UZALEŻNIENIA
UZALEŻNIENIA
CZYNNOŚCIOWE
CZYNNOŚCIOWE
Pewna silna potrzeba wykonywania
Pewna silna potrzeba wykonywania
jakiejś czynności lub zażywania
jakiejś czynności lub zażywania
jakiejś substancji.
jakiejś substancji.
Wyróżniamy kilka
Wyróżniamy kilka
uzależnień:
uzależnień:
-alkoholizm
-alkoholizm
-siecioholizm (uzależnienie od Internetu)
-siecioholizm (uzależnienie od Internetu)
-hazard
-hazard
-pracoholizm
-pracoholizm
-nikotynizm (uzależnienie od papierosów)
-nikotynizm (uzależnienie od papierosów)
-narkomania
-narkomania
-lekomania (uzależnienie od leków)
-lekomania (uzależnienie od leków)
-seksoholizm
-seksoholizm
- uzależnienie od robienia zakupów ( natręctwo
- uzależnienie od robienia zakupów ( natręctwo
kupowania)
kupowania)
ALKOHOLIZM
ALKOHOLIZM
- jest to okresowe picie
- jest to okresowe picie
alkoholu w celu
alkoholu w celu
doznawania jego
doznawania jego
działania psychicznego,
działania psychicznego,
a czasem także dla
a czasem także dla
uniknięcia złego
uniknięcia złego
samopoczucia,
samopoczucia,
wynikające z jego
wynikające z jego
odstawienia. Istotą tej
odstawienia. Istotą tej
choroby jest więc
choroby jest więc
psychiczne i fizyczne
psychiczne i fizyczne
uzależnienie od środka
uzależnienie od środka
narkotycznego jakim
narkotycznego jakim
jest alkohol.
jest alkohol.
OBJAWY
OBJAWY
- Silna natrętna potrzeba spożywania alkoholu (głód alkoholu).
- Silna natrętna potrzeba spożywania alkoholu (głód alkoholu).
- Upośledzona zdolność kontrolowania picia alkoholu (trudności w
- Upośledzona zdolność kontrolowania picia alkoholu (trudności w
unikaniu rozpoczęcia picia, trudności w zakończeniu picia albo problemy
unikaniu rozpoczęcia picia, trudności w zakończeniu picia albo problemy
z kontrolowaniem picia do wcześniej założonego poziomu).
z kontrolowaniem picia do wcześniej założonego poziomu).
- Picie alkoholu w celu złagodzenia albo zapobieżenia alkoholowemu
- Picie alkoholu w celu złagodzenia albo zapobieżenia alkoholowemu
zespołowi abstynencyjnemu oraz subiektywne poczucie skuteczności
zespołowi abstynencyjnemu oraz subiektywne poczucie skuteczności
takiego postępowania.
takiego postępowania.
- Objawy abstynencyjne (drżenia mięśniowe, nadciśnienie tętnicze,
- Objawy abstynencyjne (drżenia mięśniowe, nadciśnienie tętnicze,
nudności, wymioty, biegunki, bezsenność, rozszerzenie źrenic,
nudności, wymioty, biegunki, bezsenność, rozszerzenie źrenic,
wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, nastrój
wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, nastrój
drażliwy lub obniżony, lęk).
drażliwy lub obniżony, lęk).
- Zmieniona (najczęściej zwiększona) tolerancja alkoholu (ta sama dawka
- Zmieniona (najczęściej zwiększona) tolerancja alkoholu (ta sama dawka
alkoholu nie przynosi oczekiwanego efektu, potrzeba spożywania
alkoholu nie przynosi oczekiwanego efektu, potrzeba spożywania
większych dawek alkoholu dla wywołania oczekiwanego efektu).
większych dawek alkoholu dla wywołania oczekiwanego efektu).
- Zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do 1-2
- Zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do 1-2
wzorców.
wzorców.
- Postępujące zaniedbywanie alternatywnych do picia przyjemności,
- Postępujące zaniedbywanie alternatywnych do picia przyjemności,
zachowań i zainteresowań.
zachowań i zainteresowań.
- Picie alkoholu mimo oczywistej wiedzy o jego szczególnej szkodliwości
- Picie alkoholu mimo oczywistej wiedzy o jego szczególnej szkodliwości
dla zdrowia pijącego.
dla zdrowia pijącego.
OBJAWY OSTRZEGAWCZE
OBJAWY OSTRZEGAWCZE
-
-
Niebezpieczeństwo uzależnienia od alkoholu pojawia się w chwili, kiedy
Niebezpieczeństwo uzależnienia od alkoholu pojawia się w chwili, kiedy
człowiek zauważa, że działanie alkoholu odpręża i daje ulgę, redukuje
człowiek zauważa, że działanie alkoholu odpręża i daje ulgę, redukuje
napięcie i niepokój, osłabia poczucie winy, ośmiela, ułatwia zaśnięcie czy
napięcie i niepokój, osłabia poczucie winy, ośmiela, ułatwia zaśnięcie czy
pobudza do działania.
pobudza do działania.
- Stopniowo, osoba zagrożona uzależnieniem zaczyna poszukiwać,
- Stopniowo, osoba zagrożona uzależnieniem zaczyna poszukiwać,
inicjować i organizować okazje do wypicia, pije z chciwością, wyprzedza
inicjować i organizować okazje do wypicia, pije z chciwością, wyprzedza
kolejki, powtarzają się przypadki upicia, a także pije alkohol pomimo
kolejki, powtarzają się przypadki upicia, a także pije alkohol pomimo
zaleceń lekarskich, sugerujących konieczność powstrzymywania się od
zaleceń lekarskich, sugerujących konieczność powstrzymywania się od
picia.
picia.
- Wkrótce zaczyna być dumna z tego, że może wypić większą niż uprzednio
- Wkrótce zaczyna być dumna z tego, że może wypić większą niż uprzednio
ilość alkoholu (tzw. mocna głowa świadcząca o wzroście tolerancji na
ilość alkoholu (tzw. mocna głowa świadcząca o wzroście tolerancji na
alkohol), ale jednocześnie pojawia się niepokój spowodowany trudnościami
alkohol), ale jednocześnie pojawia się niepokój spowodowany trudnościami
w odtworzeniu wydarzeń, które miały miejsce podczas picia (tzw.
w odtworzeniu wydarzeń, które miały miejsce podczas picia (tzw.
palimpsesty alkoholowe, "urwane filmy", "przerwy w życiorysie").
palimpsesty alkoholowe, "urwane filmy", "przerwy w życiorysie").
- Osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich
- Osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich
zaczynają pić samotnie i do tego w ukryciu. Coraz częściej powtarzają się
zaczynają pić samotnie i do tego w ukryciu. Coraz częściej powtarzają się
przypadki prowadzenie samochodu po niewielkiej nawet ilości alkoholu.
przypadki prowadzenie samochodu po niewielkiej nawet ilości alkoholu.
- Osoba "wchodząca" w uzależnienie stara się unikać rozmów na temat
- Osoba "wchodząca" w uzależnienie stara się unikać rozmów na temat
swojego picia, a później reaguje gniewem bądź agresją na sygnały
swojego picia, a później reaguje gniewem bądź agresją na sygnały
sugerujące potrzebę ograniczenia picia oraz w sytuacjach utrudniających
sugerujące potrzebę ograniczenia picia oraz w sytuacjach utrudniających
dostęp do alkoholu.
dostęp do alkoholu.
- Kiedy zaczyna sobie zdawać sprawę z tego, że jej picie różni się od picia
- Kiedy zaczyna sobie zdawać sprawę z tego, że jej picie różni się od picia
innych osób podejmuje "ciche" próby ograniczania picia po to, aby
innych osób podejmuje "ciche" próby ograniczania picia po to, aby
udowodnić sobie, że jeszcze posiada kontrolę nad piciem alkoholu.
udowodnić sobie, że jeszcze posiada kontrolę nad piciem alkoholu.
SKUTKI
SKUTKI
Alkohol działa szkodliwie na układ nerwowy (obniżenie
Alkohol działa szkodliwie na układ nerwowy (obniżenie
sprawności układu nerwowego),
sprawności układu nerwowego),
powodują zaburzenia reakcji wzrokowej, słuchowej,
powodują zaburzenia reakcji wzrokowej, słuchowej,
pogarszają też precyzję ruchów,
pogarszają też precyzję ruchów,
Zaburzone jest więc precyzyjne myślenie, logiczne
Zaburzone jest więc precyzyjne myślenie, logiczne
rozumowanie, prawidłowy osąd,
rozumowanie, prawidłowy osąd,
Zaburzone zostają, a nawet całkowicie zanikają instynkty i
Zaburzone zostają, a nawet całkowicie zanikają instynkty i
popędy. Zniszczona zostaje możliwość wykonywania
popędy. Zniszczona zostaje możliwość wykonywania
celowych i dowolnych czynności ruchowych. Występuje
celowych i dowolnych czynności ruchowych. Występuje
otępienie i senność. Człowiek traci przytomność.
otępienie i senność. Człowiek traci przytomność.
