Spółka akcyjna –
inwestowanie w
akcje
Spółka akcyjna
Spółka akcyjna jest spółką kapitałową kumulującą kapitały wielu
osób lub firm. Co prawda do założenia spółki akcyjnej wymagana
jest tylko jedna osoba (z wyłączeniem jednoosobowej spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością) to jest ona przeznaczona
zdecydowanie do zebrania kapitału wielu akcjonariuszy
Spółka akcyjna jest przykładem spółki kapitałowej, utworzona jest
w rezultacie zgromadzenia przez wspólników kapitału akcyjnego,
dzielącego się na akcje o równej wartości nominalnej. Akcja
stanowi podstawę nabycia praw wspólnika (akcjonariusza), może
mieć charakter imienny lub na okaziciela, zwykły lub
uprzywilejowany co do prawa głosu, dywidendy bądź podziału
majątku w razie likwidacji spółki akcyjnej.
1.Do powstania spółki akcyjnej wymaga się:
zawiązania spółki, w tym podpisania statutu przez założycieli,
wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego
kapitału zakładowego,
ustanowienia zarządu i rady nadzorczej,
wpisu do rejestru
Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu
notarialnego.
2. Organami spółki akcyjnej są:
zarząd,
rada nadzorcza,
walne zgromadzenie .
3. Są to organy obligatoryjne. Oznacza to, że powinna je mieć
każda spółka akcyjna, a ich brak rodzi określone konsekwencje
prawne . Kapitał zakładowy spółki akcyjnej powinien wynosić co
najmniej 100 000 złotych, a wartość nominalna akcji nie może być
niższa niż 1 grosz . Akcjonariusz może opłacić akcje w całości
wkładami pieniężnymi lub niepieniężnymi, a także w części
wkładami pieniężnymi i niepieniężnymi.
4. Zawiązanie spółki akcyjnej następuje z chwilą objęcia wszystkich
akcji. Z chwilą zawiązania spółki powstaje spółka akcyjna w
organizacji. Przez ustanowienie zarządu i rady nadzorczej należy
rozumieć wybór pierwszych członków tych organów. Zarząd zgłasza
zawiązanie spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na
siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru. Wniosek
o wpis podpisują wszyscy członkowie zarządu .
Z chwilą wpisu do rejestru spółka akcyjna w organizacji staje się
spółką akcyjną i uzyskuje osobowość prawną.
5. Rozwiązanie spółki powodują:
przyczyny przewidziane w statucie,
uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki albo o
przeniesieniu siedziby spółki za granicę,
ogłoszenie upadłości spółki,
inne przyczyny przewidziane prawem .
6. Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji z chwilą
wykreślenia spółki z rejestru.
Akcja
Jest to papier wartościowy reprezentujący część kapitału
zakładowego spółki akcyjnej. Akcje są emitowane przez spółkę
akcyjną. Własność akcji jest formalnym dowodem
potwierdzającym uczestnictwo posiadacza (akcjonariusza) w
spółce akcyjnej.
Termin ten określa także ile wynosi udział osoby posiadającej
akcję w majątku tej spółki oraz jakie prawa jej przysługują.
Prawa i obowiązki
akcjonariuszy
Prawo do rozporządzania Akcjami
Akcjonariuszom spółki przysługuje prawo do rozporządzania akcjami.
Na rozporządzanie akcjami składa się ich zbycie (przeniesienie
własności) oraz inne formy rozporządzenia, w tym zastawienie,
ustanowienie na akcjach prawa użytkowania i ich wydzierżawienie.
Prawo do udziału w zysku a prawo do dywidendy
Należy odróżnić prawo do udziału w zysku od prawa do dywidendy.
Dywidenda to roszczenie (wierzytelność) akcjonariusza wobec spółki o
wypłatę przypadającej mu części zysku. Akcjonariusza nie można
pozbawić prawa do udziału w zysku, jednak może się zdarzyć, że w
danym roku nie uzyska on dywidendy, ponieważ spółka nie osiągnie
zysku lub zostanie on przeznaczony na inne cele.
Akcjonariusz może się domagać wypłaty dywidendy od momentu
podjęcia stosownej uchwały o podziale zysku. Zysk może być
podzielony między akcjonariuszy lub przeznaczony na inne fundusze.
Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są akcjonariusze,
którym przysługiwały akcje w dniu powzięcia uchwały o podziale
zysku, chyba że statut upoważnia walne zgromadzenie do wyznaczenia
innego dnia dywidendy.
Prawo poboru akcji
Prawo poboru to przysługujące akcjonariuszom prawo pierwszeństwa objęcia
nowych akcji w stosunku do liczby posiadanych przez nich akcji. Sprzyja to
utrzymaniu dotychczasowego układu sił w spółce oraz zapobiega
„rozwodnieniu” kapitału (zmniejszenie wartości akcji). Jednakże walne
zgromadzenie może pozbawić akcjonariuszy prawa poboru, gdy wymaga tego
interes spółki.
Prawo do udziału w majątku w przypadku likwidacji Spółki
W przypadku likwidacji spółki każda akcja uprawnia do proporcjonalnego
uczestnictwa w podziale majątku pozostałego po zaspokojeniu lub
zabezpieczeniu wierzycieli spółki
Prawo uczestnictwa w walnym zgromadzeniu
Akcjonariusze mają prawo uczestnictwa w walnym zgromadzeniu, jednak
Kodeks Spółek Handlowych różnie określa warunki tego uczestnictwa w
zależności od tego, jaki rodzaj akcji posiada uprawniony. Uprawnieni z akcji
imiennych i świadectw tymczasowych oraz zastawnicy i użytkownicy, którym
przysługuje prawo głosu, mają prawo uczestnictwa w walnym zgromadzeniu
pod warunkiem, że co najmniej tydzień przed odbyciem walnego zgromadzenia
zostali wpisani do księgi akcyjnej. Z kolei posiadacz akcji na okaziciela
powinien złożyć dokumenty akcji w spółce co najmniej na tydzień przed
terminem walnego zgromadzenia i nie odbierać ich przed jego ukończeniem.
Obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych
Z akcjami imiennymi może być związany obowiązek powtarzających
się (a więc nie jednorazowych) świadczeń niepieniężnych. Są to
obowiązki akcjonariusza wobec spółki, a nie osób trzecich. Ich rodzaj
określa statut, który może przewidywać również odszkodowanie
umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonanie powtarzających
się świadczeń niepieniężnych związanych z akcją.
Obowiązek pokrycia objętych akcji
Podstawowym obowiązkiem akcjonariusza jest pokrycie objętych
akcji. Statut może, ale nie musi, przewidywać dodatkowych
obowiązków związanych z konkretną akcją. Wówczas w pełni
opłacona akcja będzie jedynie zespołem uprawnień przysługujących
akcjonariuszowi.
Pozostałe obowiązki może określać statut spółki.
Podział akcji
1.
Akcje imienne
Zawierają określenie osoby akcjonariusza. Nadto obok
określenia osoby powinna być wskazana wysokość dokonanej
wpłaty na akcje przez tego akcjonariusza. Celem wydania akcji
imiennych jest ściślejsze związanie danego akcjonariusza ze
spółką, co nie oznacza jednak, że akcji imiennych w ogóle nie
można zbyć czy zamienić na akcje na okaziciela. Statut spółki
nie może bowiem pozbawić akcjonariusza uprawnienia do
zbycia akcji. Aby zbyć akcję, konieczne jest jednak zawarcie
stosownej umowy (np. darowizny, sprzedaży, zamiany itp.) w
formie odrębnego pisemnego dokumentu lub zaznaczenia na
samej akcji.
Nadto fakt przeniesienia akcji imiennych na inną osobę należy
zgłosić do księgi akcyjnej z uwagi na to, że za akcjonariusza z
akcji imiennych uważa się tylko tę osobę, która jest wpisana do
księgi akcyjnej.
2. Akcjami imiennymi są zawsze akcje aportowe, czyli uzyskane
za wkłady niepieniężne. Należy pamiętać, że akcje aportowe nie
mogą być zbyte ani zastawione do dnia zatwierdzenia przez
najbliższe zwyczajne walne zgromadzenie sprawozdania
finansowego za rok obrotowy, w którym nastąpiło pokrycie tych
akcji. Również do tego czasu akcje te powinny pozostać akcjami
imiennymi. Dopiero po tym okresie może nastąpić zmiana akcji
imiennych (aportowych) na okaziciela.
