Zakaźne zapalenie
wątroby psów
(choroba Rubartha)
Łukasz Adaszek
Klinika Chorób Zakaźnych
Wydź. Med. Wet. Lublin
Zakaźne zapalenie
wątroby
• Jest to wirusowa choroba psów,
charakteryzująca się bardzo
zróżnicowanym przebiegiem,
wywoływana przez wirus DNA,
adenovirus typu 1 (CAV-1).
• Jest on spokrewniony z CAV-2,
który wywołuje u psów kaszel
kenelowy.
Czynnik eyiologiczny
(wrażliwość na czynniki
chemiczne i fizyczne)
.
• Temp 60°C - 3-6 min.
• wytrzymuje pH w granicach 6-8,5
• Jest wrażliwy na promieniowanie
UV
• Ulega szybko inaktywacji pod
wpływem 1-3% podchlorynu sodu i
2% sody kaustycznej.
Epizootiologia
• Choroba występuje na całym świecie
• Chorują psy, psowate i niedźwiedzie.
• Najostrzej przebiega u szczeniąt do 2 tyg.
Życia (100% upadków)
• Źródłem choroby są zwierzęta chore,
ozdrowieńcy, oraz z bezobjawową
postacią zakażenia.
• Do zakażenia dochodzi drogą alimentarną
Epizootiologia c.d.
• Wirus znajduje się we wszystkich
wydzielinach i wydalinach
osobników chorych.
• Ozdrowieńcy wydalają wirus przez
6 m-cy wraz z moczem.
Patogeneza
• Pierwotnie wirus namnaża się w
migdałkach i kępkach Peyera.
• Następnie atakuje węzły chł; i droga
krwi i limfy roznoszony jest po
organizmie.
• Docelowymi narządami są: wątroba,
nerki, śledziona i płuca.
• Upośledzona zostaje funkcja tych
narządów (zwłaszcza wątroby)
Patogeneza c.d.
• Powstają ogniska martwicy w miąższu
wątroby oraz dochodzi do zaburzeń
krzepliwości krwi.
• Na skutek stymulacji uk.immunologicznego
powstają kompleksy antygen-Ig, które
mogą osadzać się w nerkach (kłębuszkowe
zapal. nerek), rogówce (niebieskie oko).
• W przebiegu choroby może rozwijać się
DIC.
Objawy kliniczne
• Okres inkubacji 2-9 dni.
• Pierwsze objawy są niespecyficzne
(wzrost temp., przyspieszenie
tętna, oddechów, apatia, brak
apetytu itp.)
• Przekrwienie błony śluzowej j.
ustnej (mogą wystąpić wybroczyny)
Objawy kliniczne c.d.
• Zapalenie spojówek,
światłowstręt, wypływy z oczu
• Bolesność jamy brzusznej w
okolicy wątroby i jej powiększenie
Objawy kliniczne c.d.
Objawy kliniczne c.d.
Objawy kliniczne c.d.
Objawy kliniczne c.d.
• Wymioty, biegunka
Objawy kliniczne c.d.
• Niekiedy pojawiają się wybroczyny na skórze
brzucha.
• Obrzęk tk. podskórnej.
• Powiększenie węzłów chł.
• Skórcze toniczno kloniczne
• Samoistne powstawanie krwiaków i wybroczyn.
• Po 1- 3 tyg. po przechorowaniu u 5-10% psów
rozwija się zmętnienie rogówki, samoistnie
ustępujące.
Objawy kliniczne c.d.
Objawy kliniczne c.d.
• żółtaczka
Badania laboratoryjne
• Leukopenia
• W moczu obecność białka i bilirubiny
• Hipoglikemia
• Wzrost aktywności enzymów
wątrobowych AST, ALT, AP.
• Gdy dochodzi do zaburzenia funkcji
nerek rośnie poziom mocznika i
kreatyniny w surowicy krwi.
•Bilirubinemia
Zmiany sekcyjne
• Wybroczyny na błonach śluzowych i
surowiczych oraz w tkance podskórnej.
• Zgrubienie ścian woreczka żółciowego
z nalotem włóknika
• Powiększenie śledziony i węzły
chłonne.
• Zmiany zapalne i martwicowe w
nerkach i wątrobie.
Zmiany sekcyjne c.d.
Rozpoznawanie
• Sytuacja epizootyczna.
• Badanie kliniczne.
• Izolacje wirusa z krwi, moczu i hodowla na
komórkach lub identyfikacja metodą PCR.
• Pośmiertnie można wykazać ciałka
wtrętowe metodą IF w skrawkach wątroby
i nerek
• Testy serologiczne ELISA i immunodyfuzji.
Postępowanie
• Transfuzja krwi uzupełnia czynniki
krzepnięcia
W przypadkach gdy hematokryt spadnie poniżej
wartości 25% wskazana jest transfuzja krwi !
• Dobór dawcy:
- pies klinicznie zdrowy
- najlepiej tej samej rasy,
- najlepsze psy nie posiadające krwinkowych
antygenów DEA 1,1 oraz DEA 1,2
- pobierać można około 20 ml krwi / kg m.c. co 3 tyg.
• Płyn transfuzyjny
• 2 g cytrynianu sodu zmieszane z 100 ml 5%
glukozy lub dekstrozy.
• Krew do transfuzji mieszamy z płynem w stosunku
2/3 krwi, 1/3 płynu.
• Mieszaninę podawać dożylnie z prędkością 1-2
krople/sekundę dwukrotnie co 48 h (5-20 ml/kg
m.c.).
• Krew do transfuzji może być przechowywana w
temp. 4-6 °C przez 21 dni
Postępowanie c.d
• Dożylne podawanie płynów
wieloelektrolitowych
• Kontrolowanie poziomu glukozy i w
razie potrzeby wyrównywanie go.
• Obniżanie poziomu amoniaku we
krwi (dieta ubogobiałkowa,
podawanie wit. C, wlewy
doodbytnicze)
Postepowanie c.d.
• Antybiotykoterapia,
• Stosowanie maści oftalmogicznych
z atropiną.
Zapobieganie
• W pierwszym roku życia zaleca się
co najmniej 2 immunizacje w
wieku 8-10 tyg., a następnie 11-13
tygodni.
• Następnie psa należy poddawać
szczepieniu co roku.