ROZWÓJ W ŚREDNIEJ

ROZWÓJ W ŚREDNIEJ

DOROSŁOŚCI

DOROSŁOŚCI

Dwa podejścia do średniej dorosłości:

Dwa podejścia do średniej dorosłości:

- okres kryzysowy, prowadzący do

- okres kryzysowy, prowadzący do

negatywnej oceny siebie, poczucia

negatywnej oceny siebie, poczucia

nieszczęścia i depresji (życie po 40.,

nieszczęścia i depresji (życie po 40.,

to życie „z górki”);

to życie „z górki”);

- okres rozwojowy, w którym jednostki

- okres rozwojowy, w którym jednostki

lepiej poznają siebie, akceptują i są w

lepiej poznają siebie, akceptują i są w

stanie zapewnić sobie niemal

stanie zapewnić sobie niemal

doskonałą harmonię ze światem (życie

doskonałą harmonię ze światem (życie

zaczyna się po czterdziestce).

zaczyna się po czterdziestce).

ROZWÓJ FIZYCZNY

ROZWÓJ FIZYCZNY

- starzenie się zewnętrzne;

- starzenie się zewnętrzne;

- starzenie się wewnętrzne.

- starzenie się wewnętrzne.

Biologiczne teorie rozwoju w ciągu życia

Biologiczne teorie rozwoju w ciągu życia

wyjaśniające procesy starzenia się

wyjaśniające procesy starzenia się

organizmu:

organizmu:

- teoria zużywania się;

- teoria zużywania się;

- teoria komórkowa;

- teoria komórkowa;

- teoria odporności.

- teoria odporności.

-

-

Teoria zużywania się

Teoria zużywania się

: wraz z upływem lat

: wraz z upływem lat

organizm podobnie jak maszyna zużywa

organizm podobnie jak maszyna zużywa

się, a w ciele narastają trwałe

się, a w ciele narastają trwałe

uszkodzenia. Zwiększa się więc podatność

uszkodzenia. Zwiększa się więc podatność

osłabionego organizmu na negatywne

osłabionego organizmu na negatywne

czynniki - stres, niedożywienie, nałogi;

czynniki - stres, niedożywienie, nałogi;

-

-

Teoria komórkowa

Teoria komórkowa

: wyjaśnia starzenie się

: wyjaśnia starzenie się

nieprawidłowościami w podziale komórki,

nieprawidłowościami w podziale komórki,

prowadzące do pojawienia się komórek

prowadzące do pojawienia się komórek

wadliwych. Funkcje podejmowane przez

wadliwych. Funkcje podejmowane przez

taką grupę komórek są nieprawidłowe;

taką grupę komórek są nieprawidłowe;

-

-

Teoria odporności

Teoria odporności

: w miarę starzenia się

: w miarę starzenia się

ciała, jego system odpornościowy staje się

ciała, jego system odpornościowy staje się

mniej skuteczny, wskutek czego szkodliwe

mniej skuteczny, wskutek czego szkodliwe

komórki przeżywają i powodują

komórki przeżywają i powodują

uszkodzenia.

uszkodzenia.

-

-

Starzenie się zewnętrzne

Starzenie się zewnętrzne

:

:

- starzenie się skóry: zmarszczki śmiechu,

- starzenie się skóry: zmarszczki śmiechu,

kurze łapki; rak podstawnokomórkowy;

kurze łapki; rak podstawnokomórkowy;

- włosy: siwienie (na skutek ubytku

- włosy: siwienie (na skutek ubytku

melaniny w cebulkach włosowych),

melaniny w cebulkach włosowych),

przerzedzanie się; męski typ łysienia;

przerzedzanie się; męski typ łysienia;

-

-

Starzenie się wewnętrzne

Starzenie się wewnętrzne

:

:

- układ krążenia (umiarkowane

- układ krążenia (umiarkowane

podniesienie ciśnienia krwi; problem

podniesienie ciśnienia krwi; problem

stężenia cholesterolu we krwi -

stężenia cholesterolu we krwi -

miażdżyca tętnic; miażdżyca naczyń

miażdżyca tętnic; miażdżyca naczyń

wieńcowych - choroba wieńcowa, zawał

wieńcowych - choroba wieńcowa, zawał

mięśnia sercowego);

mięśnia sercowego);

