Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Wykład

MAKRO

€

konomia

Bez

robo

cie.

Asp

ekt k

rajow

i reg

iona

lny

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Bezrobocie



Jest  to  zjawisko  ekonomiczno-
społeczne  charakteryzujące  się
tym,  że  część  zdolnych  do  pracy  i
poszukujących jej pracobiorców nie
znajduje

zatrudnienia,

mimo

stałego

czynnego)

jej

poszukiwania.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Bezrobotny (zgodnie z ustawą

o promocji zatrudnienia i

instytucjach rynku pracy z

20.IV.2004 r.

Osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy
zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia
w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w
danym zawodzie lub służbie albo innej pracy
zarobkowej, (...) nieucząca się w szkole, (...)
zarejestrowana we właściwym dla miejsca
zamieszkania stałego lub czasowego powiatowym
urzędzie pracy oraz poszukująca zatrudnienia lub innej
pracy zarobkowej, jeżeli:
ukończyła 18 lat,
Nie ukończyła 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna),
Nie nabyła prawa do emerytury lub renty, nie pobiera zasiłku,
Nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej
(zgodnie
z ustawą z dnia 23.IV.1964 r. Kodeks Cywilny)

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Bezrobocie

STOPA BEZROBOCIA

- jest to

odsetek siły roboczej, która nie ma
pracy, lecz jest zarejestrowana
jako

chcąca

i będąca w stanie pracować.

NATURALNA STOPA BEZROBOCIA

jest

stopa

bezrobocia

występująca wówczas, gdy rynek
pracy

znajduje

się

w równowadze

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Rodzaje bezrobocia

BEZROBOCIE FRYKCYJNE (PRZEJŚCIOWE)

- obejmuje

osoby,  które  chwilowo  pozostają  bez  pracy,
najczęściej  ze  względu  na  zmianę  miejsca
zamieszkania,  poszukiwania  nowej  pracy,  zmianą
pór  roku  (np.  w  rolnictwie).  Jest  to  bezrobocie
krótkookresowe  i  występuje  w  każdej  gospodarce,
bez względu na stopień jej rozwoju.

BEZROBOCIE STRUKTURALNE

- wynika ze zmian

struktury gospodarki; zaniku niektórych dziedzin
produkcji, zmian technicznych, technologicznych.
Zwalniani są pracownicy, którzy ze względu na wiek i
brak pewnych kwalifikacji nie mogą znaleźć pracy.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Rodzaje bezrobocia



Bezrobocie rejestrowane to liczba

osób bezrobotnych, czyli posiadających

określone w ustawie cechy i

zarejestrowanych w urzędach pracy.



Bezrobocie ukryte to pewna -

nieokreślona - liczba osób, które w myśl

ustawy nie mogą zarejestrować się jako

bezrobotne, które albo nie są

zatrudnione de facto albo wykonywana

przez nich praca nie jest niezbędna

z punktu widzenia zatrudniającego.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

BIERNI ZAWODOWO

Przepływy na rynku pracy

PRACUJĄCY

BEZROBOTNI

AKTYWNI

ZAWODOWO

Podejmujący pracę
Wznawiający pracę

Tracący pracę

Czasowo zwalniani

Rezygnujący z pracy

Podejmujący pracę

Emeryci i chwilowo

niepracujący

Zniechęceni

Nowowchodzący

na rynek pracy,

powracający do

zasobu pracy

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Rodzaje bezrobocia

Dobrowolne (naturalne) -

ludzie należący do zasobu

pracy, lecz z własnej woli

nie podejmujący pracy za

ustaloną na rynku płacę

Przymusowe - ludzie
należący do zasobu pracy,
którzy nie mogą znaleźć
pracy za obowiązującą na
rynku płacę

Frykcyjne

Strukturalne

Cykliczne

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Cykliczne –
spowodowane
powtarzającym się
co jakiś czas
brakiem popytu w
gospodarce.

Frykcyjne –
spowodowane
mobilnością
pracowników,
którzy szukają
najlepszej dla siebie
pracy.

Strukturalne –
powstaje, gdy
struktura
zapotrzebowania
przeds. na pracę nie
odpowiada
strukturze podaży
pracy.

Dobrowolne
(naturalne) – ludzie
należący do zasobu
pracy, lecz z własnej woli
nie podejmujący pracy za
ustaloną na rynku płacę.

Przymusowe – ludzie
należący do zasobu
pracy, którzy nie mogą
znaleźć pracy za
obowiązującą na rynku
płacę.

Rodzaje bezrobocia

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Rodzaje bezrobocia

BEZROBOCIE KEYNESISTOWSKIE

(WYNIKAJĄCE Z NIEDOSTATKU POPYTU)
- występuje, gdy popyt globalny zmniejszył
się, a płace i ceny nie zdążyły dostosować
się, co przeszkodziło przywróceniu pełnego
zatrudnienia.

