KODEKS CYWILNY

I ORZECZNICTWO

UBEZPIECZENIOW

E

MEDYCYNA SĄDOWA Z ELEMENTAMI PRAWA

Kodeks Cywilny

Kodeks cywilny reguluje stosunki prawne między
osobami fizycznymi i osobami prawnymi.

Art. 23: Dobra osobiste człowieka, w szczególności zdrowie,
wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim,
wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania,
twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska,
pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony
przewidzianej w innych przepisach.

Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany
jest do jej naprawienia.

Art. 416. Osoba prawna jest obowiązana do naprawien ia szkody
wyrządzonej z winy jej organu.

Art. 422. Za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten, kto ją
bezpośrednio wyrządził lecz także ten. kto inną osobę do
wyrządzenia szkody nakłonił albo był jej pomocny, jak również ten,
kto świadomie skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody.

Art. 423. Kto działa w obronie koniecznej, odpierając
bezpośredni i bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro własne
lub innej osoby, ten nie jest odpowiedzialny za szkodę
wyrządzoną napastnikowi.

Art. 425. § 1. Osoba, która z jakichkolwiek powodów znajduje
się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie
decyzji i wyrażenie woli, nie jest odpowiedzialna za szkodę w
tym stanie wyrządzoną.

Art. 426. Małoletni, który nie ukończył trzynastu lat nie ponosi
odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę.

Art. 427. Kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do
nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu
psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten
obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę
osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru albo że
szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu
nadzoru, albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym
wykonaniu nadzoru. ...

Art. 429. Kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest
odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy
wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi
winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie,
przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności
zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności.

Art. 431. § 1. Kto chowa zwierzę albo się nim posługuje,
obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody
niezależnie od tego czy było pod jego nadzorem, czy też
zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on ani osoba za którą
ponosi odpowiedzialność nie ponoszą winy.

Art. 442. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem
niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia w
którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie
obowiązanej do jej naprawienia, jednakże w każdym wypadku
roszczenie przedawnia się z upływem lat 10 od dnia w którym
nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.

Art. 444 § 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania
rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie
wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego
zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry
sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał
się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania
do innego zawodu.
§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo
zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego
potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość
może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody
odpowiedniej renty.
§ 3. Jeżeli w chwili wydawania wyroku szkody nie da się
dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta
tymczasowa

.

Art. 445. §1. W wypadkach przewidzianych w artykule
poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu
odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za
doznaną krzywdę.
§ 2. Przepis powyższy stosuje się również w wypadku
pozbawienia wolności oraz w wypadku skłonienia za pomocą
podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do
poddania się czynowi nierządnemu.
§ 3. Roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na
spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo
gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego

.

Art. 446. §1. Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała. Lub
wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego,
zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwróci koszty
leczenia i pogrzebu temu kto je poniósł.
§ 2. Osoba względem której ciążył na zmarłym ustawowy
obowiązek alimentacyjny może żądać od zobowiązanego
naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb
poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i
majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania
obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą zażądać
inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale
dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika,
żer wymagają tego zasady współżycia społecznego.
§ 3. Sad może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny
zmarłego stosowne odszkodowanie jeżeli wskutek jego śmierci
nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Art. 447. Z ważnych powodów sąd może na żądanie
poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej
części odszkodowanie jednorazowe. Dotyczy to w
szczególności wypadku, gdy poszkodowany stał się
inwalidą a przyznanie jednorazowego odszkodowania
ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu

.

Rozporządzenia na wypadek śmierci:

Testament:

Art. 941. Rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można
jedynie przez testament.

Art. 942. Testament może zawierać rozrządzenia tylko
jednego spadkodawcy.

Art. 944 §1. Sporządzić i odwołać testament może tylko
osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
§ 2. Testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez
przedstawiciela.

Art. 945. § 1Testament jest nieważny jeżeli został
sporządzony:
-w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie
decyzji i wyrażenie woli;
-pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że
gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie
sporządziłby testamentu tej treści, pod wpływem groźby;
§ 2. Na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie
można się powołać po upływie 3 lat od dnia w którym osoba
mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie
nieważności, a w każdym razie po upływie lat 10 od otwarcia
spadku.

