Postępowanie
Postępowanie
logopedyczne
logopedyczne
w przypadku pragnozji
w przypadku pragnozji
dr Jolanta Panasiuk
dr Jolanta Panasiuk
Zakład Logopedii i Językoznawstwa
Zakład Logopedii i Językoznawstwa
Stosowanego
Stosowanego
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w
Lublinie
Lublinie
Wprowadzenie
Wprowadzenie
Paradygmat problemów badawczych
Paradygmat problemów badawczych
podejmowanych ostatnio w opracowaniach na
podejmowanych ostatnio w opracowaniach na
temat zachowań komunikacyjnych człowieka i
temat zachowań komunikacyjnych człowieka i
które są wyzwaniem dla współczesnej logopedii,
które są wyzwaniem dla współczesnej logopedii,
wykracza znacznie poza komunikację werbalną i
wykracza znacznie poza komunikację werbalną i
obejmuje takie zjawiska jak: poznawcza
obejmuje takie zjawiska jak: poznawcza
interpretacja świata dokonywana przez
interpretacja świata dokonywana przez
interlokutorów, emocjonalna ocena zjawisk
interlokutorów, emocjonalna ocena zjawisk
rzeczywistości, przysługujący rozmówcom system
rzeczywistości, przysługujący rozmówcom system
przekonań i wartości, kontekstowe i sytuacyjne
przekonań i wartości, kontekstowe i sytuacyjne
uwarunkowania konkretnych zachowań
uwarunkowania konkretnych zachowań
komunikacyjnych itp.
komunikacyjnych itp.
Cel prezentacji
Cel prezentacji
Celem warsztatu będzie
Celem warsztatu będzie
zaprezentowanie zespołu zaburzeń
zaprezentowanie zespołu zaburzeń
komunikacyjnych w związku z nabytymi
komunikacyjnych w związku z nabytymi
uszkodzeniami prawej półkuli mózgu,
uszkodzeniami prawej półkuli mózgu,
których specyfika mieści się w
których specyfika mieści się w
paradygmacie symptomów pragnozji
paradygmacie symptomów pragnozji
Co to jest pragnozja?
Co to jest pragnozja?
Pragnozja
Pragnozja
– zaburzenie zachowań
– zaburzenie zachowań
komunikacyjnych powstające przy
komunikacyjnych powstające przy
ogniskowych uszkodzeniach w obrębie
ogniskowych uszkodzeniach w obrębie
prawej (podległej) półkuli mózgu.
prawej (podległej) półkuli mózgu.
I. Jak diagnozować
I. Jak diagnozować
pragnozję?
pragnozję?
Opis przypadku
Opis przypadku
Przedstawiony zostanie przypadek 30-
Przedstawiony zostanie przypadek 30-
letniego mężczyzny, z wykształceniem
letniego mężczyzny, z wykształceniem
średnim, który w wyniku wypadku
średnim, który w wyniku wypadku
komunikacyjny doznał urazu głowy. Wyniki
komunikacyjny doznał urazu głowy. Wyniki
badań tomografią komputerową wykazały:
badań tomografią komputerową wykazały:
złamanie kości podstawy czaszki, objawy
złamanie kości podstawy czaszki, objawy
stłuczenia mózgu w prawej okolicy skroniowo-
stłuczenia mózgu w prawej okolicy skroniowo-
potylicznej, drobne ogniska stłuczenia w lewej
potylicznej, drobne ogniska stłuczenia w lewej
półkuli (bez znaczenia klinicznego), uogólniony
półkuli (bez znaczenia klinicznego), uogólniony
obrzęk mózgu, który wkrótce ustąpił.
obrzęk mózgu, który wkrótce ustąpił.