-

-

system nerwowy

system nerwowy

: mało znaczące

: mało znaczące

zmiany strukturalne w mózgu, ale

zmiany strukturalne w mózgu, ale

stopniowa utrata neuronów w mózgu

stopniowa utrata neuronów w mózgu

i rdzeniu kręgowym;

i rdzeniu kręgowym;

-

-

układ oddechowy

układ oddechowy

: początek utraty

: początek utraty

elastyczności płuc; klatka piersiowa

elastyczności płuc; klatka piersiowa

zmniejsza się, mięśnie poruszające ją

zmniejsza się, mięśnie poruszające ją

- słabną;

- słabną;

-

-

zdolności sensomotoryczne

zdolności sensomotoryczne

: wzrok:

: wzrok:

słabnie zwłaszcza po 40 r.ż.-

słabnie zwłaszcza po 40 r.ż.-

presbiopia czyli dalekowzroczność;

presbiopia czyli dalekowzroczność;

słuch: od 40 r.ż. - ubytki, mężczyźni

słuch: od 40 r.ż. - ubytki, mężczyźni

stopniowo tracą zdolność słyszenia

stopniowo tracą zdolność słyszenia

wyższych dźwięków.

wyższych dźwięków.

Problem

Problem

otyłości

otyłości

(nadmiaru tkanki

(nadmiaru tkanki

tłuszczowej - przekroczenie od 10 do

tłuszczowej - przekroczenie od 10 do

20% więcej ponad zalecaną normę);

20% więcej ponad zalecaną normę);

problem

problem

nadwagi

nadwagi

- ciężar ciała większy

- ciężar ciała większy

niż zalecany dla danego wzrostu.

niż zalecany dla danego wzrostu.

Problem

Problem

menopauzy

menopauzy

:

:

menopauza = zatrzymanie menstruacji,

menopauza = zatrzymanie menstruacji,

po okresie dojrzewania od 300 do 500

po okresie dojrzewania od 300 do 500

pęcherzyków jajowych. (

pęcherzyków jajowych. (

Klimakterium

Klimakterium

-

-

okres pomiędzy początkiem

okres pomiędzy początkiem

nieregularnych menstruacji a

nieregularnych menstruacji a

całkowitym się ich zatrzymaniem).

całkowitym się ich zatrzymaniem).

Andropauza (?)

Andropauza (?)

TEORIA STRUKTURY ŻYCIA

TEORIA STRUKTURY ŻYCIA

DANIELA J. LEVINSONA

DANIELA J. LEVINSONA

1. Era przeddorosłości (dzieciństwo i

1. Era przeddorosłości (dzieciństwo i

dorastanie) - od poczęcia do około

dorastanie) - od poczęcia do około 22

22

roku życia;

roku życia;

2. Era wczesnej dorosłości (dojrzałości)

2. Era wczesnej dorosłości (dojrzałości)

- od

- od 17

17

do

do 45

45

roku życia;

roku życia;

3. Era średniej dorosłości (wieku

3. Era średniej dorosłości (wieku

średniego) - od

średniego) - od 40

40

do

do 65

65

roku życia;

roku życia;

4. Era późnej dorosłości - od

4. Era późnej dorosłości - od 60

60

roku

roku

życia do końca życia

życia do końca życia

4 ERY PO OKOŁO 25 LAT

4 ERY PO OKOŁO 25 LAT

1. Okres przejścia do wczesnej

1. Okres przejścia do wczesnej

dorosłości - od

dorosłości - od 17

17

do

do 22

22

roku życia;

roku życia;

2. Okres przejścia między wczesną a

2. Okres przejścia między wczesną a

średnią erą dorosłości - od

średnią erą dorosłości - od 40

40

do

do 45

45

roku życia: wkraczanie w wiek

roku życia: wkraczanie w wiek

średni;

średni;

3. Okres przejścia do późnej

3. Okres przejścia do późnej

dorosłości - od

dorosłości - od 60

60

do

do 65

65

roku życia:

roku życia:

wkraczanie w późną dorosłość.

wkraczanie w późną dorosłość.