Art. 952. § 1. Jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy
albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie
zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo
utrudnione spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę
ustnie, przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech
świadków.
§ 2. Treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten
sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze
oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego
złożenia z podaniem daty i miejsca oświadczenia oraz miejsca i
daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i
dwaj świadkowie, albo wszyscy świadkowie.
§ 3. W wypadku gdy treść testamentu ustnego nie została w
powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu 6 miesięcy od
dnia otwarcia spadku stwierdzić przez zgodne zeznania
świadków złożonych przed sądem. Jeżeli przesłuchanie
jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do
przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych
zeznaniach dwóch świadków

.

Ustawa Nr 137 z dnia 13.10.1998r. o

Ustawa Nr 137 z dnia 13.10.1998r. o

systemie ubezpieczeń społecznych

systemie ubezpieczeń społecznych

.

.

Art. 1. Ubezpieczenia społeczne obejmują:

1/ ubezpieczenie emerytalne,
2/ ubezpieczenie rentowe,
3/ ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa, zwane
dalej “ubezpieczeniem chorobowym”
4/ ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych, zwane dalej “ubezpieczeniem
wypadkowym”.

Art. 3. 1. Zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych

określone ustawą wykonują:
1/ Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
2/ Otwarte fundusze emerytalne, określone w
przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy
emerytalnych,
3/ Zakłady emerytalne, określone w przepisach o
zakładach emerytalnych;
4/ płatnicy składek;

Art. 6.1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i
rentowemu podlegają ... osoby fizyczne, które na obszarze
Rzeczypospolitej Polskiej są
1/ pracownikami z wyłączeniem prokuratorów;
2/ osobami wykonującymi prace nakładczą
3/ członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni
kółek rolniczych, zwanymi dalej “członkami spółdzielni”
4/ osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy
agencyjnej lub umowy zlecenie;
Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Art. 66. 1. Zakład jest państwową jednostką organizacyjną i

posiada osobowość prawną. Siedzibą Zakładu jest miasto

stołeczne Warszawa

Art. 68. Do zakresu działania Zakładu należy między innymi:
1. realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, a w
szczególności:
a/ stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń
społecznych,
b/ ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń
społecznych oraz wypłacanie tych świadczeń chyba, że na
mocy odrębnych przepisów obowiązki te wykonują płatnicy
składek,
c/ wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie
społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy,
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Osób
Niepełnosprawnych,
f/ orzekanie przez lekarzy orzeczników Zakładu dla potrzeb
ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń
społecznych;

Art. 69. 1. Do zakresu działania Zakładu należy także
prowadzenie prewencji rentowej, obejmującej:
1/ rehabilitację leczniczą osób zagrożonych całkowitą lub
częściową niezdolnością do pracy albo osób
pobierających rentę okresową;
2/badania i analizy przyczyn niezdolności do pracy;
3/ inne działania prewencyjne
W ramach prewencji rentowej Zakład może:
1/ kierować osoby, o których mowa w ust. 1 pkt. 1 do
ośrodków rehabilitacyjnych,
2/ prowadzić własne ośrodki rehabilitacyjne;
3/ udzielać zamówień na świadczenia i usługi
rehabilitacyjne w innych ośrodkach;
4/ dofinansowywać rozwój bazy leczniczo-technicznej
ośrodków wymienionych w pkt. 3;
5/ prowadzić we własnym zakresie badania i analizy
przyczyn niezdolności do pracy lub zamawiać ich
przeprowadzenie przez inne podmioty;
6/ finansować inne działania dotyczące prewencji
rentowej;

Orzecznictwo ubezpieczeniowe II

(ubezpieczenie dobrowolne)

PZU lub inne firmy ubezpieczeniowe na

podstawie wewnętrznych przepisów danej

firmy, co wynika z podpisanej polisy i ogólnych

warunków ubezpieczenia

.

Ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków

organ orzekający: lekarze orzecznicy PZU
wg: tabeli stanowiącej załącznik do Zarządzenia Prezesa PZU nr
49/89 (jest ona podobna do tabeli - załącznika do rozporządzenia
Ministra Pracy, Płacy i Spraw Socjalnych orasz Ministra Zdrowia i
Opieki Społecznej, ale są między nimi różnice - inaczej są
nazwane niektóre punkty, inne są procenty, poza tym w
zarządzeniu PZU jest mowa o trwałym uszczerbku a w tym
rozporządzeniu ministrów o trwałym lub długotrwałym
uszczerbku)

dotyczy ono trwałych uszczerbków na zdrowiu.

Definicja nieszczęśliwego wypadku:

-zdarzenie nagłe
-wywołane przyczyną zewnętrzną
-niezależnie od woli poszkodowanego
-związek między zdarzeniem a skutkiem w postaci
uszkodzenia ciała lub smierci
(nie jest nim choroba zawodowa bo czynnik szkodliwy
działa zazwyczaj dłużej)

Ubezpieczenie na życie

życie (jeżeli zgon osoby ubezpieczonej przed określoną
datą, to jednorazowe odszkodowanie dla osoby uposażonej)
lub dożycie (jeżeli osoba ubezpieczona dożyje określonej
daty, to emerytura)
Badania lekarskie służą ocenie “ryzyka ubezpieczeniowego”

Orzecznictwo ubezpieczeniowe I

(ubezpieczenia społeczne)

Stare przepisy (do 31.08.1997r.)

ZUS na podstawie umowy o zaopatrzeniu emerytalnym
pracowników i ich rodzin z 1982 r., niektóre grupy zawodowe
mają odrębne przepisy, np. wojsko, policja)

organ orzekający: Komisje ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia
(Obwodowe i Wojewódzkie OKIZ i WKIZ) ewentualnie Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych.
Zadania:
-określenie stopnia niezdolności do zatrudnienia (ustalenie
grupy)
ustalenie daty powstania inwalidztwa;
-ustalenie związku inwalidztwa (śmierci) z pracą lub chorobą
zawodową
wskazania i przeciwwskazania do zatrudnienia

dla uzyskania renty należy mieć grupę + staż pracy, chyba, że
wypadek przy pracy lub choroba zawodowa

inwalida

= (definicja wg ustawy) jest to osoba, która z powodu

stałego (nie rokującego poprawy) lub długotrwałego (przekracza
6 miesięcy, ale rokuje poprawę) naruszenia czynności organizmu
jest całkowicie lub częściowo niezdolna do wykonywania
zatrudnienia (czyli niezdolna fizycznie lub psychicznie do
wykonywania pracy w zwykłych, przeciętnych warunkach)

inwalida III grupy

= osoba która ma w istotny sposób

ograniczona zdolność do zarobkowania wskutek częściowej
niezdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia,
pełnej niezdolności do wykonywania dotychczasowego
zatrudnienia, jeżeli jest zdolna do wykonywania innego, niżej
kwalifikowanego zatrudnienia albo osoba, która wprawdzie
zachowała dotychczasową zdolność do zatrudnienia ale
wykazuje szczególne naruszenie sprawności organizmu
(wymienione w rozporządzeniu: całkowity brak kończyny, stan po
usunięciu płuca, praktyczna ślepota jednego oka i inne)

inwalida II grupy

= osoby całkowicie niezdolne do

wykonywania jakiegokolwiek zatrudnienia w zwykłych,
przeciętnych warunkach;

inwalida I grupy

= jak II grupa + wymagają stałej opieki i

pomocy osoby drugiej;

Ustawa o świadczeniach z tytułu wypadków
przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U.
20/75)

Wypadek przy pracy

= (def. wg ustawy) zdarzenie nagłe,

wywołane przyczyną zewnętrzną, które zaszło w związku z pracą.

Stały uszczerbek na zdrowiu

- takie naruszenie sprawności

organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu
nie rokujące poprawy.

Długotrwały uszczerbek na zdrowiu

- takie naruszenie

sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności
organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące jednak
ulec poprawie.