1. Analiza wyników badań
1. Analiza wyników badań
specjalistycznych:
specjalistycznych:
- Ocena neurologiczna (rozpoznanie kliniczne,
- Ocena neurologiczna (rozpoznanie kliniczne,
wyniki badania neurologicznego);
wyniki badania neurologicznego);
- Wyniki badań instrumentalnych (CT, MRI,
- Wyniki badań instrumentalnych (CT, MRI,
SPECT, EEG) – diagnoza organiczna i
SPECT, EEG) – diagnoza organiczna i
lokalizacyjna
lokalizacyjna
- Ocena neuropsychologiczna (ocena
- Ocena neuropsychologiczna (ocena
funkcjonalna w zakresie wyższych czynności
funkcjonalna w zakresie wyższych czynności
poznawczych);
poznawczych);
- W niektórych przypadkach diagnoza
- W niektórych przypadkach diagnoza
psychiatryczna, audiologiczna i okulistyczna).
psychiatryczna, audiologiczna i okulistyczna).
Wyniki badań klinicznych
Wyniki badań klinicznych
Wyniki badań tomografią komputerową wykazały:
Wyniki badań tomografią komputerową wykazały:
złamanie kości podstawy czaszki, objawy stłuczenia
złamanie kości podstawy czaszki, objawy stłuczenia
mózgu w prawej okolicy skroniowo-potylicznej, drobne
mózgu w prawej okolicy skroniowo-potylicznej, drobne
ogniska stłuczenia w lewej półkuli (bez znaczenia
ogniska stłuczenia w lewej półkuli (bez znaczenia
klinicznego), uogólniony obrzęk mózgu, który wkrótce
klinicznego), uogólniony obrzęk mózgu, który wkrótce
ustąpił.
ustąpił.
Chory przez 17 dni przebywał w stanie śpiączki, był
Chory przez 17 dni przebywał w stanie śpiączki, był
niewydolny oddechowo, intubowany. Poddany
niewydolny oddechowo, intubowany. Poddany
tracheotomii.
tracheotomii.
Po wybudzeniu – bez niedowładów, w kontakcie
Po wybudzeniu – bez niedowładów, w kontakcie
słownym.
słownym.
Po zakończonej hospitalizacji zespół orzeczników nie
Po zakończonej hospitalizacji zespół orzeczników nie
stwierdził niepełnosprawności.
stwierdził niepełnosprawności.
2. Dane z wywiadu z rodziną i
2. Dane z wywiadu z rodziną i
ukierunkowanej obserwacji:
ukierunkowanej obserwacji:
2. Dane z wywiadu z rodziną i
2. Dane z wywiadu z rodziną i
ukierunkowanej obserwacji:
ukierunkowanej obserwacji:
- Ocena stanu sprawności językowych i
- Ocena stanu sprawności językowych i
komunikacyjnych przed i po incydencie
komunikacyjnych przed i po incydencie
neurologicznym;
neurologicznym;
- Ocena funkcjonalnych sprawności chorego
- Ocena funkcjonalnych sprawności chorego
po przebytym incydencie neurologicznym;
po przebytym incydencie neurologicznym;
- Ocena lateralizacji
- Ocena lateralizacji
Dane z wywiadu
Dane z wywiadu
Mężczyzna żonaty, ojciec 3-letniej córeczki.
Mężczyzna żonaty, ojciec 3-letniej córeczki.
Wykształcenie średnie z maturą, studia pomaturalne z
Wykształcenie średnie z maturą, studia pomaturalne z
zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej.
zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej.
Pacjent pracował zawodowo jako policjant, a następnie
Pacjent pracował zawodowo jako policjant, a następnie
jako wychowawca i strażnik w Zakładzie
jako wychowawca i strażnik w Zakładzie
resocjalizacyjnym dla młodocianych przestępców.
resocjalizacyjnym dla młodocianych przestępców.
Zainteresowania sportem, uprawiał sztuki walk
Zainteresowania sportem, uprawiał sztuki walk
wschodnich.
wschodnich.
Wraz z rodziną korzystał z mieszkania służbowego.
Wraz z rodziną korzystał z mieszkania służbowego.
Po wypadku nie wrócił do pracy, żona wniosła pozew o
Po wypadku nie wrócił do pracy, żona wniosła pozew o
rozwód.
rozwód.