Alkohol ma również duży wpływ na układ krążenia ,
Alkohol ma również duży wpływ na układ krążenia ,
zaburzenia akcji serca, gwałtowne rozszerzenie czy
zaburzenia akcji serca, gwałtowne rozszerzenie czy
zwężenie naczyń krwionośnych,
zwężenie naczyń krwionośnych,
-alkohol ma również wpływ na układ pokarmowy,
-alkohol ma również wpływ na układ pokarmowy,
nieprzestrzeganie higieny osobistej, źle utrzymane
nieprzestrzeganie higieny osobistej, źle utrzymane
próchnicze zęby, palenie papierosów. Istniejące w
próchnicze zęby, palenie papierosów. Istniejące w
przewlekłym alkoholizmie niedobory białkowe,
przewlekłym alkoholizmie niedobory białkowe,
mineralne i witaminowe, będące skutkiem
mineralne i witaminowe, będące skutkiem
niepełnowartościowego odżywiania, pogłębiają ten
niepełnowartościowego odżywiania, pogłębiają ten
stan i doprowadzają do pękania i zapalenia kącików
stan i doprowadzają do pękania i zapalenia kącików
ust, do nadżerek na śluzówce jamy ustnej
ust, do nadżerek na śluzówce jamy ustnej
-wpływ na wątrobę i trzustkę- może całkowicie
-wpływ na wątrobę i trzustkę- może całkowicie
uszkodzić wątrobę, może spowodować nieżyt żołądka
uszkodzić wątrobę, może spowodować nieżyt żołądka
- wypływ ma również na układ oddechowy
- wypływ ma również na układ oddechowy
-zaburzenia psychiczne – pamięci , myślenia, oporna
-zaburzenia psychiczne – pamięci , myślenia, oporna
koncentracja uwagi
koncentracja uwagi
Instytucje i programy –
Instytucje i programy –
profilaktyka uzależnienia od
profilaktyka uzależnienia od
alkoholu :
alkoholu :
Największe sukcesy w rozwiązywaniu problemów
Największe sukcesy w rozwiązywaniu problemów
alkoholowych zarówno osób pijących, jak również ich rodzin,
alkoholowych zarówno osób pijących, jak również ich rodzin,
ma ruch samopomocowy. Obecnie działa kilka odmian
ma ruch samopomocowy. Obecnie działa kilka odmian
samopomocy skierowanych do różnych grup osób: AA
samopomocy skierowanych do różnych grup osób: AA
Od 3 lat pod adresem
Od 3 lat pod adresem
www.akcjasos.pl
www.akcjasos.pl
działa serwis
działa serwis
przeznaczony dla osób borykających się z nałogiem, jak
przeznaczony dla osób borykających się z nałogiem, jak
również dla ich rodzin.
również dla ich rodzin.
Wiele jest instytucji uzależnień alkoholowych , niemalże w
Wiele jest instytucji uzależnień alkoholowych , niemalże w
każdym większym mieście istniej instytucja ,która zajmuje
każdym większym mieście istniej instytucja ,która zajmuje
się problemem alkoholowym- są to np. Narodowy Program
się problemem alkoholowym- są to np. Narodowy Program
Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Siecioholizm –
Siecioholizm –
uzależnienie od Internetu
uzależnienie od Internetu
Uzależnienie od
Uzależnienie od
Internetu to nowa
Internetu to nowa
pułapka, w którą
pułapka, w którą
wpadamy, gdy
wpadamy, gdy
zaczynamy wierzyć,
zaczynamy wierzyć,
że coś lub ktoś
że coś lub ktoś
poza nami samymi
poza nami samymi
wypełni pustkę i
wypełni pustkę i
lęk, które są w nas
lęk, które są w nas
- że zrobi to – tym
- że zrobi to – tym
razem – Internet.
razem – Internet.
OBJAWY
OBJAWY
Ludzie, którzy korzystają dużo z Internetu czują dyskomfort, gdy próbują
Ludzie, którzy korzystają dużo z Internetu czują dyskomfort, gdy próbują
ograniczyć swój czas spędzony w sieci, a odebranie im – choćby na
ograniczyć swój czas spędzony w sieci, a odebranie im – choćby na
chwilę – dostępu do poczty elektronicznej byłoby prawdziwą katastrofą.
chwilę – dostępu do poczty elektronicznej byłoby prawdziwą katastrofą.
Osoby mające dostęp do Internetu na uczelni lub w pracy zostają przy
Osoby mające dostęp do Internetu na uczelni lub w pracy zostają przy
swoich komputerach wieczorami i w czasie weekendów. Trzeba ich wręcz
swoich komputerach wieczorami i w czasie weekendów. Trzeba ich wręcz
odrywać od ekranu, wpadają wtedy w rozdrażnienie, niczym alkoholik,
odrywać od ekranu, wpadają wtedy w rozdrażnienie, niczym alkoholik,
któremu odebrano kieliszek. Osoby uzależnione od Internetu większość
któremu odebrano kieliszek. Osoby uzależnione od Internetu większość
swojego czasu spędzają przed komputerem, co powoduje, że po prostu
swojego czasu spędzają przed komputerem, co powoduje, że po prostu
zaczyna go brakować na inne sprawy – na pracę, naukę, odpoczynek,
zaczyna go brakować na inne sprawy – na pracę, naukę, odpoczynek,
życie rodzinne czy kontakty towarzyskie.
życie rodzinne czy kontakty towarzyskie.
Uzależnienie się od Internetu przejawia się w coraz częstszym łączeniu się z
Uzależnienie się od Internetu przejawia się w coraz częstszym łączeniu się z
siecią, w spędzaniu przed Internetem coraz więcej czasu. Przejawia się
siecią, w spędzaniu przed Internetem coraz więcej czasu. Przejawia się
również w obsesyjnym myśleniu, a nawet w snach o tym, co może
również w obsesyjnym myśleniu, a nawet w snach o tym, co może
zdarzyć się w Internecie. Inne dziedziny aktywności – praca na przykład –
zdarzyć się w Internecie. Inne dziedziny aktywności – praca na przykład –
mogą być przez to poszkodowane. Osoba uzależniona pragnie czasem
mogą być przez to poszkodowane. Osoba uzależniona pragnie czasem
ograniczyć korzystanie z Internetu, ale nie ma do tego wystarczająco
ograniczyć korzystanie z Internetu, ale nie ma do tego wystarczająco
silnej woli. Towarzyszy temu zainteresowanie wszelkimi informacjami o
silnej woli. Towarzyszy temu zainteresowanie wszelkimi informacjami o
Internecie – w prasie, książkach, chęć wypróbowania każdego adresu
Internecie – w prasie, książkach, chęć wypróbowania każdego adresu
internetowego, który tylko udało się zdobyć.
internetowego, który tylko udało się zdobyć.
TYPY SIECIOHOLIZMU
TYPY SIECIOHOLIZMU
(wg. Kimberly Young)
(wg. Kimberly Young)
erotomania internetowa
erotomania internetowa
nałogowe poszukiwanie
nałogowe poszukiwanie
materiałów o treści pornograficznej i rozmowy o tematyce
materiałów o treści pornograficznej i rozmowy o tematyce
seksualnej na chat-roomach
seksualnej na chat-roomach
socjomania internetowa
socjomania internetowa
uzależnienie od kontaktów z
uzależnienie od kontaktów z
ludźmi przez Internet (zerwanie kontaktów bezpośrednich)
ludźmi przez Internet (zerwanie kontaktów bezpośrednich)
uzależnienie od sieci obsesja śledzenia, co się dzieje w
uzależnienie od sieci obsesja śledzenia, co się dzieje w
sieci
sieci
przeciążenie informacyjne gorączkowe przerzucanie
przeciążenie informacyjne gorączkowe przerzucanie
informacji, udział w kilku listach dyskusyjnych
informacji, udział w kilku listach dyskusyjnych
jednocześnie (obniżenie sprawności psychicznej)
jednocześnie (obniżenie sprawności psychicznej)
uzależnienie od komputera przymus spędzania czasu przy
uzależnienie od komputera przymus spędzania czasu przy
włączonym komputerze
włączonym komputerze
SKUTKI
SKUTKI
Wszystko w twoim życiu staje się podporządkowane tej jednej
Wszystko w twoim życiu staje się podporządkowane tej jednej
czynności – byciu w sieci.
czynności – byciu w sieci.
Kiedy rodzina zaczyna protestować lub próbuje odciągnąć cię od
Kiedy rodzina zaczyna protestować lub próbuje odciągnąć cię od
komputera zaczynasz kłamać, że robisz coś ważnego.
komputera zaczynasz kłamać, że robisz coś ważnego.
