Psychiatria
Psychiatria
konsultacyjna
konsultacyjna
prof. dr hab. Andrzej Zięba
prof. dr hab. Andrzej Zięba
Klinika Psychiatrii Dorosłych
Klinika Psychiatrii Dorosłych
C.M.U.J
C.M.U.J
Zalecenie konsultacji psychiatrycznej w związku
Zalecenie konsultacji psychiatrycznej w związku
z fałszywymi przekonaniami panującymi w
z fałszywymi przekonaniami panującymi w
naszym społeczeństwie traktowane jest często
naszym społeczeństwie traktowane jest często
przez pacjenta jako obraźliwa propozycja.
przez pacjenta jako obraźliwa propozycja.
Tendencję do jej unikania można zauważyć
Tendencję do jej unikania można zauważyć
zarówno u pacjentów jak i u lekarzy!!!
zarówno u pacjentów jak i u lekarzy!!!
Tymczasem jest rzeczą oczywistą że wczesne
Tymczasem jest rzeczą oczywistą że wczesne
wykrycie choroby ułatwia a jej wyleczenie. W
wykrycie choroby ułatwia a jej wyleczenie. W
przypadku wielu chorób oraz zaburzeń
przypadku wielu chorób oraz zaburzeń
psychicznych istnieje zasada:
psychicznych istnieje zasada:
im wcześniejsze
im wcześniejsze
wykrycie i leczenie tym łagodniejszy przebieg,
wykrycie i leczenie tym łagodniejszy przebieg,
większe prawdopodobieństwo osiągnięcia
większe prawdopodobieństwo osiągnięcia
długich i dobrych jakościowo remisji, mniejsze
długich i dobrych jakościowo remisji, mniejsze
prawdopodobieństwo inwalidyzacji pacjenta.
prawdopodobieństwo inwalidyzacji pacjenta.
Według doniesień od wystąpienia
Według doniesień od wystąpienia
pierwszych objawów niektórych zaburzeń
pierwszych objawów niektórych zaburzeń
nerwicowych do czasu ich właściwego
nerwicowych do czasu ich właściwego
leczenia przeciętnie mija kilkanaście lat,
leczenia przeciętnie mija kilkanaście lat,
w przypadku choroby afektywnej
w przypadku choroby afektywnej
dwubiegunowej czas ten wynosi średnio
dwubiegunowej czas ten wynosi średnio
od 3 – 10 lat.
od 3 – 10 lat.
Z tego wynika konieczność podejmowania
Z tego wynika konieczność podejmowania
decyzji o konsultacji psychiatrycznej nie
decyzji o konsultacji psychiatrycznej nie
tylko w przypadku stwierdzenia
tylko w przypadku stwierdzenia
jednoznacznych objawów zaburzeń
jednoznacznych objawów zaburzeń
psychicznych
psychicznych
ale również w przypadku
ale również w przypadku
wątpliwości diagnostycznych!!
wątpliwości diagnostycznych!!
Biorąc pod uwagę fakt istnienia w naszym
Biorąc pod uwagę fakt istnienia w naszym
społeczeństwie oporów przed kontaktem z
społeczeństwie oporów przed kontaktem z
psychiatrą należy odpowiednio przygotować
psychiatrą należy odpowiednio przygotować
pacjenta do realizacji takiego zalecenia: należy
pacjenta do realizacji takiego zalecenia: należy
od samego początku postępowania
od samego początku postępowania
diagnostycznego informować pacjenta , że
diagnostycznego informować pacjenta , że
objawy na które cierpi mogą być przejawem
objawy na które cierpi mogą być przejawem
różnych chorób wymieniając wśród nich nazwę
różnych chorób wymieniając wśród nich nazwę
zaburzenia psychicznego, które jest
zaburzenia psychicznego, które jest
uwzględniane w diagnostyce różnicowej. W ten
uwzględniane w diagnostyce różnicowej. W ten
sposób pacjent widzi że lekarz określone
sposób pacjent widzi że lekarz określone
zaburzenie psychiczne traktuje podobnie jak inne
zaburzenie psychiczne traktuje podobnie jak inne
choroby.
choroby.