W sądzie toczyły się dwie sprawy z jego udziałem:
W sądzie toczyły się dwie sprawy z jego udziałem:
dotycząca wypadku, w którym był osobą poszkodowaną i
dotycząca wypadku, w którym był osobą poszkodowaną i
w związku z rozwodem.
w związku z rozwodem.
Dane z obserwacji
Dane z obserwacji
Chory sam zgłosił się do Uniwersyteckiej Pracowni
Chory sam zgłosił się do Uniwersyteckiej Pracowni
Logopedycznej z powodu dysfonii, która ustąpiła po kilku
Logopedycznej z powodu dysfonii, która ustąpiła po kilku
tygodniach (następstwo po przebytej tracheotomii)
tygodniach (następstwo po przebytej tracheotomii)
W trakcie prowadzonej terapii ujawniły się zaburzenia
W trakcie prowadzonej terapii ujawniły się zaburzenia
językowe i komunikacyjne.
językowe i komunikacyjne.
Chory nie zgłaszał trudności w interakcjach językowych,
Chory nie zgłaszał trudności w interakcjach językowych,
sam reprezentował swe sprawy w sądzie, nie potrafił też
sam reprezentował swe sprawy w sądzie, nie potrafił też
uzasadnić dlaczego korzysta z terapii logopedycznej
uzasadnić dlaczego korzysta z terapii logopedycznej
skoro zaprzecza istnieniu trudności w mowie.
skoro zaprzecza istnieniu trudności w mowie.
Pomimo trudnej sytuacji rodzinnej (rozwód) i materialnej
Pomimo trudnej sytuacji rodzinnej (rozwód) i materialnej
(brak środków do życia z powodu braku zatrudnienia i
(brak środków do życia z powodu braku zatrudnienia i
braku świadczeń zdrowotnych) miał podwyższony
braku świadczeń zdrowotnych) miał podwyższony
nastrój.
nastrój.
Egzemplifikacja
Egzemplifikacja
Opowiadanie historyjki obrazkowej;
Opowiadanie historyjki obrazkowej;
Nadawanie tytułu historyjce;
Nadawanie tytułu historyjce;
Interpretacja treści kontekstowych i
Interpretacja treści kontekstowych i
emocjonalnych w historyjce obrazkowej;
emocjonalnych w historyjce obrazkowej;
Czytanie tekstu;
Czytanie tekstu;
Rozumienie treści emocjonalnych i
Rozumienie treści emocjonalnych i
kontekstowych w przeczytanym tekście;
kontekstowych w przeczytanym tekście;
Odpowiadanie na pytania do przeczytanego
Odpowiadanie na pytania do przeczytanego
tekstu.
tekstu.
Tekst 1.
Tekst 1.
Pijakowi śniło się, że trzyma w ręku
Pijakowi śniło się, że trzyma w ręku
dzban nieogrzanego wina.
dzban nieogrzanego wina.
Już chciał kazać je ogrzać, kiedy nagle
Już chciał kazać je ogrzać, kiedy nagle
się obudził.
się obudził.
Trzeba je było wypić na zimno.
Trzeba je było wypić na zimno.
- Pomyślał z żalem.
- Pomyślał z żalem.
Tekst 2.
Tekst 2.
Klient przyniósł do krawca materiał,
Klient przyniósł do krawca materiał,
żeby mu uszył ubranie. Krawiec zmierzył
żeby mu uszył ubranie. Krawiec zmierzył
materiał, ale nie chciał krajać.
materiał, ale nie chciał krajać.
Zniecierpliwiony klient powiedział:
Zniecierpliwiony klient powiedział:
- przecież widzisz, że starczy.
- przecież widzisz, że starczy.
- No tak, ale tu jest tak mało materiału,
- No tak, ale tu jest tak mało materiału,
że jak starczy dla ciebie, to nie starczy
że jak starczy dla ciebie, to nie starczy
dla mnie, a jak starczy dla mnie, to dla
dla mnie, a jak starczy dla mnie, to dla
ciebie nic nie zostanie.
ciebie nic nie zostanie.