Wielogodzinne przebywanie w Internecie wywołuje w tobie coraz
Wielogodzinne przebywanie w Internecie wywołuje w tobie coraz
większa niechęć do życia w rzeczywistości. Świat wirtualny jest
większa niechęć do życia w rzeczywistości. Świat wirtualny jest
prostszy, przyjemniejszy i bez stresu. Kiedy coś w nim jest
prostszy, przyjemniejszy i bez stresu. Kiedy coś w nim jest
niewygodne wyłączasz komputer lub po prostu zmieniasz
niewygodne wyłączasz komputer lub po prostu zmieniasz
okienko. W sieci nie istnieją twoje wady, niedoskonałości czy
okienko. W sieci nie istnieją twoje wady, niedoskonałości czy
słabości – chyba, ze sam o tym napiszesz.
słabości – chyba, ze sam o tym napiszesz.
Zbyt długie przesiadywanie przed komputerem ma niekorzystny
Zbyt długie przesiadywanie przed komputerem ma niekorzystny
wpływ na układ nerwowy. Może pojawiać się rozdrażnienie,
wpływ na układ nerwowy. Może pojawiać się rozdrażnienie,
zwiększona pobudliwość, kłopoty z koncentracja uwagi, brak
zwiększona pobudliwość, kłopoty z koncentracja uwagi, brak
łaknienia. W sytuacji, kiedy zabraknie komputera lub sieci,
łaknienia. W sytuacji, kiedy zabraknie komputera lub sieci,
zaburzenia te mogą zostać wzmocnione lub pojawiają się inne
zaburzenia te mogą zostać wzmocnione lub pojawiają się inne
przykre stany emocjonalne takie jak złość, poczucie bezsensu,
przykre stany emocjonalne takie jak złość, poczucie bezsensu,
nudy, depresja, poczucie winy czy obsesyjna potrzeba bycia w
nudy, depresja, poczucie winy czy obsesyjna potrzeba bycia w
sieci.
sieci.
Instytucje i programy –
Instytucje i programy –
profilaktyka uzależnienia od
profilaktyka uzależnienia od
Internetu
Internetu
Leczenie-terapia, to próba doprowadzenia pacjenta do takiego
Leczenie-terapia, to próba doprowadzenia pacjenta do takiego
opanowania umiejętności radzenia sobie z problemami, aby
opanowania umiejętności radzenia sobie z problemami, aby
sprzyjało to zerwaniu z uzależnieniem. Ponieważ podstawowe
sprzyjało to zerwaniu z uzależnieniem. Ponieważ podstawowe
mechanizmy wszystkich uzależnień są podobne, ułatwia to proces
mechanizmy wszystkich uzależnień są podobne, ułatwia to proces
leczenia. Często problem uzależnienia dotyka osób, które już
leczenia. Często problem uzależnienia dotyka osób, które już
wcześniej cierpiały z powodu różnych zaburzeń emocjonalnych, a
wcześniej cierpiały z powodu różnych zaburzeń emocjonalnych, a
nałóg jest odzwierciedleniem tego, co w nich się dzieje. W terapii
nałóg jest odzwierciedleniem tego, co w nich się dzieje. W terapii
posługujemy się różnymi metodami leczenia. Metody leczenia
posługujemy się różnymi metodami leczenia. Metody leczenia
dobieramy do osobowości i potrzeb indywidualnych pacjenta.
dobieramy do osobowości i potrzeb indywidualnych pacjenta.
Trzeba skoncentrować się nie tylko na samym uzależnieniu, ale
Trzeba skoncentrować się nie tylko na samym uzależnieniu, ale
przede wszystkim na najważniejszych problemach pacjenta. Warto
przede wszystkim na najważniejszych problemach pacjenta. Warto
zacząć od znalezienia wewnętrznej potrzeby zmiany i wzmocnienia
zacząć od znalezienia wewnętrznej potrzeby zmiany i wzmocnienia
motywacji do leczenia. Nacisk można położyć na poprawę
motywacji do leczenia. Nacisk można położyć na poprawę
funkcjonowania w sytuacji stresu, frustracji, konfliktów. Można
funkcjonowania w sytuacji stresu, frustracji, konfliktów. Można
zastosować klasyczne technik radzenia sobie z problemami, ze
zastosować klasyczne technik radzenia sobie z problemami, ze
złością czy agresją.
złością czy agresją.
W Polsce nie ma jeszcze grup samopomocowych dla osób
W Polsce nie ma jeszcze grup samopomocowych dla osób
uzależnionych od Internetu (typu AA), ale istnieje pewna odmiana
uzależnionych od Internetu (typu AA), ale istnieje pewna odmiana
takich grup w Internecie.
takich grup w Internecie.
W 1995 roku powstało w Nowym Jorku
W 1995 roku powstało w Nowym Jorku
Centrum Uzależnienia
Centrum Uzależnienia
od Internetu (COLA - The Center for On-Line Addiction)
od Internetu (COLA - The Center for On-Line Addiction)
założone przez wspomnianą już wcześniej dr Kimberly Young, a
założone przez wspomnianą już wcześniej dr Kimberly Young, a
Ivan K. Goldberg, psychiatra z Uniwersytetu Columbia założył w
Ivan K. Goldberg, psychiatra z Uniwersytetu Columbia założył w
tym samym roku internetową Grupę Wsparcia dla Osób
tym samym roku internetową Grupę Wsparcia dla Osób
Uzależnionych od Internetu.
Uzależnionych od Internetu.
Dzieki inicjatywie Richarda A. Scott'a, który na swojej stronie
Dzieki inicjatywie Richarda A. Scott'a, który na swojej stronie
internetowej opisał własną historię zmagania się z internetem,
internetowej opisał własną historię zmagania się z internetem,
powstała grupa
powstała grupa
Anonimowych Internetoholików (Net-
Anonimowych Internetoholików (Net-
aholics Anonymous)
aholics Anonymous)
.
.
Opracowano, opartą na doświadczeniach
Opracowano, opartą na doświadczeniach
Anonimowych
Anonimowych
Alkoholików
Alkoholików
, wersję
, wersję
Dwunastu Kroków
Dwunastu Kroków
dla uzależnionych od
dla uzależnionych od
internetu.
internetu.
Rozmowy przez internet (IRC - Internet Relay Chat)
Rozmowy przez internet (IRC - Internet Relay Chat)
zapoczątkował Fin Jarkko Oikarinen, a osoby które nie potrafią
zapoczątkował Fin Jarkko Oikarinen, a osoby które nie potrafią
obyć się bez nich można nazwać
obyć się bez nich można nazwać
IRCoholikami
IRCoholikami
.
.
Istnieją także grupy
Istnieją także grupy
Chataholics Anonymous
Chataholics Anonymous
czyli osób
czyli osób
uzależnionych od rozmów poprzez internet (ang. chat =
uzależnionych od rozmów poprzez internet (ang. chat =
rozmowa, pogawędka).
rozmowa, pogawędka).
Warto też wiedzieć, że funkcjonuje, oparta na
Warto też wiedzieć, że funkcjonuje, oparta na
Programie
Programie
Dwunastu Kroków
Dwunastu Kroków
, grupa Appleholics Anonymous
, grupa Appleholics Anonymous
(anonimowych osób uzależnionych od komputerów osobistych
(anonimowych osób uzależnionych od komputerów osobistych
Mc Intosh firmy Apple)
Mc Intosh firmy Apple)
HAZARD
HAZARD
Wszystkie gry
Wszystkie gry
pieniężne , w
pieniężne , w
których o
których o
wygranej w
wygranej w
większym lub
większym lub
mniejszym stopniu
mniejszym stopniu
decyduje
decyduje
przypadek.
przypadek.
