Ambroziak Aleksandra nr 1670,

Bienias Joanna nr 1580,

Ciota Joanna nr 1720,

W 1992 roku w czasie Igrzysk Paraolimpijskich w

Barcelonie tenis na wózkach został oficjalnym sportem

paraolimpijskim.

A w 1998 roku stworzono Międzynarodową Federację

Tenisa na Wózkach, aby rozpowszechniać i promować ten

sport.

Gra w tenisa na wózkach odbywa się według zasad bardzo podobnych

do tenisa ziemnego osób pełnosprawnych (wymiary kortu, siatka,

sposób liczenia punktów, gemów i setów). Najważniejszą różnicą jest

możliwość odbicia piłki po jej drugim odbiciu się od ziemi (tylko za

pierwszym odbiciem piłka musi trafić w kort). Pozostałe różnice w

większości wynikają z faktu, iż zawodnicy w grze używają wózka (musi

być to specjalnie przystosowany wózek odpowiadający przepisom -

zwrotny, lekki i stabilny). Turnieje rozgrywane są w kategoriach:

juniorów, mężczyzn, kobiet i quad (osoby z porażeniem

czterokończynowym).

Przez ostatnie 30-lecie tenis na wózkach był jedną z najszybciej

rozwijających się i najbardziej ekscytujących dyscyplin w sporcie osób

niepełnosprawnych. Dyscyplina ta zapoczątkowana w 1976 roku przez

Amerykanina Brada Parks’a rozwinęła się z zajęć rekreacyjnych do

profesjonalnego sportu

Pole gry (kort)

Kort ma wymiary: 23,77 m długości i 8,23 m
(gra pojedyncza) lub 10,97 m (gra podwójna)
szerokości. Linie na korcie to:
- linia główna
- linia serwisowa
- linia środkowa
- linia singlowa
- linia deblowa

Kort dzieli na dwie połowy siatka, o
wysokości 91,4 cm na środku i 107 cm na
obu krańcach. Tak więc o wiele łatwiej grać
przez środek kortu niż wzdłuż linii bocznej.

Wózek:

Wózek charakteryzuje się lekką konstrukcją, jest trójkołowy(

nie liczy się kółka podporowego z tyłu, które można zamontować dla

lepszej stabilności) oraz ma koła napędowe ( duże), pochylone w

stosunku do podłoża (14-22°).

Serwis

W celu rozpoczęcia wymiany piłkę trzeba wprowadzić do gry, czyli

zaserwować. Zmiana serwisu następuje naprzemiennie po każdym

gemie; pierwszy serwujący jest wyznaczany na początku spotkania

przez rzut monetą.

Serwis jest wykonywany z linii końcowej, naprzemiennie z prawej i z

lewej strony kortu. Zawodnik ma prawo do jednego pchnięcia

wózka, zanim uderzy piłkę. Jeśli zawodnik z grupy quad (z

porażeniem czterokończynowym) nie może wykonać serwisu,

dopuszczone jest wyrzucenie piłki za tego zawodnika. Ta technika

serwisu musi być wykorzystywana za każdym razem w czasie

całego meczu. Serwujący ma dwie próby czystego trafienia w kort -

trafienia piłką w przestrzeń po przeciwnej stronie kortu niż ta z

której serwuje, pomiędzy linią środkową boiska a serwisową rywala,

czyli w tzw. karo (pole) serwisowe (prostokąt o wymiarach 6,40

na 4,12 m). Jeśli tego nie uczyni, następuje podwójny błąd

serwisowy i punkt zdobywa przeciwnik. W czystym serwisie piłka

nie może też trafić w siatkę; jeśli muśnie siatkę a następnie spadnie

czysto na pole przeciwnika jest tzw. net i serwis jest powtarzany

(nie jest to zaliczane jako błąd serwisowy).

Idealnie zagrany serwis, którego przeciwnik nie jest w stanie

dosięgnąć swoją rakietą to tzw. as serwisowy. Daje on oczywiście

natychmiastowy punkt serwującemu.

Wymiana

Udany serwis rozpoczyna wymianę. Piłka po przekroczeniu siatki

może maksymalnie dwa razy odbić się od ziemi. Później należy ją

przebić na stronę rywala, zanim dotknie ziemi po raz trzeci.