3. Badanie logopedyczne:
3. Badanie logopedyczne:
-
-
ocena realizacji struktur fonetycznych w mówieniu, czytaniu i pisaniu
ocena realizacji struktur fonetycznych w mówieniu, czytaniu i pisaniu
(występują błędy fonetyczne tj. elizje, metatezy, substytucje, w piśmie dodatkowo
(występują błędy fonetyczne tj. elizje, metatezy, substytucje, w piśmie dodatkowo
pomijanie znaków diakrytycznych);
pomijanie znaków diakrytycznych);
-
-
ocena rozumienia i tworzenia złożonych konstrukcji gramatycznych
ocena rozumienia i tworzenia złożonych konstrukcji gramatycznych
(wyrażenia przyimkowe, związku rządu, strona bierna, inwersja składniowa);
(wyrażenia przyimkowe, związku rządu, strona bierna, inwersja składniowa);
-
-
ocena wyboru i rozumienia znaczenia słów
ocena wyboru i rozumienia znaczenia słów
(występują trudności z
(występują trudności z
definiowaniem, deficyty w nazywaniu, zaburzenia płynności słownej w
definiowaniem, deficyty w nazywaniu, zaburzenia płynności słownej w
przywoływaniu nazw zgodnie z kryterium formalnym lub znaczeniowym,
przywoływaniu nazw zgodnie z kryterium formalnym lub znaczeniowym,
zakłócenia w rozumieniu języka figuratywnego, trudności w rozumieniu
zakłócenia w rozumieniu języka figuratywnego, trudności w rozumieniu
sylogizmów);
sylogizmów);
-
-
ocena rozumienia i formułowania tekstów
ocena rozumienia i formułowania tekstów
(występują trudności z
(występują trudności z
rozumieniem treści tekstów narracyjnych - zaburzenia w rozumieniu point,
rozumieniem treści tekstów narracyjnych - zaburzenia w rozumieniu point,
podsumowań, morałów, intencji wyrażonych nie wprost oraz w tworzeniu
podsumowań, morałów, intencji wyrażonych nie wprost oraz w tworzeniu
wypowiedzi – dygresyjność, rozwlekłość, egocentryczność, mówienie „ksobne”);
wypowiedzi – dygresyjność, rozwlekłość, egocentryczność, mówienie „ksobne”);
-
-
ocena prozodii emocjonalnej
ocena prozodii emocjonalnej
(trudności z ekspresją i odbiorem intonacji
(trudności z ekspresją i odbiorem intonacji
emocjonalnej);
emocjonalnej);
-
-
ocena rozumienia i realizowania struktur intonacyjnych i akcentowych
ocena rozumienia i realizowania struktur intonacyjnych i akcentowych
(problemy w rozpoznawaniu znaczenia zdania na podstawie przebiegów
(problemy w rozpoznawaniu znaczenia zdania na podstawie przebiegów
intonacyjnych oraz trudności w identyfikacji pragmatycznego znaczenia
intonacyjnych oraz trudności w identyfikacji pragmatycznego znaczenia
elementów składniowych wyrażonego poprze akcent logiczny, brak zróżnicowania
elementów składniowych wyrażonego poprze akcent logiczny, brak zróżnicowania
prozodycznego tworzonych wypowiedzi);
prozodycznego tworzonych wypowiedzi);
-
-
ocena kompetencji komunikacyjnej
ocena kompetencji komunikacyjnej
(następuje zakłócenie zdolności do
(następuje zakłócenie zdolności do
formułowania komunikatów adekwatnych do sytuacji, osoby interlokutora i
formułowania komunikatów adekwatnych do sytuacji, osoby interlokutora i
pragmatycznych funkcji przekazu).
pragmatycznych funkcji przekazu).
