SYSTEM BANKOWY

III. Sektor 

bankowy 

w Polsce

dr Janina Laudańska-Trynka

(dane liczbowe i wykresy:
Sytuacja finansowa banków – raporty NBP za lata 

2000-2006
 

www.nbp.pl

)

Raport o sytuacji banków w 2007 roku - KNF, 

www.knf.gov.pl)

2

Aktywa polskiego sektora na tle nowych 

krajów UE (mld EUR, 2006)

3

Aktywa sektora bankowego krajów UE 

(mld EUR, 2006)

4

5

Udział aktywów sektora bankowego w PKB 

(%, 2006)

6

7

8

Utworzenie banku

Banki mogą być tworzone jako banki państwowe, banki w 

formie spółek akcyjnych lub banki spółdzielcze.

 Warunkiem utworzenia banku jest:

1.

zapewnienie ………………. banku :

•

w ……………………………w wymaganej wysokości.
Wnoszony  kapitał  założycielski  nie  może  być  niższy  w 

złotych  niż  równowartość    5  mln  euro;  jedynie  banki 

spółdzielcze  wyrażające  zamiar  zrzeszania  się  mają 

określone 

minimum 

w 

równowartości 

1 mln euro.

            Kapitał  założycielski  banku  nie  może  pochodzić 

……………….., 

……………….. 

lub 

źródeł 

……………………………...

•

w 

pomieszczenia 

posiadające 

odpowiednie 

……………………….. 

zapewniające 

bezpieczeństwo 

przechowywanym wartościom

9

cd. Utworzenie banku.

2.

gwarancja  właściwego  …………………  bankiem 
przez  założycieli  oraz  przewidzianych  członków   
zarządu, 

w 

tym 

prezesa; 

co 

najmniej 

………………..  przewidziane  do  objęcia  w  banku 
stanowisk  członków  zarządu  muszą  posiadać 
wykształcenie  i  ……………………..  niezbędne 
do  kierowania  bankiem  oraz  udowodnioną 
znajomość ……………………………

 
3. zapewnienie  bezpieczeństwa środków pieniężnych 

gromadzonych 

w 

banku 

wynikające 

z 

przedstawionego  przez  założycieli  co  najmniej 
………………….. planu działalności banku.

10

Banki niekrajowe

Bank  zagraniczny  -  bank  mający  siedzibę 

poza granicami Polski, na terytorium państwa 

……………………. członkiem Unii Europejskiej.

Instytucja kredytowa - podmiot mający swoją 

siedzibę poza granicami Polski na terytorium 

jednego  z  państw  ……………………….  Unii 

Europejskiej, 

prowadzący 

we własnym imieniu i na własny rachunek, na 

podstawie  zezwolenia  właściwych  władz 

nadzorczych,  działalność  polegającą  na 

przyjmowaniu 

depozytów 

i 

udzielaniu 

kredytów  lub  na  wydawaniu  pieniądza 

elektronicznego.

11

cd. Banki niekrajowe.

Banki zagraniczne i instytucje kredytowe mogą w 

Polsce  otwierać  oddziały  i  przedstawicielstwa 
oraz prowadzić działalność transgraniczną. 

Mogą  też  one  działać  (i  działają)  przez         

……………………….–  tworzone  od  podstaw  lub 
drogą  przejęcia  dominującego  pakietu  akcji  w 
bankach krajowych.

W  Polsce  funkcjonują  też  banki  należące 

do ……………………… podmiotów zagranicznych 
(np. 

międzynarodowych 

koncernów 

samochodowych, konglomeratów).

12

Oddział banku zagranicznego

Utworzenie oddziału banku zagranicznego w Polsce 

następuje na wniosek zainteresowanego banku na 

podstawie  ………………(licencji)  Komisji  Nadzoru 

Finansowego,  wydanego  po  uzgodnieniu  z 

Ministrem Finansów.

Bank  zagraniczny  jest  zobowiązany  wydzielić  z 

funduszy  własnych  fundusze  przeznaczone  na 

działalność oddziału.