Czasami można też zastosować tzw. wolej, czyli odbić piłkę

bezpośrednio z powietrza, zanim jeszcze trafi w powierzchnię kortu.

Piłka odbita przez nas musi oczywiście czysto trafić w kort po

stronie przeciwnika, przy czym trafienie w linię jest uważane za

dobre (nawet gdy piłka jest tylko minimalnie styczna do linii po jej

zewnętrznej stronie).

Najczęstsze zagrania podczas wymiany to:

- forhend (ang. forehand) - uderzenie piłki wewnętrzną stroną rakiety
odwrotny forhend (ang. run-around forehand) - uderzenie wewnętrzną stroną rakiety
piłki zagranej na bekhend
- bekhend (ang. backhand) - uderzenie piłki zewnętrzną stroną rakiety
- wolej (ang. volley) - uderzenie piłki z powietrza, przed odbiciem od kortu
- serw and wolej (ang. serve and volley) - sposób rozgrywania akcji, polegający na
wykonaniu serwisu (im trudniejszy, bardziej wyrzucający przeciwnika z kortu, tym
lepiej) i natychmiastowym pójściu do siatki, celem zagrania kończącego woleja.
- półwolej (ang. half-volley) - uderzenie piłki zaraz po odbiciu od nawierzchni kortu
- lob - przerzucenie piłki wysoko nad przeciwnikiem
- skrót, dropszot (ang. drop-shot) - lekkie odbicie piłki, tak aby spadła tuż za siatką i
przeciwnik który jest wysunięty daleko poza linię końcową nie zdążył do niej dobiec
- slajs (ang. slice) - podcięcie piłki, nadające jej rotację wsteczną (ang. backspin)
- topspin (ang. topspin)- uderzenie piłki nadające jej rotację przednią, tzw.
postępującą
- smecz (ang. smash) - mocne ścięcie górnej piłki zagranej przez rywala
- uderzenie kończące (ang. winner) - uderzenie po którym zawodnik zdobywa punkt,
w taki sposób, że przeciwnik nie dotyka piłki
- kros (ang. cross) - uderzenie piłki po przekątnej boiska, przez całą jego długość
- return - uderzenie piłki w odpowiedzi na serwis przeciwnika

W czasie trwania akcji tenisista nie może dotknąć siatki ani odbić

piłki znajdującej się na połowie przeciwnika. W przeciwieństwie do

siatkówki, w tenisie można zagrać z boku siatki. Wózek stanowi

część ciała zawodnika, wszystkie przepisy dotyczące ciała

zawodnika dotyczą tez wózka.

Punktacja

Mecz tenisowy dzieli się na sety, a te z kolei na gemy. Na jeden

gem składa się od czterech do kilkunastu, czy nawet kilkudziesięciu

wymian. Podczas gema serwuje stale ten sam zawodnik. Gema

wygrywa zawodnik, który zdobył w nim co najmniej 4 punkty i

jednocześnie co najmniej o 2 więcej niż przeciwnik. Punkty w tenisie

liczone są w dość specyficzny sposób, kolejno: 0, 15, 30, 40.

Brak punktu - 0 (zero)

Pierwszy punkt - 15

Drugi punkt - 30

Trzeci punkt - 40

Czwarty punkt - gem (gra). Jeżeli obydwaj zawodnicy (pary w grze

podwójnej) wygrali po trzy punkty wynik zwie się równowagą, a po
następnym punkcie wygranym przez zawodnika (parę) – przewagą

tego zawodnika (pary). Jeżeli ten sam zawodnik (para) wygra następny

punkt, wygrywa gema; jeżeli natomiast punkt wygra przeciwnik, wynik

ponownie zwie się równowagą. Zawodnik (para) musi wygrać kolejne

dwa punkty bezpośrednio po stanie równowagi, aby rozstrzygnąć gema

na swoją korzyść.

