Krwawienia z dolnego odcinka

Krwawienia z dolnego odcinka

przewodu pokarmowego –

przewodu pokarmowego –

w materiale Kliniki Chirurgii Klatki

w materiale Kliniki Chirurgii Klatki

Piersiowej, Chirurgii Ogólnej i

Piersiowej, Chirurgii Ogólnej i

Onkologicznej

Onkologicznej

UM w Łodzi

UM w Łodzi

Krwawienia z dolnego odcinka

Krwawienia z dolnego odcinka

przewodu pokarmowego –

przewodu pokarmowego –

w materiale Kliniki Chirurgii Klatki

w materiale Kliniki Chirurgii Klatki

Piersiowej, Chirurgii Ogólnej i

Piersiowej, Chirurgii Ogólnej i

Onkologicznej

Onkologicznej

UM w Łodzi

UM w Łodzi

Opiekun pracy: Dr n. med. Leszek Kutwin

Opiekun pracy: Dr n. med. Leszek Kutwin

Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Chirurgii Klatki Piersiowej,

Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Chirurgii Klatki Piersiowej,

Chirurgii Ogólnej

Chirurgii Ogólnej

i Onkologicznej UM w Łodzi

i Onkologicznej UM w Łodzi

Wioleta Zawisza

Wioleta Zawisza

Anna Zyśko

Anna Zyśko

Epidemiologia krwawień

Epidemiologia krwawień

do przewodu

do przewodu

pokarmowego

pokarmowego

Są przyczyną hospitalizacji od 50 do 100 osób na 100 000 rocznie.

Są przyczyną hospitalizacji od 50 do 100 osób na 100 000 rocznie.

Krwawienia do dolnego odcinka przewodu pokarmowego występują

Krwawienia do dolnego odcinka przewodu pokarmowego występują

niemal dwukrotnie rzadziej niż z górnego odcinka.

niemal dwukrotnie rzadziej niż z górnego odcinka.

Śmiertelność wynosi 3,5 do 14 % i zależy od takich czynników jak:

Śmiertelność wynosi 3,5 do 14 % i zależy od takich czynników jak:

płeć (mężczyźni chorują znacznie częściej),

płeć (mężczyźni chorują znacznie częściej),

podeszły wiek,

podeszły wiek,

źródło

źródło

krwawienia,

krwawienia,

aktywność krwawienia.

aktywność krwawienia.

Istotnym czynnikiem są także choroby współtowarzyszące, mające

Istotnym czynnikiem są także choroby współtowarzyszące, mające

wpływ na przebieg kliniczny (choroby układu krążenia, oddechowego,

wpływ na przebieg kliniczny (choroby układu krążenia, oddechowego,

choroby nerek).

choroby nerek).

Podział krwawień do

Podział krwawień do

przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego

Ze względów diagnostycznych i leczniczych należy podzielić

Ze względów diagnostycznych i leczniczych należy podzielić

krwawienia na pochodzące:

krwawienia na pochodzące:

z górnego odcinka przewodu pokarmowego,

z górnego odcinka przewodu pokarmowego,

z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

Ze względu na aktywność krwawienia wyróżniamy:

Ze względu na aktywność krwawienia wyróżniamy:

krwotoki nagłe

krwotoki nagłe

- z jednorazową utratą co najmniej 500ml krwi,

- z jednorazową utratą co najmniej 500ml krwi,

przewlekłe krwawienia

przewlekłe krwawienia

- z utratą ok 50ml krwi na dobę.

- z utratą ok 50ml krwi na dobę.

Etiologia krwawień do

Etiologia krwawień do

przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego

Choroby jelita cienkiego:

Choroby jelita cienkiego:

uchyłek Meckela

uchyłek Meckela

choroba Leśniowskiego- Crohna

choroba Leśniowskiego- Crohna

polipy

polipy

nowotwory

nowotwory

Choroby jelita grubego:

Choroby jelita grubego:

nowotwory łagodne i złośliwe

nowotwory łagodne i złośliwe

guzki krwawnicze

guzki krwawnicze

polipy i naczyniaki

polipy i naczyniaki

szczelina odbytu

szczelina odbytu

uchyłkowatość

uchyłkowatość

wrzodziejące zapalenie jelita grubego

wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Masywne krwawienia do

Masywne krwawienia do

jelita cienkiego

jelita cienkiego

Masywne krwawienia do jelita cienkiego są wyjątkowo rzadkie.

Masywne krwawienia do jelita cienkiego są wyjątkowo rzadkie.

