Leki stosowane w
zakażeniach dróg
moczowych i gruźlicy

     

I. CHINOLONY



wywodzą się z 4-chinolonu



podawane doustnie



dobrze wchłaniają się z

przewodu pokarmowego



mają szerokie spektrum

przeciwbakteryjne



punktem uchwytu jest
topoizomeraza DNA (gyraza)
– unikatowy mechanizm!



stosowane od wielu lat, obecnie
wiele pochodnych, szczególnie
fluorowe

I generacja



są stosowane głównie w
zakażeniach dróg moczowych
(obecnie coraz rzadziej, gdyż
narasta oporność, choć są
mało toksyczne)



kwas nalidyksowy
(Nevigramon),



kwas pipemidynowy
(

Palin

, Urolin),



kwas oksolinowy

Kwas nalidyksowy

II generacja –
monofluorowane



stosowane w zakażeniach
dróg moczowych, układu
oddechowego,
pokarmowego, skóry,
zakażeń przenoszonych
droga płciową



pefloksacyna (Abaktal)



ciprofloksacyna (Cifran,
Cipronex, Cipropol,
Ciprinol, Ciprobay,
Ciloxan)



norfloksacyna (Nolicin)

Ciprofloksacyna

Objawy niepożądane:



zaburzenia żołądkowo-
jelitowe



zaburzenia ze strony OUN,



wybroczyny krwawe



zapalenie ścięgien



przeciwwskazane u dzieci
gdyż hamują
wzrastanie

 (działanie

chondrotoksyczne) 

III i IV generacja –
wielofluorowane



lepsza tolerancja, dobra
wchłanialność i przenikanie



różny stopień toksyczności



fleroksacyna, lomefloksacyna
(Okacin - krople),
moksyfloksacyna (Avelox)

II. Pochodne chinoliny:



bakteriobójczo na bakterie
Gram(+), grzyby, pierwotniaki



zastosowanie podobnie jak
chinolony (nie układ moczowy)



chlorchinaldin (Gynalgin)
kliochinol (Viosept)

III. POCHODNE

NITROFURANU



działają

bakteriostatycznie

w stosunku do wielu
drobnoustrojów Gram (+) i
Gram (-), ponadto na wiele
pierwotniaków i grzybów



wprowadzone do wnętrza
komórki ulegają redukcji do
cytotoksycznych
metabolitów, które
uszkadzają DNA
bakteryjne !!!



są głównie stosowane w
zakażeniach układu
moczowego, przewodu
pokarmowego (lamblioza),
rzęsistkowicy, kandydozie,
niekiedy w zakażeniach skóry



są bardzo toksyczne, nie
wolno stosować u kobiet w
ciąży i niemowląt, u osób z
chorą wątrobą



nie wolno pić alkoholu w
czasie przyjmowania ani
łączyć z innymi lekami

Preparaty:



nitrofurantoina

(Furagin, Siraliden)



furazolidon (Furazolidon)



nifuroksazyd

(Nifuroksazyd)



nitrofural (Nitrofurazon -

maść)



nifuroksazyd nie wchłania się z
przewodu pokarmowego !!!!



stosowany jest w zakażeniach jelit



w przeszłości, podobnie do
Sulfaguanidyny stosowany był w
biegunkach

Nifuroksazyd

IV. POCHODNE

NITROIMIDAZOLU



wprowadzone do wnętrza
komórki ulegają redukcji i
uszkadzają DNA
bakteryjne przez
wytwarzane w komórce
metabolity nitromidazoli



działają bakteriobójczo
głownie na beztlenowe
bakterie Gram(-)



wchłaniają się dobrze z jelita,
choć często podawane są
dożylnie !!!



są dość toksyczne, nie
wolno u kobiet w ciąży i
niemowląt



nie wolno pić alkoholu w
czasie przyjmowania ani
łączyć z innymi lekami



są skuteczne w leczeniu
zakażeń beztlenowcami i
pierwotniakami (lamblie,
rzęsistek pochwowy,
ameby), także w anginie
Plaut-Vincenta