Oddział  działa  na  podstawie  regulaminu  nadanego 

przez    bank  zagraniczny,  zatwierdzonego  przez 

Komisję Nadzoru Finansowego.

Oddziały banków zagranicznych podlegają wpisowi 

do rejestru przedsiębiorców w Polsce.

Do 

oddziałów 

działających 

na 

terenie 

Rzeczypospolitej, 

stosuje 

przepisy 

prawa 

polskiego.

13

cd. Oddział banku 

zagranicznego

Jest obowiązany:
1. używać  firmy  banku  zagranicznego  w  języku 

państwa jego siedziby wraz z przetłumaczonym na 

język polski określeniem formy prawnej banku oraz 

dodaniem  wyrazów  „oddział  w  Polsce”  (ta  zasada 

dotyczy również oddziałów instytucji kredytowych),

2. prowadzić  oddzielną  rachunkowość  w  języku 

polskim,  zgodnie  z  przepisami  obowiązującymi 

banki krajowe,

3. przechowywać wszelkie dokumenty dotyczące jego 

działalności w siedzibie oddziału.

Powołanie  dyrektora  i  jednego  z  zastępców  dyrektora 

oddziału  banku  zagranicznego  następuje  za  zgodą 

Komisji Nadzoru Finansowego. 

14

Oddziały instytucji 

kredytowych

Od 

przystąpienia 

do 

Unii 

Europejskiej, 

tj. od 1 maja 2004 r., 

obowiązuje w Polsce zasada 

jednej …………………………….. 

Oznacza  ona,  że  instytucja  kredytowa  posiadająca 

licencję 

bankową 

w 

jednym 

z 

krajów 

członkowskich  UE  może  (w  zakresie  zezwolenia 

otrzymanego 

w 

państwie 

macierzystym) 

prowadzić 

działalność 

na 

terytorium 

………………………. 

w 

formie 

oddziału 

lub 

działalności transgranicznej.

Instytucja kredytowa zobowiązana jest jedynie -  za 

pośrednictwem 

nadzoru 

macierzystego 

- 

…………………  nadzór  państwa  goszczącego  o 

zamiarze podjęcia działalności na jego terytorium.

15

cd. Oddziały instytucji kredytowych w 

Polsce

Wymagane  informacje  przekazywane  KNF  przy 

notyfikacji 
  o  zamiarze  otwarcia  oddziału  instytucji  kredytowej 
obejmują:

•  nazwę i adres oddziału na terytorium Rzeczypospolitej 

Polskiej, pod którym możliwe będzie uzyskanie 
dokumentów dotyczących jego działalności,

• program  działalności  określający  w  szczególności 

czynności, 

jakie 

instytucja 

kredytowa 

zamierza 

wykonywać oraz opis struktury organizacyjnej oddziału,

• nazwiska  osób  przewidzianych  do  objęcia  stanowisk 

dyrektora oddziału i jego zastępcy,

• wysokość kwoty funduszy własnych instytucji kredytowej 

i wysokość współczynnika wypłacalności.

16

cd. Oddziały instytucji kredytowych w 

Polsce

KNF 

…………………………….od 

otrzymania 

notyfikacji  może wskazać warunki, które w celu 

ochrony 

konsumenta, 

zapewnienia 

bezpieczeństwa 

obrotu 

gospodarczego 

lub 

zapobieżenia 

naruszeniom 

prawa, 

oddział 

instytucji 

kredytowej 

musi 

spełniać 

przy 

prowadzeniu 

działalności 

na terytorium Polski.

Do  22  lipca  2008  nadzór  bankowy  potwierdził 

władzom  nadzorczym  innych  krajów  EOG 

otrzymanie 

26 

notyfikacji 

o 

zamiarze 

prowadzenia działalności przez oddział.

17

cd. Oddziały instytucji kredytowych w Polsce

Oddział 

instytucji 

kredytowej 

jest 

jednostką 

organizacyjną  instytucji  kredytowej,  nie  mającą 

odrębnej  osobowości  prawnej.  Wszystkie  jednostki 

organizacyjne danej instytucji kredytowej, utworzone 

na 

terytorium 

Polski, 

uważane 

są 

za 

…………………………… w Polsce.