OKRESY PRZEJŚCIOWE

OKRESY PRZEJŚCIOWE

MIĘDZY ERAMI

MIĘDZY ERAMI

WCZESNA DOROSŁOŚĆ

WCZESNA DOROSŁOŚĆ

1.

1.

Okres przejścia do wczesnej

Okres przejścia do wczesnej

dorosłości

dorosłości

(od

(od 17

17

do

do 22

22

roku życia)

roku życia)

- zdobywanie niezależności;

- zdobywanie niezależności;

- opuszczanie domu rodzinnego i

- opuszczanie domu rodzinnego i

samodzielne zamieszkanie;

samodzielne zamieszkanie;

- definiowanie swoich aspiracji,

- definiowanie swoich aspiracji,

próby wcielania ich w życie;

próby wcielania ich w życie;

- zaręczanie się i narzeczeństwo.

- zaręczanie się i narzeczeństwo.

d.c. Wczesnej dorosłości

2.

2.

Wstępowanie w świat dorosłych

Wstępowanie w świat dorosłych

(debiut w

(debiut w

świecie dorosłych) - od

świecie dorosłych) - od 22

22

do

do 29

29

roku życia

roku życia

- działalność zawodowa;

- działalność zawodowa;

- zawarcie małżeństwa i założenie rodziny;

- zawarcie małżeństwa i założenie rodziny;

- utrzymanie rodziny;

- utrzymanie rodziny;

- zadania związane z

- zadania związane z

indywidualnym

indywidualnym

rozwojem

rozwojem

:

:

A) konfrontowanie z rzeczywistością swoich

A) konfrontowanie z rzeczywistością swoich

marzeń co do miejsca w świecie dorosłych;

marzeń co do miejsca w świecie dorosłych;

B) próba tworzenia relacji między osobą

B) próba tworzenia relacji między osobą

doświadczoną (mentorem) a

doświadczoną (mentorem) a

niedoświadczoną;

niedoświadczoną;

- tendencje konfliktowe: niezależność i

- tendencje konfliktowe: niezależność i

autonomia kontra oczekiwania społeczne co

autonomia kontra oczekiwania społeczne co

do zaangażowania się w życie społeczne.

do zaangażowania się w życie społeczne.

d.c. Wczesnej dorosłości

3.

3.

Wejście w lata trzydzieste

Wejście w lata trzydzieste

- od

- od 29

29

do

do 33

33

roku życia

roku życia

- ocena dokonanych wyborów życiowych;

- ocena dokonanych wyborów życiowych;

- kryzys - gdy ocena jest negatywna.

- kryzys - gdy ocena jest negatywna.

4.

4.

Kulminacja wczesnej dorosłości

Kulminacja wczesnej dorosłości

- od

- od 33

33

do

do

40

40

roku życia (stabilizacja)

roku życia (stabilizacja)

- koncentracja na określonej formie

- koncentracja na określonej formie

aktywności;

aktywności;

- dążenie do zwiększania swego autorytetu,

- dążenie do zwiększania swego autorytetu,

niezależności i samowystarczalności;

niezależności i samowystarczalności;

- uniezależnianie się od społecznych

- uniezależnianie się od społecznych

nakazów i zakazów;

nakazów i zakazów;

- pozostawanie w zgodzie ze swoimi

- pozostawanie w zgodzie ze swoimi

wartościami.

wartościami.

WIEK ŚREDNI

WIEK ŚREDNI

1.

1.

Okres przejścia

Okres przejścia

- od

- od 40

40

do

do 45

45

roku życia

roku życia

- dokonywanie ocen przeszłości;

- dokonywanie ocen przeszłości;

- przygotowanie się do przyszłości i do

- przygotowanie się do przyszłości i do

rozstania z erą wczesnej dorosłości;

rozstania z erą wczesnej dorosłości;

- integrowanie przeciwstawnych tendencji:

- integrowanie przeciwstawnych tendencji:

młody/stary, destrukcyjny/twórczy,

młody/stary, destrukcyjny/twórczy,

męski/kobiecy i przywiązany/izolowany.

męski/kobiecy i przywiązany/izolowany.

2.

2.