4. Diagnoza różnicowa:
4. Diagnoza różnicowa:
Diagnoza różnicowa prowadzona jest względem innych
Diagnoza różnicowa prowadzona jest względem innych
nabytych zaburzeń mowy o podłożu neurologicznym:
nabytych zaburzeń mowy o podłożu neurologicznym:
-
-
afazji
afazji
– analiza struktury zaburzonych czynności,
– analiza struktury zaburzonych czynności,
ocena lateralizacji, wyniki badań neuroobrazowych);
ocena lateralizacji, wyniki badań neuroobrazowych);
-
-
dyzartrii
dyzartrii
(specyfika realizacji struktur fonetycznych i
(specyfika realizacji struktur fonetycznych i
prozodycznych), objawów zespołu psychoorganicznego
prozodycznych), objawów zespołu psychoorganicznego
(ocena funkcjonowania społecznego i emocjonalnego);
(ocena funkcjonowania społecznego i emocjonalnego);
-
-
zaburzeń dementywnych
zaburzeń dementywnych
(wyniki badania
(wyniki badania
neurologicznego, stan struktur mózgowych w badaniu
neurologicznego, stan struktur mózgowych w badaniu
neuroobrazowym, ocena funkcjonalna, wyniki badania
neuroobrazowym, ocena funkcjonalna, wyniki badania
neuropsychologicznego).
neuropsychologicznego).
5. Rozpoznanie
5. Rozpoznanie
logopedyczne:
logopedyczne:
Zburzenia mowy o typie pragnozji objawiają się w obrazie
Zburzenia mowy o typie pragnozji objawiają się w obrazie
następujących objawów:
następujących objawów:
- zaburzenia w użyciu języka w kontekście sytuacyjnym
- zaburzenia w użyciu języka w kontekście sytuacyjnym
(Chory potrafi prawidłowo spostrzec sytuację, opisać ją
(Chory potrafi prawidłowo spostrzec sytuację, opisać ją
oraz wymienić jej istotne elementy, ale ma trudność z
oraz wymienić jej istotne elementy, ale ma trudność z
wyborem poprawnego wyjaśnienia tej sytuacji, nie wie, jak
wyborem poprawnego wyjaśnienia tej sytuacji, nie wie, jak
zastosować swoją wiedzę w odniesieniu do konkretnych
zastosować swoją wiedzę w odniesieniu do konkretnych
zjawisk i warunków). Występowanie zaburzeń w
zjawisk i warunków). Występowanie zaburzeń w
selekcjonowaniu informacji powoduje trudność w wyborze
selekcjonowaniu informacji powoduje trudność w wyborze
właściwej interpretacji wydarzenia i prowadzi do zakłóceń
właściwej interpretacji wydarzenia i prowadzi do zakłóceń
w wykonywaniu zadań wymagających kompleksowej
w wykonywaniu zadań wymagających kompleksowej
oceny, odniesienia wiedzy ogólnej do konkretnej sytuacji i
oceny, odniesienia wiedzy ogólnej do konkretnej sytuacji i
uzasadnienia wyboru rozwiązania
uzasadnienia wyboru rozwiązania
6. Paradygmat trudności
6. Paradygmat trudności
językowych i komunikacyjnych
językowych i komunikacyjnych
Teksty opowiadań są krótkie, zwięzłe, względnie poprawne językowo, od strony
Teksty opowiadań są krótkie, zwięzłe, względnie poprawne językowo, od strony
intonacyjnej zwraca jednak uwagę ich monotonia.
intonacyjnej zwraca jednak uwagę ich monotonia.
Zaburzenia w zakresie dyskursu opisowego (brak selekcji i hierarchizacji cech w
Zaburzenia w zakresie dyskursu opisowego (brak selekcji i hierarchizacji cech w
opisie), dykursu proceduralnego (zaburzenia kolejności realizacji etapów złożonego
opisie), dykursu proceduralnego (zaburzenia kolejności realizacji etapów złożonego
zadania, pomijanie istotnych etapów, wprowadzanie zbędnych elementów),
zadania, pomijanie istotnych etapów, wprowadzanie zbędnych elementów),
dyskursu narracyjnego (brak selekcji informacji, zaburzenia w sekwencyjnym
dyskursu narracyjnego (brak selekcji informacji, zaburzenia w sekwencyjnym
uporządkowaniu zdarzeń).
uporządkowaniu zdarzeń).
