BADANIA NISZCZĄCE

ZŁĄCZY SPAWANYCH

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI

MECHANICZNYCH

STATYCZNA PRÓBA ZGINANIA

ZŁĄCZY SPAWANYCH

Statyczne próby zginania przeprowadza się na próbkach do zginania

poprzecznego z rozciąganiem od strony grani i lica spoin oraz na

próbkach do zginania bocznego, pobranych ze złączy doczołowych i

złączy z blach platerowanych. Przeprowadza się także próby zginania

wzdłużnego z rozciąganiem od strony lica i grani spoiny, stosowane

zamiast prób zginania poprzecznego dla złączy różnorodnych, gdy

materiały podstawowe i/lub spoina mają zdecydowanie różne

własności fizyczne i mechaniczne wpływające na zginanie

.

Celem badań na zginanie jest określenie ciągliwości i/lub

stwierdze nie obecności niezgodności spawalniczych w złączach,

a zwłaszcza na powierzchni złączy. Statyczne próby na zginanie

dla złączy metalowych spawanych łukowo opisane są w normie

PN-EN 910. Próby zginania bocznego można prowadzić, gdy

grubość próbki jest większa niż 12 mm.

Próbkę pobraną wzdłuż lub w poprzek złącza poddaje się

odkształceniu plastycznemu przez zginanie w taki sposób, aby jedna

z powierzchni złącza (próbki wzdłużne lub poprzeczne) lub

powierzchnia jego przekroju poprzecznego (próbki boczne) poddana

była rozciąganiu, bez zmiany kierunku gięcia. Jeśli nie podano inaczej,

próby zginania należy przeprowadzić w temperaturze (23 ±5)°C. Na

rysunkach przedstawiono próbki do zginania poprzecznego,

wzdłużnego i bocznego.

Próbka do próby zginania poprzecznego z rozciąganiem od

strony lica spoiny (FBB) i grani (RBB) spoiny czołowej

Próbka poprzeczna do próby zginania bocznego złącza

doczołowego (SBB)

Próbka do próby zginania wzdłużnego złącza doczołowego z

rozciąganiem lica spoiny (FBB) i grani spoiny (RBB)

Wymagane wymiary próbek, zwłaszcza ich szerokość (b) i

wysokość (a), podano w normie PN-EN 910. Próbki poprzeczne do

próby zginania poprzecznego złączy doczołowych należy pobrać

poprzecznie do złącza, tak aby spoina po obróbce mechanicznej

znajdowała się w środku próbki. Do próby zginania wzdłużnego próbki

należy pobrać wzdłużnie ze złącza. Procesy cięcia mechanicznego lub

termicznego stosowane do wycinania próbek nie powinny wpływać na

właściwości próbek. Usytuowanie próbek do zginania przedstawiono

na rysunkach.

Usytuowanie próbek do zginania poprzecznego z

rozciąganiem lica i grani spoiny (FBB i RBB)

Usytuowanie próbek do zginania bocznego złącza

doczołowego (SBB)

Usytuowanie próbek do zginania wzdłużnego złącza

doczołowego (FBB i RBB)

Próby zginania przeprowadza się umieszczając próbkę na dwóch

rolkowych podporach. Dla zginania próbek poprzecznych spoina

powinna znajdować się w środku między podporami. Próbki zgina się

tak, aby obciążenie rosło w sposób ciągły i wywierało wpływ na

trzpień gnący prostopadle do powierzchni próbki. Na rysunkach

przedstawiono metody zginania z trzpieniem gnącym.

Średnicę trzpienia gnącego „d" dobiera się zgodnie z

wymaganiami odpowiednich przepisów czy norm dotyczących

zastosowania. Jeśli nie podano inaczej, średnica ta powinna wynosić

co najmniej 20 mm. Próbę uważa się za zakończoną, gdy próbka

zginana uzyska kąt zgięcia „a" podany w odpowiednich przepisach

lub w normach dotyczących zastosowania. Im mniejsza jest średnica

trzpienia gnącego, tym ostrzejsze są warunki próby zginania i tym

mniejszy może być oczekiwany kąt zgięcia próbki. Na ogół średnicę

trzpienia gnącego wiąże się z grubością zginanej próbki oraz z

ciągliwością (wydłużeniem) materiału podstawowego, z którego

wykonano badane złącze spawane.

Próba zginania poprzecznego z rozciąganiem od strony lica i grani

spoiny

Próba

zginania

wzdłużnego

Przykładowo w normie PN-EN ISO 15614-1 dotyczącej kwalifikowania

przez badanie technologii spawania łukowego i gazowego stali, a

także technologii łukowego spawania niklu i stopów niklu, podano

następujące zasady przeprowadzenia próby zginania i kryteria

akceptacji wyników próby zginania:

Dla grubości < 12 mm należy zbadać dwie próbki do

badania na zginanie z rozciąganiem grani spoiny i dwie

próbki do badania na zginanie z rozciąganiem lica spoiny.

Dla grubości > 12 mm zaleca się stosować 4 próbki do

badania na zginanie boczne zamiast badania na zginanie z

rozciąganiem grani i lica spoin.

•Dla złączy z różnych materiałów lub różnorodnych złączy

doczołowych blach, jedna próbka do badania na zginanie wzdłużne z

rozciąganiem grani spoiny i jedna próbka do badania na zginanie

wzdłużne z rozciąganiem lica spoiny mogą być zastosowane zamiast

czterech badanych na zginanie poprzeczne.

•Dla materiału podstawowego o wydłużeniu A > 20% średnica

trzpienia gnącego lub wewnętrznej rolki powinna wynosić 4t, a kąt

gięcia powinien wynosić 180°. Dla materiału podstawowego o

wydłużeniu A < 20%, dla określenia średnicy trzpienia gnącego i

średnicy wewnętrznej rolki należy stosować następujący wzór:

(100 x t

s

)

D = ---------------------- - t

s

A

gdzie:

d- jest średnicą trzpienia gnącego lub wewnętrznej rolki,

t - jest grubością próbki do badania na zginanie,

A - jest minimalnym wydłużeniem wymaganym przez specyfikację

materiałową

.

Podczas badania próbki do badania nie powinny wykazywać

żadnych pojedynczych pęknięć dłuższych niż 3 mm w żadnym

kierunku. Pęknięcia występujące na krawędziach próbek do badań

podczas badania nie powinny być uwzględnione w ocenie.

Podobne zasady i kryteria akceptacji dla próby zginania przyjęto w

normie PN-EN 287-1 dotyczącej kwalifikacyjnego egzaminu spawacza

stali w przypadku, kiedy próbę zginania wykorzystuje się do oceny

złączy egzaminacyjnych.

Dziękuję !!!