Wejście w wiek średni

Wejście w wiek średni

- od

- od 45

45

do

do 50

50

roku

roku

życia (debiut)

życia (debiut)

- osiągnięcie szczytu swoich możliwości;

- osiągnięcie szczytu swoich możliwości;

- świadomość swych dążeń i planów

- świadomość swych dążeń i planów

zawodowych, rodzinnych, stylu spędzania

zawodowych, rodzinnych, stylu spędzania

wolnego czasu;

wolnego czasu;

- syndrom pustego gniazda.

- syndrom pustego gniazda.

d.c. Średniej dorosłości

3.

3.

Wkroczenie w lata pięćdziesiąte

Wkroczenie w lata pięćdziesiąte

- od

- od

50

50

do

do 56

56

roku życia

roku życia

- oszacowanie swoich osiągnięć;

- oszacowanie swoich osiągnięć;

- podjęcie próby dokonywania zmian w

- podjęcie próby dokonywania zmian w

niezadowalających dziedzinach życia.

niezadowalających dziedzinach życia.

4.

4.

Kulminacja wieku średniego

Kulminacja wieku średniego

- od

- od 56

56

do

do 60

60

roku życia

roku życia

- okres wykorzystywania osiągnięć i

- okres wykorzystywania osiągnięć i

zdobyczy (realizacja aspiracji z lat

zdobyczy (realizacja aspiracji z lat

czterdziestych - stanowiska, pozycje,

czterdziestych - stanowiska, pozycje,

role i zasoby)

role i zasoby)

Rozwój moralny: ETYKA TROSKI I OPIEKI C.Gilligan a

Rozwój moralny: ETYKA TROSKI I OPIEKI C.Gilligan a

problem płci.

problem płci.

1. Etyka sprawiedliwości cechująca mężczyzn;

1. Etyka sprawiedliwości cechująca mężczyzn;

2. Etyka troski i opieki cechująca kobiety.

2. Etyka troski i opieki cechująca kobiety.

Przyczyny: odmienne wzorce socjalizacji

Przyczyny: odmienne wzorce socjalizacji

- kobiety zachęcane są do odpowiedzialności i opieki

- kobiety zachęcane są do odpowiedzialności i opieki

-

-

a

a

mężczyźni socjalizowani w kierunku moralności

mężczyźni socjalizowani w kierunku moralności

praw, autonomii, wolności oraz szacunku dla praw;

praw, autonomii, wolności oraz szacunku dla praw;

- męskość definiowana jest przez separację;

- męskość definiowana jest przez separację;

-

-

a

a

kobiecość przez przywiązanie;

kobiecość przez przywiązanie;

- tożsamość płciowa mężczyzn zagrożona jest przez

- tożsamość płciowa mężczyzn zagrożona jest przez

bliskość;

bliskość;

-

-

a

a

tożsamość kobieca zagrożona jest przez

tożsamość kobieca zagrożona jest przez

separację.

separację.

Etapy rozwoju moralnego wg Gilligan

Etapy rozwoju moralnego wg Gilligan

Poziom 1

Poziom 1

. Przetrwanie (troska o siebie)

. Przetrwanie (troska o siebie)

Poziom 1,5

Poziom 1,5

. Przejście od przetrwania do

. Przejście od przetrwania do

odpowiedzialności

odpowiedzialności

Poziom 2

Poziom 2

. Konwencjonalne dobro i troska

. Konwencjonalne dobro i troska

o innych

o innych

Poziom 2,5

Poziom 2,5

. Przejście od perspektywy

. Przejście od perspektywy

konwencjonalnej opieki do perspektywy

konwencjonalnej opieki do perspektywy

refleksyjnej prawdy o wzajemnych

refleksyjnej prawdy o wzajemnych

relacjach

relacjach

Poziom 3

Poziom 3

. Etyka opieki - opiekowanie się

. Etyka opieki - opiekowanie się

tak sobą, jak innymi.

tak sobą, jak innymi.