Wyraźną trudność sprawia choremu formułowanie tytułów opowiadań, a
Wyraźną trudność sprawia choremu formułowanie tytułów opowiadań, a
niefortunność proponowanych sformułowań nie poddawana jest autoocenie.
niefortunność proponowanych sformułowań nie poddawana jest autoocenie.
Samodzielnej weryfikacji nie podlega błędna interpretacja sytuacji,
Samodzielnej weryfikacji nie podlega błędna interpretacja sytuacji,
Spostrzega się nadmierną podatność na sugestie, brak konsekwencji w
Spostrzega się nadmierną podatność na sugestie, brak konsekwencji w
utrzymywaniu znaczenia formułowanych sądów.
utrzymywaniu znaczenia formułowanych sądów.
Występują tendencje konfabulacyjne i mówienie „ksobne”.
Występują tendencje konfabulacyjne i mówienie „ksobne”.
Ujawniają się zaburzenia w zakresie kontroli emocji oraz nieadekwatne reakcje
Ujawniają się zaburzenia w zakresie kontroli emocji oraz nieadekwatne reakcje
emocjonalne;
emocjonalne;
Chory nie rozumie dowcipów językowych, ironii, aluzji, podtekstu.
Chory nie rozumie dowcipów językowych, ironii, aluzji, podtekstu.
Znaczenia metaforyczne (w przysłowiach, frazeologizmach, tekstach poetyckich)
Znaczenia metaforyczne (w przysłowiach, frazeologizmach, tekstach poetyckich)
interpretuje dosłownie.
interpretuje dosłownie.
W pisaniu pomijane są znaki diakrytyczne, litery.
W pisaniu pomijane są znaki diakrytyczne, litery.
W czytaniu następują parafazje głoskowe.
W czytaniu następują parafazje głoskowe.
Wnioski
Wnioski
Efektywność porozumiewania się została
Efektywność porozumiewania się została
zakłócona, pomimo braku (charakterystycznych
zakłócona, pomimo braku (charakterystycznych
dla afazji) zaburzeń „czysto” językowych.
dla afazji) zaburzeń „czysto” językowych.
Zakłóceniu uległo formułowanie sądów
Zakłóceniu uległo formułowanie sądów
wymagające syntezy danych językowych i
wymagające syntezy danych językowych i
kontekstowych. Zaburzenia przetwarzania
kontekstowych. Zaburzenia przetwarzania
informacji pragmatycznych wiązały się w tym
informacji pragmatycznych wiązały się w tym
przypadku z innymi dysfunkcjami o bardziej
przypadku z innymi dysfunkcjami o bardziej
pierwotnym charakterze (np. zaburzeniami
pierwotnym charakterze (np. zaburzeniami
emocjonalnymi lub zaburzeniami przestrzenno-
emocjonalnymi lub zaburzeniami przestrzenno-
wzrokowymi), co w konsekwencji doprowadziło
wzrokowymi), co w konsekwencji doprowadziło
do trudności w odbiorze informacji
do trudności w odbiorze informacji
pozajęzykowych i zaburzyło komunikację.
pozajęzykowych i zaburzyło komunikację.
6. Mechanizm zaburzeń:
6. Mechanizm zaburzeń:
Zaburzenia strategii przetwarzania informacji w
Zaburzenia strategii przetwarzania informacji w
związku z zakłóceniami procesu syntetyzowania
związku z zakłóceniami procesu syntetyzowania
danych językowych i kontekstowych;
danych językowych i kontekstowych;
Zaburzenia funkcji emocjonalnych i
Zaburzenia funkcji emocjonalnych i
przestrzenno-wzrokowych;
przestrzenno-wzrokowych;
Zaburzenia relacji pomiędzy kompetencją
Zaburzenia relacji pomiędzy kompetencją
językową
językową
a procesami poznawczymi i emocjonalnymi.
a procesami poznawczymi i emocjonalnymi.