 
Rachunkowość  oddziału  jest  integralną  częścią 

rachunkowości  jednostki  macierzystej,  a  zatem 

oddział  nie  ma  obowiązku  prowadzenia  oddzielnej 

rachunkowości dotyczącej swojej działalności. 

Oddziały instytucji kredytowych podlegają gwarancjom 

depozytowym  oraz  nadzorowi  …………………….. 

Nadzór  macierzysty  wydaje  wszelkiego  rodzaju 

decyzje,  a  nadzór  kraju  goszczącego  przedstawia 

tylko opinie, niemające mocy wiążącej.

Również  ……………………..  na  ekspozycje  kredytowe   

tworzą  one  zgodnie  z  regulacjami    ich  krajów 

macierzystych. 

18

cd. Oddziały instytucji kredytowych w 

Polsce.

Kontroli    Komisji  Nadzoru  Finansowego  w  Polsce 

podlega natomiast:

• ………………………..  oddziału, 
• dane  niezbędne  do  sporządzania  bilansu 

płatniczego oraz 

• respektowanie 

zakazu 

prania 

brudnych 

pieniędzy.

Obowiązują je również polskie regulacje dotyczące 

…………………………… 

oraz 

zasady 

ochrony 

konsumentów,  w  tym  kredytobiorców  oraz  tzw. 
przepisy antylichwiarskie .

19

Działalność transgraniczna instytucji 

kredytowych

Działalność  transgraniczna  -  wykonywanie  przez 

instytucję  kredytową  na  terytorium  Polski  lub 
przez  bank  krajowy  na  terytorium  państwa 
goszczącego, 

wszystkich 

lub 

niektórych 

czynności 

w 

zakresie 

wynikającym 

z  udzielonego  zezwolenia,  ……………………..tej 
instytucji lub banku.

Działalność  transgraniczną  instytucja  kredytowa 

może  rozpocząć  w  Polsce  natychmiast  po 
otrzymaniu przez Komisję Nadzoru Finansowego 
zawiadomienia od właściwych władz nadzorczych 
państwa  macierzystego,  określającego  rodzaje 
czynności, jakie instytucja zamierza wykonywać.

20

Działalność transgraniczna w 

Polsce.

W  okresie  od  1  maja  2004  r.  do  16  lipca 

2008 

r. 

do  nadzoru  bankowego  wpłynęło,  od 

właściwych  władz  nadzorczych  państw 

należących 

do 

EOB 

257  notyfikacji  informujących  o  zamiarze 

podjęcia  przez  instytucje  kredytowe 

podlegające  ich  nadzorowi  działalności 

transgranicznej 

na 

terytorium 

RP 

(W.Brytania – 64, Niemcy – 38).

21

Przedstawicielstwa banków 

i instytucji zagranicznych.

Prawo 

bankowe 

………………. 

traktuje 

przedstawicielstwa  banków  zagranicznych  oraz 

przedstawicielstwa instytucji 

kredytowych.

Mogą  być  one  otwierane  …………………………  KNF 

na 

wniosek 

zainteresowanego 

banku 

lub 

instytucji. 

Zakres  działalności  przedstawicielstw  ograniczony 

jest  do  działalności  obejmującej  wyłącznie 

…………………  banku  zagranicznego  lub  instytucji 

kredytowej w zakresie ustalonym w zezwoleniu. 

 

22

Banki państwowe

•

tworzone  przez  ……………………w 
drodze  rozporządzenia,  na  wniosek 
Ministra  Skarbu  zaopiniowany przez 
Komisję Nadzoru Finansowego; 

•

likwidacja  –  w  trybie  jw.  lub  na 
wniosek 

Komisji 

Nadzoru 

Finansowego,  gdy  bank  przynosi 
straty.

23

cd. Banki państwowe

Organami 

banku 

są 

rada 

nadzorcza 

(powoływana 

na 3 lata) i zarząd. 

Przewodniczącego  rady  nadzorczej  powołuje 

i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek 

Ministra Skarbu Państwa

Prezesa  zarządu  banku  państwowego  powołuje 

rada  nadzorcza  banku  …………….  Komisji 

Nadzoru Finansowego.