BEZROBOCIE KLASYCZNE - oznacza rodzaj

bezrobocia pojawiający się wtedy, gdy płaca
jest celowo utrzymywana powyżej poziomu
równowagi (np. za sprawą działań związków
zawodowych)

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Klasyczne ujęcie rynku pracy

Ilość
pracy

ła

Nadwyżka

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Przyczyny bezrobocia

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Prawo Arthura Okuna (1929-80)



Stopa wzrostu PNB o 2 punkty

procentowe powoduje spadek stopy

bezrobocia o 1 punkt procentowy



Obniżenie stopy wzrostu PNB o 2 punkty

powoduje wzrost bezrobocia o 1 punkt

procentowy



Wniosek: aby utrzymać stałą stopę

bezrobocia niezbędne jest określone

tempo wzrostu realnego PNB, a to

wymaga określenia realnych możliwości

wzrostu gospodarczego kraju

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Zmiany sytuacji na rynku pracy

w latach 1990-2002

Stan na
31.XII

199
0

199
1

199
2

199
3

199
4

199
5

199
6

199
7

199
8

199
9

200
0

200
1

200
2

Ludność w
wieku
produkcyjnym
[mln]

21,9 22,

22,
1

22,
3

22,5 22,6 22,8 23,0 23,

23,
4

23,
6

23,
9

Pracujący [mln]

16,2 15,

14,
6

14,
3

14,4 14,7 15,0 15,4 15,

15,
3

15,
0

14,
9

Bezrobocie
[mln]

1,1

2,1

2,5

2,8

2,6

2,3

1,8

2,3

2,7

3,1

3,2

Rejestrowane
bezrobocie [%]

6,5

12,
2

14,
3

16,
4

16,
0

14,
9

13,
2

10,
3

10,
4

13,
1

15,
0

17,
4

18,
1

Wzrost PKB [%]

-
11,6

-7,0

2,6

3,8

5,2

7,0

6,0

6,8

4,8

4,1

4,0

1,0

1,3

Źródło: Przedsiębiorczość w Polsce – raport przyjęty na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 17.VI.2003 r.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Współczynnik

aktywności zawodowej



Stosunek

liczby

aktywnych

zawodowo (zasobów siły roboczej)
- S

do liczby ludności w wieku

produkcyjnym - L

a 

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Wyznaczenie

rozmiaru bezrobocia

= Z + B B = S

- Z

= a

B = a

- Z

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia



Stosunek liczby bezrobotnych do
zasobów siły roboczej

100





Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia w Polsce

wg płci i wykształcenia (2003

r.)

Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia w Polsce

według płci i wieku w 2003 r.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

STOPA BEZROBOCIA WEDŁUG

PŁCI

W LATACH 1994 - 2003 na

podstawie BAEL

Lata

Mężczyźni

Kobiety

w %

1994

12,3

15,7

1995

12,1

14,4

1996

9,9

13,4

1997

8,7

12,0

1998

9,3

12,2

1999

13,0

18,1

2000

14,2

18,1

2001

17,3

20,0

2002

19,0

20,6

2003

18,4

20,3

Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Liczba bezrobotnych

kobiet i mężczyzn wg BAEL

Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Udział kobiet wśród pracujących

według wybranych rodzajów

działalności miejsca pracy w 2003

Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Udział kobiet w ogólnej

liczbie pracujących w danej

grupie zawodowej w 2003 r.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Pracujący wg płci i poziomu

wykształcenia w 2003 r.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Wskaźniki w woj. lubelskim w
relacji do średniej krajowej

Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia według stanu

w ostatnim dniu listopada 2004

Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie

Stopa I dla województwa

17,4 %

Stopa II dla województwa

35,2 %

* powiat grodzki

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia na dzień

31 październik 2004r. - 18,7

Źródło: www.bezrobocie.on-line

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia w

województwach na dzień 31

październik 2004r.

28,6

26,8

25,7

21,9

21,1

19,4

18,5

17,2

16,7

15,6

14,8

14,6

Małopolskie
Mazowieckie
Podlaskie
Wielkopolskie
Śląskie
Lubelskie
Podkarpackie
Łódzkie
Opolskie
Pomorskie
Świętokrzyskie
Dolnośląskie
Kujawsko-pomorskie
Lubuskie
Zachodniopomorskie
Warmińsko-mazurskie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia

w podregionie bialskopodlaskim

na dzień 31 październik 2004r.

8,4

4,7

4,4

3,8

2,6

17,10%

22,50%

18,10%

20,20%

17,10%

Bialski

M.Biała

Podlaska

Radzyński

Włodawski

Parczewski

powiaty

Bezrobotni [tys]

Stopa bezrobocia

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Gospodarki i Pracy

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia

w podregionie chełmsko-zamojskim

na dzień 31 październik 2004r.

7,5

7,3

6,7

6,3

5,8

18,70%

15,20%

25,30%

16,80%

19,70%

22,40%

16,60%

ojs

ies

sta

powiaty

Bezrobotni [tys]

Stopa bezrobocia

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Gospodarki i Pracy

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia

w podregionie lubelskim

na dzień 31 październik 2004r.