Konsultacja psychiatryczna powinna być również
Konsultacja psychiatryczna powinna być również
traktowana jako specjalistyczna pomoc dla
traktowana jako specjalistyczna pomoc dla
lekarza prowadzącego, który napotyka trudności
lekarza prowadzącego, który napotyka trudności
w postawieniu właściwej diagnozy i podjęciu
w postawieniu właściwej diagnozy i podjęciu
optymalnego leczenia – w takiej sytuacji łatwiej
optymalnego leczenia – w takiej sytuacji łatwiej
będzie choremu zgłosić się na konsultację
będzie choremu zgłosić się na konsultację
psychiatryczną.
psychiatryczną.
Niedopuszczalne są stwierdzenia
Niedopuszczalne są stwierdzenia
typu: „nic panu nie jest, niech
typu: „nic panu nie jest, niech
pan idzie do psychiatry”
pan idzie do psychiatry”
Tego typu wypowiedzi są odbierane
Tego typu wypowiedzi są odbierane
przez pacjentów jako ocena
przez pacjentów jako ocena
moralna i sugerują że skargi
moralna i sugerują że skargi
pacjenta są nieistotne i
pacjenta są nieistotne i
nieuzasadnione a jego prośba o
nieuzasadnione a jego prośba o
pomoc jest czymś niewłaściwym ,
pomoc jest czymś niewłaściwym ,
nietaktownym.
nietaktownym.
Należy unikać podawania leków
Należy unikać podawania leków
przed konsultacją , ponieważ
przed konsultacją , ponieważ
mogą one utrudniać lub czasami
mogą one utrudniać lub czasami
uniemożliwiać przeprowadzenie
uniemożliwiać przeprowadzenie
postępowania diagnostycznego.
postępowania diagnostycznego.
Co powinno zawierać
Co powinno zawierać
skierowanie na konsultację?
skierowanie na konsultację?
Imię i nazwisko chorego
Imię i nazwisko chorego
Wiek i adres
Wiek i adres
Adres osoby która może zaopiekować się
Adres osoby która może zaopiekować się
chorym i/lub dostarczyć cennych informacji
chorym i/lub dostarczyć cennych informacji
Krótką informację o stanie somatycznym ,
Krótką informację o stanie somatycznym ,
istniejących chorobach somatycznych, oraz
istniejących chorobach somatycznych, oraz
stosowanych lekach
stosowanych lekach
Dokładny opis przyczyn skierowania na
Dokładny opis przyczyn skierowania na
konsultację, z uwzględnieniem stwierdzanych
konsultację, z uwzględnieniem stwierdzanych
objawów oraz okoliczności ich występowania
objawów oraz okoliczności ich występowania
Skierowanie na
Skierowanie na
konsultację – c.d.
konsultację – c.d.
Diagnoza nozologiczna powinna być postawiona jedynie
Diagnoza nozologiczna powinna być postawiona jedynie
wówczas kiedy nie budzi ona wątpliwości kierującego
wówczas kiedy nie budzi ona wątpliwości kierującego
Często wystarczy opisanie poszczególnych objawów
Często wystarczy opisanie poszczególnych objawów
Pomocne jest uzupełnienie danych diagnozą różnicową ,
Pomocne jest uzupełnienie danych diagnozą różnicową ,
obejmującą argumenty za określonymi rozpoznaniami
obejmującą argumenty za określonymi rozpoznaniami
szczególnie jeżeli chodzi o różnicowanie pomiędzy
szczególnie jeżeli chodzi o różnicowanie pomiędzy
rozpoznaniem somatycznym a psychiatrycznym.
rozpoznaniem somatycznym a psychiatrycznym.