Istnieją różne systemy rozstrzygania seta. Dwie najważniejsze to
set rozgrywany do przewagi
dwóch gemów („długi set”) i set zakończony grą tie-break. Można
stosować każdą z tych metod, ale musi to być ogłoszone przed
rozpoczęciem zawodów. Jeżeli stosujemy system tiebreak,
należy ogłosić, w jaki sposób rozgrywany jest set decydujący –
przy pomocy gry tiebreak czy do przewagi dwóch gemów.
a. Set do dwóch wygranych gemów („długi set”)
Zawodnik (para), który pierwszy wygra sześć gemów, wygrywa
seta, z tym, że musi osiągnąć nad przeciwnikiem przewagę
przynajmniej dwóch gemów. Gdy jest to konieczne, set musi być
rozgrywany do chwili uzyskania takiej przewagi przez jedną ze
stron.
b. System tie-break
Zawodnik (para), który pierwszy wygra sześć gemów, wygrywa
seta, jeżeli osiągnie nad przeciwnikiem przewagę dwóch gemów.
Jeżeli stan gemów wyniesie w tym secie po sześć, należy
zarządzić grę tie-break.
Mecz może być rozgrywany do dwóch wygranych setów
(zawodnik musi wygrać dwa z trzech setów) lub do trzech
wygranych setów (zawodnik musi wygrać trzy z pięciu setów).

Zawodnik traci punkt, jeśli:
§       piłka dotknie ziemi po raz trzeci;
§       używa stóp lub części kończyn jako dolnych jako hamulce lub
stabilizatory w czasie odbicia piłki, odbierania serwisu, zmiany
kierunku jazdy, zatrzymania gdy piłka jest w grze;
§       nie ma stałego kontaktu przynajmniej jednego pośladka ze swoim
wózkiem, w czasie kontaktu rakiety z piłką.

Jeśli gracz nie jest w stanie poruszać się na wózku

popychając koła ( amputowana kończyna górna) , może korzystać z
jednej nogi, mimo to stopa nie może dotykać podłoża w czasie :

§       zwrotów, zwłaszcza gdy rakieta uderza piłkę;

§  rozpoczynania serwisu, zanim rakieta uderzy piłkę;

Zawodnik musi mieć medycznie zdiagnozowaną
niepełnosprawność, której wynikiem jest trwała,
częściowa lub całkowita utrata funkcji motorycznych w
jednej lub obu kończynach dolnych.

Minimalne kryteria zawodników:
§       deficyt neurologiczny od poziomu S1lub wyżej
połączony z utrata funkcji motorycznych;
§       ankilozy, przewlekle choroby stawów,
endoprotezy stawów kończyny dolnej;
§  amputacje w obrębie kończyn dolnych.

Dla niepełnosprawnego sport powinien być skutecznym
środkiem przywrócenia kontaktu ze światem
zewnętrznym i ułatwienia, w ten sposób jego reintegracji
ze społecznością, jako pełnoprawnego obywatela. Osoby
niepełnosprawne pływają, podnoszą ciężary, tańczą,
uprawiają szermierkę, grają w szachy, piłkę nożna, rugby.
Uprawiają wiele dyscyplin sportowych. Jest to nie tylko
atrakcyjna forma aktywności i realizowania się w życiu,
ale też rodzaj rehabilitacji. Należy tylko wybrać
dyscyplinę, która będzie dostosowana do zainteresowań i
możliwości. Przez uprawianie sportów osoby upośledzone
fizycznie wciągane są do czynnego udziału w życiu, co
dodatnio wpływa na ich stan fizyczny i psychiczny. Udział
w sportach łączy się zazwyczaj z przebywaniem na
świeżym powietrzu i pokonywaniem pewnych przestrzeni,
co pozytywnie wpływa nie tylko na sprawność i
wytrzymałość fizyczna osoby niepełnosprawnej, ale także
na jej stan psychiczny. Człowiek z dysfunkcjami
fizycznymi staje się bardziej samodzielny, zauważa, że
pomimo swojej niepełnosprawności jest w stanie być
niezależny.

Tenis na wózkach pozwala na wzmocnienie siły mięśni,
koordynacji wzrokowo- ruchowej. Dzięki treningom
poprawia się sprawność w poruszaniu na wózku,
refleks, zwinność. Ten rodzaj sportu posiada przede
wszystkim wysokie walory psychoterapeutyczne,
wypływające z konieczności wykazania się przez
graczy aktywną i samodzielną pracą. Ciągłe zmiany
sytuacji na boisku są elementem ćwiczącym uwagę i
zdolność koncentracji.