Choroba zawodowa

= choroba znajdująca się w urzędowym

wykazie chorób zawodowych.
Pracownik, który uległ wypadkowi w pracy lub chorobie
zawodowej może otrzymać jednorazowe odszkodowanie z tytułu
trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Organ
orzekający: KIZ (wypadek przy pracy) lub Państwowa Inspekcja
Sanitarna (choroby zawodowe). Dalej ew. Sąd Pracy. Procenty
według tabeli - załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy, Płacy
i Spraw Socjalnych oraz Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej Dz.
UI. 36/75, poz. 199.

NOWE PRZEPISY (OD 01.09.1997r.)

W 1996 roku nowela ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym
pracowników i ich rodzin z 1982r. (Dz. U. 100/96) zaostrzająca
prawo do renty.

organ: lekarz orzecznik ZUS (jednoosobowo), od jego orzeczenia
nie ma drogi odwoławczej (ale na podstawie orzeczenia
wydawana jest decyzja organu rentowego od której można się
odwołać do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych )

znika pojęcie “inwalidy” - “osoba niezdolna do pracy”
znikają 3 grupy inwalidzkie - “całkowita/częściowa niezdolność
do pracy”, dotychczas przyznane renty zachowują ważność,
tylko zmieniane są nazwy (renta I lub II grupy - renta z tytułu
całkowitej niezdolności do pracy, renta III grupy - renta z tytułu
częściowej niezdolności do pracy)

znikają KIZy - lekarze orzecznicy ZUS-u

USTAWA O REHABILITACJI

ZAWODOWEJ I SPOŁECZNEJ ORAZ

ZATRUDNIANIU OSÓB

NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z 1997 ROKU

(Dz. U. 123/97)

dotyczy osób, których stan fizyczny, psychiczny lub
umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub
uniemożliwia wypełnianie ról społecznych jeżeli:
-uzyskały orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub
-uzyskały orzeczenie o niezdolności do pracy (z ZUS-u)

Niepełnosprawność:
-znaczna
-umiarkowana
-lekka
może być: stała lub okresowa

znaczna

: naruszona sprawność organizmu w sposób

uniemożliwiający podjęcie zatrudnienia, albo zdolnej do podjęcia
zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej, niezbędna stała lub
długotrwała opieka innej osoby

umiarkowana

: naruszona sprawność organizmu, zdolna do

wykonywania zatrudnienia na specjalnym stanowisku, niezbędna
częściowa lub okresowa opieka innej osoby;

lekka

: naruszona sprawność organizmu, zdolna do wykonywania

zatrudnienia;

ORGAN

:

wojewódzki zespół ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności
(w WUP, zespół kieruje wniosek na posiedzenie składu
orzekającego, którego przewodniczącym jest lekarz), krajowy
zespół (II instancja), Sąd Pracy (III instancja).

Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników z
1990r

.

przysługuje jednorazowe odszkodowanie z tytułu

stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci
wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby
zawodowej.

renta inwalidzka rolnicza przysługuje, jeżeli jest się długotrwale
niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym (tzn. jeżeli ze
względu na pogorszenie stanu zdrowia istnieją przeciwwskazania
do osobistego wykonywania niezbędnych prac w danym
gospodarstwie rolnym w okresie dłuższym niż 6 miesięcy (Ustawa o
ubezpieczeniu społecznym rolników z 20.12.1990r., art. 21, punkt 2,
tekst jednolity Dz. U. nr 71/93, poz. 342 ) + staż pracy chyba, że
wypadek przy pracy rolniczej lub rolnicza choroba zawodowa.

ORGAN:

KRUS i jego lekarze orzecznicy

Ustawa z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i

rentach z Funduszu Ubezpieczeń

Społecznych

Art. 1 1. Ustawa określa: warunki nabywania prawa do
świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnego i
rentowych.

Art. 3. Zakres świadczeń
Świadczenia określone w ustawie obejmują: emeryturę, rentę z
tytułu niezdolności do pracy, w tym rentę szkoleniową, rentę
rodzinną, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej
dla sieroty zupełnej, zasiłek pogrzebowy

;

Art. 12 Osoba niezdolna do pracy:

1. Niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba,
która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy
zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i
nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po
przekwalifikowaniu.
2. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która
utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.
3. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w
znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z
poziomem posiadanych kwalifikacji.

