Wykład XII

1.07.21

Pod względem anatomicznym

możemy w układzie nerwowym

odróżnić:



układ nerwowy ośrodkowy

-systema

nervosum centrale,



układ nerwowy obwodowy

-systema

nervosum periphericum



układ nerwowy autonomiczny

-systema nervosum autonomicum

1.07.21

OUN

Ośrodkowy układ nerwowy tworzy

wyższy stopień sprawności polegający

na jego zdolności do scalania różnych

czynności organizmu, dzięki czemu

ustrój przedstawia się

jako całość

(zintegrowana) w odniesieniu do

otaczającego świata.

1.07.21

OUN

Najwyższym stopniem sprawności

ośrodkowego układu nerwowego jest jego

zdolność do tworzenia

wyobrażeń

zdawania

sobie sprawy z własnej jaźni

. Dzięki tej

sprawności układ nerwowy staje się podłożem

czynności umysłowych. Sprawność tę

nazywamy kojarzeniem

-associatio.

1.07.21

OUN



Do ośrodkowego układu nerwowego

(OUN) zalicza się:



A) mózgowie i



B) rdzeń kręgowy

1.07.21

Mózgowie człowieka jest

najbardziej rozwinięte i wyróżnia

się następującymi cechami



Przewaga rozwoju mózgowia nad

rdzeniem kręgowym ( stosunek masy

43/1)



Najwyższy wskaźnik masy mózgowia do

masy ciała



Przewaga rozwoju mózgu nad pniem

mózgu i największy rozwój płata

czołowego



Największe pofałdowanie kory mózgowej

1.07.21

Średnia masa mózgu

mężczyzna 1400 g

kobieta 1270 g



Za najniższą masę mózgu

człowieka sprawnego

psychicznie przyjmuje się

1000 g

1.07.21

Cewa nerwowa powstaje z

ektodermy



Tworząc trzy

rozszerzenia

zwane

pęcherzykami

mózgowymi

1.07.21

Ogólny podział mózgowia



Tyłomózgowie



Śródmózgowie



Przodomózgowie

1.07.21



Tyłomózgowie wypełnia tylny dół

czaszki i dzieli się na



Rdzeń przedłużony



Najniższy odcinek mózgowia

przechodzący na rdzeń kręgowy



Most leży powyżej rdzenia

przedłużonego tworząc szerokie

uwypuklenie. Są tam ośrodki

oddychania i krążenia krwi. Oraz jądra

nerwów czaszkowych (V-XII)



Móżdżek leży ku tyłowi od rdzenia

przedłużonego i mostu

1.07.21

Móżdżek jest konieczny do

koordynacji ruchów i utrzymania

równowagi



Móżdżek składa się z nieparzystej

części środkowej, zwanej

r o b a k i e m

i parzystych

p ó ł k u l m ó ż d ż k u



Jest połączony z sąsiednimi częściami

mózgu za pomocą

konarów móżdżku

Dolnych

Środkowych

Górnych

1.07.21

Śródmózgowie

składa się z:



Konarów mózgu tworząc przedłużenie mostu. Jest tam

skupisko istoty czarnej pokrywy śródmózgowia



Znajdują się tam dwie pary wzgórków



Górne będące podkorowym ośrodkiem wzroku



Dolne należące do układu dróg słuchowych

1.07.21

Przodomózgowie



Bardzo rozwinięte zajmuje przedni

jak i środkowy dół czaszkowy



Wyróżnia się w nim



Podwzgórze



Półkule mózgu

1.07.21

Podwzgórze jest widoczne na

powierzchni brzusznej mózgowia

Wyróżnia się w nim



Ciała suteczkowate



Guz popielaty



Skrzyżowanie wzrokowe

Odpowiada za regulację czynności

narządów wewnętrznych i przemiany

chemiczne ustroju

1.07.21

Wzgórze



Znajduje się na stronie grzbietowej

mózgowia i jest pokryte przez

półkule mózgu.