Ich powodem może być:

Ich powodem może być:

uchyłek Meckela,

uchyłek Meckela,

swoiste owrzodzenia gruźlicze,

swoiste owrzodzenia gruźlicze,

owrzodzenia durowe,

owrzodzenia durowe,

kiłowe,

kiłowe,

septyczne,

septyczne,

nieswoiste zapalenia jelita cienkiego,

nieswoiste zapalenia jelita cienkiego,

polipy,

polipy,

wyjątkowo raki,

wyjątkowo raki,

rakowiaki

rakowiaki

mięśniaki gładkokomórkowe.

mięśniaki gładkokomórkowe.

W przebadanym materiale ww jednostki nie były przyczyną przyjęcia

W przebadanym materiale ww jednostki nie były przyczyną przyjęcia

do Kliniki z powodu krwawień.

do Kliniki z powodu krwawień.

Przyczyny krwawienia do

Przyczyny krwawienia do

dolnego odcinka przewodu

dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

R A K O K R Ę Ż N I C Y

R A K O K R Ę Ż N I C Y

Rak esicy

Rak okrężnicy, z

owrzodzeniem

Przyczyny krwawienia do

Przyczyny krwawienia do

dolnego odcinka przewodu

dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

R A K O D B Y T N I C Y

R A K O D B Y T N I C Y

Rak egzofityczny odbytnicy, z owrzodzeniem

Rak odbytnicy, z

owrzodzeniem

Przyczyny krwawienia do

Przyczyny krwawienia do

dolnego odcinka przewodu

dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

R A K O D B Y T U

R A K O D B Y T U

Rak odbytu, krwawiący

Przyczyny krwawienia do

Przyczyny krwawienia do

dolnego odcinka przewodu

dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

P O L I P Y

P O L I P Y

P O L I P O W A T O Ś Ć D Z I E D Z I C Z N A

P O L I P O W A T O Ś Ć D Z I E D Z I C Z N A

Gruczolakowaty polip na

szypule

Mały gruczolak na szypule,

z owrzodzeniem

Przyczyny krwawienia do

Przyczyny krwawienia do

dolnego odcinka przewodu

dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

Ż Y L A K I O D B Y T U

Ż Y L A K I O D B Y T U

Żylak wewnętrzny

odbytu

Żylak

odbytu

Żylak

odbytu

Przyczyny krwawienia do

Przyczyny krwawienia do

dolnego odcinka przewodu

dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

Z A P A L E N I E U C H Y Ł K Ó W J

Z A P A L E N I E U C H Y Ł K Ó W J

E L I T A G R U B E G O

E L I T A G R U B E G O

Uchyłkowatość

Przyczyny krwawienia do

Przyczyny krwawienia do

dolnego odcinka przewodu

dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

C O L I T I S U L C E R O S A

C O L I T I S U L C E R O S A

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Pozostałe pr

Pozostałe pr

zyczyny krwawienia do

zyczyny krwawienia do

dolnego odcinka przewodu

dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

B

B

akteryjne i pasożytnicze choroby przewodu pokarmowego

akteryjne i pasożytnicze choroby przewodu pokarmowego

:

:

salmonelloza

salmonelloza

s

s

higelloza

higelloza

rzekomobłoniaste zapalenie jelit

rzekomobłoniaste zapalenie jelit

ameboza

ameboza

bakteriemie, szczególnie paciorkowcowe

bakteriemie, szczególnie paciorkowcowe

Inne

Inne

:

:



mocznica

mocznica



n

n

erczyca

erczyca



choroby zakaźne

choroby zakaźne



choroby krwi

choroby krwi



rzadko

rzadko

-

-

przebicie się tętniaka lub ropnia do światła przewodu

przebicie się tętniaka lub ropnia do światła przewodu

pokarmowego

pokarmowego



sporadycznie: zawał krezki jelita i zator tętnicy krezkowej górnej, a także niedokrwienne

sporadycznie: zawał krezki jelita i zator tętnicy krezkowej górnej, a także niedokrwienne

zapalenie jelit

zapalenie jelit



urazy jamy brzusznej

urazy jamy brzusznej

Metody diagnostyczne

Metody diagnostyczne

Badanie podmiotowe i przedmiotowe (

Badanie podmiotowe i przedmiotowe (

badanie per rectum !!!

badanie per rectum !!!

)

)

B

B

adanie krzepnięcia krwi

adanie krzepnięcia krwi

,

,

morfologi

morfologi

a

a

z rozmazem krwinek oraz oznacz

z rozmazem krwinek oraz oznacz

enie

enie

grup

grup

y

y

krwi

krwi

.