3. Akcje na okaziciela
Są to akcje bezosobowe. Uprawnionym z tych akcji jest każdy, kto
posiada dokument akcji, nie zaś określona osoba. Nie można
ograniczyć zbywalności tych akcji, stąd akcje na okaziciela w
porównaniu z akcjami imiennymi zapewniają swobodny obrót
nimi. Akcje na okaziciela można zbyć bez odrębnej umowy, przez
wręczenie dokumentu akcyjnego. Do przeniesienia własności
dokumentu potrzebne jest tylko jego wydanie.
4. Akcje pieniężne
To akcje uzyskane za środki pieniężne.
5. Akcje zwykłe
Są to akcje dające ich posiadaczowi jeden głos na jedną akcję na
walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, równy z innymi
posiadaczami akcji udział w dywidendzie oraz w majątku spółki w
razie jej likwidacji. Akcje zwykłe są przeciwieństwem akcji
uprzywilejowanych.
6. Akcje uprzywilejowane: mogą dotyczyć wielkości
przysługującej dywidendy, liczby głosów na walnym
zgromadzeniu lub szczególnych uprawnień w przypadku
postępowania likwidacyjnego spółki. Rodzaje uprzywilejowania
powinny zostać zapisane w statucie spółki. Warto dodać, że
uprzywilejowanie w zakresie dywidendy może polegać na
przyznaniu akcji uprzywilejowanej większego udziału w zysku
spółki w porównaniu z akcjami nieuprzywilejowanymi,
pierwszeństwa zaspokojenia przed akcjami
nieuprzywilejowanymi. Powyższe profity mogą przysługiwać
jednocześnie.
Prospekt emisyjny
1.
Prospekt emisyjny jest dokumentem informacyjnym
publikowanym przez emitentów papierów wartościowych. Jego
celem jest przedstawienie potencjalnym nabywcom papierów
wartościowych informacji o danej ofercie emisyjnej.
2.
Prospekt emisyjny może być wydany w przypadku emisji:
akcji,
obligacji,
jednostek funduszy inwestycyjnych,
innych ofert.
3. W bardzo wielu przypadkach, szczególnie w przypadku emisji
publicznych, prospekt emisyjny jest dokumentem wymaganym
przez prawo. Ma to na celu zabezpieczenie interesów
potencjalnych kupców poprzez udostępnienie im szczegółowych
informacji na temat emitenta oraz emisji. W Polsce obowiązek
tworzenia prospektu emisyjnego zachodzi wtedy, gdy emisja
skierowana jest do więcej niż 100 osób, gdyż jest ona wtedy
traktowana jako oferta publiczna (w przeciwieństwie do prywatnej
- poniżej 100).
4. Informacje zawarte w prospekcie emisyjnym to przede wszystkim:
Informacje na temat emitenta - szczegółowe informacje na temat
emitenta, jego działalności, zarządu i inne informacje, które mogą
być istotne w podejmowaniu decyzji inwestycyjnej.
W przypadku emisji akcji lub papierów dłużnych będą to między
innymi informacje o sytuacji finansowej emitenta. Ponadto w
przypadku akcji w prospekcie zawarte będą również informacje
dotyczące pozycji strategicznej przedsiębiorstwa na rynku oraz
plany strategiczne.
W przypadku emisji jednostek uczestnictwa w funduszu
inwestycyjnym prospekt będzie zawierał informacje o tym, w co
fundusz inwestuje lub będzie inwestował. Jeśli fundusz będzie
inwestował w różne rodzaje papierów wartościowych, prospekt
emisyjny przedstawi również informacje o tym jaki będzie
procentowy udział każdej grupy papierów w całym portfolio.
Informacje na temat emisji - informacje dotyczące konkretnej
emisji. Będą one bardzo zróżnicowane, zależnie od rodzaju emisji.
Adresat emisji - informacja o tym, do kogo skierowana jest emisja.
Analiza fundamentalna
Analiza fundamentalna służy do określenia opłacalności inwestycji w
akcje spółki, zakładając, że zasadniczy wpływ na zjawiska rynkowe mają
procesy ekonomiczne otoczenia spółki czyli występujące poza giełdą jak
i dotyczące samego przedsiębiorstwa a konkretnie wyników jego
działalności.