Art. 13. Ocena stopnia i trwałości niezdolności do pracy
1. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania
co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:
1/ stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości
przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;
2/ możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej
pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod
uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom
wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne;

1. Trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy
medycznej nie ma rokowań do odzyskania zdolności do pracy.
2. okresową niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według
wiedzy medycznej istnieją rokowania odzyskania zdolności do
pracy.
3. Zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w
przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody
do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy.
4. W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu
w stopniu powodującym konieczność potrzeb życiowych orzeka
się niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Art. 14. Lekarz orzecznik. Nadzór nad orzecznictwem.
1. Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia:

1/ daty powstania niezdolności do pracy,
2/ trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy
3/ związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z

określonymi okolicznościami;

4/ niezdolności do samodzielnej egzystencji
5/ celowości przekwalifikowania zawodowego dokonuje w
formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu, zwany dalej
“lekarzem orzecznikiem”.

2

.

Jeżeli nie ma możliwości ustalenia daty powstania niezdolności

do pracy, natomiast ustalono okres, w którym niezdolność do
pracy powstała, za datę powstania niezdolności przyjmuje się
datę końcową tego okresu. Jeżeli nie ma możliwości ustalenia
ani daty, ani okresu powstania niezdolności do pracy, za datę
powstania niezdolności przyjmuje się datę zgłoszenia wniosku
o świadczenie

.

Art. 24. Warunki otrzymania emerytury

1. Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r.

przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku
emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i
co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniami art. 46-
50 i 184.

2. Dla ubezpieczonych, urodzonych po dniu 31 grudnia

1948r. zatrudnionym w szczególnych warunkach lub
szczególnym charakterze, z wyjątkiem ubezpieczonych
mających prawo do emerytury na warunkach określonych
w art. 32-34, 39, 40, 46, 48-50, 184 oraz w art. 88 ustawy,
o której mowa w art. 150 zostaną ustanowione emerytury
pomostowe.

2. Orzeczenie lekarza orzecznika stanowi dla organu rentowego

podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń
przewidzianych w ustawie do których prawo uzależnione jest od
stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do
samodzielnej egzystencji.

EMERYTURA DLA UBEZPIECZONYCH URODZONYCH PRZED

1 STYCZNIA 1949R.

Art. 27. Warunki otrzymania emerytury
Ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r.
przysługuje emerytura jeżeli spełnili łącznie następujące
warunki:
1/ osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla
kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn;
2/ mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej
20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

RENTA RODZINNA

Art. 65. Renta rodzinna
1. Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom

rodziny osoby, która w chwilki śmierci miała ustalone
prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do
pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania
jednego z tych świadczeń.

2. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba

zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.

3. Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom

rodziny funkcjonariusza zaginionego w czasie pełnienia
służby.

DODATKI DO EMERYTUR I RENT

Art. 75. Dodatek pielęgnacyjny:
1. Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do

emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za
całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej
egzystencji albo ukończyła 75 lat życia z zastrzeżeniem ust.
4.

2. Dodatek pielęgnacyjny wynosi 106,41 zł miesięcznie
3. Kwotę dodatku, o którym mowa w ust. 2 podwyższa się przy

zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od
miesiąca w którym przeprowadzana jest waloryzacja.

4. Osobie uprawnionej do emerytury lub renty przebywającej w

domu pomocy społecznej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym
lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym dodatek
pielęgnacyjny nie przysługuje, chyba, że przebywa poza ta
placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu

.

ZASIŁEK POGRZEBOWY

Art. 77. Zasiłek pogrzebowy
1. Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:

1/ ubezpieczonego,
2/ osoby pobierającej emeryturę lub rentę,
3/ osoby która w dniu śmierci nie miała ustalonego
prawa do emerytury lub renty lecz spełniała warunki do
jej uzyskania i pobierania,
4/ członka rodziny osoby wymienione w pkt. 1 i 2.