OBJAWY
OBJAWY
CZTERY FAZY ROZWOJU UZALEŻNIENIA OD HAZARDU
CZTERY FAZY ROZWOJU UZALEŻNIENIA OD HAZARDU
faza zwycięstw - granie okazjonalne, fantazjowanie na temat wielkich wygranych,
faza zwycięstw - granie okazjonalne, fantazjowanie na temat wielkich wygranych,
duże wygrane powodujące coraz silniejsze pobudzenie, coraz częstsze zakłady coraz
duże wygrane powodujące coraz silniejsze pobudzenie, coraz częstsze zakłady coraz
wyższe stawki; człowiek zaczyna wierzyć w to, że będzie zawsze wygrywać a w
wyższe stawki; człowiek zaczyna wierzyć w to, że będzie zawsze wygrywać a w
przypadku osiągnięcia "wielkiej wygranej" dąży do jej powtórzenia (nieuzasadniony
przypadku osiągnięcia "wielkiej wygranej" dąży do jej powtórzenia (nieuzasadniony
optymizm) coraz częściej ryzykując coraz to większe kwoty;
optymizm) coraz częściej ryzykując coraz to większe kwoty;
faza strat - stawiając na wysokie zakłady naraża się na wysokie straty; wysokie
faza strat - stawiając na wysokie zakłady naraża się na wysokie straty; wysokie
pożyczki i próby odgrywania się, a w przypadkach powodzenia wygrane idą na spłaty
pożyczki i próby odgrywania się, a w przypadkach powodzenia wygrane idą na spłaty
długów; hazardzista gra kosztem pracy domu, kłamie zaczyna ukrywać swoje
długów; hazardzista gra kosztem pracy domu, kłamie zaczyna ukrywać swoje
uzależnienie; unika wierzycieli i cały czas wierzy, że wkrótce nastąpi kolejna "wielka
uzależnienie; unika wierzycieli i cały czas wierzy, że wkrótce nastąpi kolejna "wielka
wygrana";
wygrana";
faza desperacji - separacja od rodziny przyjaciół; utrata pracy narastające długi
faza desperacji - separacja od rodziny przyjaciół; utrata pracy narastające długi
powodują panikę; presja wierzycieli popycha często ku przestępstwom; te obciążenia
powodują panikę; presja wierzycieli popycha często ku przestępstwom; te obciążenia
prowadzą z kolei do psychicznego wyczerpania, pojawiają się wyrzuty sumienia,
prowadzą z kolei do psychicznego wyczerpania, pojawiają się wyrzuty sumienia,
poczucie winy, bezradność i depresja;
poczucie winy, bezradność i depresja;
faza utraty nadziei - rozwód; poczucie beznadziejności, myśli i/lub próby samobójcze;
faza utraty nadziei - rozwód; poczucie beznadziejności, myśli i/lub próby samobójcze;
zostają wówczas 4 wyjścia: ucieczka w uzależnienie od alkoholu lub leków, więzienie,
zostają wówczas 4 wyjścia: ucieczka w uzależnienie od alkoholu lub leków, więzienie,
śmierć (samobójstwo lub z ręki wierzycieli) albo zwrócenie się po pomoc.
śmierć (samobójstwo lub z ręki wierzycieli) albo zwrócenie się po pomoc.
SKUTKI
SKUTKI
U osób uzależnionych od hazardu , zaobserwowano, że u tych osób pojawiają
U osób uzależnionych od hazardu , zaobserwowano, że u tych osób pojawiają
się fizyczne, emocjonalne, duchowe i intelektualne zmiany, które prowadzą
się fizyczne, emocjonalne, duchowe i intelektualne zmiany, które prowadzą
do stanu przypominającego uzależnienie. Życie z osobą uzależnioną to życie
do stanu przypominającego uzależnienie. Życie z osobą uzależnioną to życie
w stanie ciągłego pogotowia emocjonalnego, czegoś w rodzaju "wysokiego
w stanie ciągłego pogotowia emocjonalnego, czegoś w rodzaju "wysokiego
napięcia". To powoduje poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego,
napięcia". To powoduje poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego,
m.in.:
m.in.:
- dojmujące cierpienie i gwałtowne zmiany nastroju (huśtawka emocjonalna),
- dojmujące cierpienie i gwałtowne zmiany nastroju (huśtawka emocjonalna),
czarnowidztwo, nastroje depresyjne, zamęt uczuciowy,
czarnowidztwo, nastroje depresyjne, zamęt uczuciowy,
- poczucie niskiej wartości,
- poczucie niskiej wartości,
- zaburzenia psychosomatyczne: bóle głowy, mięśni, serca, brzucha, wrzody
- zaburzenia psychosomatyczne: bóle głowy, mięśni, serca, brzucha, wrzody
żołądka, i inne z nerwicą włącznie,
żołądka, i inne z nerwicą włącznie,
- depresja, myśli samobójcze,
- depresja, myśli samobójcze,
- zażywanie leków uspokajających, nasennych, alkoholu dla uśmierzenia bólu,
- zażywanie leków uspokajających, nasennych, alkoholu dla uśmierzenia bólu,
napięcia i niepokoju, niekiedy prowadzi to do uzależnienia,
napięcia i niepokoju, niekiedy prowadzi to do uzależnienia,
- nałogowe zachowania, jak np. zakupoholizm, obsesyjne jedzenie,
- nałogowe zachowania, jak np. zakupoholizm, obsesyjne jedzenie,
- zaburzenia sfery seksualnej,
- zaburzenia sfery seksualnej,
- pustka duchowa - nerwowa koncentracja na szczegółach życia codziennego,
- pustka duchowa - nerwowa koncentracja na szczegółach życia codziennego,
bez niezbędnego dystansu do spraw drobnych i wypływające stąd: rozpacz,
bez niezbędnego dystansu do spraw drobnych i wypływające stąd: rozpacz,
desperacja i brak nadziei,
desperacja i brak nadziei,
- brak zaufania do wszystkiego i wszystkich,
- brak zaufania do wszystkiego i wszystkich,
- bardzo silny lęk przed wszelkimi nowościami i zmianami;
- bardzo silny lęk przed wszelkimi nowościami i zmianami;
Instytucje i programy –
Instytucje i programy –
profilaktyka hazardu
profilaktyka hazardu
Kiedy mamy do czynienia z osobą uzależnioną niewątpliwie
Kiedy mamy do czynienia z osobą uzależnioną niewątpliwie
jednym z najtrudniejszych zadań jest zmotywowanie jej do
jednym z najtrudniejszych zadań jest zmotywowanie jej do
podjęcia leczenia. Zaprzeczanie istnieniu problemu wynika z
podjęcia leczenia. Zaprzeczanie istnieniu problemu wynika z
samych mechanizmów choroby, jaką jest uzależnienie od hazardu.
samych mechanizmów choroby, jaką jest uzależnienie od hazardu.
Chodzi tu głównie o mechanizm iluzji i zaprzeczeń. Mechanizm ten
Chodzi tu głównie o mechanizm iluzji i zaprzeczeń. Mechanizm ten
sprawia, że osoba uzależniona, w miarę jak problem narasta
sprawia, że osoba uzależniona, w miarę jak problem narasta
zaczyna izolować się od negatywnych sygnałów płynących od osób
zaczyna izolować się od negatywnych sygnałów płynących od osób
z otoczenia i z samych sytuacji życiowych a także z własnego
z otoczenia i z samych sytuacji życiowych a także z własnego
organizmu w taki sposób, aby bronić po pierwsze dobrego
organizmu w taki sposób, aby bronić po pierwsze dobrego
mniemania o sobie, po drugie aby bronić możliwości grania. Jest to
mniemania o sobie, po drugie aby bronić możliwości grania. Jest to
wynikiem faktu, że gra przynosi oprócz szeregu strat także
wynikiem faktu, że gra przynosi oprócz szeregu strat także
fundamentalne korzyści w postaci tego, że osoba uzależniona bez
fundamentalne korzyści w postaci tego, że osoba uzależniona bez
gry przestaje radzić sobie z negatywnymi emocjami, w tym także z
gry przestaje radzić sobie z negatywnymi emocjami, w tym także z
nudą a często również z pozytywnymi emocjami i doznaje stanu
nudą a często również z pozytywnymi emocjami i doznaje stanu
cierpienia, które z czasem może redukować jedynie hazard.
cierpienia, które z czasem może redukować jedynie hazard.
PRACOHOLIZM
PRACOHOLIZM
Uzależnienie od
Uzależnienie od
wykonywanej
wykonywanej
pracy, powodujące
pracy, powodujące
zaburzenie
zaburzenie
równowagi między
równowagi między
istotnymi
istotnymi
elementami życia
elementami życia
codziennego.
codziennego.
OBJAWY
OBJAWY
Jest ich bardzo wiele. Dni wolne od pracy wyzwalają u pracoholików
Jest ich bardzo wiele. Dni wolne od pracy wyzwalają u pracoholików
poczucie dyskomfortu, a nawet cierpienia. Pobyt poza pracą jest tylko
poczucie dyskomfortu, a nawet cierpienia. Pobyt poza pracą jest tylko
fizyczny, bowiem przez cały czas nurtują ich natrętne myśli,
fizyczny, bowiem przez cały czas nurtują ich natrętne myśli,
dotyczące obowiązków zawodowych. Myśli te obecne są podczas
dotyczące obowiązków zawodowych. Myśli te obecne są podczas
rozmów z bliskimi, oglądania telewizji czy wykonywania różnych
rozmów z bliskimi, oglądania telewizji czy wykonywania różnych
czynności domowych. Dzwonią często do pracy, żeby sprawdzić czy
czynności domowych. Dzwonią często do pracy, żeby sprawdzić czy
wszystko jest w porządku. Pilnują też, aby zawsze być w zasięgu
wszystko jest w porządku. Pilnują też, aby zawsze być w zasięgu
telefonu, bo może nagle okazać się, że są natychmiast potrzebni w
telefonu, bo może nagle okazać się, że są natychmiast potrzebni w
pracy.
pracy.
W dzisiejszych czasach, mówiąc kolokwialnie, bardzo łatwo wpuścić
W dzisiejszych czasach, mówiąc kolokwialnie, bardzo łatwo wpuścić
człowieka "w kanał". Przy tak ogromnej konkurencji, i to nie tylko na
człowieka "w kanał". Przy tak ogromnej konkurencji, i to nie tylko na
rynku pracy, jest coraz mniej przestrzeni w różnych dziedzinach.
rynku pracy, jest coraz mniej przestrzeni w różnych dziedzinach.