II.
II.
PROGRAMOWANIE TERAPII
PROGRAMOWANIE TERAPII
Cele terapii.
Cele terapii.
stymulacja językowa powinna zachodzić
stymulacja językowa powinna zachodzić
w ścisłym powiązaniu z usprawnianiem
w ścisłym powiązaniu z usprawnianiem
innych sfer funkcjonowania chorego:
innych sfer funkcjonowania chorego:
pamięci, myślenia, orientacji w czasie i
pamięci, myślenia, orientacji w czasie i
przestrzeni, uwagi.
przestrzeni, uwagi.
Organizacja postępowania
Organizacja postępowania
terapeutycznego
terapeutycznego
Terapia obejmuje oddziaływania bezpośrednie (w relacji:
Terapia obejmuje oddziaływania bezpośrednie (w relacji:
logopeda – chory) i pośrednie (w relacji: logopeda –
logopeda – chory) i pośrednie (w relacji: logopeda –
opiekunowie, osoby z najbliższego otoczenia osoby
opiekunowie, osoby z najbliższego otoczenia osoby
chorej).
chorej).
Terapia z udziałem chorego powinna odbywać się w formie
Terapia z udziałem chorego powinna odbywać się w formie
indywidualnej lub grupowej (w zależności od kondycji
indywidualnej lub grupowej (w zależności od kondycji
psychofizycznej chorego i możliwości funkcjonowania w
psychofizycznej chorego i możliwości funkcjonowania w
zespole; w grupach kilkuosobowych).
zespole; w grupach kilkuosobowych).
Instruktaż oraz kształtowanie pożądanych zachowań
Instruktaż oraz kształtowanie pożądanych zachowań
komunikacyjnych u osób z otoczenia osoby chorej jest
komunikacyjnych u osób z otoczenia osoby chorej jest
nieodłącznym elementem oddziaływania terapeutycznego.
nieodłącznym elementem oddziaływania terapeutycznego.
Opieka logopedyczna winna uwzględniać poradnictwo dla
Opieka logopedyczna winna uwzględniać poradnictwo dla
opiekunów.
opiekunów.
III. POSTĘPOWANIE
III. POSTĘPOWANIE
TERAPEUTYCZNE
TERAPEUTYCZNE
Sformułowanie szczegółowego programu terapii i
Sformułowanie szczegółowego programu terapii i
programu dla opiekunów oraz osób z
programu dla opiekunów oraz osób z
najbliższego otoczenia osoby chorej.
najbliższego otoczenia osoby chorej.
Prowadzenie dokumentacji terapii.
Prowadzenie dokumentacji terapii.
Okresowa ocena postępów terapii.
Okresowa ocena postępów terapii.
Weryfikacja hipotez diagnostycznych.
Weryfikacja hipotez diagnostycznych.
Modyfikacja programu terapii.
Modyfikacja programu terapii.
Afazja czy pragnozja
Afazja czy pragnozja
Płeć:
Płeć:
K
K
Wiek:
Wiek:
15 lat
15 lat
Wykształcenie:
Wykształcenie:
podstawowe
podstawowe
Zawód:
Zawód:
uczennica
uczennica
Data zachorowania:
Data zachorowania:
17.08.1998 r.
17.08.1998 r.
Rozpoznanie kliniczne:
Rozpoznanie kliniczne:
Status post
Status post
traumam universalis. Ussura crani lat.
traumam universalis. Ussura crani lat.
dextra.
dextra.