Niedopuszczalne jest sporządzanie skierowań w których
Niedopuszczalne jest sporządzanie skierowań w których
nie ma żadnych informacji poza absolutnie niefachowymi
nie ma żadnych informacji poza absolutnie niefachowymi
nic nie znaczącymi rozpoznaniami typu: ‘choroba
nic nie znaczącymi rozpoznaniami typu: ‘choroba
psychiczna”, „psychoza” a nawet „szał” czy „obłęd”
psychiczna”, „psychoza” a nawet „szał” czy „obłęd”
(tego typu skierowania często są sporządzane przez
(tego typu skierowania często są sporządzane przez
lekarzy pogotowia)
lekarzy pogotowia)
Elementy
Elementy
psychiatrii
psychiatrii
interwencyjnej
interwencyjnej
Najczęstsze stany wymagające
Najczęstsze stany wymagające
natychmiastowej interwencji
natychmiastowej interwencji
psychiatrycznej
psychiatrycznej
Tendencje samobójcze, próby samobójcze, impulsywne samouszkodzenia
Tendencje samobójcze, próby samobójcze, impulsywne samouszkodzenia
Zachowania gwałtowne, niebezpieczne dla otoczenia, zachowania
Zachowania gwałtowne, niebezpieczne dla otoczenia, zachowania
chaotyczne
chaotyczne
Napad paniki i inne stany gwałtownego zaostrzenia zaburzeń
Napad paniki i inne stany gwałtownego zaostrzenia zaburzeń
nerwicowych
nerwicowych
Ostre stany maniakalne – połączone z silnym podnieceniem,
Ostre stany maniakalne – połączone z silnym podnieceniem,
pobudzeniem psychomotorycznym, agresją bezładną lub ukierunkowaną
pobudzeniem psychomotorycznym, agresją bezładną lub ukierunkowaną
na konkretne osoby
na konkretne osoby
Ostre zaburzenia psychotyczne – schizofreniczne: katatonia
Ostre zaburzenia psychotyczne – schizofreniczne: katatonia
hiperkinetyczna, nasilone objawy zespołu paranoidalnego, etc.
hiperkinetyczna, nasilone objawy zespołu paranoidalnego, etc.
Inne stany silnego pobudzenia psychomotorycznego ( np. stany
Inne stany silnego pobudzenia psychomotorycznego ( np. stany
pomroczne)
pomroczne)
Psychoza poporodowa
Psychoza poporodowa
Ciężka depresja: agitowana, psychotyczna, z nasilonymi myślami
Ciężka depresja: agitowana, psychotyczna, z nasilonymi myślami
samobójczymi, osłupienie depresyjne
samobójczymi, osłupienie depresyjne
Zaburzenia wywołane alkoholem i/lub substancjami psychoaktywnymi
Zaburzenia wywołane alkoholem i/lub substancjami psychoaktywnymi
(delirium, halucynoza i inne objawy odstawienne, upojenie patologiczne,
(delirium, halucynoza i inne objawy odstawienne, upojenie patologiczne,
zatrucie)
zatrucie)
Kryzysy adolescencyjne, zachowania buntownicze, kontestacyjne
Kryzysy adolescencyjne, zachowania buntownicze, kontestacyjne
Dziecko bite lub nadużyte seksualnie
Dziecko bite lub nadużyte seksualnie
Ostre, nasilone zaburzenia reaktywne/ adaptacyjne (ofiary gwałtu,
Ostre, nasilone zaburzenia reaktywne/ adaptacyjne (ofiary gwałtu,
przemocy, katastrof, wypadków)
przemocy, katastrof, wypadków)
Schemat postępowania w
Schemat postępowania w
nagłych stanach
nagłych stanach
psychiatrycznych
psychiatrycznych
I.
I.
Próba nawiązania kontaktu i zebrania wywiadu
Próba nawiązania kontaktu i zebrania wywiadu
II.
II.
Podstawowe badanie lekarskie (
Podstawowe badanie lekarskie (
w razie konieczności po
w razie konieczności po
zastosowaniu przymusu bezpośredniego
zastosowaniu przymusu bezpośredniego
)
)
Ocena w kierunku somatycznego, w tym
Ocena w kierunku somatycznego, w tym
neurologicznego podłoża zaburzeń
neurologicznego podłoża zaburzeń
Ocena zagrożenia życia pacjenta i innych osób –
Ocena zagrożenia życia pacjenta i innych osób –
zagrożenia wynikającego z zaburzeń psychicznych
zagrożenia wynikającego z zaburzeń psychicznych
pacjenta.
pacjenta.
