Zarządzanie

Zarządzanie

strategiczne – tło

strategiczne – tło

ekonomiczne

ekonomiczne

Zarządzanie

Zarządzanie

strategiczne – tło

strategiczne – tło

ekonomiczne

ekonomiczne

Wykład II

Wykład II

Wprowadzenie

• Pojęcie zarządzania strategicznego

pojawiło się w latach 60-tych XX w.

• Zarządzanie a strategia
• Programowanie strategiczne
• „Strategia, system zarządzania,

kierunki rozwoju, cel firmy”

• Meta cel - przetrwanie

Współczesne fazy

rozwoju gospodarczego

Fazy rozwoju

Cechy

Społeczeństwo
przedindustrialne

Społeczeństwo
industrialne

Społeczeństwo
postindustrialne

Dominujący sektor

Bazowe zasoby

Sposób produkcji

Technologie

Przestrzeń
działania

Czasowa orientacja
działania
Sposób
postrzegania
otoczenia

Rolnictwo

Surowce (ziemia)

Produkcja
rzemieślnicza
Pracochłonne
narzędzia
Lokalna,
regionalna

Przeszłość

Podejście
statyczne

Przemysł

Nośniki energii

Produkcja
przemysłowa
Kapitałochłonna
mechanizacja
Narodowa,
kontynentalna
Przyszłość

Założenie
stabilności
otoczenia

Usługi

Informacja, czas

Produkcja wysoko
przetworzona
Wiedzochłonna
komputeryzacja
Globalna,
uniwersalna
Teraźniejszość

Destabilizacja jest
normą

Globalizacja gospodarki

• Tendencje do globalizacji gospodarki
• Internacjonalizacja gospodarki a

globalizacja

• Rynek światowy jako docelowy
• Handel na rynku zamienia się we

współpracę na nim

• Zagrożenia globalizacji

Globalizacja rynków

kapitałowo-

finansowych

• Konsekwencja wieloletniej koncentracji kapitału,

wzrostu organizacji gospodarczych oraz

rozszerzanie gospodarczej skali działania

• Ścisłe powiązanie krajowych rynków kapitałowo-

finansowych

• Ukształtowanie się światowego rynku

finansowego, np. rynek inwestycji bezpośrednich

• (mld USD) 1992 – 183, 1995 – 321, 1999 – 1088,

2000 – 1491 , 2001 – 735

• „Falowanie” wskazuje na występowanie

mechanizmów kształtujących światowy

cykl

koniunkturalny

Regionalizacja i

wielobiegunowość

• Powraca zainteresowanie „lokalizacją”
• Globalizacja i lokalizacja – glokalizacja
• Globalizacja – jednobiegunowy świat

zdominowany przed gosp. USA

• Spadek udziału cywilizacji zachodniej

w wytwarzaniu światowego produktu
brutto (z 64, % w 1950 r. do 48,9 % w
1992 r.)

Wzrost i dekompozycja

organizacji

gospodarczych

• Koncentracja kapitału, globalizacja i

związane z nimi fuzje i przejęcia – potencjał

organizacji gospodarczych

• Rozwój przedsiębiorstw na podstawie

paradygmatu skali – niemożliwy

• Przedsiębiorstwo:
skuteczność ekonomiczna i mobilność

zasobów i adaptacyjność struktur

decentralizacja zarządzania i tworzenie

centrów odpowiedzialności

dezintegracja struktur i modularność

Erozja modeli i

mechanizmów

rynkowych

• Model rozwoju gospodarczego z lat 70-tych

klarowny i optymistyczny

• Nie sprawdzone wizje rozwoju świata
• Rosnąca polaryzacja dochodów i

poszerzanie się marginesu biedy

• Załamanie postindustrialnej doktryny

polityki rozwoju gospodarczego

• Współczesną fazę rozwoju kapitalizmu

nazywa się „

kapitalizmem

zdezorganizowanym

”

Tendencja do wzrostu

niepewności

• Wzrost niepewności wynika z rosnącej

dynamiki postępu technicznego

• Skracanie się cykli koniunkturalnych

• Cechy współczesnego postępu

technicznego:

– Racjonalizacja zasobów niematerialnych (zastosowanie

informatyki, nowe media, kreowanie i zarządzanie wiedzą)

– Współczesny postęp techniczny oddziałuje w przekroju

całego życia społeczno-gospodarczego

• Rozwój technologii informacyjno-

komunikacyjnych

• Brak efektów wykorzystania technologii w

dziedzinie zarządzania (np. efektów

wydajności pracy)

Narastanie fal rozwoju

cywilizacji wg Schumpetera

60 lat

30 lat

40 lat

50 lat

55 lat

I fala

II fala

III fala

IV fala

V fala

Energia wodna, tekstylia,

żelazo

Sieci

cyfrowe,

software,

nowe

media

Petrochemia,

elektronika,

lotnictwo

Elektryczność,

chemikalia, silnik

parowy

Energia parowa,

kolej, stal

Erozja norm etycznych

w biznesie

• Praca uprzemysłowiona - praca żywa

– praca umysłowa – kadry
wykwalifikowane - kapitał
intelektualny – zarządzanie wiedzą

• Specyficzna warstwa społeczna ludzi

bogatych

(członkowie ekskluzywnego klubu

)

• Zatracanie norm etycznych

(wg badań:

prawość i charyzma na odległych miejscach)

Kontekst ekonomiczny

– synteza zmian

• Polska gospodarka tkwi ciągle w epoce industrialnej
• Problem równowagi systemów ekonomicznych (np.