W tej sytuacji nie dziwi mnie, że ludzie mnożą zachowania, które w
W tej sytuacji nie dziwi mnie, że ludzie mnożą zachowania, które w
ich przekonaniu pozwalają obronić pozycję zawodową, zachować swój
ich przekonaniu pozwalają obronić pozycję zawodową, zachować swój
przyczółek. Dla niektórych będzie to pójście w stronę nielegalnych
przyczółek. Dla niektórych będzie to pójście w stronę nielegalnych
interesów, a dla innych będzie to coraz więcej pracy. Motywacje
interesów, a dla innych będzie to coraz więcej pracy. Motywacje
mogą być najrozmaitsze - "bo bez tego zdwojonego wysiłku nie
mogą być najrozmaitsze - "bo bez tego zdwojonego wysiłku nie
awansuję, nie dostanę podwyżki, nie osiągnę stawianych przede mną
awansuję, nie dostanę podwyżki, nie osiągnę stawianych przede mną
celów", itd
celów", itd
SKUTKI
SKUTKI
KONSEKWENCJE ZDROWOTNE PRACOHOLIZMU
WYCZERPANIE
ZABURZENIA KONCENTRACJI
TRUDNOŚCI Z ZASYPIANIEM
WRZODY ŻOŁĄDKA
ZABURZENIA NERWICOWE LĘKOWE
ZABURZENIA SEKSULANE
CHOROBY UKŁADU KRĄŻANIA
UTRATA PRZYTOMNOŚCI
ZAWAŁ
Instytucje i programy –
Instytucje i programy –
profilaktyka
profilaktyka
pracoholizmu
pracoholizmu
Pracoholizm można i należy leczyć. Najważniejsze jest uświadomienie sobie
występowania problemu i przerwanie tego błędnego koła. Człowiek dotknięty tym
nałogiem musi sam sobie uświadomić tę smutną prawdę i zastanowić się do czego
go to doprowadzi. Potrzeba przede wszystkim wytężonej pracy nad sobą,
wprowadzenia we własne życie zdrowych proporcji między czasem przeznaczonym
na pracę a tym pozostałym przynależnym do innych równie ważnych sfer życia
jak: rodzina, przyjaciele, hobby, odpoczynek, rozrywka.
Ważne jest by zacząć wyjeżdżać na urlopy, człowiek potrzebuje oderwania od
codziennych spraw zawodowych dlatego na takie wyjazdy lepiej nie zabierać
laptopa. Jeśli czujesz, że nie poradzisz sobie sam z tym problemem warto
skorzystać z psychoterapii. Czasami trzeba posunąć się do bardziej radykalnych
rozwiązań i o ile jest to możliwe rozważyć zmianę miejsca pracy. Warto
nawiązywać i rozwijać znajomości poza miejscem pracy. Zastanów się także czy
jesteś wystarczająco asertywny, czy przyjmowanie nadmiaru pracy nie wynika
przypadkiem z tego, że nie potrafisz odmawiać przełożonym.
Jak widać, nie warto poświęcać całego swego czasu tylko pracy. Każdy człowiek
może realizować się na wielu płaszczyznach, życie przynosi tak wiele ciekawych
wrażeń, możliwości, zdarzeń że szkoda byłoby je przegapić tkwiąc ciągle w pracy.
Ważne jest także to, byśmy nie uzależniali swojego poczucia wartości tylko i
wyłącznie od sukcesów zawodowych, zwłaszcza tych przypłaconych wielogodzinną
pracą
Nie ma instytucji i programów zapobiegających pracoholizmowi.
NIKOTYNIZM
NIKOTYNIZM
Uzależnienie od
Uzależnienie od
nikotyny
nikotyny
OBJAWY
OBJAWY
Uzależnienie od nikotyny rozpoznaje się, jeżeli występują
Uzależnienie od nikotyny rozpoznaje się, jeżeli występują
przynajmniej trzy z poniższych cech: silne pragnienie lub
przynajmniej trzy z poniższych cech: silne pragnienie lub
poczucie przymusu jej przyjmowania, tolerancja, zespół
poczucie przymusu jej przyjmowania, tolerancja, zespół
abstynencyjny, czas trwania nałogu dłuższy niż palacz
abstynencyjny, czas trwania nałogu dłuższy niż palacz
przewidywał, wiele nieudanych prób zerwania z nałogiem,
przewidywał, wiele nieudanych prób zerwania z nałogiem,
ograniczenie lub zaniechanie jakichś działań z powodu nałogu,
ograniczenie lub zaniechanie jakichś działań z powodu nałogu,
trwanie w nałogu mimo jego szkodliwego wpływu na zdrowie i
trwanie w nałogu mimo jego szkodliwego wpływu na zdrowie i
życie osobiste. Palenie tytoniu jest uzależnieniem psychicznym
życie osobiste. Palenie tytoniu jest uzależnieniem psychicznym
(polega na przymusie zapalenia papierosa, aby osiągnąć uczucie
(polega na przymusie zapalenia papierosa, aby osiągnąć uczucie
odprężenia) i najprawdopodobniej fizycznym. Kryteriami
odprężenia) i najprawdopodobniej fizycznym. Kryteriami
zależności fizycznej są tolerancja i zespół fizycznych objawów
zależności fizycznej są tolerancja i zespół fizycznych objawów
odstawienia. Tolerancja to stan obniżonej wrażliwości organizmu
odstawienia. Tolerancja to stan obniżonej wrażliwości organizmu
na skutki działania używki: polega na konieczności podawania
na skutki działania używki: polega na konieczności podawania
coraz większych dawek dla otrzymania takiego samego efektu.
coraz większych dawek dla otrzymania takiego samego efektu.
W ciągu dnia wzrasta tolerancja na działanie nikotyny: palący
W ciągu dnia wzrasta tolerancja na działanie nikotyny: palący
twierdzą, że pierwszy papieros w ciągu dnia sprawia im
twierdzą, że pierwszy papieros w ciągu dnia sprawia im
największą przyjemność.
największą przyjemność.
SKUTKI
SKUTKI
Nikotyna ma wiele skutków ubocznych
Nikotyna ma wiele skutków ubocznych
ale przede wszystkim ma ona wpływ
ale przede wszystkim ma ona wpływ
na organizm człowieka: zmiany w
na organizm człowieka: zmiany w
błonie śluzowej oskrzeli, na układ
błonie śluzowej oskrzeli, na układ
limfatyczny, często również prowadzi
limfatyczny, często również prowadzi
to do raka, niewydolność krążenia,
to do raka, niewydolność krążenia,
miażdżyca, dym papierosowy również
miażdżyca, dym papierosowy również
szkodzi kobiecie w ciąży.
szkodzi kobiecie w ciąży.
