25.06.21

1

Wykład V

Układ pokarmowy

Górna część przewodu

pokarmowego

25.06.21

2

Do układu trawiennego
należą:



jama ustna



Gardziel



Gardło



Przełyk



żołądek



jelito cienkie



jelito grube



wątroba



Trzustka

25.06.21

3

Jama ustna
rozpoczyna się szparą ust



tworzą ją wargi (skóra, mięsień

okrężny ust, czerwień wargowa)



ściany boczne tworzą policzki

(mięsień, poduszka tłuszczowa)



ścianę górną tworzy podniebienie

(twarde i miękkie)



ścianę dolną stanowią mięśnie

tworzące przeponę jamy ustnej

25.06.21

4

Narządy jamy ustnej
- zęby
- język
- ślinianki

Zęby stałe występuja w liczbie 32

W każdej połowie żuchwy i szczęki:



2 siekacze,



1 kieł



2 zęby przedtrzonowe,



3 trzonowe

25.06.21

5

Język jest mięśniowym narządem układu

trawiennego

Wyróżnia się:



nasadę



trzon



wierzchołek



brzegi



powierzchnię dolną

Zbudowany z kilku warstw mięśniowych



liczne brodawki, zawierają kubki smakowe

W nasadzie języka skupienie tkanki

limfatycznej tzw. migdałek językowy

25.06.21

6

25.06.21

7

25.06.21

8

25.06.21

9

Gruczoły ślinowe

Małe



wargowe



policzkowe



podniebienne



językowe

Duże



ślinianka przyuszna



ślinianka podżuchwowa



ślinianka podjęzykowa

25.06.21

10

Gardziel

Leży na granicy jamy ustnej i gardła
Należą do niej:



łuk podniebienno- językowy



łuk podniebienno- gardłowy



migdałek podniebienny



dół nadmigdałkowy



podniebienie miękkie

25.06.21

11

25.06.21

12

Gardło



Rozciaga się od gardzieli do wysokości VI

kręgu szyjnego



jest zbudowane z błony śluzowej i licznych

warstw mięśniowych

Jama gardła składa się z części:



nosowej ( nozdrza tylne)



ustnej ( cieśń gardzieli)



krtaniowej (krtań i przełyk)

Pierścień chłonny Waldeyera
( migdałek gardłowy, migdałki podniebienne i

inne grudki limfatyczne)

25.06.21

13

Przełyk



Pośredniczy w przemieszczaniu pokarmów z

gardła do żołądka



Nie zachodzą w nim procesy trawienia i

wchłaniania



Przełyk rozpoczyna się na wysokości VI kręgu

szyjnego, a kończy na poziomie XI kręgu

piersiowego



Długość jego wynosi od 23 do 26 cm

Dzieli się na części

1.

szyjną

2.

piersiową

3.

brzuszną.

25.06.21

14

Część szyjna ( C6-Th 1)



leży od przodu od kręgosłupa na pograniczu

szyi i klatki piersiowej.

Część piersiowa (Th 1-Th 11)



przebiega w śródpiersiu tylnym

Część brzuszna



przebiega pomiędzy przeponą a żołądkiem.

Przełyk w płaszczyźnie czołowej ma kształt

litery S, a w płaszczyźnie strzałkowej kształt

cięciwy (wypukłością zwrócona do przodu)

25.06.21

15

W przebiegu przełyku

wyróżniamy trzy
zwężenia:

1.

górne (miejsce
odejścia od gardła)

2.

środkowe ( miejsce
skrzyżowania z
łukiem aorty)

3.

dolne ( miejsce
przejścia w żołądek)

Ściana przełyku zbudowana

jest z warstw:

1.

zewnętrznej (otaczająca

luźna tkanka łączna)

2.

błony mięśniowej

(okrężnej i podłużnej)

3.

warstwy podśluzowej

(gruczoły przełykowe)

4.

błony śluzowej

( nabłonek

wielowarstwowy płaski)

25.06.21

16

Żoładek

Wyróżnia się części



część wpustową



dno żołądka



trzon żołądka



część odźwiernikową



odźwiernik

25.06.21

17

W żołądku wyróżnia

się:

1.

ścianę przednią

2.

ścianę tylną

3.

krzywiznę
mniejsza

4.

krzywiznę większą

Wewnątrz żołądka

znajdujemy:



kanał żołądka



kanał odźwiernika

25.06.21

18

Ściana żołądka zbudowana

jest z trzech warstw:

1.

błona surowicza

2.

błona mięśniowa
(włókna podłużne i
okrężne)

3.

błona śluzowa
( nabłonek
jednowarstwowy
walcowaty)

W śluzówce znajdują

się gruczoły
żołądkowe
wydzielające:



kwas solny



śluz żołądkowy

25.06.21

19

Żołądek rzutuje się na okolicę
- nadbrzuszną
- podżebrową lewą
- pępkowa

Ściana przednia jest

pokryta częściowo
przez :



wątrobę



przeponę

Ściana tylna przylega do:



trzustki



lewego nadnercza



lewej nerki



śledziony



Poza tylną ścianą
brzucha istnieje
zachyłek
otrzewnej zwany
torbą sieciową

25.06.21

20

25.06.21

21

25.06.21

22

Dwunastnica

Ma kształt litgery C i

dzieli się na:

1.

część górną

2.

część zstępującą

3.

część poziomą

4.

część wstępującą

Początkowa część

XII-nicy przylega do
odźwiernika to
opuszka dwunastnicy

Dwunastnica

przechodzi w jelito
czcze zagięciem
dwunastniczo-czczym,
które jest umocowane
do tylnej ściany jamy
brzusznej tzw.
więzadłem Treitza

.

25.06.21

23

Więzadło to stanowi chirurgiczną granicę
górnego i dolnego odcinka przewodu
pokarmowego.

25.06.21

24

25.06.21

25

Brodawka większa XII-nicy (znajduje się
na przyśrodkowej ścianie części
zstępującej)
i stanowi wspólne ujście
przewodu żółciowego wspólnego
i przewodu trzustkowego

Położenie

śródotrzewnowe XII-
nicy



część górna



część wstępująca

Położenie

zewnątrzotrzewno
we



część zstępująca



część pozioma

25.06.21

26

koniec