Kształtowanie się struktury kosztu i

kapitału w przedsiębiorstwie

• W procesach decyzyjnych niezbędna

jest znajomość struktury kosztów
uwzględniająca ich podział na stałe i
zmienne. Pozwala ona ustalić próg
rentowności przedsiębiorstwa oraz
określić stopień dźwigni operacyjnej.

Analiza progu rentowości

• Próg

rentowności

może

zostać

określony ilościowo lub wartościowo.
W tej analizie stosuje się szereg
założeń upraszczających, o których
należy

pamiętać

podczas

interpretowania uzyskanych wyników

Analiza progu rentowności

Założenia te są następujące:

• - wielkość produkcji w analizowanym okresie

jest równa wielkości sprzedaży,

• -

produkcja

ma

charakter

jednoasortymentowy, w wypadku produkcji
wieloasortymentowej jej struktura nie ulega
zmianie,

• - koszty ogółem i przychody ze sprzedaży

ogółem są liniowymi funkcjami produkcji,

Analiza progu rentowności

• - koszty dają się dokładnie podzielić na stałe i

zmienne,

• -

całkowite

koszty

zmienne

rosną

proporcjonalnie

do

wzrostu

produkcji,

ponieważ jednostkowe koszty zmienne są
stałe,

• - jednostkowe ceny poszczególnych wyrobów

nie reagują na skalę sprzedaży i w badanym
okresie pozostają na tym samym poziomie

Próg rentowności - BEP (Break -

Even - Point)

•Znajduje się w punkcie, w

którym wartość przychodów ze
sprzedaży jest równa poziomowi
kosztów

całkowitych.

Zysk

operacyjny (EBIT) = 0

Próg rentowności - BEP (Break -

Even - Point)

Można to przedstawić przy pomocy

następującego równania:

Przychody ze sprzedaży ogółem = koszty

zmienne ogółem + koszty stałe ogółem

Zapiszemy to równanie: S = K

c

S = K

s

+ K

z

Ilościowy próg rentowności -

BEP (Break - Even - Point)

Dla produkcji jednoasortymentowej ilościowy próg

wyznaczamy:

K

s

K

s

x

il

= --------- = --------

c – z m

b



Ilościowy próg rentowności -

BEP (Break - Even - Point)

• Ilościowy próg rentowności to

liczba

produktów,

które

sprzedając przedsiębiorstwo nie
ponosi straty, nie generuje też
zysków. Zysk operacyjny EBIT =
0.

WARTOŚCIOWY PRÓG

RENTOWNOŚCI

Dla produkcji jednoasortymentowej wartościowy

próg rentowności obliczymy:

x

w

= x

il

* c

K

s

K

s

x

w

= -------- = -----------

1 – z W
-----
c

WARTOŚCIOWY PRÓG

RENTOWNOŚCI

• Wartościowy próg rentowności to

punkt, w którym wartość przychodów
ze sprzedaży pokrywa całkowite
koszty operacyjne przedsiębiorstwa.

Próg rentowności - BEP (Break -

Even - Point)

Wprowadzone

zostały

następujące

oznaczenia:

• K

c

- całkowite koszty produkcji (K

s +

K

z)

,

• K

s

- całkowite stałe koszty produkcji,

• K

z

- całkowite zmienne koszty produkcji (x *

z),

• z

- jednostkowe koszty zmienne,

• S - wartość sprzedaży (przychody ogółem)

= (x * c),

Próg rentowności - BEP (Break -

Even - Point)

• c - jednostkowa cena sprzedaży,
• x - liczba sprzedanych wyrobów,
• EBIT - zysk operacyjny (EBIT = S – K

s

– K

z

),

• x

il

- próg rentowności w ujęciu ilościowym,

• x

w

- próg rentowności w ujęciu

wartościowym,

• M

b

- całkowita marża brutto (S – K

z

),

• m

b

- jednostkowa marża brutto (c-z),

• W - współczynnik marży brutto.

Przykład

Jednostkowe

koszty

zmienne

wytwarzanego

w

przedsiębiorstwie

wyrobu

wynoszą (z) = 20 zł, koszty stałe
(Ks) = 60.000 zł, a cena sprzedaży
jednego wyrobu (c) = 30 zł.

1. Ustal ilościowy i wartościowy próg

rentowności.

Przykład

2. Ustal, jak duża powinna

być skala produkcji, aby
otrzymać zysk operacyjny
(EBIT) w wysokości
30.000 zł.

Wnioski: 1

• Chcąc zrealizować odpowiednie

zyski - przedsiębiorstwo musi
sprzedać

produkty

przewyższające liczbą i wartością
próg rentowności.

Przykład

3.

Ustal, jak ukształtuje się zysk

operacyjny, gdy nastąpi 10%
redukcja kosztów zmiennych i
obniżka

kosztów

stałych

o

10.000zł, a wielkość sprzedaży
pozostanie na dotychczasowym
poziomie?

Wnioski: 2

• Obniżka kosztów powoduje obniżenie

progu rentowności. Przedsiębiorstwo
sprzedając mniejszą ilość (niższą
wartość) produktów osiąga próg
rentowności

Przykład

4.

Ustal, jaka powinna być cena

sprzedaży,

aby,

zachowując

pozostałe pierwotne założenia,
osiągnąć zysk operacyjny w
wysokości 12.000 zł:

Wnioski: 3

• Wzrost ceny powoduje obniżenie się

progu rentowności. Przedsiębiorstwo
sprzedając

dotychczasową

liczbę

produktów

będącą

progiem

rentowności generuje obecnie zysk
operacyjny.

Przykład

•5. Ustal, jaka powinna być

dodatkowa sprzedaż, aby
pokryła ona dodatkowe
koszty stałe w wysokości
5.000 zł.

Wnioski: 4

• Wzrost kosztów przedsiębiorstwa

powoduje

wzrost

progu

rentowności.

Przedsiębiorstwo

musi

zrealizować

dodatkową

sprzedać aby zysk operacyjne
EBIT = 0