JĘZYK BIBLII
Cechy stylu biblijnego
SKŁADNIA, czyli budowa zdań
1.Paralelizm składniowy
/
Paralelizm kopozycyjny
–
powtarzanie w ciągu jednej wypowiedzi zdań i ich składników:
Błogosławieni
ubodzy w duchu,
albowiem
do nich należy Królestwo
niebieskie.
Błogosławieni,
którzy się smucą,
albowiem
oni będą pocieszeni.
Błogosławieni
cisi,
albowiem
oni na własność posiądą ziemię.
Błogosławieni,
którzy łakną i pragną sprawiedliwości,
albowiem
oni
będą nasyceni.
Błogosławieni
miłosierni,
albowiem
oni miłosierdzia dostąpią.
Błogosławieni
czystego serca,
albowiem
oni Boga oglądać będą.
Błogosławieni,
którzy wprowadzają pokój,
albowiem
oni będą
nazwani synami Bożymi.
Błogosławieni,
którzy cierpią prześladowanie dla sprawiedliwości,
albowiem
do nich należy Królestwo niebieskie.
Błogosławieni
jesteście, gdy /ludzie/ wam urągają i prześladują
was, i gdy z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na was.
Cieszcie się i radujcie, albowiem wasza nagroda wielka jest w
niebie. Tak bowiem prześladowali proroków, którzy byli przed
wami.
DOMINACJA ZDAŃ WSPÓŁRZĘDNYCH
2.Wprowadzanie i łączenie zdań spójnikami a, i
(wielospójnikowość)
I
rzekł Bóg: Niech się stanie światłość.
I
stała się
światłość.
I
ujrzał Bóg światłość, że była
dobra,
i
przedzielił światłość od ciemności.[Rdz1,3-4]
Ten, który sieje dobre nasienie, jest syn człowieczy.
A
rola jest świat.
A
dobre nasienie – ci są synowie
królestwa.
A
kąkol są synowie złego.
A
nieprzyjaciel,
który go nasiał, jest dyjabeł.
A
żniwo jest
dokonanie świata.
A
żeńcy są aniołowie. [MT13,38-39]
IMIESŁOWY
3.Występowanie imiesłowowych
równoważników zdań, zwłaszcza z
imiesłowem zakończonym na -łszy, -wszy
(im. przysłówkowy uprzedni):
Wstał tedy Abraham rano i
wziąwszy
chleb i
bukłak wody, włożył na plecy jej i oddał jej
dziecię i odprawił ją, która
poszedłszy,
błądziła w puszczy Bersabee[Rdz21,14]
INWERSJA, czyli szyk przestawny
4.Umieszczenie przydawki wyrażonej
zaimkiem dzierżawczym typu mój, twój,
jego po wyrazie określanym:
Otworzyli na mię
gębę swą.
Wyschła jako
skorupa siła moja, a język mój
przysechł do
podniebienia mego.
MOWA NIEZALEŻNA
7.Stosowanie mowy niezależnej w celu
przytaczania czyichś wypowiedzi:
I przystąpiwszy kusiciel
rzekł mu:
Jeśliś jest
Syn Boży, rzecz, aby te kamienie stały się
chlebem. [Mt4,3]
LEKSYKA, czyli SŁOWNICTWO
8.Stosowanie przestarzałych form
językowych
(archaizmy), np.:
niewiasta
, zamiast
kobieta
9. Judaizmy, np.:
rabbi, szabat
10.Liczne powtórzenia słów
11. Obecność symboli, (np. baranek),
archetypów.
STYLIZACJA BIBLIJNA
Stylizacja biblijna – naśladowanie w ukształtowaniu warstwy
językowej wypowiedzi cech i stylu Biblii. Jest to wpływ Biblii na język
literatury pięknej.
Zjawisko to polega na:
Zapożyczaniu biblijnych schematów ideowych (np. Starotestamentowej
wizji Boga, mesjanizmu, wizji eschatologicznej), na układaniu opisanych
zdarzeń na wzór wydarzeń biblijnych (np. stworzenie świata, historia
Kaina i Abla, Dawida i Goliata czy męka Pańska), na przejmowaniu
gotowych metafor, alegorii, porównań biblijnych.
Druga postać stylizacji to przyjmowanie biblijnej formy językowej (np.
"Jeruzalem Jeruzalem, ty zabijasz proroków..."), wyrażeń ("onego czasu")
lub
zwrotów ("nie wiedzieć dnia ani godziny"). O wyraźnej stylizacji biblijnej
świadczy właściwe Biblii słownictwo (Arka Przymierza, prorok, Mesjasz,
Faryzeusz, lewita) lub imiona osobowe.
Piotr Skarga, Kazania sejmowe
Jeruzalem nasze. Ojczyzna - czoło wszytkich pociech.
Toć są głosy i wołania ich do was: zmiłujcież się nad nimi! Miłujcie
ojczyznę tę swoje i to Hieruzalem swoje, to jest Koronę tę i
Rzeczposp[olitą], a mówcie tak z serca z Dawidem: Psal. 136 [5
6]. ,,Jeśli cię zapomnię, ojczyzno miła moja i Hieruzalem moje,
niech zapomnię prawice ręki swojej. Niech język mój przyschnie
do ust moich, jeśli pomnieć na cię nie będę a jeśli cię na czele
wszytkich pociech moich nie położę". O, jakie zaklinanie, którym
się wiązać macie, abyście nic sobie tak miłego, tak wesołego nie
mieli, jako dobro Hierozolimy swojej, to jest Rzeczyposp[olitej] i
ojczyzny swojej, życząc sobie onego w Psalmie błogosławieństwa:
Psal. 127 [5]. "Błogosław-ci. Bóg, abyś patrzył na dobre
Jerozolimy po wszytkie dni wieku twego".