W razie stwierdzenia niebezpieczeństwa podjęcie
W razie stwierdzenia niebezpieczeństwa podjęcie
odpowiednich działań zabezpieczających (1.stały
odpowiednich działań zabezpieczających (1.stały
nadzór, 2.pasy , 3.w ostateczności kaftan – w obu
nadzór, 2.pasy , 3.w ostateczności kaftan – w obu
przypadkach konieczna stała obserwacja pacjenta)
przypadkach konieczna stała obserwacja pacjenta)
III.
III.
Badanie stanu psychicznego w kierunku
Badanie stanu psychicznego w kierunku
psychiatrycznego podłoża zaburzeń i ustalenie
psychiatrycznego podłoża zaburzeń i ustalenie
wstępnego rozpoznania lub opisanie dominujących
wstępnego rozpoznania lub opisanie dominujących
objawów
objawów
Postępowania w nagłych
Postępowania w nagłych
stanach psychiatrycznych –
stanach psychiatrycznych –
c.d.
c.d.
Badanie pacjenta z ostrymi
Badanie pacjenta z ostrymi
objawami zaburzeń psychicznych
objawami zaburzeń psychicznych
zawsze należy rozpocząć od oceny
zawsze należy rozpocząć od oceny
stanu świadomości , ponieważ
stanu świadomości , ponieważ
zaburzenia świadomości mają
zaburzenia świadomości mają
najczęściej podłoże somatyczne,
najczęściej podłoże somatyczne,
lub związane z działaniem
lub związane z działaniem
substancji lub ich odstawieniem.
substancji lub ich odstawieniem.
Objawy , które mogą wskazywać na
Objawy , które mogą wskazywać na
somatyczne i/lub organiczne
somatyczne i/lub organiczne
podłoże zaburzeń
podłoże zaburzeń
Ostry początek ( w ciągu minut lub godzin)
Ostry początek ( w ciągu minut lub godzin)
Pierwszy epizod zaburzeń
Pierwszy epizod zaburzeń
Współistniejąca choroba somatyczna lub uraz
Współistniejąca choroba somatyczna lub uraz
Znaczący stopień nadużywania substancji (alkohol, leki,
Znaczący stopień nadużywania substancji (alkohol, leki,
etc.)
etc.)
Nie-słuchowe zaburzenia postrzegania
Nie-słuchowe zaburzenia postrzegania
Objawy neurologiczne (zaburzenia widzenia, drgawki,
Objawy neurologiczne (zaburzenia widzenia, drgawki,
zaburzenia równowagi, ilościowe zaburzenia
zaburzenia równowagi, ilościowe zaburzenia
świadomości, bóle głowy)
świadomości, bóle głowy)
Jakościowe zaburzenia świadomości
Jakościowe zaburzenia świadomości
Apraxja , akalkulia, dyskalkulia, zaburzenia mowy
Apraxja , akalkulia, dyskalkulia, zaburzenia mowy
Objawy katatoniczne (negatywizm, katalepsja, giętkość
Objawy katatoniczne (negatywizm, katalepsja, giętkość
woskowa, echopraxja, echolalia, grymasowanie, mutyzm)
woskowa, echopraxja, echolalia, grymasowanie, mutyzm)
Minimum badania
Minimum badania
somatycznego
somatycznego
I.
I.
Zawsze zbadać
Zawsze zbadać
:
:
Ciśnienie
Ciśnienie
Tętno
Tętno
Częstość oddechów
Częstość oddechów
Akcję serca ( miarowość , częstość)
Akcję serca ( miarowość , częstość)
Temperaturę ciała
Temperaturę ciała
Stan świadomości
Stan świadomości
II.
II.
Zawsze zapytać o to czy:
Zawsze zapytać o to czy:
Pacjentowi jeszcze coś dolega
Pacjentowi jeszcze coś dolega
Czy jest w trakcie jakiegoś leczenia
Czy jest w trakcie jakiegoś leczenia
Czy przebyła jakiś uraz , lub pił alkohol czy
Czy przebyła jakiś uraz , lub pił alkohol czy
zażywał substancje psychoaktywne
zażywał substancje psychoaktywne
Konieczność pogłębionego badania
Konieczność pogłębionego badania
somatycznego istnieje u pacjentów:
somatycznego istnieje u pacjentów:
U których którykolwiek z ww badanych
U których którykolwiek z ww badanych
parametrów odbiega od normy
parametrów odbiega od normy
Z zaburzeniami świadomości
Z zaburzeniami świadomości
Ze współistniejącymi chorobami
Ze współistniejącymi chorobami
somatycznymi
somatycznymi
Geriatrycznych u których pojawiły się
Geriatrycznych u których pojawiły się
nowe niepokojące objawy
nowe niepokojące objawy
Badanie psychiatryczne
Badanie psychiatryczne
Badanie psychiatryczne, obok badania
Badanie psychiatryczne, obok badania
internistycznego oraz neurologicznego
internistycznego oraz neurologicznego
stanowi nieodzowną , integralną część
stanowi nieodzowną , integralną część
badania lekarskiego.
