Prof. dr hab. Celina M. Olszak

Katedra Informatyki Ekonomicznej

Akademia Ekonomiczna w

Katowicach

ul. Bogucicka 3

Sekretariat: budynek „B”, pokój 202

tel. [phone]

[e-mail]

konsultacje: środa 10.30-11.30

Zalecana literatura do przedmiotu

1. Informatyka w zarządzaniu. Praca

zbiorowa pod redakcją C. M. Olszak

i H. Sroki. AE, Katowice 2004.

2. Strategie i modele gospodarki

elektronicznej. Praca zbiorowa pod

redakcją C. M. Olszak i E. Ziemby.

PWN, Warszawa 2007.

INFORMATYKA

INFORMACJA + AUTOMATYKA

DANE

INFORMACJE

WIEDZA

Surowe fakty, znaki
zapisane na jakimś
medium

Ujęcie ilościowe
(bada wpływ ilości
informacji na
stopień określoności
obiektu np.
entropia)

Ujęcie jakościowe
(bada własności
informacji oraz jej
znaczenie w
aspekcie
użytkowym)

Wnioskowanie,
uczenie się (zbiór
reguł i faktów)

DANE

INFORMACJA

WIEDZA

INTELIGENC
JA

Zdolność do wykorzystania

wiedzy w podejmowaniu decyzji

i osiąganiu wysokich kompetencji

Cechy użytecznej informacji

• Adekwatność
• Prawdziwość
• Aktualność
• Jasność i zrozumiałość

Własność informacji

Ochrona informacji

Funkcje informacji w gospodarce

• Informacja jako zasób
• Informacja jako podstawa decyzji
• Informacja jako czynnik

produkcji

Kategorie informacji dla

zarządzania

• Operacyjne
• Planistyczne
• Ostrzegawcze
• Opiniodawcze
• Kontrolowane

Charakterysty
ka informacji

Planowanie
operacyjne

Planowani
e
taktyczne

Planowanie
strategiczne

Dokładność

wysoka

Niekoniecznie
wysoka

Szczegółowość

szczegółowe

ogólne

Pewność

Raczej pewne

Niekoniecznie
pewne

Horyzont czasu

teraźniejszoś
ć

przyszłość

Częstość
wykorzystywani
a

duża

Raczej mała

Źródła inf.

wewnętrzne

zewnętrzne

zakres

wąski

szeroki

Forma

prezentacji

tekstowa

Wykresy,

tabele

Natura

informacji

ilościowe

jakościowe

DYKTATURA

INFORMACYJNA

DYKTATURA

INFORMACYJNA

DEMOKRACJA

INFORMACYJNA

DEMOKRACJA

INFORMACYJNA

ANARCHIA

INFORMACYJNA

ANARCHIA

INFORMACYJNA

DOSTĘP DO

INFORMACJI

KONTROL

A

MODELE ZARZADZANIA INFORMACJĄ

w
przedsiębiorstwie

poza
przedsiębiorstwem

obciążenie
danymi (dane
to koszty)

Dystrybucja,
sprzedaż
informacji
dalszemu
otoczeniu

Udostępni
a-
nie
informacj
i
klientom,
kooperant
m

Informa
cja
dostępn
a dla
całego
przedsię
-
biorstwa

Informacja
dostępna dla
niektórych
działów
przedsiębiorstwa

wykorzystanie

W

a

rt

o

ść

Krzywa wartości

informacji

WIEDZA

Dominacja

Niewyczerpalność

Symultaniczność

Nieliniowość

Złożoność

Uczenie

Stosowalność

Kategorie wiedzy

Cicha i jawna

(Nonaka, Takeuchi)

Cicha i jawna

(Nonaka, Takeuchi)

Proceduralna

(mówiąca jak wykonywać

zadania i realizować

określone procedury)

Proceduralna

(mówiąca jak wykonywać

zadania i realizować

określone procedury)

Deklaratywna

(wskazująca

co należy robić)

Deklaratywna

(wskazująca

co należy robić)

Semantyczna

(dotycząca związków

pomiędzy faktami,

relacjami)

Semantyczna

(dotycząca związków

pomiędzy faktami,

relacjami)

Epizodyczna

(oparta na przypadkach,

zdarzeniach)