W celu poprawnej oceny opłacalności inwestycji badamy bilanse spółek,
rachunek zysków i strat, przepływy pieniężne, zamierzenia strategiczne,
poziom wypłacanej dywidendy oraz prowadzimy analizę kondycji
finansowej firmy posługując się zestawem odpowiednich wskaźników.
Całość analizy uzupełniamy oceną sytuacji gospodarczej kraju,
wskaźników monetarnych i badaniem marketingowym całej branży.
Analiza fundamentalna jest najczęściej podstawową metodą oceny
opłacalności inwestycji dla inwestorów, którzy lokują pieniądze w akcje
na dłuższy czas ( na kilka miesięcy, a nawet lat ). Ten rodzaj analiz
obejmuje wiele metod określania rzeczywistej wartości akcji. Wartość
otrzymana dzięki wykorzystaniu metod analizy fundamentalnej jest
podstawą do porównań z kursem giełdowym, który wynika z relacji
podaży i popytu na rynku w danym momencie. Porównując bieżącą cenę
akcji na giełdzie z wewnętrzną wartością akcji, inwestor podejmuje
decyzję o zakupie i sprzedaży.
Analitycy fundamentalni koncentrują się głównie na przyszłych
przepływach pieniężnych firmy. Poprawne ich oszacowanie jest
zdaniem analityków wystarczającą przesłanką do zainwestowania
w akcje danej spółki lub zaniechania inwestycji. Niestety, brak
pełnego rozeznania w planach rozwojowych spółki na okres
dłuższy często nie pozwala na zastosowanie tego wariantu analizy
fundamentalnej. W praktyce analitycy częściej skupiają się na
analizie aktualnej kondycji finansowej spółki.
Analiza techniczna
1. Analiza techniczna to analizowanie notowań akcji na
wykresach. Polega na badaniu zachowań rynku, które
ma służyć rozpoznaniu przyszłego kształtowania się trendów
cenowych. Analiza ta opiera się na trzech zasadach:
rynek dyskontuje ( przewiduje) wszystko : jeżeli wszystkie
czynniki kształtujące cenę rynkową znajdują w niej swoje
odzwierciedlenie to wystarczy prowadzić badania i obserwacje tej
ceny
ceny podlegają trendom (trend należy rozpoznać i
wykorzystywać dopóki, dopóty nie pojawią się przesłanki
świadczące o jego zmianie)
historia się powtarza
3. Najważniejsze cechy analizy technicznej.:
Forma prezentacji danych, czyli wykresy. Cechuje je jednorodny sposób
tworzenia i wyświetlania, co pomaga przy tworzeniu własnego portfela, a
także przejrzystość. Powoduje to, że już średnio doświadczony gracz
giełdowy jest w stanie odczytywać przydatne dla siebie informacje
Horyzont czasowy inwestycji nie powoduje trudności w stosowaniu
analizy technicznej, ponieważ jej stosowanie jest użyteczne zarówno dla
krótkiego jak i długiego okresu czasu.
Uniwersalność tej metody, na co wskazuje zastosowanie na różnych
rynkach i w różnych przedziałach czasowych.
Wszystko, co wpływa w jakikolwiek sposób na daną spółkę
dyskontuje się w jej cenie. Daje to przewagę inwestorom, którzy używają
analizy technicznej, ponieważ wszelkie informacje pojawiające się na rynku
znajdują już odzwierciedlenie w kursie waloru. Wyklucza to tym samym
potrzebę ciągłego śledzenia komunikatów i innych wiadomości ze spółek,
ponieważ wiadomo, że rynek je uwzględni. Ale najważniejsze jest to, że czas
reakcji, czyli wejścia lub wyjścia z rynku, znacznie się przyspiesza.
Inwestorzy mogą szybciej podjąć odpowiednią decyzję właśnie na podstawie
analizy technicznej co przekłada się na większe zyski lub uniknięcie strat. W
przypadku analizy fundamentalnej nie przestawia się to tak jednoznacznie,
ponieważ każdy analityk sam musi określić znaczenie danej informacji i
wpływ, jaki będzie miała na dany walor.