Zakony rycerskie

Zakon rycerski –zakon, w skład

którego wchodzili zakonnicy (duchowni)
oraz bracia-rycerze, czyli rycerze, którzy
nie przyjmując święceń, godzili się żyć
jak zakonnicy (składali śluby czystości i
ubóstwa). Ich głównym zadaniem była
nie tylko modlitwa czy kontemplacja,
lecz również walka w obronie wiary i
ideałów przyjętych w regule zakonnej.

Pierwsze zakony rycerskie powstawały

na fali krucjat w XI i XII w.

Zakony powstałe w tym okresie w Królestwie Jerozolimskim to:

• templariusze (Rycerze Świątyni) – zatwierdzony w 1128 r.

międzynarodowy zakon "rycerzy świątyni", wśród których

dominowali rycerze z Francji; obecnie już nie istniejący

• joannici (Zakon Rycerzy Jerozolimskiego Szpitala św. Jana

Chrzciciela) – zwani obecnie Suwerennym Rycerskim Zakonem

Szpitalników Św. Jana Jerozolimskiego, z Rodos i Malty –

zatwierdzony w 1154 r. zakon o charakterze międzynarodowym

• lazaryci (Zakon Rycerzy Szpitalników św. Łazarza z Jerozolimy) –

utworzony ok. 1170 r. i złożony początkowo z trędowatych

braci-rycerzy

• bożogrobcy – utworzony w 1099 r. przez Gotfryda z Bouillon,

księcia Dolnej Lotaryngii i władcy Królestwa Jerozolimy jako

rycerska kapituła opiekunów Grobu Bożego

• zakon Mountjoy– utworzony w 1180 r. w zakon hiszpański

• zakon krzyżacki (Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu

Niemieckiego w Jerozolimie) – utworzony w 1191 r. zakon

niemiecki

• zakon św. Tomasza z Akki - utworzony w 1192r. zakon angielski

• Zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą - utworzony przed

1219r. i istniejący do dzisiaj na terenie Czech

Templariusze

Zakon Ubogich Rycerzy Świątyni, czyli templariuszy

powstał w 1118 roku (lub, jak sądzi część

historyków, w 1119 lub dopiero w 1120 roku), kiedy

Hugo de Payens, rycerz z Szampanii i jego

towarzysze: Godfryd de Saint-Omer, Godfryd

d'Eygorande, Nicolas de Neuvic, Jean d'Ussel, Jean

de Meymac i Pierre d'Orlean złożyli przed

Gormondem de Picquigny, patriarchą Jerozolimy

śluby ubóstwa, czystości, posłuszeństwa i walki za

wiarę według reguły cysterskiej (św. Bernarda z

Clairvaux). Rycerze-zakonnicy zobowiązali się

bronić pielgrzymów i chronić szlaki pielgrzymkowe.

Od króla Jerozolimy, Baldwina II, otrzymali stojący

na wzgórzu świątynnym, przebudowany na kościół,

meczet Al-Aksa i wznoszący się w pobliżu pałac,

który stał się ich kwaterą.

Flaga

templariuszy

Krzyż

zakonny

Krzyżacy

Zakon krzyżacki - pełna

nazwa brzmi: Zakon

Szpitala Najświętszej

Marii Panny Domu

Niemieckiego w

Jerozolimie– zakon

rycerski, jeden z trzech

największych, obok

joannitów i

templariuszy, które

powstały na fali krucjat

w XII wieku.

Dewiza

Pomagać, bronić, leczyć

Początki zakonu krzyżackiego to okres III krucjaty i

oblężenie Akki w 1191 roku, w trakcie którego rycerze

krzyżowi pochodzenia niemieckiego założyli, przy

szpitalu zorganizowanym przez mieszczan z Lubeki,

nieformalne stowarzyszenie, które miało się opiekować

rannymi i chorymi Niemcami. Spowodowane było to

tym, że wcześniej powstałe zakony templariuszy i

joannitów, mimo że powinny opiekować się wszystkimi

krzyżowcami, w pierwszej kolejności troszczyły się o

swoich krajan. Książę szwabski Fryderyk następnie

przekazał owemu stowarzyszeniu niemiecki szpital

przeniesiony z Jerozolimy do Akki, wymuszając

jednocześnie na jego członkach złożenie ślubów

czystości. Szpital miał oficjalną nazwę Szpitala

Najświętszej Marii Panny przy Domu Niemieckim w

Jerozolimie i od jego nazwy powstała też nazwa

bractwa szpitalnego, gdy w 1191 r. papież Klemens III

oficjalnie zatwierdził jego istnienie. Po zdobyciu Akki

papież przyznał bractwu rozległe dobra wokół tego

miasta i instytucja ta zaczęła szybko powiększać swoje

szeregi.

Zamek w Malborku

Joannici

Suwerenny Rycerski Zakon

Szpitalników św. Jana
Jerozolimskiego z Rodos i z
Malty zwany jest też
Zakonem Kawalerów
Maltańskich. Jego
zwyczajowe nazwy to
Szpitalnicy, Joannici i
kawalerowie maltańscy.
Rodowód swój wywodzi on z
zakonów rycerskich
powstałych na fali XII-
wiecznych krucjat.

Zakon powstał jeszcze przed I krucjatą – jego

początki sięgają nieformalnego bractwa

zawiązanego przy szpitalu św. Jana Chrzciciela,

który został założony przez mieszczan z

włoskiego państewka Amalfi. W czasie

pierwszej krucjaty szpital okazał się bardzo

przydatną instytucją; istniejące przy nim

bractwo przekształciło się w zakon rycerski,

który w 1113 roku został oficjalnie uznany

przez papieża Paschalisa II. W odróżnieniu od

Krzyżaków, zakon joannitów - podobnie jak

templariusze - miał od początku charakter

międzynarodowy i przyjmowano do niego

wszystkich szlachetnie urodzonych rycerzy

katolickich bez względu na ich narodowość.

Zamek Joannitów na Rodos

Jeden z symboli
zakonu – krzyż
maltański

Strój zakonu joannitów

Strój zakonny joannitów został ustalony przez

papieża Aleksandra IV w 1259 roku i składał się z

czarnego habitu oraz czarnego płaszcza z

kapturem. Na habicie i płaszczu po lewej stronie

naszyty był biały krzyż, który obecną formę

(krzyża tzw. "maltańskiego") przybrał w XVI w.

Bracia-rycerze w czasie pokoju nosili czarny

płaszcz z białym krzyżem, do walki natomiast

nakładali na zbroję czerwoną tunikę z białym

krzyżem łacińskim.

Obecnie uroczystym strojem kościelnym kawalerów

maltańskich jest tzw. culla - długa, luźna czarna

szata z wyszytym na piersi dużym białym

ażurowym krzyżem maltańskim o rysunku

zależnym od rangi w Zakonie.

Strój kawalera

maltańskiego