Epikryza
Epikryza
Ocena kliniczna:
Ocena kliniczna:
(19.11.1999 r.) Pacjentka po wypadku
(19.11.1999 r.) Pacjentka po wypadku
komunikacyjnym, w następstwie którego doznała rozległych
komunikacyjnym, w następstwie którego doznała rozległych
obrażeń ciała (złamanie uda prawego, z przemieszczeniem,
obrażeń ciała (złamanie uda prawego, z przemieszczeniem,
rana krocza z uszkodzeniem zwieracza wewnętrznego i
rana krocza z uszkodzeniem zwieracza wewnętrznego i
zewnętrznego, stłuczenie płuca lewego), w tym stłuczenia
zewnętrznego, stłuczenie płuca lewego), w tym stłuczenia
mózgu, złamania podstawy czaszki. Ubytek w kości
mózgu, złamania podstawy czaszki. Ubytek w kości
pokrywy czaszki po craniectomii, niedowład połowiczy
pokrywy czaszki po craniectomii, niedowład połowiczy
lewostronny i cechy niedowładu prawej kończyny dolnej.
lewostronny i cechy niedowładu prawej kończyny dolnej.
Kontakt z chorą utrudniony z powodu afazji sensoryczno-
Kontakt z chorą utrudniony z powodu afazji sensoryczno-
motorycznej. Operowana 21.08.1998 r., kiedy wykonano
motorycznej. Operowana 21.08.1998 r., kiedy wykonano
odbarczenie kostne nad prawą półkulą mózgu. Obecnie
odbarczenie kostne nad prawą półkulą mózgu. Obecnie
(22.10.1999 r.) chód samodzielny, sprawny, stopa lewa
(22.10.1999 r.) chód samodzielny, sprawny, stopa lewa
opadająca, przykurcz łokcia, nadgarstka, palców lewej
opadająca, przykurcz łokcia, nadgarstka, palców lewej
kończyny górnej nieutrwalone, prawa kończyna dolna -
kończyny górnej nieutrwalone, prawa kończyna dolna -
stopa końska, przykurcz biodra. Dziewczynka zgłasza
stopa końska, przykurcz biodra. Dziewczynka zgłasza
potrzeby fizjologiczne, je samodzielnie.
potrzeby fizjologiczne, je samodzielnie.
Wyniki badań dodatkowych
Wyniki badań dodatkowych
Konsultacja okulistyczna:
Konsultacja okulistyczna:
Krótkowzroczność obu oczu. Dno
Krótkowzroczność obu oczu. Dno
oczu: tarcze skroniowo nieco bledsze z małym stożkiem
oczu: tarcze skroniowo nieco bledsze z małym stożkiem
krótkowzrocznym, poza tym bez zmian.
krótkowzrocznym, poza tym bez zmian.
Wyniki badania CT:
Wyniki badania CT:
(9.02.1999 r.) Widoczne pooperacyjne
(9.02.1999 r.) Widoczne pooperacyjne
ubytki kości czaszki okolicy skroniowej prawej z ogniskami
ubytki kości czaszki okolicy skroniowej prawej z ogniskami
malacji tkanki mózgowej - jamami okolicy skroniowo-
malacji tkanki mózgowej - jamami okolicy skroniowo-
ciemieniowo-potylicznej oraz okolicy skroniowej lewej na
ciemieniowo-potylicznej oraz okolicy skroniowej lewej na
wysokości szczeliny pourazowej. Niewielka asymetria komór
wysokości szczeliny pourazowej. Niewielka asymetria komór
bocznych - prawa nieco szersza.
bocznych - prawa nieco szersza.
Wyniki badania logopedycznego:
Wyniki badania logopedycznego:
afazja motoryczno-
afazja motoryczno-
sensoryczna, pragnozja, aprozodia
sensoryczna, pragnozja, aprozodia
Stopień zaburzeń mowy:
Stopień zaburzeń mowy:
głęboki
głęboki
Okres od zachorowania:
Okres od zachorowania:
(data pierwszego badania): 6
(data pierwszego badania): 6
miesięcy (15.02.2000 r.)
miesięcy (15.02.2000 r.)
Okres prowadzenia badań i terapii:
Okres prowadzenia badań i terapii:
(łączna ilość spotkań): 1
(łączna ilość spotkań): 1
rok, 2 miesiące (1 raz w tygodniu)
rok, 2 miesiące (1 raz w tygodniu)