badania lekarskiego.
Polega ono na rozmowie z chorym,
Polega ono na rozmowie z chorym,
obserwacji jego zachowania, oraz w
obserwacji jego zachowania, oraz w
wielu przypadkach uzupełnianiu
wielu przypadkach uzupełnianiu
uzyskanych w ten sposób informacji o
uzyskanych w ten sposób informacji o
dane podawane przez otoczenie chorego
dane podawane przez otoczenie chorego
(małżonek, rodzice, etc.)
(małżonek, rodzice, etc.)
Badanie psychiatryczne składa się w
Badanie psychiatryczne składa się w
wywiadu oraz oceny stanu psychicznego
wywiadu oraz oceny stanu psychicznego
W przypadku stwierdzenia
W przypadku stwierdzenia
jakichkolwiek przesłanek do
jakichkolwiek przesłanek do
badania psychiatrycznego
badania psychiatrycznego
każdy lekarz, niezależnie od
każdy lekarz, niezależnie od
swej specjalności powinien
swej specjalności powinien
dokonać oceny stanu
dokonać oceny stanu
psychicznego pacjenta!!
psychicznego pacjenta!!
Minimum badania
Minimum badania
psychiatrycznego
psychiatrycznego
Zachowanie i wygląd
Zachowanie i wygląd
Orientacja auto i allopsychiczna
Orientacja auto i allopsychiczna
Stan emocjonalny
Stan emocjonalny
Myślenie (1.formalne zaburzenia myślenia,
Myślenie (1.formalne zaburzenia myślenia,
2.zaburzenia treści myślenia, 3.natręctwa)
2.zaburzenia treści myślenia, 3.natręctwa)
Spostrzeganie (omamy,
Spostrzeganie (omamy,
pseudohalucynacje, iluzje)
pseudohalucynacje, iluzje)
Wyższe funkcje poznawcze (pamięć,
Wyższe funkcje poznawcze (pamięć,
zdolność do abstrakcyjnego myślenia,
zdolność do abstrakcyjnego myślenia,
zdolność do adekwatnej oceny
zdolność do adekwatnej oceny
rzeczywistości)
rzeczywistości)
Strategia postępowania w przypadku
Strategia postępowania w przypadku
wezwania do nagłego stanu
wezwania do nagłego stanu
psychiatrycznego
psychiatrycznego
Zgromadzić jak najwięcej informacji o pacjencie jeszcze przed spotkaniem z nim
Zgromadzić jak najwięcej informacji o pacjencie jeszcze przed spotkaniem z nim
Zostawić wykonanie przymusu bezpośredniego (pasy, kaftan, „kaftan
Zostawić wykonanie przymusu bezpośredniego (pasy, kaftan, „kaftan
farmakologiczny”) osobom wytrenowanym w jego stosowaniu (pielęgniarze,
farmakologiczny”) osobom wytrenowanym w jego stosowaniu (pielęgniarze,
policja, agenci ochrony) i zlecić go zawsze kiedy istnieje duże zagrożenie życia
policja, agenci ochrony) i zlecić go zawsze kiedy istnieje duże zagrożenie życia
lub zdrowia pacjenta lub osób z otoczenia
lub zdrowia pacjenta lub osób z otoczenia
W związku z powyższym zapewnić sobie obecność ekipy mogącej zastosować
W związku z powyższym zapewnić sobie obecność ekipy mogącej zastosować
przymus
przymus
Zwrócić uwagę na niebezpieczeństwa oraz środki bezpieczeństwa w
Zwrócić uwagę na niebezpieczeństwa oraz środki bezpieczeństwa w
pomieszczeniu w którym znajduje się pacjent ( obecność niebezpiecznych
pomieszczeniu w którym znajduje się pacjent ( obecność niebezpiecznych
przedmiotów, zlokalizowanie drzwi, okien etc.)
przedmiotów, zlokalizowanie drzwi, okien etc.)
