1

Zasady przetaczania

krwi, preparatów

krwiozastępczych i

krwiopochodnych z

uwzględnieniem

przeszczepiania

narządów u Świadków

Jehowy

2

Odłamy protestantyzmu w

Ameryce Północnej

• Oprócz czterech głównych grup obejmujących

znaczną część religijnych związków

chrześcijańskich powstałych na terenie Stanów

Zjednoczonych w IX wieku jak :

• 1. protestantyzm amerykański
• 2. wspólnoty wyznaniowe „Uczniów Chrystusa”
• 3. grupy „uświęcenia”
• 4. gminy „zielonoświątkowców”
• należą do nich również mormoni i świadkowie
Jehowy.

3

Ruch Świadków Jehowy

• Jest neofitycznym ruchem chrześcijańskim

zapoczątkowanym w 1872 roku w
północno-wschodniej części Stanów
Zjednoczonych Ameryki Północnej.Szacuje
się, że obecnie na świecie jest ok.. 5,9
miliona aktywnych wyznawców Świadków
Jehowy w ponad 230 krajach. Dalsze 8
milionów sympatyków uczestniczy w
spotkaniach i modlitwach.(3 )

4

Twórcy ruchu

• Założycielem i pierwszym teoretykiem organizacji świadków Jehowy

był Charles Taze Russel ( 1852 - 1916), kaznodzieja

adwentystów.Doktryna głoszona przez Russela, a później przez jego

następcę Józefa Rutheforda (1869 – 1941 ) zwalcza dogmatyczne

tendencje ortodoksyjnego luteranizmu, kalwinizmu i anglikanizmu

• Doktryna – ruch skupia się wokół wiary w jednego Boga,

Jehowy.Jego synem duchowym jest Chrystus, który zstąpił na ziemię

w sposób niewidzialny w 1874 roku.

• Zadaniem Świadków Jehowy jest przygotowanie gruntu pod jego

nowe królestwo

• W 1945 roku duchowni przywódcy ruchu w obliczu postępów

medycyny zadecydowali o opublikowaniu stanowiska wobec

niektórych zabiegów i procedur medycznych. Według tego

dokumentu współwyznawcom nie wolno jest otrzymywać transfuzji

krwi i jej pochodnych. Wynika to z zakazu spożywania krwi

opisanym w Piśmie Świętym

.

5

Zakaz transfuzji krwi i jej

preparatów

• Zakaz transfuzji krwi jest głęboko

respektowanym nakazem i jest oznaką

szacunku dla życia.

• Świadkowie Jehowy nie akceptują przetaczania

pełnej krwi ani jej głównych

pochodnych:dotyczy to świeżego mrożonego

osocza, kkcz,białych płytek i płytek krwi.

• Całkowity zakaz dotyczący wszystkich

produktów nie istnieje, wobec czego

niektórzy wyznawcy mogą akceptować

otrzymywanie frakcjonowanych białek

osocza oraz albumin, immunoglobulin i

czynników krzepnięcia.

6

Prawa człowieka

• Prawo do decydowania o swoim zdrowiu, stanie

fizycznym i psychicznym jest konstytucyjnie

zagwarantowane i wynika z wolności osobistej

każdego obywatela.

• Lekarzowi nie wolno nikogo leczyć wbrew jego

woli.

• Pacjent musi być dokładnie poinformowany co do

metody leczenia i musi wyrazić zgodę na

proponowane procedury.

• Lekarz musi pamiętać, że wola chorego jest

nadrzędna i obowiązkiem lekarza jest ją

uszanować.

7

Wola człowieka

• Z uwagi na fakt, iż nie ma u wyznawców

całkowitego zakazu dotyczącego przyjmowania

wszystkich produktów krwiopochodnych,każdy

Świadek Jehowy musi sam zadecydować o ich

ewentualnym przyjęciu.

• Podanie krwi pacjentowi wbrew jego woli i

wynikający z tego konflikt z jego najgłębszymi

przekonaniami jest porównywany przez

Świadków Jehowy do gwałtu.

• Nie spowoduje to wykluczenia ze społeczności,

jeśli zostało przeprowadzone wbrew woli

pacjenta, ale może mieć poważne

psychologiczne następstwa porównywalne z

wykorzystaniem seksualnym

8

Zachowania personelu w obliczu

różnych sytuacji medycznych u

Świadków Jehowy

• Przeszczepianie narządów nie jest wyraźnie

zabronione i każdy wyznawca może sam podjąć

decyzję w tej sprawie

• Autotransfuzja jest możliwa gdy aparatura

jest w systemie obiegu zamkniętego stale

podłączonego do pacjenta i krew nie jest

przechowywana

• Wyznawcy nie akceptują przedoperacyjnego

pobrania,przechowywania i późniejszej

retransfuzji

• Zastosowanie łaty z krwi w p.z.o jako

leczenia zespołu popunkcyjnego jest

możliwe u niektórych wyznawców

9

Zachowania Świadków

Jehowy w sytuacjach

kontrowersyjnych

• Z powodu różnic pomiędzy indywidualnymi

przekonaniami często zdarza się, że wyznawca

życzy sobie kontaktu ze Starszyzną społeczności

w celu pomocy w wyborze właściwej decyzji co

do przyjęcia preparatów krwi podczas leczenia

• Większość aktywnych społeczności wyznawców

powołuje specjalna radę lub punkty

konsultacyjne. Funkcję taka pełnią Komitety

Łączności ze Szpitalami i nadzorująca je Służba

Informacji o Szpitalach dla Świadków Jehowy

pod adresem kontaktowym w Polsce.