Nikotyna jest najszybszą i najbardziej
Nikotyna jest najszybszą i najbardziej
działającą trucizną
działającą trucizną
Instytucje i programy –
Instytucje i programy –
profilaktyka nikotynizmu
profilaktyka nikotynizmu
W Polsce 70-80 proc. osób palących pragnie rzucić palenie. Leczenie uzależnienia do
W Polsce 70-80 proc. osób palących pragnie rzucić palenie. Leczenie uzależnienia do
nikotyny powinno być kompleksowe i obejmować psychoterapię, leczenie behawioralne
nikotyny powinno być kompleksowe i obejmować psychoterapię, leczenie behawioralne
(nauka nowych zachowań) i ewentualnie farmakologiczne. Najważniejszym czynnikiem,
(nauka nowych zachowań) i ewentualnie farmakologiczne. Najważniejszym czynnikiem,
bez którego nie uda się rzucić palenia, jest motywacja. Najczęściej wzmacniają ją względy
bez którego nie uda się rzucić palenia, jest motywacja. Najczęściej wzmacniają ją względy
zdrowotne, finansowe i estetyczne, troska o dobro rodziny. Wiadomo też, że palacze, którzy
zdrowotne, finansowe i estetyczne, troska o dobro rodziny. Wiadomo też, że palacze, którzy
natychmiast całkowicie zaprzestali palenia, mają większe szanse na trwałe zerwanie z
natychmiast całkowicie zaprzestali palenia, mają większe szanse na trwałe zerwanie z
nałogiem, niż ci, którzy stopniowo ograniczają ilość wypalanych papierosów. Wiele osób nie
nałogiem, niż ci, którzy stopniowo ograniczają ilość wypalanych papierosów. Wiele osób nie
potrafi jednak rzucić palenia samodzielnie i potrzebuje wsparcia ze strony osób
potrafi jednak rzucić palenia samodzielnie i potrzebuje wsparcia ze strony osób
kompetentnych. Największą zachętę dla osób palących powinien stanowić fakt, że rzucenie
kompetentnych. Największą zachętę dla osób palących powinien stanowić fakt, że rzucenie
palenia przynosi korzyści zdrowotne i nie tylko, bez względu na wiek. Zaprzestanie palenia
palenia przynosi korzyści zdrowotne i nie tylko, bez względu na wiek. Zaprzestanie palenia
nawet po 60. roku życia jest korzystne, bo przedłuża życie i poprawia jego jakość. Jednak
nawet po 60. roku życia jest korzystne, bo przedłuża życie i poprawia jego jakość. Jednak
najlepiej oczywiście zrobić to jak najwcześniej - ci, którzy rzucili palenie do trzydziestki żyją
najlepiej oczywiście zrobić to jak najwcześniej - ci, którzy rzucili palenie do trzydziestki żyją
prawie tak długo, jak ci, którzy nigdy nie palili. Po zaprzestaniu palenia organizm już od
prawie tak długo, jak ci, którzy nigdy nie palili. Po zaprzestaniu palenia organizm już od
pierwszego dnia zaczyna naprawiać szkody wyrządzone przez dym tytoniowy: poprawia się
pierwszego dnia zaczyna naprawiać szkody wyrządzone przez dym tytoniowy: poprawia się
stan układu krążenia i czynność płuc, ustępują stopniowo duszność i kaszel. Z czasem
stan układu krążenia i czynność płuc, ustępują stopniowo duszność i kaszel. Z czasem
zmniejsza się zagrożenie chorobami układu krążenia, układu oddechowego i rakiem płuc,
zmniejsza się zagrożenie chorobami układu krążenia, układu oddechowego i rakiem płuc,
poprawia się kondycja fizyczna, oddech staje się świeższy, wyostrzają się osłabione przez
poprawia się kondycja fizyczna, oddech staje się świeższy, wyostrzają się osłabione przez
dym tytoniowy zmysły smaku i węchu, poprawia samoocena. Po rzuceniu palenia już w
dym tytoniowy zmysły smaku i węchu, poprawia samoocena. Po rzuceniu palenia już w
ciągu 20 min. ciśnienie tętnicze krwi powraca do normy; w ciągu 24 godz. zmniejsza się
ciągu 20 min. ciśnienie tętnicze krwi powraca do normy; w ciągu 24 godz. zmniejsza się
ryzyko ostrego zawału mięśnia sercowego; po kilku miesiącach poprawia się stan układu
ryzyko ostrego zawału mięśnia sercowego; po kilku miesiącach poprawia się stan układu
krążenia i czynność układu oddechowego; po roku ryzyko zachorowania na chorobę
krążenia i czynność układu oddechowego; po roku ryzyko zachorowania na chorobę
niedokrwienną serca, zmniejsza się o połowę; po 5 latach podobnie zmniejsza się ryzyko
niedokrwienną serca, zmniejsza się o połowę; po 5 latach podobnie zmniejsza się ryzyko
zachorowania na raka płuca, krtani i przełyku; natomiast po 10 latach ryzyko rozwoju chns,
zachorowania na raka płuca, krtani i przełyku; natomiast po 10 latach ryzyko rozwoju chns,
a po 15 raka płuca jest podobne jak u osoby nigdy nie palącej.
a po 15 raka płuca jest podobne jak u osoby nigdy nie palącej.
PROGRAM
PROGRAM
ANYTYNIKOTYNOWY
ANYTYNIKOTYNOWY
Co roku dnia 31 maja organizowany jest Światowy Dzień Bez
Co roku dnia 31 maja organizowany jest Światowy Dzień Bez
Papierosa. Jest on częścią programu organizowanego od 1988
Papierosa. Jest on częścią programu organizowanego od 1988
roku przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Polska od
roku przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Polska od
samego początku aktywnie uczestniczy w realizacji zadań
samego początku aktywnie uczestniczy w realizacji zadań
związanych z jego obchodami.
związanych z jego obchodami.
Światowy Dzień Bez Tytoniu, to dzień kiedy palacz może skorzystać
Światowy Dzień Bez Tytoniu, to dzień kiedy palacz może skorzystać
z wielu bezpłatnych badań, takich jak pomiar ciśnienia
z wielu bezpłatnych badań, takich jak pomiar ciśnienia
tętniczego, tlenku węgla w wydychanym powietrzu, pomiar
tętniczego, tlenku węgla w wydychanym powietrzu, pomiar
poziomu cukru, cholesterolu, trójglicerydów we krwi, , badanie
poziomu cukru, cholesterolu, trójglicerydów we krwi, , badanie
pojemności płuc, pomiaru masy ciała i wzrostu.
pojemności płuc, pomiaru masy ciała i wzrostu.
85% palaczy wypalających ponad 26 papierosów dziennie sądzi, że
85% palaczy wypalających ponad 26 papierosów dziennie sądzi, że
jest uzależniona. 70% palących osób z chęcią rzuciłoby palenie.
jest uzależniona. 70% palących osób z chęcią rzuciłoby palenie.
Jednak nie jest to takie proste i palacz, który podejmuje
Jednak nie jest to takie proste i palacz, który podejmuje
zdecydowane kroki, aby rzucić palenie ma małe szanse (ok. 5%)
zdecydowane kroki, aby rzucić palenie ma małe szanse (ok. 5%)
na to, że rok później nie będzie palił. Szacuje się, że w wyniku
na to, że rok później nie będzie palił. Szacuje się, że w wyniku
dotychczasowych kampanii, palenie rzuciło ponad 3 mln.
dotychczasowych kampanii, palenie rzuciło ponad 3 mln.
Polaków.
Polaków.
NARKOMANIA
NARKOMANIA
Określenie
Określenie
odnoszące się do
odnoszące się do
uzależnienia od
uzależnienia od
substancji
substancji
chemicznych
chemicznych
wpływających na
wpływających na
czynność mózgu
czynność mózgu
OBAJWY
OBAJWY
Wyróżnia się 4 fazy używania narkotyków:
Wyróżnia się 4 fazy używania narkotyków:
I faza- poznawanie stanu odurzenia.
I faza- poznawanie stanu odurzenia.
Jest to okres pierwszych kontaktów z narkotykami Zwykle dzieje się to na imprezach, przyjęciach,
Jest to okres pierwszych kontaktów z narkotykami Zwykle dzieje się to na imprezach, przyjęciach,
najczęściej pod presją otoczenia. Dzięki niskiej tolerancji łatwo osiąga się stan odurzenia. Zachowanie
najczęściej pod presją otoczenia. Dzięki niskiej tolerancji łatwo osiąga się stan odurzenia. Zachowanie
człowieka generalnie nie odbiega od dotychczasowego, ale mogą zdarzać się już „drobne” kłamstwa.
człowieka generalnie nie odbiega od dotychczasowego, ale mogą zdarzać się już „drobne” kłamstwa.
Narkotyki otrzymuje się zwykle gratisowo.
Narkotyki otrzymuje się zwykle gratisowo.
II faza- stan odurzenia dla przyjemności.
II faza- stan odurzenia dla przyjemności.
Pojawiają się tu nowe środki, silniej działające, jak np. haszysz, amfetamina, barbiturany, za które trzeba
Pojawiają się tu nowe środki, silniej działające, jak np. haszysz, amfetamina, barbiturany, za które trzeba
już zapłacić. Zwiększa się tolerancja organizmu dla środków odurzających, stąd większa częstotliwość ich
już zapłacić. Zwiększa się tolerancja organizmu dla środków odurzających, stąd większa częstotliwość ich
zażywania- staje się to przymusem, a nie wolnym wyborem. Można zauważyć już wyraźne zmiany w
zażywania- staje się to przymusem, a nie wolnym wyborem. Można zauważyć już wyraźne zmiany w
zachowaniu- początki podwójnego życia- następuje zmiana środowiska kolegów. Człowiek zamyka się w
zachowaniu- początki podwójnego życia- następuje zmiana środowiska kolegów. Człowiek zamyka się w
sobie, ma coraz częściej zły nastrój, jest agresywny. Pogarszają się wyniki w nauce, są „pierwsze przerwy
sobie, ma coraz częściej zły nastrój, jest agresywny. Pogarszają się wyniki w nauce, są „pierwsze przerwy
w życiorysie”, początki kłamstwa, pożyczania pieniędzy i kradzieży.
w życiorysie”, początki kłamstwa, pożyczania pieniędzy i kradzieży.
III faza- stan odurzenia celem nadrzędnym.
III faza- stan odurzenia celem nadrzędnym.
W okresie tym najczęściej zażywane są: kokaina, LSD, grzyby halucynogenne i opium, co pociąga za sobą
W okresie tym najczęściej zażywane są: kokaina, LSD, grzyby halucynogenne i opium, co pociąga za sobą
coraz większe nakłady finansowe. Nadal wzrasta tolerancja na środki odurzające- narkotyki przyjmowane
coraz większe nakłady finansowe. Nadal wzrasta tolerancja na środki odurzające- narkotyki przyjmowane
są codziennie, coraz częściej w samotności. Stan odurzenia utrzymuje się praktycznie w sposób ciągły.
są codziennie, coraz częściej w samotności. Stan odurzenia utrzymuje się praktycznie w sposób ciągły.
