DIETA ŁATWO

STRAWNA

ZASTOSOWANIE DIETY

– stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit,
– nowotwory jelita cienkiego
– wyrównane choroby nerek i dróg moczowych
– choroby infekcyjne przebiegające z gorączką
– okres rekonwalescencji po zabiegach

operacyjnych

– u chorych leżących z zaburzeniami pracy

przewodu pokarmowego

– u osób w wieku podeszłym

CEL DIETY

• Dieta powinna dostarczać wszystkich

składników odżywczych, w
odpowiednich ilościach i w
odpowiednich proporcjach, zgodnie z
zapotrzebowaniem organizmu.

• Dieta nie może powodować

niedoborów pokarmowych, powinna
odciążyć przewód pokarmowy
(oszczędzać przewód pokarmowy).

Dieta łatwo strawna jest najczęściej stosowaną dietą

leczniczą. Jest ona zarazem najprostszą modyfikacją
podstawowego żywienia zdrowego człowieka.

Dieta cechuje się doborem takich produktów

spożywczych, które łatwo ulegają trawieniu w
przewodzie pokarmowym i tym samym go nie
obciążają. Wyklucza się w niej produkty i potrawy
trudno strawne, zawierające stosunkowo dużo
błonnika, chrząstki, ścięgna, produkty wzdymające,
nasączone tłuszczem oraz eliminuje się stosowanie
ostrych przypraw.

Przy sporządzaniu potraw i posiłków w diecie łatwo

strawnej stosuje się ponadto odpowiednie techniki
kulinarne, które wpływają na łatwiejsze trawienie i
na lepsze przyswajane pokarmów.

Różnice pomiędzy dietą

łatwo strawną a żywieniem

podstawowym

Założenia diety łatwo

strawnej

Wariant podstawowy: Wg . IŻŻ:
kcal 2300 –2400 2400 2200 2000
białko 80g (13,5%) 93g. 89g. 82g.
tłuszcze 75-80g. (30%) 78g. 70g. 64g.
węglowodany 330-340g. 330g. 304g. 275g.
błonnik 25g.
wapń 0,9g.
żelazo 17mg.
Wit B

1

1,8mg.

Wit B

2

2,2mg.

RACJA POKARMOWA

I gr. 265g. w tym pieczywo 250g, mąki, kasze,

makaron 80g.

II gr. 700g.
III gr.15-25g.
IV gr. 120g.
V gr. 25g.
VI gr. 30g.
VII gr. 300g
VIII gr. 200g.
IX gr. 150g.
X gr. 300g.
XI gr. ----
XII gr. 55g.

UWAGI TECHNOLOGICZNE

• Produkty do sporządzania potraw powinny być świeże

i najlepsze gatunkowo, potrawy podane w sposób

atrakcyjny.

• Najczęściej stosowanymi technikami są: gotowanie w

wodzie, pieczenie w folii.

• Smażenie na tłuszczu w zwykły sposób jest

zabronione, ale można np. „smażyć” jajecznicę na

parze.

• Tłuszcz dodaje się na surowo do potraw –masło do

pieczywa lub zupy, tłuszcze roślinne do warzyw.

Tłuszcze hamują wydzielanie soku

żołądkowego, w przypadku gdy potrawa jest

przesiąknięta tłuszczem dostęp enzymów do pokarmu

jest utrudniony. Znacznie łatwiej strawne są potrawy

do których dodaje się tłuszcz po sporządzeniu.

• Stosuje się pewne zabiegi spulchniające w tym

celu do potraw dodaje się białko jaja ubite na

pianę.

• Zupy i sosy zagęszcza się najczęściej zawiesiną,

zaciąga żółtkiem lub stosuje się dodatek śmietanki,

masła (nie stosuje się zasmażki II i II stopnia).

• Warzywa gotowane podaje się z wody z dodatkiem

tłuszczu lub oprósza mąką.

• Dozwolone warzywa na surowo to: zielona sałata,

cykoria pomidory (bez skórki), utarta marchewka z

jabłkiem.