Epizodyczna

(oparta na przypadkach,

zdarzeniach)

RODZAJE WIEDZY

KNOW-WHO

(posiadacze wiedzy)

KNOW-WHO

(posiadacze wiedzy)

KNOW-WHAT

(wiedza o faktach)

KNOW-WHAT

(wiedza o faktach)

KNOW-HOW
(umiejętności)

KNOW-HOW
(umiejętności)

KNOW-WHY

(wiedza o zasadach

i prawach w naturze)

KNOW-WHY

(wiedza o zasadach

i prawach w naturze)

RODZAJE WIEDZY

KONCEPCJE

ZARZĄDZANIA WIEDZĄ

Podejście procesowe

Podejście procesowe

Podejście japońskie

Podejście japońskie

Podejście zasobowe

Podejście zasobowe

PRZYSTOSOWANIE

PRZYSTOSOWANIE

UZEWNĘTRZNIANIE

UZEWNĘTRZNIANIE

UWEWNĘTRZNIANIE

UWEWNĘTRZNIANIE

ŁĄCZENIE

ŁĄCZENIE

Wiedza

cicha

Wiedza

formalna

Wiedza
cicha

Wiedza
formaln

a

MODEL SPIRALI WIEDZY

Zależności pomiędzy systemem

zarządzania a typem wiedzy w procesie

podejmowania decyzji

Typy
wiedzy

Scentralizowan
y system

zarządzania

Zdecentralizowa
ny system

zarządzania

Jawna

Decydujący
wpływ

Uzupełniający
wpływ

Ukryta

Uzupełniający
wpływ

Decydujący wpływ

Kluczowe

umiejętności

Importowanie

wiedzy

Importowanie

wiedzy

Wspólne

rozwiązywanie

problemów

Wspólne

rozwiązywanie

problemów

Eksperymentowanie

Eksperymentowanie

Implementacja

i integracja

technologii

Implementacja

i integracja

technologii

ŹRÓDŁA WIEDZY

PODEJŚCIE

PROCESOWE

Tworzenie

wiedzy

Transfer

wiedzy

Udostępnianie

wiedzy

Decydenci, klienci, dostawcy,

kooperanci, eksperci branżowi

Tworzenie wiedzy

Transfer wiedzy

E-BI, BI,

SWD, GSWD,

SE, SWO

ST, CAD, CIM,

MRP II, ERP,

CRM

Sieci globalne,

Internet,

Extranet,

wideokonferen

cje

EDI,

Intranety,

poczta

elektroniczn

a

ZARZĄDZANIE

Strategicz

ne

Taktyczne

Operacyjn

e

Technologie komputerowe w tworzeniu i transferze
wiedzy

Humanistyc
zna
orientacja
odwzorowań
rzeczywistoś
ci

Materialna
orientacja
odwzorowań

1950 1960 1970 1980 1990 2000
2010 2020

Podstawowe
obliczenia

Złożone obliczenia
matematyczne

Przetwarzanie danych, proste procesy
myślowe w logice klauzul,
wnioskowanie formalne

Systemy ekspertowe,
komunikacja w języku
naturalnym

Inżynieria wiedzy i
samosterowalne roboty

Uczenie, usługi
przetwarzania
wiedzy

Myślenie
asocjacyjne

Wnioskowanie
przez analogię

Społeczeństwo informacyjne

Cechy społeczeństwa

informacyjnego:

• Informacja i wiedza źródłem tworzenia dochodu

narodowego

• Tanie, powszechne metody przetwarzania

informacji

• Preferowanie bytów niematerialnych (e-biznes)

• Nowe zawody i specjalności

• Zindywidualizowane, inteligentne usługi i

produkty

• Nowy model kształcenia (e-learning)

• Odmienne konflikty i niebezpieczeństwa

Ważne umiejętności

w społeczeństwie informacyjnym

Docieranie do

elektronicznych zasobów

Analizowanie

i selekcjonowanie

elektronicznych zasobów

Weryfikowanie

i wykorzystywanie

elektronicznych zasobów

• Społeczeństwo technototalitarne

• Społeczeństwo sieciowe

• Społeczeństwo kontynuacji

SPOŁECZEŃSTWO

TECHNOTOTALITARNE

• Ludzie zdominowani przez ICT

• Integracja człowieka z systemem

kontroli

• Fizyczna i psychiczna izolacja

pracowników

• Pogłębianie się nierówności w dostępie

do informacji

SPOŁECZEŃSTWO

SIECIOWE

• Nowy ład gospodarczy oparty na

logice sieci

• Kolektywna inteligencja (inteligencja

roju)