Składa się z szeregu jąder, które

pośredniczą w przekazywaniu

impulsów czuciowych ( czucie

skórne, głębokie, wzrok, słuch) do

kory mózgowej

1.07.21

Nadwzgórze



Znajduje się

powyżej

wzgórza

Składa się z:



Szyszynki



Uzdeczki

1.07.21

Półkule mózgu

wyróżniamy w nich



Korę mózgu ( istotę szarą)



Jądra podkorowe ( największe

ciało

prążkowane

)



Istotę białą ( włókna nerwowe)

1.07.21

Kora mózgowa



Jest najmłodszą rozwojowo częścią

ośrodkowego układu nerwowego i

miejscem najbardziej wyrafinowanych

procesów nerwowo-myślowych,

charakteryzuje się najwyższym poziomem

integracji



Na powierzchni półkul tworzy

bruzdy,



Które ograniczają

zakręty mózgu

, a te

tworzą większe elementy zwane

płatami

mózgu

1.07.21

Na powierzchni

zewnętrznej półkul

wyróżniamy płaty



Czołowy



Ciemieniowy



Skroniowy



Potyliczny

1.07.21

Wyróżniamy dwie bruzdy



Środkową

, oddziela płat czołowy od

ciemieniowego



Boczną

, oddziela płat czołowy od

skroniowego



Obie półkule mózgu rozdziela biegnąca

w płaszczyźnie pośrodkowej

szczelina

podłużna mózgu



W głębi niej znajduje się

ciało

modzelowate

będące największym

spoidłem mózgu łączącym obie półkule

1.07.21

Całe

mózgowie

podobnie jak

rdzeń kręgowy

jest pokryte

błonami łącznotkankowymi zwanymi

oponami

Wyróżniamy oponę



Twardą



Pajęczynówkę



Oponę miękką

1.07.21

Komory mózgowia



Komora boczna - półkule mózgu



Komora trzecia – wzgórze, podwzgórze

Jest połączona z komorą czwartą

wodociągiem mózgu



Komora czwarta- tyłomózgowie

Z komory czwartej przez otwory

parzyste i otwór nieparzysty płyn

wydostaje się do jamy

podpajęczynówkowej oddzielającej

oponę miękką od pajęczynówki

1.07.21

Rdzeń kręgowy



Rozpoczyna się od obwodu rdzenia

przedłużonego mózgowia i kończy

stożkiem rdzeniowym który

wytwarza nić końcową



Długość rdzenia 40-45m cm



Grubość 8-14 mm



Biegnie w kanale kręgowym

kręgosłupa

1.07.21

Wyróżniamy w rdzeniu

zgrubienie



Szyjne



Lędźwiowe

Korzenie



Przednie



Tylne

Tworzą 31 par nerwów rdzeniowych

1.07.21

Odcinek

rdzenia kręgowego

łączący się z korzeniem jednej pary

nerwów nazywamy

neuromerem

Wyróżniamy 31 segmentów rdzenia

Szyjne - 8

Piersiowe - 12

Lędźwiowe - 5

Krzyżowe - 5

Guziczny - 1

1.07.21

Rdzeń kręgowy

Na przekroju

poprzecznym

rdzenia kręgowego

widoczna jest

leżąca

wewnętrznie

istota szara

otoczona ze

wszystkich stron

istotą białą

1.07.21

Istota szara na przekroju

tworzy literę H

i wytwarza



Rogi

przednie



Rogi tylne



Rogi przednie,

jądra ruchowe

zlokalizowane

główne w

zgrubieniach

szyjnym i

lędźwiowym



Rogi tylne,

przekazują

impulsy czuciowe

1.07.21

Istota biała rdzenia

tworzy sznury



Tylny



Boczny



Przedni

Włókna nerwowe tej

istoty tworzą

drogi

nerwowe

rdzenia

kręgowego



Drogi własne ( odruchy)



Drogi rdzeniowo-mózgowe

(czucie głębokie)



Drogi mózgowo-rdzeniowe

( ruchy dowolne)

1.07.21

Nerwy czaszkowe



Ich jądra znajdują się w mózgowiu

przechodzą przez otwory na

podstawie czaszki lub oczodole



Oznacza się je liczbami rzymskimi

1.07.21

W zależności od pełnionej

funkcji możemy je podzielić na

grupy



Nerwów czuciowych I, II,

VIII



Nerwów ruchowych- III,

IV, VI, XI, XII



Nerwów mieszanych – V,

VII, IX, X



Nerwów

przywspółczulnych- III,

VII, IX, X

1.07.21

Nerwy czaszkowe



I - nerw węchowy



II - nerw wzrokowy



III - nerw okoruchowy



IV - nerw bloczkowy



V – nerw trójdzielny



VI - nerw odwodzący



VII - nerw twarzowy



VIII – nerw

przedsionkowo-

ślimakowy



IX - nerw językowo-

gardłowy



X - nerw błędny



XI - nerw

dodatkowy



XII – nerw

podjęzykowy

Document Outline