• Owoce zaleca się w postaci przecierów, soków

(owoce z drobnymi pestkami należy przetrzeć)

czyli ograniczamy podaż błonnika.

SPOSOBY REDUKCJI BŁONNIKA W DIECIE:

– dobór młodych delikatnych warzyw i dobrze

dojrzałych owoców

– usunięcie pestek np. z pomidorów, porzeczek

– usuniecie skórki przez obranie warzyw i owoców

– przecieranie przez sito

– gotowanie, które zmiękcza błonnik

– stosowanie oczyszczonych produktów

zbożowych zamiast grubych kasz i pieczywo

białe zamiast razowego

– stosowanie soków, przecierów zamiast całych

warzyw i owoców

Analiza produktów i

potraw zabronionych w

diecie, stosowanych w

ograniczonych ilościach i

zalecanych

PRODUKTY ZBOŻOWE

ZALECANE

• pieczywo jasne i

czerstwe (czasem pie
czywo typu „Graham"
w ograniczonej ilości),
sucharki,

• drobne kasze: manna,

jęczmienna łamana,
ryż,

• drobny makaron (nitki)
 

PRZECIWWSKAZANE
• pieczywo razowe

żytnie i pszenne,
każde pieczywo
świeże,

• grube kasze: pęczak,

gryczana,

• gruby makaron

MLEKO I PRODUKTY

MLECZNE

ZALECANE
• mleko słodkie i

zsiadłe, (zawsze
zaleca się o niższej
zawartości tłuszczu),

• biały ser, twaróg

zwykły i
homogenizowany,

• jogurty naturalne

PRZECIWWSKAZANE
• przetwory mleczne

prze-kwaszone,

• sery żółte i topione (ze

względu na zawartość
tłuszczu)

JAJA

ZALECANE
• gotowane na miękko,

w koszulkach, ścięte
na parze

PRZECIWWSKAZANE
• gotowane na twardo i

smażone w zwykły
sposób

MIĘSO, RYBY, WĘDLINY

ZALECANE

• mięsa chude: wołowina,

cielęcina, (chuda

wieprzowina –schab, w

ograniczonej ilości);

• drób chudy: kurczaki, indyki;

• ryby chude: dorsz, leszcz,

płastuga, solą, szczupak,

sandacz;

• wędliny chude: szynka,

polędwica, chuda kiełbasa

szynkowa, wędliny drobiowe,

(parówki w ograniczonej

ilości –drobiowe, cielęce)

 

PRZECIWWSKAZANE

• mięsa tłuste: baranina,

wieprzowina;

• gęsi, kaczki;
• ryby tłuste: węgorz,

pałasz, halibut;

• wędliny tłuste,

produkty mięsne i
rybne wędzone;

• mięsa peklowane

TŁUSZCZE

ZALECANE
• masło, słodka

śmietanka;

• oleje roślinne: sojowy,

słonecznikowy,
rzepakowy, oliwa,
margaryny
wysokogatunkowe
miękkie

PRZECIWWSKAZANE
• śmietana,
• smalec, słonina,

boczek, łój wołowy i
barani, margaryny
„kostkowe”

ZIEMNIAKI

ZALECANE
• gotowane, gotowane

tłuczone, w postaci
puree

PRZECIWWSKAZANE
• frytki, wszelkiego

rodzaju ziemniaki
smażone, placki
ziemniaczane, pyzy

WARZYWA

ZALECANE

•

marchew, kalafior, buraki,

dynia, szpinak, kabaczki,

młody zielony groszek

-najczęściej przetarty w

formie zupy lub puree,

młoda fasolka

szparagowa;

•

warzywa z wody lub

puree;

•

na surowo: zielona sałata,

cykoria, pomidory bez

skórki, utarta marchewka

z jabłkiem

PRZECIWWSKAZANE

• wszystkie odmiany

kapusty (czasem
dopuszcza się niewielki
dodatek kapusty
włoskiej), papryka,
szczypior, cebula,
ogórki, brukiew,
rzodkiewki;

