Choroby Alergiczne Jamy Ustnej

Choroby Alergiczne

Jamy Ustnej

Obrzęk naczynioruchowy Quinckiego,

Alergiczne zapalenie błony śluzowej,

Słoneczne zapalenie czerwieni

wargowej, Zespół Melkersona-

Rosenthala

Alergia :



Nabyta, jakościowo zmieniona

odczynowość żywych tkanek,

wywołana swoistym alergenem.



Wg. Gella i Coombsa istnieją 4 typy

reakcji alergicznej.

Alergenami mogą być:



Materiały

Stomatologiczne:



Żywice metakrylanowe



Monomer akrylu



Katalizatory



Plastyfikatory



Kompozyty



Masy wyciskowe

(polieterowe)



Stopy metali



Cementy chirurgiczne



Amalgamaty



Leki znieczulające

miejscowo



Leki używane w

stomatologii:



Środki antyseptyczne



Eugenol



Składniki past do zębów



Pokarmy



Leki



Antybiotyki



Sulfonamidy



Barbiturany



Aspiryna

Objawy alergii w jamie

ustnej



Wywiad:



Świąd



Pieczenie



Ból



Zaburzenia smaku



Mrowienie



Zaburzenia czucia



Metaliczny posmak



Badanie kliniczne:



Zmiany rumieniowe



Nadżerki



Owrzodzenia



Złuszczanie

nabłonka



Pęcherzyki



Obrzęki



Pękanie kątów ust

Alergiczne zapalenie błony

śluzowej jamy ustnej



Stomatits - spowodowane

miejscowym kontaktem z alergenem.

Zmiany ograniczają się do miejsca

zadziałania alergenu.



Stomatitis medicamentosa –

najczęściej po ogólnym podaniu leków.

Zmiany obejmują całą błonę śluzową

jamy ustnej.

Zapalenie słoneczne warg

Przyczyny:



Długotrwałe, bezpośrednie działanie

promieni słonecznych



Niekorzystne warunki atmosferyczne

(gorąco, zimno, wilgotność itp.)



Niedobory witaminowe (B

, PP)

Zapalenie słoneczne warg

Objawy :

Postać przewlekła:



Powiększenie warg



Suchość warg



Bruzdy i szczeliny na

powierzchni warg – z

których mogą

powstawać bolesne

pęknięcia



Występuje głównie

wiosną i latem

Postać ostra:

Warga jest:



obrzęknięta



Bolesna



Napięta



Pokryta grubymi

łuskami

Zapalenie słoneczne warg

Leczenie:



Unikanie nasłonecznienia



Witaminoterapia:



grupa B



A+E



Maści kortykosterydowe



Maści antybiotykowe

Obrzęk naczynioruchowy

Quinckiego



Etiologia:

Powstaje na skutek przechodzenia płynu

surowiczego z łożyska naczyniowego do

tkanek znajdujących się pod błoną śluzową.

Prawdopodobnie na skutek:



Zaburzeń naczyniowych



Zaburzeń w ośrodkowym układzie

nerwowym



Zmian w wydzielaniu substancji

naczynioruchowych – np. histaminy

Obrzęk naczynioruchowy

Quinckiego

Objawy



Charakterystyczny jest ostry, gwałtowny

przebieg.



Choroba ma charakter nawracający



Na skórze występuje pokrzywka



Zmiany umiejscawiają się na:



wargach



policzkach



języku



podniebieniu miękkim



języczku

Obrzęk naczynioruchowy

Quinckiego



Leczenie:

Leki p.alergiczne

Preparaty wapnia

Kortykosterydy

Zespół Melkerssona-

Rosenthala

Etiologia:



Niejasna, najbardziej prawdopodobna wydaje się

rola czynnika bakteryjnego – który działa poprzez

alergizacje ustroju – przemawia za tym m.in.

wzrost OB oraz poprawa po usunięciu ognisk

zakażenia i po leczeniu antybiotykami.



Inne przyczyny to:



zaburzenia naczynioruchowe



czynniki genetyczne



zaburzenia układu przywspółczulnego



konserwanty dodawane do żywności (benzoesan sodu)

Epidemiologia:



choroba występuje najczęściej pomiędzy 20 a 40

rokiem życia, ale może pojawić się w każdym

wieku zarówno mężczyzn jak i u kobiet.

Zespół Melkerssona-

Rosenthala Objawy



Zespołowi M-R towarzyszy triada

objawów:



1.Obrzęk warg



2. Pobruzdowanie języka



3. Porażenie nerwu twarzowego

Zespół Melkerssona-

Rosenthala

Obrzęk warg



Nawracający obrzęk jednej lub obu warg



Utrzymuje się początkowo 3 do 6 dni i przemija.



Obrzęki powiększają się z dnia na dzień – bez

silniejszych objawów bólowych (niekiedy

poprzedzają je bóle głowy lub objawy

neurowegetatywne), w efekcie utrwalają się co

prowadzi do powstania trwałego obrzmienia.



Objawy nie muszą ograniczać się tylko do warg ale

mogą obejmować także: policzki, błonę śluzową

podniebienia twardego i miękkiego, dziąsła a także:

czoło, brodę i powieki.



Obrzmiałe struktury wewnątrz jamy ustnej są:



bladoczerwone (nie wykazują cech zapalenia)



zgrubiałe, miękkie (poduszkowate)

Bardzo często /ze względu na obrzęk/ obserwuje się

odciski zębów na policzkach i na języku.

Zespół Melkerssona-

Rosenthala

Pobruzdowanie języka



Język ulega powiększeniu na skutek zapalenia

ziarniniakowego (glossitis granulomatosa).