18,4

8,4

7,4

6,9

6,6

6,5

5,4

4,6

4,5

16%

18,40%

16,30%

19,10%

18,70%

20,60%

13,40%

22,50%

19,80%

12,10%

lin

rto

lsk

ols

powiaty

Bezrobotni [tys]

Stopa bezrobocia

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Gospodarki i Pracy

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Struktura bezrobocia wg płci

w województwie lubelskim (dane –

X.2004 r.)

3 923

4 859

2 099

2 535

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

9 000

Liczba rejestrowanych

bezrobotnych

Bezrobotni, którzy

podjęli pracę

Meżczyźni
Kobiety

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Gospodarki i Pracy

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Aktualne stawki



Podstawowy zasiłek dla
bezrobotnych - 504,20 zł



najniższe miesięczne
wynagrodzenie - 824,00 zł



przeciętne miesięczne
wynagrodzenie - 2.230,53 zł

Źródło: www.bezrobocie.on-line

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia w Polsce

w latach 2000-2004 [%]

2000

2001

2002

2003

2004

STYCZEŃ

13,7

15,7

20,1

20,6

LUTY

14,0

15,9

20,2

20,7

20,6

MARZEC

14,0

16,1

20,1

20,6

20,5

KWIECIEŃ

13,8

16,0

19,9

20,3

19,9

MAJ

13,6

15,9

19,2

19,8

19,5

CZERWIEC

13,6

15,9

19,4

19,7

19,4

LIPIEC

13,8

16,0

19,4

19,6

19,3

SIERPIEŃ

13,9

16,2

19,5

19,1

WRZESIEŃ

14,0

16,3

19,5

19,4

18,9

PAŹDZIERNI

14,1

16,4

19,5

19,3

18,7

LISTOPAD

14,5

16,8

19,7

19,5

GRUDZIEŃ

15,1

17,5

20,0

Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Bezrobocie w Polsce

X.2004

IX.2004

X.2003

Stopa

bezrobocia

[%]

18,7

18,9

17,4

Liczba
bezrobotnych

293819
5

2970863 305821

Nowi

zarejestrowani

238706 247433

250105

Stopa bezrobocia – udział zarejestrowanych bezrobotnych w cywilnej ludności

aktywnej zawodowo

Liczba bezrobotnych – liczba bezrobotnych zarejestrowanych na koniec miesiąca

Nowo zarejestrowani – liczba nowych bezrobotnych zarejestrowanych w ciągu

miesiąca

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Napływ do ewidencji
bezrobotnych
w woj. lubelskim w latach 2001-
2004

Ogółem

Kobiet

Ponown
e po
1990r

Ponown
e kobiet
po
1990r

Poprzednio
Pracującyc
h

Rejestracje:

Kobiet
poprz.

pracującyc
h

Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Ruch zatrudnieniowy

w woj. lubelskim w latach 1980-

2003

PRZYJĘCIA

ZWOLNIENI
A

19801985 198919901991 199

199319941995199619971999 200

2001 200

2003

1000
0

2000
0

30000

40000

50000

60000

70000

80000

90000

Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Stopa bezrobocia w państwach Unii

Europejskiej

na koniec sierpnia 2004 r.

(wg komunikatu Eurostat z 05.10.2004 r.)

Luksemburg
Irlandia
Cypr
Austria
Wielka Brytania***
Holandia****
Dania****
Węgry
Szwecja
Słowenia
Portugalia
Włochy**
Czechy
Belgia
Malta****
Estonia
Finlandia
Strefa "Euro"*
Unia Europejska 25
Grecja
Francja
Niemcy
Łotwa
Litwa
Hiszpania
Słowacja
Polska

Strefa "Euro" obejmuje państwa członkowskie Unii
Europejskiej(15starych członków UE)
z wyjątkiem Danii, Szwecji i Wielkiej Brytanii.

*dane za
grudzień
2003r.
** dane za
styczeń
2004 r.
*** dane za
czerwiec
2004 r. ****
dane za
lipiec 2004
r.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Eurostat

Eurostat korzysta z definicji

bezrobotnego wg Międzynarodowej

Organizacji Pracy, tzn. za

bezrobotnego uznaje się osobę,

która:



ma co najmniej 15 lat,



jest zdolna podjąć pracę w ciągu

dwóch tygodni,



oraz poszukiwała aktywnie pracy

przez ostatnie cztery tygodnie.

Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką

Definicja bezrobocia wg.
Międzynarodowej Organizacji
Pracy



Według MOP, której definicję bezrobocia

honorują badania statystyczne prowadzone w

krajach Europy w ramach systemu Eurostat,

osoba bezrobotna to ta, która

w tygodniu, w którym przeprowadzono

badanie, nie wykonywała pracy

zarobkowej dłużej niż przez godzinę.

Wynikają z tego pewne różnice w poziomie

bezrobocia obliczanego w Polsce według

rejestrów urzędów pracy i według badań

reprezentatywnych, w których zastosowano

definicję MOP. Badania takie prowadzi m.in.

Główny Urząd Statystyczny.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41