Zapewnić sobie obecność dodatkowych osób w pobliżu
Zapewnić sobie obecność dodatkowych osób w pobliżu
Starać się o nawiązanie jak najlepszego kontaktu z pacjentem (np..nie wolno
Starać się o nawiązanie jak najlepszego kontaktu z pacjentem (np..nie wolno
negatywnie komentować, czy krytykować urojeń czy omamów)
negatywnie komentować, czy krytykować urojeń czy omamów)
Należy poinformować pacjenta , że przemoc nie jest dozwolonym wyjściem z
Należy poinformować pacjenta , że przemoc nie jest dozwolonym wyjściem z
zaistniałej sytuacji ale że istnieją inne bezpieczne dla niego i otoczenia
zaistniałej sytuacji ale że istnieją inne bezpieczne dla niego i otoczenia
rozwiązania
rozwiązania
Zbliżać się do pacjenta w sposób nie budzący poczucia zagrożenia
Zbliżać się do pacjenta w sposób nie budzący poczucia zagrożenia
Zaoferować podanie leku
Zaoferować podanie leku
Starać się uspokoić pacjenta, stworzyć mu poczucie bezpieczeństwa, pomóc w
Starać się uspokoić pacjenta, stworzyć mu poczucie bezpieczeństwa, pomóc w
orientacji , kontakcie z rzeczywistością
orientacji , kontakcie z rzeczywistością
Poinformować pacjenta że w razie konieczności będą musiały być zastosowane
Poinformować pacjenta że w razie konieczności będą musiały być zastosowane
środki przymusu bezpośredniego
środki przymusu bezpośredniego
W przypadku jego zastosowania stale kontrolować funkcje życiowe pacjenta
W przypadku jego zastosowania stale kontrolować funkcje życiowe pacjenta
(tętno, ciśnienie , ocena stanu ogólnego, stan świadomości, stanu psychicznego)
(tętno, ciśnienie , ocena stanu ogólnego, stan świadomości, stanu psychicznego)
Choroby bezpośrednio zagrażające życiu
Choroby bezpośrednio zagrażające życiu
a manifestujące się objawami
a manifestujące się objawami
psychopatologicznymi
psychopatologicznymi
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu
Encefalopatia nadciśnieniowa
Encefalopatia nadciśnieniowa
Krwotok wewnątrzczaszkowy
Krwotok wewnątrzczaszkowy
Krwiak śródczaszkowy, pourazowy
Krwiak śródczaszkowy, pourazowy
Niewydolność krążeniowa
Niewydolność krążeniowa
Niewydolność oddechowa
Niewydolność oddechowa
Zatrucie substancjami antycholinergicznymi
Zatrucie substancjami antycholinergicznymi
Stan po napadzie padaczkowym
Stan po napadzie padaczkowym
Hipotermia, hipertermia
Hipotermia, hipertermia
Hipoglikemia, hiperglikemia, ketonemia
Hipoglikemia, hiperglikemia, ketonemia
dyselektrolitemie
dyselektrolitemie
Tyreotoksykoza
Tyreotoksykoza
Podostre bakteryjne zapalenie wsierdzia
Podostre bakteryjne zapalenie wsierdzia
Encefalopatia wątrobowa
Encefalopatia wątrobowa
Encefalopatia mocznicowa
Encefalopatia mocznicowa
Encefalopatia Wernickego
Encefalopatia Wernickego
Podział zachowań
Podział zachowań
samobójczych
samobójczych
I.
I.
Bezpośrednie
Bezpośrednie
Myśli samobójcze: pośrednie (życzenie sobie
Myśli samobójcze: pośrednie (życzenie sobie
śmierci, ulegnięcia wypadkowi, zapadnięcia na
śmierci, ulegnięcia wypadkowi, zapadnięcia na
śmiertelną chorobę) i bezpośrednie
śmiertelną chorobę) i bezpośrednie
Tendencje samobójcze ( myśli samobójcze
Tendencje samobójcze ( myśli samobójcze
połączone z konkretnymi planami odebrania sobie
połączone z konkretnymi planami odebrania sobie
życia i chęcią ich realizacji)
życia i chęcią ich realizacji)
Próby samobójcze
Próby samobójcze
Samobójstwo dokonane
Samobójstwo dokonane
II.