Zaczynają się stany przedawkowania i „nawroty doznań”. Zachowanie staje się coraz trudniejsze- ciągłe
Zaczynają się stany przedawkowania i „nawroty doznań”. Zachowanie staje się coraz trudniejsze- ciągłe
kłamstwa, kradzieże, handel narkotykami, wagarowanie lub porzucenie szkoły, incydenty z policją, kłótnie i
kłamstwa, kradzieże, handel narkotykami, wagarowanie lub porzucenie szkoły, incydenty z policją, kłótnie i
bijatyki z domownikami. Ogólnie pogarsza się stan zdrowia, nastrój bez narkotyku staje się bardzo przykry.
bijatyki z domownikami. Ogólnie pogarsza się stan zdrowia, nastrój bez narkotyku staje się bardzo przykry.
Obniża się samoocena, pojawia się bolesne poczucie winy i wstydu.
Obniża się samoocena, pojawia się bolesne poczucie winy i wstydu.
IV faza- stan odurzenia staje się normą.
IV faza- stan odurzenia staje się normą.
W tym okresie narkotyk staje się już niezbędny, stąd obserwuje się stałe branie, a bardzo wysoka
W tym okresie narkotyk staje się już niezbędny, stąd obserwuje się stałe branie, a bardzo wysoka
tolerancja wymusza coraz wyższe dawki. Występują częste przedawkowania. Człowiek nie potrafi już
tolerancja wymusza coraz wyższe dawki. Występują częste przedawkowania. Człowiek nie potrafi już
odróżnić stanu normalnego od stanu odurzenia. Dochodzi do całkowitego wyniszczenia fizycznego,
odróżnić stanu normalnego od stanu odurzenia. Dochodzi do całkowitego wyniszczenia fizycznego,
ciągłych wybuchów wściekłości i agresji wobec najbliższych. Pojawia się depresja, wymuszająca przyjęcie
ciągłych wybuchów wściekłości i agresji wobec najbliższych. Pojawia się depresja, wymuszająca przyjęcie
środka oraz myśli samobójcze. Człowiek staje się „wrakiem” niezdolnym do normalnego życia- bez pomocy
środka oraz myśli samobójcze. Człowiek staje się „wrakiem” niezdolnym do normalnego życia- bez pomocy
innych czeka go nieuchronnie śmierć.
innych czeka go nieuchronnie śmierć.
SKUTKI
SKUTKI
Narkotyki mają wpływ na rożne sfery
Narkotyki mają wpływ na rożne sfery
życia są to skutki psychofizyczne i
życia są to skutki psychofizyczne i
gospodarczo –społeczne
gospodarczo –społeczne
RYZYKO ZWIĄZANE Z
BRANIEM NARKOTYKÓW
ZAKAŻENIA
PRZEDAWKOWANIE
SZKODY PSYCHICZNE
ZMIANY OSOBOWOŚCI
WYPADKI
ZMIANY W ZACHOWANIU
Instytucje i programy –
Instytucje i programy –
profilaktyka narkomanii
profilaktyka narkomanii
Monar –zintegrowany system przeciwdziałania
Monar –zintegrowany system przeciwdziałania
narkomanii
narkomanii
Wspólnota Cenacolo (wspaniała!):
Wspólnota Cenacolo (wspaniała!):
76-024 Świeszyno, Giezkowo 16a ( koło Koszalina) tel.
76-024 Świeszyno, Giezkowo 16a ( koło Koszalina) tel.
0-94 318-39-38
0-94 318-39-38
44-268 Jastrzębie Zdrój, ul. Generała Bema 110, tel. 0-
44-268 Jastrzębie Zdrój, ul. Generała Bema 110, tel. 0-
32 472-36-64
32 472-36-64
Edukacyjna Klinika. Poradnia Profilaktyki Uzależnień
Edukacyjna Klinika. Poradnia Profilaktyki Uzależnień
81- 313 Gdynia, ul. Tatrzańska 35, tel.0-58-620-66-90,
81- 313 Gdynia, ul. Tatrzańska 35, tel.0-58-620-66-90,
fax 0-58-661-65-82,
fax 0-58-661-65-82,
tel. całodobowy 600-016-059.
tel. całodobowy 600-016-059.
Ośrodek KARAN- Warszawa, tel. 0-22 618-65-97, 0-800-
Ośrodek KARAN- Warszawa, tel. 0-22 618-65-97, 0-800-
120-289.
120-289.
LEKOMANIA
LEKOMANIA
zwana inaczej
zwana inaczej
zależnością lekową
zależnością lekową
lub
lub
lekozależnością to
lekozależnością to
uzależnienie od
uzależnienie od
leków
leków
OBJAWY
OBJAWY
-Uporczywy brak apetytu, chudnięcie.
-Uporczywy brak apetytu, chudnięcie.
-Zmiany w wyglądzie, np. przekrwione oczy, niewyraźna
-Zmiany w wyglądzie, np. przekrwione oczy, niewyraźna
mowa, niezręczne ruchy.
mowa, niezręczne ruchy.
-Zmiany zachowania, np. nagłe zmiany nastroju, długie
-Zmiany zachowania, np. nagłe zmiany nastroju, długie
nieobecności w domu, niewytłumaczona potrzeba
nieobecności w domu, niewytłumaczona potrzeba
samotności, unikanie przyjaciół i członków rodziny.
samotności, unikanie przyjaciół i członków rodziny.
-Słabe wyniki w szkole, np. gorsze stopnie, słaba
-Słabe wyniki w szkole, np. gorsze stopnie, słaba
koncentracja, brak zainteresowania nauką,
koncentracja, brak zainteresowania nauką,
dotychczasowym hobby lub pracą.
dotychczasowym hobby lub pracą.
-Specyficzny zapach ubrań.
-Specyficzny zapach ubrań.
-Podejrzane tabletki lub kapsułki znajdowane w rzeczach
-Podejrzane tabletki lub kapsułki znajdowane w rzeczach
osobistych.
osobistych.
-Znikanie leków przepisywanych na recepty z domowej
-Znikanie leków przepisywanych na recepty z domowej
apteczki.
apteczki.
SKUTKI
SKUTKI
-Tolerancja leku - gdy osoba nadużywająca leku
potrzebuje coraz większych dawek w celu
uzyskania tego samego skutku.
-Uzależnienie od leku - gdy osoba uzależniona
doznaje objawów odstawienia, jeśli przestanie
brać dany lek.
-Halucynacje i inne zaburzenia umysłowe
(zależnie od leku).
-Uszkodzenie różnych narządów ciała (zależnie
od leku).
SEKSOHOLIZM
SEKSOHOLIZM
obsesyjny stosunek do
obsesyjny stosunek do
seksu, nie jest on grą,
seksu, nie jest on grą,
formą relacji, komunikacji
formą relacji, komunikacji
czy wymiany
czy wymiany
przyjemności ani też
przyjemności ani też
uprzywilejowanym
uprzywilejowanym
momentem bliskości.
momentem bliskości.
Powszechnie tego rodzaju
Powszechnie tego rodzaju
zaburzenia nazywa się
zaburzenia nazywa się
„uzależnieniem od seksu”
„uzależnieniem od seksu”
ale również
ale również
hiperseksualnością.
hiperseksualnością.
OBJAWY
OBJAWY
Uzależnieni od seksu nie potrafią cieszyć się nim w naturalny
Uzależnieni od seksu nie potrafią cieszyć się nim w naturalny
sposób i traktować go jako relacji intymnej i wymiany
sposób i traktować go jako relacji intymnej i wymiany
przyjemności. Seks jest ich obsesją i uprawiają go z różnych
przyjemności. Seks jest ich obsesją i uprawiają go z różnych
powodów, np. na pocieszenie, dla relaksu po stresie, dla zdrowia.
powodów, np. na pocieszenie, dla relaksu po stresie, dla zdrowia.
Zachowania jakie praktykują, to obsesyjna masturbacja, stosunki
Zachowania jakie praktykują, to obsesyjna masturbacja, stosunki
seksualne z przypadkowymi osobami lub prostytutkami,
seksualne z przypadkowymi osobami lub prostytutkami,
ekshibicjonizm, sadomasochizm, snucie obsesyjnych fantazji
ekshibicjonizm, sadomasochizm, snucie obsesyjnych fantazji
seksualnych, nabywanie materiałów pornograficznych,
seksualnych, nabywanie materiałów pornograficznych,
korzystanie z usług erotycznych przez telefon i inne. Seks staje
korzystanie z usług erotycznych przez telefon i inne. Seks staje
się dla nich pierwszą potrzebą, dla której są gotowi poświęcić
się dla nich pierwszą potrzebą, dla której są gotowi poświęcić
wszystko inne, ze zdrowiem, rodziną i praca włącznie.
wszystko inne, ze zdrowiem, rodziną i praca włącznie.