Szerszy opis stadiów w koncepcji Gilligan

Szerszy opis stadiów w koncepcji Gilligan

POZIOM 1

POZIOM 1

: Przyjęta perspektywa: troska o

: Przyjęta perspektywa: troska o

siebie dla zapewnienia przetrwania i

siebie dla zapewnienia przetrwania i

osobistego szczęścia. Brak dowodów na

osobistego szczęścia. Brak dowodów na

troskę o innych.

troskę o innych.

POZIOM 1,5

POZIOM 1,5

: Przejście od przetrwania do

: Przejście od przetrwania do

odpowiedzialności. Pojawia się pewne

odpowiedzialności. Pojawia się pewne

zainteresowanie innymi ludźmi, ale

zainteresowanie innymi ludźmi, ale

przetrwanie jest najważniejszym celem.

przetrwanie jest najważniejszym celem.

POZIOM 2

POZIOM 2

: Konwencja dobroci, troski o

: Konwencja dobroci, troski o

innych. Przyjęta perspektywa:

innych. Przyjęta perspektywa:

odpowiedzialność, obowiązek, zobowiązanie.

odpowiedzialność, obowiązek, zobowiązanie.

Wyznaczana przez: społeczne wartości i

Wyznaczana przez: społeczne wartości i

konwencjonalnie definiowaną dobroć jako:

konwencjonalnie definiowaną dobroć jako:

samopoświęcanie się dla dobra innych.

samopoświęcanie się dla dobra innych.

POZIOM 2,5

POZIOM 2,5

: Przejście od perspektywy

: Przejście od perspektywy

konwencjonalnej opieki do perspektywy

konwencjonalnej opieki do perspektywy

refleksji i prawdy o wzajemnych

refleksji i prawdy o wzajemnych

relacjach. Przejście od koncentracji na

relacjach. Przejście od koncentracji na

dobroci do szczerości i prawdy.

dobroci do szczerości i prawdy.

Rozważenie relacji pomiędzy dobrocią

Rozważenie relacji pomiędzy dobrocią

wobec innych a własnymi kosztami.

wobec innych a własnymi kosztami.

POZIOM 3

POZIOM 3

: Etyka opieki - opiekowanie się

: Etyka opieki - opiekowanie się

zarówno sobą, jak i innymi. Osiągana

zarówno sobą, jak i innymi. Osiągana

jest równowaga pomiędzy egoizmem a

jest równowaga pomiędzy egoizmem a

odpowiedzialnością. Dokonywany jest

odpowiedzialnością. Dokonywany jest

samodzielny wybór pod wpływem

samodzielny wybór pod wpływem

wewnętrznych kryteriów dobra.

wewnętrznych kryteriów dobra.

RODZINA

RODZINA

- Rola ojca i rola matki w koncepcji

- Rola ojca i rola matki w koncepcji

miłości rodzicielskiej E.Fromma:

miłości rodzicielskiej E.Fromma:

- matka jako kapłanka domowego

- matka jako kapłanka domowego

ogniska;

ogniska;

- ojciec jako łącznik ze

- ojciec jako łącznik ze

społeczeństwem i kulturą

społeczeństwem i kulturą

- miłość bezwarunkowa matki

- miłość bezwarunkowa matki

- miłość warunkowa ojca

- miłość warunkowa ojca

- sumienie matczyne

- sumienie matczyne

- sumienie ojcowskie

- sumienie ojcowskie

STYLE WYCHOWANIA W RODZINIE

STYLE WYCHOWANIA W RODZINIE

- Autokratyczny

- Autokratyczny

- Demokratyczny

- Demokratyczny

- Liberalny

- Liberalny

- Ciepły autokratyzm

- Ciepły autokratyzm

Kryteria

Kryteria

:

:

- kto podejmuje decyzje;

- kto podejmuje decyzje;

- kto wykonuje zadania;

- kto wykonuje zadania;

- kto ocenia i jak;

- kto ocenia i jak;