II.
Pośrednie – regularne podejmowanie
Pośrednie – regularne podejmowanie
śmiertelnego ryzyka lub czynności zagrażających
śmiertelnego ryzyka lub czynności zagrażających
zdrowiu
zdrowiu
Sporty ekstremalne, szybka jazda samochodem,
Sporty ekstremalne, szybka jazda samochodem,
nadużywanie alkoholu i leków, obżarstwo etc.
nadużywanie alkoholu i leków, obżarstwo etc.
Epidemiologia
Epidemiologia
samobójstw
samobójstw
Próby samobójcze zdarzają się 15 razy
Próby samobójcze zdarzają się 15 razy
częściej niż samobójstwa dokonane
częściej niż samobójstwa dokonane
Mężczyźni 2 razy częściej popełniają
Mężczyźni 2 razy częściej popełniają
samobójstwo dokonane a kobiety 1.5 raza
samobójstwo dokonane a kobiety 1.5 raza
częściej próby samobójcze
częściej próby samobójcze
Co najmniej 1/3 samobójstw dokonywana
Co najmniej 1/3 samobójstw dokonywana
jest pod wpływem alkoholu
jest pod wpływem alkoholu
60 -70% samobójstw ma związek z
60 -70% samobójstw ma związek z
zaburzeniami nastroju
zaburzeniami nastroju
Najwięcej samobójstw dokonanych przypada
Najwięcej samobójstw dokonanych przypada
na wiek młodzieńczy oraz okres po 45 r.ż.
na wiek młodzieńczy oraz okres po 45 r.ż.
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
samobójstwa dokonanego
samobójstwa dokonanego
Wiek ( powyżej 45 r.ż)
Wiek ( powyżej 45 r.ż)
Płeć (męska)
Płeć (męska)
Zależność od alkoholu
Zależność od alkoholu
Stan matrymonialny ( samotni, owdowiali,
Stan matrymonialny ( samotni, owdowiali,
rozwiedzeni)
rozwiedzeni)
Bezrobotność
Bezrobotność
Izolacja społeczna ( emigranci )
Izolacja społeczna ( emigranci )
Stan somatyczny ( przewlekłe choroby,
Stan somatyczny ( przewlekłe choroby,
zwłaszcza wiążące się z inwalidztwem ,
zwłaszcza wiążące się z inwalidztwem ,
cierpieniem fizycznym lub przyjmowaniem dużej
cierpieniem fizycznym lub przyjmowaniem dużej
ilości leków; nastawienia hipochondryczne)
ilości leków; nastawienia hipochondryczne)
Urazy narcystyczne (np.. Oszpecenie, utrata
Urazy narcystyczne (np.. Oszpecenie, utrata
cennych przedmiotów etc)
cennych przedmiotów etc)
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
samobójstwa dokonanego
samobójstwa dokonanego
Stan psychiczny
Stan psychiczny
Depresja (depresja nawracająca, przewlekający się
Depresja (depresja nawracająca, przewlekający się
epizod, niepełne remisje, objawy deystymiczne
epizod, niepełne remisje, objawy deystymiczne
między epizodami, depresja agitowana, objawy
między epizodami, depresja agitowana, objawy
psychotyczne - głosy nakazujące samobójstwo
psychotyczne - głosy nakazujące samobójstwo
etc.)
etc.)
Schizofrenia (ostra faza – dziwaczne samobójstwa i
Schizofrenia (ostra faza – dziwaczne samobójstwa i
samookaleczenia, depresja pre i popsychotyczna)
samookaleczenia, depresja pre i popsychotyczna)
Głębokie zaburzenia osobowości (np. borderline)
Głębokie zaburzenia osobowości (np. borderline)
Wcześniejsze próby samobójcze lub myśli o śmierci
Wcześniejsze próby samobójcze lub myśli o śmierci