USA, Polska)

• Stan nierównowagi jest normą
• Myślenie w kategoriach ładu organizacyjnego jest

zastępowane przez myślenie logistyczne

• Kapitalizm postmodernistyczny –

burzliwość zmian,

załamanie paradygmatów rozwojowych, erozja norm

etycznych

• Odpowiedzią na przemiany struktur społecznych,

gospodarczych i technicznych jest zarządzanie

strategiczne

Logika zmian w

zarządzaniu

przedsiębiorstwem

• Przetrwanie jako przedmiot nauki

zarządzania strategicznego

• Istota zarządzania strategicznego

sprowadzająca się do adaptacji
przedsiębiorstwa do otoczenia – błąd

• Przetrwanie nie jest jedynym

problemem jaki stoi przed
zarządzaniem strategicznym

Zarządzanie strategiczne na tle

ewolucji procesu zarządzania

przedsiębiorstwem

Orientacja strategiczna

Fazy rozwoju

Rozwiązywany

problem

Przedsiębiorstwo

totalne (podłoże

orientacji –

przetrwanie)

Zarządzanie
strategiczne

Poszukiwanie przewagi
konkurencyjnej
Orientacja na klienta
Adaptacyjność struktur

Przedsiębiorstwo

zorientowane

rynkowo (podłoże

orientacji – potrzeby

rynkowe)

Strategia
zorientowana
rynkowo
Programowanie
strategiczne

Marketing - sprzedaż

Luki rynkowe

Rzutowanie przeds. w
przyszłość
Reorientacja w
kierunku rynku

Przedsiębiorstwo

zorientowane

produkcyjne (podłoże

orientacji – oferta

produktowa)

Kontroling – planowanie
obrotów
i kosztów
Rozwój rachunku kosztów –
ekonomika
przedsiębiorstwa
Organizacja struktur produkcyjnych

Rachunek kosztów

Minimalizacja kosztów

Ilościowy wzrost prod.

Przedsiębiorstwo

zorientowane

produkcyjnie

• Chłonny rynek, standardowy

produkt, przeciętny odbiorca

Fazy tworzenia potencjału produkcyjnego:

1.

Tworzenie struktur produkcyjnych zorientowanych na
ilościowy rozwój produkcji

2.

Minimalizacja kosztów jako podstawowy wymiar
działalności i źródło przewagi strategicznej

3.

Kosztowa orientacja działalności przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo

zorientowane rynkowo

• Lata 60-te XX w. – nasycenie rynku
• Nasycenie innowacjami – po II WŚ

Etapy rynkowej orientacji działalności:

1.

Tworzenie zrębów marketingu (narzędzi i metody
sprzedaży)

2.

Programowanie strategiczne

3.

Adaptacja do pojawiających się luk rynkowych oraz
wykorzystani ich jako szans rozwojowych i źródeł
przewagi konkurencyjnej

Przedsiębiorstwo

totalne

• Hiperkonkurencja

(areny konkurencji:

koszty i jakość, czas i wiedza, siła pozycji

konkurencyjnej, płynność finansowa)

• Przeciwstawienie sobie „sposobu

myślenia” ze „sposobem

myślenia”

Cechy przedsiębiorstwa totalnego:

1.

Wewnętrznie spójne

2.

Całkowicie podporządkowane klientowi

3.

Elastyczne

4.

Zdolność do samoreorganizacji

5.

Całościowe spojrzenie na zarządzanie

Tło historyczne

• Pionier zarządzania strategicznego -

prof.

Harvard Business Policy Kenneth Andrews

• Problem oceny słabości i sił

przedsiębiorstwa oraz ich związku z
szansami i zagrożeniami oraz ryzykiem w
otoczeniu (analiza SWOT)

• Koncepcja tzw. wyróżniających

kompetencji organizacji

• Theodore Levitt –

podstawą działań rynkowych

firm powinny być oczekiwania konsumentów

Tło historyczne cd.

• H.Igor Ansoff – podstawą działania firm

jest ich doświadczenie działania na swoim
rynku, nowe rynki to ryzyko – macierz
Ansoffa

• Bruce Henderson (BCG) – przeciwnik

intuicyjnego podejścia do tworzenia
strategii

• Pierwsza analiza portfolio - macierz BCG
• Macierz McKinsey/GE – 9 polowa macierz
• Program Profit Impact of Market Strategies

Cztery fazy ewolucji

strategii

Analiza statyczna

Analiza dynamiczna

Zgodność strategii

z rocznym

budżetem

Predykcja

przyszłości

Kreowanie

przyszłości

Myślenie

strategiczne

PLANOWANIE

FINANSOWE

PLANOWANIE

OPARTE NA

PROGNOZACH

PLANOWANIE

ZORIENTOWANE

NA OTOCZENIE

ZARZĄDZANIE

STRATEGICZNE