.

D

D

iagnostyk

iagnostyk

a

a

obrazow

obrazow

a

a

:

:

RTG, CT, MR, defekografia

RTG, CT, MR, defekografia

Badanie kału na krew utajoną

Badanie kału na krew utajoną

Metody endoskopowe:

Metody endoskopowe:

kolonoskopia

kolonoskopia

sigmoidoskopia

sigmoidoskopia

rectoskopia

rectoskopia

anoskopia

anoskopia

Dla określenia stanu chorego:

Dla określenia stanu chorego:

wskaźnik Allgowera

wskaźnik Allgowera

HR

HR

NIBP

NIBP

SpO2

SpO2

Ocena rozmiarów krwawienia

Ocena rozmiarów krwawienia

i jego następstwa

i jego następstwa

Skala Streichera

Skala Streichera

:

:

I.

I.

 

 

krwawienie klinicznie bezobjawowe, nieznaczne obniżenie

krwawienie klinicznie bezobjawowe, nieznaczne obniżenie

sprawności

sprawności

ogólnej, układ krążenia bez zaburzeń

ogólnej, układ krążenia bez zaburzeń

II.

II.

lekkie krwawienie, zmęczenie i niezdolność do pracy, układ krążenia

lekkie krwawienie, zmęczenie i niezdolność do pracy, układ krążenia

wydolny w warunkach oszczędzającego trybu życia

wydolny w warunkach oszczędzającego trybu życia

III.

III.

średnio ciężkie krwawienie, znaczne osłabienie, chory nie wstaje, ma

średnio ciężkie krwawienie, znaczne osłabienie, chory nie wstaje, ma

skłonności do omdleń ortostatycznych, tachykardia i obniżenie ciśnienia

skłonności do omdleń ortostatycznych, tachykardia i obniżenie ciśnienia

tętniczego

tętniczego

IV.

IV.

masywne, zagrażające życiu krwawienie z rozwiniętym wstrząsem

masywne, zagrażające życiu krwawienie z rozwiniętym wstrząsem

krwotocznym, bez leczenia operacyjnego chory umiera

krwotocznym, bez leczenia operacyjnego chory umiera

C e l p r a c y

C e l p r a c y

Celem pracy jest określenie

Celem pracy jest określenie

:

:

najczęstszych przyczyn krwawienia z dolnego odcinka przewodu

najczęstszych przyczyn krwawienia z dolnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

,

,

ich związku z wiekiem pacjentów

ich związku z wiekiem pacjentów

,

,

ich związku z płcią

ich związku z płcią

,

,

związku ze stanem ogólnym pacjentów w chwili przyjęcia do Kliniki

związku ze stanem ogólnym pacjentów w chwili przyjęcia do Kliniki

,

,

odsetka pacjentów wymagających interwencji chirurgicznej.

odsetka pacjentów wymagających interwencji chirurgicznej.

M e t o d y k a

M e t o d y k a

Analiza retrospektywna dokumentacji medycznej pacjentów

Analiza retrospektywna dokumentacji medycznej pacjentów

hospitalizowanych w Klinice Chirurgii Klatki Piersiowej, Chirurgii Ogólnej

hospitalizowanych w Klinice Chirurgii Klatki Piersiowej, Chirurgii Ogólnej

i Onkologicznej UM w Łodzi w latach 2004 - 2007

i Onkologicznej UM w Łodzi w latach 2004 - 2007

.

.

W y n i k i a n a l i z y

W y n i k i a n a l i z y

Płeć

Płeć

:

:

Mężczyzn 61,25%

Mężczyzn 61,25%

Kobiet 38,75%

Kobiet 38,75%

Wiek

Wiek

:

:

do 30 r.ż. 6%

do 30 r.ż. 6%

30-50 r.ż. 16,9%

30-50 r.ż. 16,9%

50-60 r.ż. 18%

50-60 r.ż. 18%

60-70- r.ż. 20%

60-70- r.ż. 20%

powyżej 70 r.ż. 39%

powyżej 70 r.ż. 39%

Stan ogólny pacjenta w chwili

Stan ogólny pacjenta w chwili

przyjęcia do Kliniki

przyjęcia do Kliniki

:

:

dobry 85,6%

dobry 85,6%

dość dobry 11,9%

dość dobry 11,9%

średni 1,8%

średni 1,8%

ciężki 0,6%

ciężki 0,6%

Przyczyna krwawienia:

Przyczyna krwawienia:

szczelina 5%

szczelina 5%

guz 46%

guz 46%

guz

guz

+ żylaki 2%

+ żylaki 2%

ż

ż

ylaki 26%

ylaki 26%

ż

ż

ylaki

ylaki

+ polipy 2%

+ polipy 2%

ż

ż

ylaki+ polipy+ zapalenie błony śluzowej 2%

ylaki+ polipy+ zapalenie błony śluzowej 2%

zapalenie błony śluzowej 1,25%

zapalenie błony śluzowej 1,25%

polipy 11,25%

polipy 11,25%

guz kątnicy+ uchyłki 2%

guz kątnicy+ uchyłki 2%

uchyłki 2%

uchyłki 2%

Czas krwawienia

Czas krwawienia

:

:

okresowo 30%

okresowo 30%

miesiąc 6%

miesiąc 6%

kilka miesięcy 41%

kilka miesięcy 41%

rok 17,5%

rok 17,5%

tydzień 2%

tydzień 2%

W y n i k i a n a l i z y

W y n i k i a n a l i z y

Możliwości terapeutyczne:

Możliwości terapeutyczne:

Leczenie zachowawcze.

Leczenie zachowawcze.

Zabiegi endoskopowe.

Zabiegi endoskopowe.

Zabiegi chirurgiczne.

Zabiegi chirurgiczne.

Leczenie wspomagające.

Leczenie wspomagające.

Techniki zabiegowe

Techniki zabiegowe

endoskopowe:

endoskopowe:

E

E

lektrokoagulacja

lektrokoagulacja

T

T

ermokoagulacja

ermokoagulacja

F

F

otokoagulacja laserem

otokoagulacja laserem

M

M

etoda iniekcyjna- sklerotyzacja

etoda iniekcyjna- sklerotyzacja

M

M

etody o znaczeniu marginalnym:

etody o znaczeniu marginalnym:

endoskopowe zakładanie klipsów naczyniowych

endoskopowe zakładanie klipsów naczyniowych

stosowanie środków hemostatycznych w postaci sprayu

stosowanie środków hemostatycznych w postaci sprayu

stosowanie igłowych elektrod mikrofalowych, które wywołują

stosowanie igłowych elektrod mikrofalowych, które wywołują

bezkontaktową koagulację z odległości 1- 2 mm.

bezkontaktową koagulację z odległości 1- 2 mm.

W n i o s k i

W n i o s k i

Najczęstszą przyczyną krwawień do dolnego odcinka przewodu

Najczęstszą przyczyną krwawień do dolnego odcinka przewodu

pokarmowego są guzy jelita grubego.

pokarmowego są guzy jelita grubego.

Krwawienia te częściej były powikłaniem zmiany nowotworowej złośliwej

Krwawienia te częściej były powikłaniem zmiany nowotworowej złośliwej

niż łagodnej ( 19 % vs 2% ).

niż łagodnej ( 19 % vs 2% ).

Na tego typu powikłanie ponad 1,58 raza częściej narażeni są mężczyźni

Na tego typu powikłanie ponad 1,58 raza częściej narażeni są mężczyźni

niż kobiety.

niż kobiety.

Ryzyko wystąpienia krwawienia do przewodu pokarmowego rośnie wraz

Ryzyko wystąpienia krwawienia do przewodu pokarmowego rośnie wraz

z wiekiem i występuje najczęściej powyżej 70 roku życia ( 39 %).

z wiekiem i występuje najczęściej powyżej 70 roku życia ( 39 %).

Najczęściej ( 85, 6 % ) stan ogólny pacjentów przyjętych do Kliniki, pomimo

Najczęściej ( 85, 6 % ) stan ogólny pacjentów przyjętych do Kliniki, pomimo

wielomiesięcznego utrzymywania się krwawienia określono jako dobry

wielomiesięcznego utrzymywania się krwawienia określono jako dobry

.

.

Spośród 160 pacjentów przyjętych do Kliniki

Spośród 160 pacjentów przyjętych do Kliniki

w latach 2004 – 2007, 81,87 % wymagało zaopatrzenia

w latach 2004 – 2007, 81,87 % wymagało zaopatrzenia

chirurgicznego, natomiast 18,13 % leczonych było zachowawczo.

chirurgicznego, natomiast 18,13 % leczonych było zachowawczo.

D Z I Ę K U J E M Y

Z A U W A G Ę !

D Z I Ę K U J E M Y

Z A U W A G Ę !