- komu przypisuje się zasługi

- komu przypisuje się zasługi

DOMINACJA

Kontakt agresywny

kontakt uporczywie

korygujący

NADMIERNY NADMIERNA
DYSTANS

KONCENTRACJA

Ucieczka od

kontakt zbyt bliski

Kontaktu

ULEGŁOŚĆ

MODEL M. ZIEMSKIEJ

MODEL M. ZIEMSKIEJ

Odtrącająca Nadmiernie

wymagająca
Akceptacja

Uznanie

praw

Współdziałanie Rozumna
swoboda

Unikająca Nadmiernie

chroniąca

Model postaw rodzicielskich M.Ziemskiej

Model postaw rodzicielskich M.Ziemskiej

Średnia dorosłość - w teorii E.Eriksona

Średnia dorosłość - w teorii E.Eriksona

GENERATYWNOŚĆ / STAGNACJA

GENERATYWNOŚĆ / STAGNACJA

Mężczyźni i kobiety w

Mężczyźni i kobiety w

średniej dorosłości

średniej dorosłości

-

-

są w szczególnym stopniu skoncentrowani na

są w szczególnym stopniu skoncentrowani na

dobrostanie

i

rozwoju

przyszłych

dobrostanie

i

rozwoju

przyszłych

pokoleń

pokoleń

.

.

Poprzez

r

Poprzez

r

ealiz

ealiz

ację

ację

plan

plan

ów

ów

życiow

życiow

ych

ych

–

–

poczynając od rodzicielstwa a na działalności

poczynając od rodzicielstwa a na działalności

politycznej kończąc

politycznej kończąc

- dorośli

- dorośli

GENER

GENER

UJĄ

UJĄ

POZYTYWNE DZIEDZICTW

POZYTYWNE DZIEDZICTW

O

O

dające w efekcie

dające w efekcie

PRZEDŁUŻENIE

TRWANIA

PRZEDŁUŻENIE

TRWANIA

WŁASNEJ

WŁASNEJ

OSOBY

OSOBY

.

.

Z

Z

psychologicznego

psychologicznego

punktu widzenia

punktu widzenia

GENERATYWNOŚĆ

GENERATYWNOŚĆ

TO:

TO:

a)

a)

DOŚWIADCZANIE WEWNĘTRZNEGO

DOŚWIADCZANIE WEWNĘTRZNEGO

PRAGNIENIA LUB SKŁONNOŚCI

PRAGNIENIA LUB SKŁONNOŚCI

;

;

b)

b)

ODPOWIEDNIE

ODPOWIEDNIE

DO

DO

WIEKU

WIEKU

OCZEKIWANIE

OCZEKIWANIE

,

,

WYMAGANIE

WYMAGANIE

Z

punktu

widzenia

Z

punktu

widzenia

społeczeństwa

społeczeństwa

(psychospołecznego)

(psychospołecznego) GENERATYWNOŚĆ

GENERATYWNOŚĆ

TO:

TO:

-

-

kluczowy zasób, który może zasilić

kluczowy zasób, który może zasilić

różne instytucje społeczne

różne instytucje społeczne

i

i

motywować

motywować

do działania na rzecz dobra publicznego.

do działania na rzecz dobra publicznego.

- Głównymi obiektami generatywnymi dla

rodziców jest ich własne potomstwo, lub/i
młodzi ludzie w najbliższym otoczeniu.

Ale:
- Generatywność może odnosić się do

społeczeństwa jako całości – np. misja
generatywna Gandhiego odnosząca się do
dobrostanu ludzkości. TU uwaga!: Gandhi
zaniedbał swą funkcję generatywną wobec
swych dzieci!!!!

(Sztuka kompromisu między generatywnością

rodzicielską

a

publiczną

jest

ważnym

problemem w historiach życia wybitnych ludzi,
którzy wywarli wpływ na transformacje w
społeczeństwach);

-

Generatywność

Generatywność

może być także

może być także

DOBREM dla

DOBREM dla

generatywnej

osoby.

generatywnej

osoby.

Jest

Jest

świadectwem

świadectwem

dojrzałości

dojrzałości

i współwystępuje wg Eriksona ze

i współwystępuje wg Eriksona ze

zdrowiem psychicznym i dobrostanem. Jest też

zdrowiem psychicznym i dobrostanem. Jest też

kluczowym komponentem psychospołecznej

kluczowym komponentem psychospołecznej

adaptacji

adaptacji

.

.

Indywidualne różnice w uczuciach, postawach, w

Indywidualne różnice w uczuciach, postawach, w

ekspresji generatywności mogą wywodzić się

ekspresji generatywności mogą wywodzić się

,

,

m.in.

m.in.