Proces ten jest również przewlekły i postępujący.



Niekiedy występują zmiany na podniebieniu

twardym w postaci wyrośli, bruzd i płatów



Początkowo chorzy skarżą się na większy ciężar

języka, zmęczenie spowodowane mówieniem –

na skutek powiększenia rozmiarów języka we

wszystkich kierunkach.



Na powierzchni grzbietowej języka obserwuje

się głębokie bruzdy (szczególnie bruzdę

środkową) oraz odciski zębów.

Zespół Melkerssona-

Rosenthala

Porażenie nerwu

twarzowego

Objawy porażenia nerwu twarzowego

występują w 1/3 przypadków;



jest ono najczęściej jednostronne



niekiedy pojawia się tylko niedowład



ma charakter obwodowy i może

wiązać się z obrzękiem policzka.

Zespół Melkerssona-

Rosenthala

Rozpoznanie



Opiera się na podstawie stwierdzenia nawracającego

obrzęku warg a następnie na stałym ich obrzmieniu.



Obrzęk może obejmować inne regiony jamy ustnej

oraz twarzy.



Obraz histopatologiczny:



Rozszerzone naczynia krwionośne i limfatyczne.



Ubogobiałkowy obrzęk śródmiąższowy



Nacieki z komórkami nabłonkowymi otoczonymi

wałem leukocytarnym.



Budowa niektórych nacieków jest niekiedy trudna do

różnicowania, przypuszcza się że, charakter ziarniny

zależy od czasu trwania choroby – we wczesnych

zmianach są przeważnie komórki okrągłokomórkowe,

zawierające małe ilości komórek nabłonkowych, a w

zmianach późnych ogniska te są tworzone głównie z

komórek nabłonkowych.

Zespół Melkerssona-

Rosenthala

Różnicowanie



róża nawracająca lub przewlekła (inny obraz

histopatologiczny)



obrzęk Quinckiego (nagły początek,

nietrwałość)



kiłowe zapalenie wargi (obejmuje nie tylko

czerwień ale i biel wargi, BÓL)



Zespół Ashera (zwiotczenie górnej powiekim,

rozwija się w okresie dzieciństwa lub

młodzieńczym, dotyczy najczęściej wargi

górnej).



Choroba Crohna

Zespół Melkerssona-

Rosenthala

Leczenie



Usunięcie ognisk zakażenia



Farmakoterapia:

Leki przeciwalergiczne

Sterydowe leki przeciwzapalne

Antybiotyki

Niesterydowe leki przeciwzapalne

Metronidazol

Zespół Piekących

Ust

Burning mouth

syndrome

(BMS)

Stomatodynia, Glossodynia,

Glossalgia,

BMS-definicja



Jest to nieprzemijające wrażenie

pieczenia, palenia, lub podobny ból

jamy ustnej u pacjentów z

niezmienioną błoną śluzową. Trwające

co najmniej 3 miesiące



W roku 1994 choroba ta została

uznana za odrębną jednostkę

nozologiczną (przez Międzynarodowe

Stowarzyszenie Badań nad Bólem)

BMS – etiopatogeneza postaci

idiopatycznej



Czynniki miejscowe:

Alergeny kontaktowe

Alergeny pokarmowe

Urazy

Grzybice

Parafunkcje

Zaburzenia w jakości i ilości śliny

Obniżenie wysokości zwarcia

BMS – etiopatogeneza postaci

idiopatycznej



Czynniki ogólnoustrojowe:



Niedobory:



witamin z grupy B



czynników krwiotwórczych



kwasu foliowego



Cukrzyca



Choroba refluksowa



Menopauza (?)



Czynniki psychogenne:



Depresja



Stany lękowe



Czynnik neuropatyczny – mikrouszkodzenia

nerwów obwodowych

BMS – obraz kliniczny



Błona śluzowa bez zmian patologicznych



Pacjenci skarżą się na pieczenie i palenie w

jamie ustnej.



Xerostomia rzekoma (subiektywne uczucie

suchości w jamie ustnej) – u ok. 60%

pacjentów



Uczucie ślinotoku – u ok. 3% pacjentów



Parestezje – drętwienie, mrowienie itp..



Zaburzenia smaku – nadwrażliwość na

pokarmy słone

BMS – obraz kliniczny cd.



BÓL:



Ciężki do zniesienia (od 5 do 8 wg. Skali VAS)



Męczący



Przeszkadzający w normalnym funkcjonowaniu



Brak czynnika wyzwalającego



Dolegliwości trwają od kilku miesięcy do kilku

lat.



Lokalizuje się przede wszystkim na języku,

nastepnie podniebienie twarde, wargi, błona

śluzowa bezzębnego wyrostka zębodołowego.



Ból pojawia się zazwyczaj obustronnie

BMS rozpoznaje się na

podstawie:



Szczegółowego wywiadu z

uwzględnieniem:



Przebytych/obecnych chorób ogólnoustrojowych



Przyjmowanych leków



Alergii



Wydarzeń stresogennych



Badania klinicznego



Badań laboratoryjnych

Leczenie



Rozmowa z pacjentem



Usunięcie szkodliwych czynników miejscowych



Eliminacja szkodliwych nawyków



Leczenie przeciwgrzybicze



Leczenie przeciwalergiczne



Witaminoterapia (B1, B2, B6)



Przy niedoborach: żelazo, kwas foliowy



Leczenie współistniejących chorób ogólnych



Psychoterapia



Lecznie niskimi dawkami trójcyklicznych leków

przeciwdepresyjnych

Document Outline