• Równowaga pomiędzy człowiekiem,

naturą i technologią

SPOŁECZEŃSTWO

KONTYNUACJI

• Zmiany mają charakter ewolucyjny

• Dwoistość społeczeństwa

Perspektywy rozwoju

społeczeństwa informacyjnego

• Dostęp do komputerów powszechny i tani
• Powszechne korzystanie z usług sieciowych
• Spopularyzowanie zwyczaju wykonywania

pracy zawodowej w domu

• Nauczanie zdobywane drogą elektroniczną
• Elektroniczny system zbierania i

rozpowszechniania informacji rządowych,

finansowych

• Rozwój różnych modeli e-biznesu (B2B, B2C,

B2A)

Wydarzenia i dokumenty

związane z rozwojem

społeczeństwa informacyjnego

• Raport M. Bangemanna (1994)

• Konferencje - G7 w Brukseli

(1995), w Południowej Afryce (1996)

• eEuropa 2002

• eContent

• eEuropa+2003 (i dalsze)

• ePolska (strategia na lata 2001-2006 i

dalsze

)

EPolska

• Dostosowanie regulacji prawnych do

wymagań gospodarki elektronicznej

• Przygotowanie społeczeństwa do

wyzwań nowego rynku pracy i metod
pracy

• Stworzenie przejrzystych i przyjaznych

struktur administracji publicznej z
wykorzystaniem ICT

EPolska

• Rozwój regionalny z

wykorzystaniem ICT

• Wzrost innowacyjności

gospodarki

• Wsparcie rozwoju e-gospodarki

przez zaplecze naukowe

• Promocja kultury polskiej

Realizacja celów ePolska:

• Rozwój infrastruktury

teleinformatycznej

• Tani, szybki i bezpieczny Internet

• Inwestowanie w ludzi, edukacja

• Rozwój e-biznesu (MSP)

• Rozwój radiofonii i telefonii komórkowej

FILARY SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO

Nauka

Innowacyjność

Edukacja

INFORMATYKA

INFORMACJA + AUTOMATYKA

Przetwarzanie informacji

• Zbieranie (ankieta, wywiad, obserwacja,

automatyczny sposób zbierania)

• Przechowywanie (archiwizowanie na

maszynowych nośnikach celem ich ponownego
wykorzystania)

• Przekształcanie (obliczenia, podział, agregacja,

selekcja itp.)

• Wyszukiwanie (wyszukiwarki, inteligentni agenci,

data mining)

• Przesyłanie i udostępnianie (sieci, łączność

bezprzewodowa)

Cel – zapewnienie sprawnego oraz właściwego

działania określonego systemu

System informacyjny (SI)

Wielopoziomowa struktura pozwalająca na

transformowanie określonych informacji

wejściowych na informacje wyjściowe za pomocą

odpowiednich procedur i modeli

SI = {P, I, T, O, M, R}

Gdzie:

P

- zbiór podmiotów, które użytkują system

I

- zasoby informacyjne

T

- zbiór narzędzi stosowanych w procesie

przetwarzania inf.

O

- zbiór rozwiązań systemowych stosowanych w

danej organizacji

M

- zbiór metainformacji

R

- relacje pomiędzy poszczególnymi zbiorami

System informatyczny

wyodrębniona część systemu

informacyjnego, która z punktu widzenia

przyjętych celów została skomputeryzowana

SYSTEM INFORMATYCZNY

ZARZĄDZANIA

Sprzęt

Sprzęt

Oprogramowanie

Oprogramowanie

Bezpieczeństwo

i ochrona

zasobów

informacyjnych

Bezpieczeństwo

i ochrona

zasobów

informacyjnych

Strategie, reguły

zarządzania

Strategie, reguły

zarządzania

Metody i techniki

projektowania

i programowania

Metody i techniki

projektowania

i programowania

Zbiory danych

Zbiory danych

Zespoły

ludzkie