10

Zachowania personelu

medycznego u nieprzytomnego

wyznawcy Świadka Jehowy

• Podczas leczenia urazów , gdy pacjent jest

nieprzytomny , a jego przynależność do grupy

wyznaniowej nie jest jednoznacznie potwierdzona ,

oczekuje się od lekarza najwłaściwszego

postępowania łącznie z przetoczeniem krwi.

• Rodzina chorego może twierdzić , że chory

odmówiłby leczenia krwią , ale ma wtedy

obowiązek dostarczenia dowodów przynależności

do zgromadzenia

• Często wyznawcy noszą przy sobie odpowiednie

oświadczenie

11

Postępowanie medyczne

• Aby uniknąć ewentualnych roszczeń, bardzo

ważne jest wczesne poinformowanie zespołu

anestezjologicznego o przyjęciu Świadka

Jehowy do szpitala

• Stosowna adnotacja musi się znaleźć w

dokumentacji medycznej szpitala

• Wszelkie rozmowy z chorym na temat leczenia

powinny być prowadzone bez obecności

rodziny lub członków społeczności, którzy

mogliby wpłynąć na zakres dopuszczalnych

przez chorego działań medycznych

12

Postępowanie medyczne

c.d

• Uzgodnienie procedury medycznej, a także nie

akceptowanie przez chorego leczenia powinno

być odnotowane w dokumentacji medycznej i

podpisane przez strony.

• Anestezjolog ma prawo odmówić znieczulenia

konkretnego pacjenta w wybranych sytuacjach,

ale powinien podjąć próbę skontaktowania się z

innym specjalistą gotowym przejąć ten przypadek

• W stanach nagłych ma natomiast obowiązek

zapewnić właściwą opiekę choremu jak również

respektować właściwie wyrażoną wolę chorego

13

Postępowanie w stosunku do

dzieci poniżej 16 roku życia

• Dobro dziecka jest wartością nadrzędną i jeśli

rodzice odmawiają udzielenia zgody na

przetoczenie krwi , należy wystąpić do Sądu

Rejonowego o nakaz podawania krwi w celu

ratowania życia.

• W stanach nagłych , gdy nie dysponujemy

czasem na dopełnienie koniecznej procedury ,

lekarz powinien postąpić zgodnie z

obowiązującymi standardami leczenia , a o

zgodę do Sądu wystąpić po fakcie.

• Sąd w takich sytuacjach podtrzymuje decyzję

lekarza o zastosowaniu krwi.

14

Postępowanie w

stosunku do

dzieci

w wieku 16 – 18 lat

• Dzieci w wieku 16 – 18 lat mają prawo do

wyrażania zgody lub sprzeciwu na proponowane

leczenie i nie ma prawnego obowiązku

uzyskania zgody od rodziców lub prawnych

opiekunów , a wola dziecka jest tu bardziej

znacząca w stosunku do obiekcji rodziców

• Drugiej strony rodzice mają ustawowe prawo do

decydowania o sposobie leczenia dziecka

poniżej 18 roku życia , a więc jeśli 17- letni

Świadek Jehowy odmówi przyjęcia krwi , to

można zwrócić się do rodziców lub z sądu o

podjęcie decyzji w jego imieniu.

•

15

Postępowanie wobec dzieci

młodszych

- Młodsze dzieci , w wieku 16 lat i

mniej mogą czynnie uczestniczyć
w wyborze metody leczenia, jeśli
wykazują jasne i wyraźne
zrozumienie ryzyka korzyści i
konsekwencji akceptacji lub
odrzucenia proponowanych
procedur medycznych

16

Jak postępować z wyznawcami

Świadków Jehowy

-

podsumowanie

wiadomości

1. Podjąć wewnętrzne szkolenie dotyczące postępowania w

przypadku przyjęcia do szpitala wyznawcy ruchu Świadków

Jehowy

2. Prawidłowo wyrażony sprzeciw pacjenta na leczenie krwią i

preparatami krwi musi być przestrzegany,a odpowiednio

przygotowane formularze do wyrażenia zgody lub

sprzeciwu na czynności medyczne dla Świadków Jehowy

powinny być dostępne.

3. Każdy Świadek Jehowy powinien być szczegółowo wypytany

o akceptowane przez niego niego sposoby lecenia.

4 Rozmowa na temat leczenia powinna być prowadzona bez

obecności rodziny i współwyznawców

5. W oddziale anestezjologii i intensywnej terapii

pediatrycznej wnioski do sądu o zastosowanie

odpowiedniej procedury medycznej na podstawie wyroku

sądu powinny by ć przygotowane i dostępne.