawitacji;
2)siedzący lub klęczący ratownik
powinien być w stanie bezpiecznie
podtrzymywać dziecko na swoim
kolanie;

BLS dzieci

• 3)podeprzyj głowę niemowlęcia w

następujący sposób: kciuk jednej
dłoni połóż na kącie żuchwy po jednej
stronie, a po drugiej stronie żuchwy
jeden lub dwa palce tej samej ręki;

• 4)nie uciskaj na miękkie tkanki pod

żuchwą, bo to może nasilić
niedrożność dróg oddechowych;

BLS dzieci

• 5)wykonaj do 5 mocnych uderzeń

w plecy nadgarstkiem jednej ręki
w okolicę międzyłopatkową;

• 6)celem jest usunięcie

niedrożności a nie wykonanie
wszystkich 5 uderzeń;

BLS dzieci

• Uderzenia w okolicę międzyłopatkową u

dziecka powyżej roku powinny być

wykonywane w następujący sposób:

• 1)uderzenia w okolicę międzyłopatkową są

bardziej efektywne, jeśli dziecko będzie

ułożone głową w dół;

• 2)małe dziecko, podobnie jak niemowlę, może

być ułożone w poprzek kolan ratownika;

• 3)jeśli to jest niemożliwe, utrzymuj dziecko

nachylone do przodu i uderzenie wykonaj od

tyłu;

BLS dzieci

• Jeśli uderzenia w okolicę

międzyłopatkową są nieskuteczne,
a dziecko jest nadal przytomne,
wykonaj u niemowląt uciśnięcia
klp a u dzieci uciśnięcia
nadbrzusza; nie wykonuj uciśnięć
nadbrzusza(manewru Heimlicha) u
niemowląt;

BLS dzieci

• Uciśnięcia klp u niemowląt:
• 1)obróć dziecko na wznak z głową

skierowaną w dół - aby to

bezpiecznie wykonać, połóż dziecko

na wolnym przedramieniu i obejmij

ręką jego potylicę;

• 2)utrzymuj dziecko leżące z głową

skierowaną w dół na twoim

przedramieniu opartym o udo;

BLS dzieci

• 3)wyznacz miejsce jak do uciskania

klp (dolna połowa mostka ok..
Szerokości jednego palca powyżej
wyrostka mieczykowatego);

• 4)wykonaj 5 uciśnięć klp, podobnie

jak przy pośrednim masażu serca,
ale wykonaj je gwałtowniej i z
mniejszą częstotliwością;

BLS dzieci

• Uciśnięcia nadbrzusza u dzieci powyżej

roku:

• 1)stań lub uklęknij za dzieckiem, obejmij

jego tułów i umieść swoje ramiona pod

ramionami dziecka;

• 2)zaciśnij rękę w pięść i ułóż ją pomiędzy

pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym;

• 3)chwyć ją drugą ręką i mocno pociągnij

ręce do siebie i ku górze;

• 4)powtórz tę czynność do 5 razy;

BLS dzieci

• 5)upewnij się, że nie uciskasz wyrostkw

mieczykowatego lub dolnych żeber, bo może to

doprowadzić do urazu narządów jamy brzusznej;

• Po wykonaniu uciśnięć klp lub nadbrzusza należy

ponownie ocenić stan dziecka; jeśli ciało obce nie

zostało usunięte a poszkodowany jest wciąż

przytomny, konieczne jest wykonanie sekwencji

uderzeń w okolicę międzyłopatkową i uciśnięć klp

(u niemowląt) lub uciśnięć nadbrzusza ( u

dzieci); należy zadzwonić lub wysłać kogoś po

pomoc jeśli ona jeszcze nie dotarła; nie zostawiać

dziecka samego na tym etapie postępowania;

BLS dzieci

• Jeśli ciało obce zostało usunięte należy ocenić

stan kliniczny dziecka; istnieje bowiem
możliwość, że małe fragmenty mogły pozostać
w drogach oddechowych i powodować
powikłania; w razie wątpliwości konieczne jest
badanie lekarskie; uciśnięcia nadbrzusza
mogą spowodować obrażenia narządów
wewnętrznych, dlatego każdy poszkodowany
leczony w ten sposób powinien zostać
poddany badaniu lekarskiemu;

BLS dzieci

• Niedrożność dróg oddechowych u

nieprzytomnego dziecka – jeśli dziecko

z niedrożnością dróg oddechowych

jest nieprzytomne lub traci

przytomność, należy położyć je na

twardej, płaskiej powierzchni;

następnie należy zadzwonić lub wysłać

kogoś po pomoc, jeżeli ta jest

nieobecna; na tym etapie działań nie

należy zostawiać dziecka samego;

BLS dzieci

• Dalej postępować należy w następujący

sposób:

• 1)otwórz usta i poszukaj widocznych ciał

obcych; jeśli widzisz jakiekolwiek, podejmij
jednorazową próbę usunięcia poprzez
wygarnięcie palcem; nie usuwaj nic na
ślepo ani nie powtarzaj próby wygarnięcia,
bo może to spowodować wepchnięcie ciała
obcego głębiej do krtani i być przyczyną
urazu;

BLS dzieci

• 2)Udrożnij drogi oddechowe poprzez

odgięcie głowy i/lub wysunięcie
żuchwy, a następnie podejmij próbę
wykonania 5 oddechów ratunkowych;
oceń efektywność każdego wdechu;
jeśli wdech nie spowoduje uniesienia
klp, popraw pozycję głowy przed
wykonaniem następnej próby;

BLS dzieci

• 3)podejmij 5 prób wykonania oddechów

ratunkowych; jeżeli nie spowodują one
żadnej reakcji (poruszanie się, kaszel,
spontaniczny oddech) przejdź do uciśnięć
klp bez uprzedniej oceny krążenia;

• 4)postępuj zgodnie z algorytmem BLS dla

jednego ratownika (krok 7b) przez ok..
minutę zanim wezwiesz pogotowie
ratunkowe (jeśli nikt tego nie zrobił
wcześniej);

BLS dzieci

• 5)kiedy udrażniasz drogi oddechowe w celu

wykonania kolejnych oddechów

ratunkowych, skontroluj jamę ustną czy nie

ma tam obecnego ciała obcego;

• 6)jeśli widzisz jakiekolwiek, podejmij próbę

usunięcia poprzez jednokrotne wygarnięcie

palcem;

• 7)jeśli ciało obce się pojawiło i zostało

usunięte, sprawdź i udrożnij drogi

oddechowe oraz wykonaj oddechy

ratunkowe, jeśli dziecko dalej nie oddycha;

BLS dzieci

• 8)jeśli dziecko zaczyna odzyskiwać

przytomność i wykazywać
spontaniczne, efektywne oddechy,
ułóż je w pozycji bezpiecznej i
obserwuj oddychanie i stan
świadomości do czasu przybycia
pogotowia ratunkowego;