:

:

–

z

z

WIARY W LUDZKOŚĆ

WIARY W LUDZKOŚĆ

.

.

Trudno

Trudno

wg Eriksona

wg Eriksona

bez tej wiary lub przynajmniej

bez tej wiary lub przynajmniej

umiarkowanego optymizmu

umiarkowanego optymizmu

podejmować trud, na

podejmować trud, na

którego efekty można się nie doczekać.

którego efekty można się nie doczekać.

Syndrom Pustego Gniazda

to specyficzny stosunek rodziców
(zwłaszcza matek) wobec dorosłego

dziecka opuszczającego dom rodzinny,

wyrażający się

dążeniem do pozostawania w bliskości

swego dziecka, utrzymywania z nim

relacji na znanych dotychczas zasadach,

bez uwzględniania zmian, jakie zaszły w

życiu dziecka.

Wybrane teorie pozwalające wyjaśnić

występowanie Syndromu Pustego

Gniazda

Koncepcja struktury życia Daniela J.Levinsona
Wiek średni (40 – 60 r.ż, a zwłaszcza okres

wstępowania w wiek średni – 45 – 50 r.ż.) –
mężczyźni niezadowoleni z aktywności
zawodowej zwracają się ku dzieciom, starają
się zrekompensować im swoją wieloletnią
nieobecność;

adresatem

są

dzieci

zabiegające właśnie o niezależność; brak
odwzajemnienia uczuć przez dzieci wywołuje
frustrację – utożsamianą przez Levinsona z
Syndromem Pustego Gniazda.

Koncepcja Roberta Pecka
Kryzysy wieku średniego:

cenienie mądrości versus cenienie sił fizycznych;
socjalizowanie się versus seksualność w stosunkach
międzyludzkich;

katektyczna

giętkość

versus

katektyczne zubożenie; giętkość umysłowa versus
umysłowa sztywność.

Katektyczna giętkość – zdolność do emocjonalnej

elastyczności, poszukiwania nowych osób, obszarów
działania, idei w związku z występowaniem w wieku
średnim utraty bliskich, w tym, dorosłych dzieci
podejmujących

samodzielne

życie.

Katektyczne

zubożenie – trudność w znalezieniu nowych obiektów
uczuć i dążeń po utracie dotychczasowych obiektów
miłości prowadzi do zubożenia emocjonalnego –
występuje Syndrom Pustego Gniazda.

ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ WEDŁUG TEORII

ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ WEDŁUG TEORII

ROGERA GOULDA

ROGERA GOULDA
5 irracjonalnych przekonań typowych
dla wieku średniego:

1. BEZPIECZEŃSTWO MOŻE TRWAĆ

1. BEZPIECZEŃSTWO MOŻE TRWAĆ

WIECZNIE;

WIECZNIE;

2. ŚMIERĆ NIE MOŻE ZDARZYĆ SIĘ ANI

2. ŚMIERĆ NIE MOŻE ZDARZYĆ SIĘ ANI

MNIE, ANI MOIM BLISKIM;

MNIE, ANI MOIM BLISKIM;

3. NIEMOŻLIWE JEST ŻYCIE BEZ

3. NIEMOŻLIWE JEST ŻYCIE BEZ

PARTNERA;

PARTNERA;

4. NIE MA ALTERNATYWY DLA ŻYCIA W

4. NIE MA ALTERNATYWY DLA ŻYCIA W

RODZINIE;

RODZINIE;

5. JESTEM NIEWINNY.

5. JESTEM NIEWINNY.

Problem pełnego gniazda - zjawisko

Problem pełnego gniazda - zjawisko

bumerangu;

bumerangu;

Problem sandwichowego pokolenia

Problem sandwichowego pokolenia

(obciążenie rolą);

(obciążenie rolą);

Problem podejmowania nowych ról

Problem podejmowania nowych ról

społecznych: roli dziadków,

społecznych: roli dziadków,

teściowych;

teściowych;

Problem powrotu do pracy

Problem powrotu do pracy

zawodowej oraz przygotowania do

zawodowej oraz przygotowania do

emerytury.

emerytury.