Uzależnieni od seksu to osoby, które nie potrafią powiedzieć „nie” i
Uzależnieni od seksu to osoby, które nie potrafią powiedzieć „nie” i
zatraciły umiejętność dokonywania wyborów. Nie potrafią
zatraciły umiejętność dokonywania wyborów. Nie potrafią
kontrolować zachowań seksualnych, które są częścią cyklu
kontrolować zachowań seksualnych, które są częścią cyklu
myśli, uczuć i działań. Osoby uzależnione od seksu poszukują w
myśli, uczuć i działań. Osoby uzależnione od seksu poszukują w
nim pocieszenia i przyjemności. W ten sposób powstaje błędne
nim pocieszenia i przyjemności. W ten sposób powstaje błędne
koło postępującej choroby, która w końcu pozbawia ich życie
koło postępującej choroby, która w końcu pozbawia ich życie
steru.
steru.
SKUTKI
SKUTKI
Człowiek cierpiący na uzależnienie od seksu może ponosić wynikające z
Człowiek cierpiący na uzależnienie od seksu może ponosić wynikające z
tego konsekwencje na poziomie zdrowotnym, finansowym,
tego konsekwencje na poziomie zdrowotnym, finansowym,
emocjonalnym, poznawczym i społecznym.
emocjonalnym, poznawczym i społecznym.
Uzależnienie od seksu jest bardzo kosztowne. Bezpośrednie koszty z nim
Uzależnienie od seksu jest bardzo kosztowne. Bezpośrednie koszty z nim
związane to: opłacenie prostytutek, pornografii, przyrządów seksualnych.
związane to: opłacenie prostytutek, pornografii, przyrządów seksualnych.
Uzależnieni od seksu wydają również duże sumy na ekstrawaganckie i
Uzależnieni od seksu wydają również duże sumy na ekstrawaganckie i
kosztowne podarunki dla kochanków, na paliwo zużyte na poszukiwania
kosztowne podarunki dla kochanków, na paliwo zużyte na poszukiwania
partnerów, koszty prawne na rzecz osób trzecich czy te związane z
partnerów, koszty prawne na rzecz osób trzecich czy te związane z
rozwodem.
rozwodem.
Problemy rodzące się w obszarze społecznym dotyczą rodziny, przyjaciół,
Problemy rodzące się w obszarze społecznym dotyczą rodziny, przyjaciół,
znajomych i kolegów z pracy. Osoby uzależnione od seksu absorbują
znajomych i kolegów z pracy. Osoby uzależnione od seksu absorbują
uwagę, tracą pieniądze i czas swoich rodzin, często starają się przekonać
uwagę, tracą pieniądze i czas swoich rodzin, często starają się przekonać
same siebie, że kochają swoich rodziców, małżonków i dzieci, ignorując
same siebie, że kochają swoich rodziców, małżonków i dzieci, ignorując
jednocześnie ich potrzeby, wskutek skoncentrowanie się na samych sobie
jednocześnie ich potrzeby, wskutek skoncentrowanie się na samych sobie
i nieumiejętności pokochania kogoś naprawdę.
i nieumiejętności pokochania kogoś naprawdę.
Inną poważną konsekwencją jest fizyczne uzależnienie podobne do
Inną poważną konsekwencją jest fizyczne uzależnienie podobne do
występującego przy nadużywaniu kokainy. Uzależnieni odczuwają
występującego przy nadużywaniu kokainy. Uzależnieni odczuwają
niezwykle silną potrzebę przyjmowania narkotyków, wykonywania jakiejś
niezwykle silną potrzebę przyjmowania narkotyków, wykonywania jakiejś
czynności czy kontaktu z osobą, po to by poczuć, że są normalni i dobrze
czynności czy kontaktu z osobą, po to by poczuć, że są normalni i dobrze
funkcjonują. Jeśli potrzeby tej nie można zaspokoić, cierpią.
funkcjonują. Jeśli potrzeby tej nie można zaspokoić, cierpią.
KUPNOHOLIZM– NATRĘCTWO
KUPNOHOLIZM– NATRĘCTWO
KUPOWANIA
KUPOWANIA
Uzależnienie od
Uzależnienie od
robienia zakupów
robienia zakupów
OBJAWY
OBJAWY
Kupnoholizm sam w sobie nie ma objawów ,jednak w
Kupnoholizm sam w sobie nie ma objawów ,jednak w
dzisiejszych czasach wiele osób aby spędzić dzień wolny
dzisiejszych czasach wiele osób aby spędzić dzień wolny
dobrze i godnie to zazwyczaj wybiera się do marketu na
dobrze i godnie to zazwyczaj wybiera się do marketu na
zakupy. Ciągłe kupowanie czegokolwiek , aby tylko było
zakupy. Ciągłe kupowanie czegokolwiek , aby tylko było
nowe i na topie. Zazwyczaj dosięga ta choroba kobiet
nowe i na topie. Zazwyczaj dosięga ta choroba kobiet
,ponieważ kobiety kochają zakupy , nowe ciuchy , nowe
,ponieważ kobiety kochają zakupy , nowe ciuchy , nowe
buty i inne błyskotki dlatego ,niemalże każda kobieta jest
buty i inne błyskotki dlatego ,niemalże każda kobieta jest
na to chora, choć nie można powiedzieć , że tylko kobiety
na to chora, choć nie można powiedzieć , że tylko kobiety
na to chorują. Objawy mogą być różne:
na to chorują. Objawy mogą być różne:
np.- chęć posiadania czegoś nowego
np.- chęć posiadania czegoś nowego
-poprawienie sobie humoru ,kupno jakiegoś drobiazgu
-poprawienie sobie humoru ,kupno jakiegoś drobiazgu
-ciągłe myślenie i zastanawianie się co jest nowego w sklepie
-ciągłe myślenie i zastanawianie się co jest nowego w sklepie
co trzeba mieć
co trzeba mieć
SKUTKI
SKUTKI
Obsesja na punkcie ciuchów i chęć
Obsesja na punkcie ciuchów i chęć
ciągłego posiadania czegoś nowego
ciągłego posiadania czegoś nowego
Wysoka samoocena – ja to ma inni
Wysoka samoocena – ja to ma inni
tego nie będą mieli
tego nie będą mieli
Brak pieniędzy (pusty portfel)
Brak pieniędzy (pusty portfel)
Instytucje i programy –
Instytucje i programy –
profilaktyka
profilaktyka
kupnoholizmu
kupnoholizmu
Nie ma niestety żadnego
Nie ma niestety żadnego
programu ,który wyleczyłby daną
programu ,który wyleczyłby daną
osobę z tego uzależnienia,
osobę z tego uzależnienia,
ponieważ jedyną rzeczą która
ponieważ jedyną rzeczą która
pomogłaby na chwilę to byłby
pomogłaby na chwilę to byłby
właśnie pusty portfel ,jednak to
właśnie pusty portfel ,jednak to
tylko na chwilę.
tylko na chwilę.
Bibliografia
Bibliografia
Zoja Najda „Co psuje się od alkoholu - Alkohol to trucizna, dlaczego ?” wyd.
Zoja Najda „Co psuje się od alkoholu - Alkohol to trucizna, dlaczego ?” wyd.
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
1997
1997
Ewa Woydyłło - Aby wybaczyć - Poradnik dla rodzin alkoholików. Praca
Ewa Woydyłło - Aby wybaczyć - Poradnik dla rodzin alkoholików. Praca
anonimowa - 12 kroków dla dorosłych dzieci , wyd. Fundacja im. Stefana
anonimowa - 12 kroków dla dorosłych dzieci , wyd. Fundacja im. Stefana
Batorego. Komisja Edukacji w Dziedzinie Alkoholizmu i Innych Uzależnień ,
Batorego. Komisja Edukacji w Dziedzinie Alkoholizmu i Innych Uzależnień ,
1998
1998
Merlene Miller Terence T.Gorski „ Rodzina uzdrowiona- zdrowienie
Merlene Miller Terence T.Gorski „ Rodzina uzdrowiona- zdrowienie
uzależnienia” wyd. Akuracik,1996
uzależnienia” wyd. Akuracik,1996
. ,dzień dostępu 09.11.2009 godzina 9:00
. ,dzień dostępu 09.11.2009 godzina 9:00
,dzień dostępu 11.11.2009 godzina 12.31
,dzień dostępu 11.11.2009 godzina 12.31
Cesare Guerreschi "Nowe uzależnienia"-wyd. SALWATOR, kraków 2005
Cesare Guerreschi "Nowe uzależnienia"-wyd. SALWATOR, kraków 2005
Anna Dodziuk, Leszek Kapler "Nałogowy człowiek" Instytut Psychologii
Anna Dodziuk, Leszek Kapler "Nałogowy człowiek" Instytut Psychologii
Zdrowia 2007
Zdrowia 2007
Janusz Krzyżowski "Natręctwa, obsesje i kompulsje ", wydanie I, Warszawa
Janusz Krzyżowski "Natręctwa, obsesje i kompulsje ", wydanie I, Warszawa
2002
2002
dzień dostępu, 09.11.2009 godzina 10:00
dzień dostępu, 09.11.2009 godzina 10:00