• warzywa z zasmażkami,

konserwowane octem

OWOCE

ZALECANE
• owoce dobrze dojrzałe

bez skórki i pestek —
jabłka, truskawki,
morele, brzoskwinie,
pomarańcze, banany;

• maliny i porzeczki w

formie przecieru lub
soku

PRZECIWWSKAZANE
• wszystkie owoce

niedojrzałe;

• gruszki, śliwki,

czereśnie, agrest;

• owoce suszone,

orzechy

SUCHE STRĄCZKOWE

ZALECANE

PRZECIWWSKAZANE
WSZYSTKIE SĄ

ZABRONIONE

CUKIER I SŁODYCZE

ZALECANE
• cukier, miód, dżemy

bez pestek,

• przetwory owocowe z

dodatkiem cukru:
kompoty, galaretki

PRZECIWWSKAZANE
• chałwa, czekolada,

słodycze zawierające
tłuszcz, kakao,
orzechy

PRZYPRAWY

ZALECANE
• tylko łagodne w

ograniczonych
ilościach –sól;

• cukier, sok z cytryny,

koper zielony, kminek,
wanilia, cynamon

 

PRZECIWWSKAZANE
• ostre przyprawy: ocet,

pieprz, musztarda,
papryka

ZUPY

ZALECANE

• kleiki, krupniki z dozwolonych

kasz, zupy mleczne; przetarte

zupy owocowe, zupy warzywne

czyste (barszcz, pomi dorowa),

zupy jarzynowe z dozwolonych

warzyw, zupa ziemniaczana,

• zupy na odtłuszczonych

wywarach mięsnych lub

jarskich;

• zupy zagęszczone zawiesiną

mąki w wodzie, mleku, lub

słodkiej śmietance — bez

zasmażek; zaciągane żółtkiem

lub z dodatkiem świeżego

masła

PRZECIWWSKAZANE

•

zupy na wywarach

kostnych, grzybowych lub

wywary z dodatkiem

kapusty;

•

zupy, których składnik

główny od którego zupa

bierze nazwę jest

zabroniony:  kapuśniak,

ogórkowa, fasolowa,

grochówka;

•

zupy zaprawiane

zasmażkami II lub III

stopnia

POTRAWY MIĘSNE I RYBNE

ZALECANE
• gotowane, duszone

bez obsmażania,
pieczone w folii lub
pergaminie,

• potrawki, pulpety,

budynie, sztuka mięsa

PRZECIWWSKAZANE
• smażone, duszone,

pieczone w sposób
tradycyjny

POTRAWY Z MAKI I KASZ

ZALECANE
• kasze gotowane na

sypko lub rozklejone,
budynie z kasz z
dodatkiem mięsa
warzyw lub owoców,
lane kluski, leniwe
pierogi

PRZECIWWSKAZANE
• smażone: kotlety z

kaszy, kluski
kładzione, francuskie,
zacierki

SOSY

ZALECANE

• o smaku łagodnym

zaprawiane słodką

śmietanką, masłem lub

żółtkiem, zagęszczone

zawiesiną mąki w wodzie,

mleku lub słodkiej śmietance:

koperkowy, cytrynowy,

potrawkowy; sosy owocowe

ze słodką śmietanką;

majonez tylko domowy,

świeżo przygotowany z

dozwolonych olejów

roślinnych z dodatkiem soku

z cytryny (bez musztardy)

PRZECIWWSKAZANE
• ostre na zasmażkach,

sosy na mocnych i
tłustych wywarach
mięsnych lub z kości

DESERY

ZALECANE
• kompoty, kisiele,

musy, galaretki — z
owoców dozwolonych;

• kisiele, kremy z mleka;
• biszkopty, czerstwe

ciasto drożdżowe

PRZECIWWSKAZANE
• torty i ciastka z

kremem, pączki,
faworki, tłuste ciasta
jak francuskie,
piaskowe, kruche

NAPOJE

ZALECANE
• herbata, kawa (o ile

nie ma
przeciwwskazań),
mleko, napoje
owocowe, soki
warzywne

PRZECIWWSKAZANE
• mocne kakao, płynna

czekolada, napoje
alkoholowe