Preparaty:



metronidazol
(Metronidazol, Metrosept,
Gynalgin+chlorchinaldin)



tynidazol (Tinidazolum)

Metronidazol

Leki przeciwgruźlicze

GRUŹLICA



do połowy XX wieku diagnoza
„gruźlica" była niemal równoznaczna
z wyrokiem śmierci, a jedyny sposób
leczenia (raczej zaleczania) tej
wszechobecnej plagi polegał na
wielomiesięcznym, niekiedy
wieloletnim, pobycie w sanatorium



dziś gruźlica nie stanowi
zagrożenia dla ludzkiego
życia, nadal jest to
jednak bardzo groźna
choroba

Prątki gruźlicy – Pałeczki

kwasooporne -

Mycobacterium

tuberculosis

zdjęcia z mikroskopu scanningowego

Prątki gruźlicy –

Mycobacterium

tuberculosis

mikroskop

optyczny

- pow. 1000x

ZDJĘCIE RTG OSOBY
CHOREJ NA GRUŹLICĘ

Przed leczeniem 1 miesiąc

po

leczeniu

DODATNI WYNIK PRÓBY
TUBERKULINOWEJ

Prątki gruźlicy –

Pałeczki kwasooporne



mała wrażliwość na leki i
odkażające środki chemiczne



leki nazywane są
TUBERKULOSTATYKAMI



często leki mają bardzo
wąski zakres działania

1. Kwas

p-aminosalicylowy

(PAS)



jeden z najstarszych leków
p/gruźliczych (1946)



obecnie rzadko stosowany,
ponieważ jest źle
tolerowany przez chorych



preparat: PAS-Natrium
(sole lepiej rozpuszczalne)

Hydrazydy i amidy

2. Izoniazyd (INH)



również bakteriobójczo !!! –

hamuje syntezę kwasu

mikolowego



podstawowy lek p/gruźliczy



działanie psychoanaleptyczne





mało toksyczny



stosowany jest we wszystkich
postaciach gruźlicy płucnej i
pozapłucnej



Preparat: Isoniazidum – p.o.

3. pirazynamid (PZA)

- działa w środowisku kwaśnym

i na prątki w makrofagach;
może powodować gorączkę,
skórne alergie, nadwrażliwość
na światło

4. etionamid (TH)

– średnio toksyczny, ale prątki

łatwo się na niego uodparniają

- stosowany głownie z innymi

lekami np. antybiotykami

Antybiotyki

5. Ryfampicyna (RMP)



antybiotyk półsyntetyczny
działający na bakterie
Gram(+) i Gram(-),
również prątki gruźlicy



szybkość eliminacji
zwiększają np.
barbiturany



mało toksyczna ale silny
induktor enzymów
mikrosomalnych!!!



Preparaty:

Rifampicin – p.o.,

Rifamazid (+INH) – p.o.

6. streptomycyna - aminoglikozyd

7. kapreomycyna (KM)– polipeptyd; w

leczeniu skojarzonym (Capastat)

8. cykloseryna (CS) – najbardziej

toksyczna, w ciężkich przypadkach;
syntetyczna

Pochodne
etylenobutenu

9. Etambutol (EMB)

- lek syntetyczny, stosowany

wyłącznie z innymi lekami

-

dość toksyczny

-

nie wolno prowadzić pojazdów
mechanicznych (zaburzenia
rozpoznawania barw – brak Zn)

Ponadto:

10. Chinolony

fluorowane

np. lewofloksacyna lub
moksyfloksacyna

Etykiety
zapałczane
– Gruźlica
bydła niszczy
twoje
zdrowie!



Leki podstawowe:

izoniazyd,

etambutol, ryfampicyna



Leki zastępcze:

streptomycyna,

PAS, wiomycyna, cykloseryna,
kanamycyna, pirazynamid i inne

Zasada leczenia:

1. Leczenie intensywne

2-3 mies.



4 - lekowe – ryfampicyna + INH +
PZA + etambutol lub streptomycyna

2. Leczenie podtrzymujące



2 - lekowe – ryfampicyna +
izoniazyd (2x w tygodniu)