Statut  nadaje,  w  drodze  rozporządzenia, 

Minister  Skarbu  Państwa  w  porozumieniu  z 

Ministrem  Finansów,  po  zasięgnięciu  opinii 

Komisji Nadzoru Finansowego.

24

cd. Banki państwowe.

• Wraz z rozwojem gospodarki rynkowej banki 

państwowe, 

jako 

szczególna 

forma 

organizacyjno-prawna, ……………………….

• Przekształcenie banku państwowego w bank 

w  formie  spółki  akcyjnej  dokonywane  jest  w 
drodze  rozporządzenia  Rady  Ministrów  na 
wniosek  Ministra  Skarbu  Państwa  po 
zasięgnięciu 

opinii 

Komisji 

Nadzoru 

Finansowego

.

25

Banki w formie spółki 

akcyjnej

Założycielami  banku  w  formie  spółki  akcyjnej 

mogą być osoby prawne i osoby fizyczne.

Jeśli są to inni założyciele niż: 

•

Skarb Państwa, 

•

bank krajowy, 

•

instytucja kredytowa, 

•

bank zagraniczny, 

•

krajowy lub zagraniczny zakład ubezpieczeń 

•

międzynarodowa instytucja finansowa,

nie może być mniej ……………………...

26

cd. Banki w formie spółki 

akcyjnej

• banki  w  formie  spółki  akcyjnej  mogą  być 

tworzone 

również 

przez 

……………………………………….

  …………………………………………….

• wkłady  pieniężne  osób  zagranicznych 

do 

kapitału 

założycielskiego 

banku 

są wnoszone …………………;

• mogą  być  utworzone  tylko  po  uzyskaniu 

…………… Komisji Nadzoru Finansowego;

• powołanie  2  członków  zarządu,  w  tym  – 

prezesa,    następuje  na  wniosek  rady 

nadzorczej 

za 

zgodą 

Komisji 

Nadzoru 

Finansowego;

27

cd. Banki w formie spółki 

akcyjnej

• akcje  banków  są  akcjami  …………………, 

z  wyjątkiem  akcji  dopuszczonych  do  obrotu 

publicznego; 

• zbycie akcji imiennych w okresie roku od daty 

wpisania  banku  do  rejestru  handlowego 

wymaga 

zezwolenia 

Komisji 

Nadzoru 

Finansowego; 

• osoba,  która  objęła  akcje  banku,  powodujące 

osiągnięcie lub przekroczenie progu 5%, 10%, 

20%,  25%,  33%,  50%,  66%  i  75%  głosów 

na  walnym  zgromadzeniu  jest  zobowiązana   

do  poinformowania  o  tym  …………,  a  bank 

do przesłania powiadomienia Komisji Nadzoru 

Finansowego  w  terminie  14  dni  od  daty  jego 

otrzymania.

28

Banki hipoteczne

Banki  te    wyspecjalizowane  są  w  udzielaniu  kredytów 

hipotecznych  na  cele  budownictwa  mieszkaniowego 

i przemysłowego. 

Środki  na  finansowanie  swojej  działalności  pozyskują 

głównie 

…………………………………………, 

ale 

także 

poprzez 

przyjmowane  ……………………..,  emisję  …………… 

i zaciągane …………………..

Bank  hipoteczny  może  być  utworzony  wyłącznie 

w formie spółki akcyjnej.

Organizację i zasady działania tych banków określa ustawa 

z  29  sierpnia  1997r.    o  listach  zastawnych  i  bankach 

hipotecznych (Dz.U.nr 140/97, poz. 940)

………………….. 

-  zabezpieczenie  roszczeń  pieniężnych 

wierzyciela  poprzez  wpis  zobowiązania  pieniężnego  do 

księgi wieczystej nieruchomości.

29

cd. Banki hipoteczne

Listy zastawne, zaliczane są do grupy tzw. …………….. 

papierów wartościowych.

W  treści  listu  zastawnego  jego  emitent  zobowiązuje 

się wobec inwestora (nabywcy) do wypłaty odsetek 

i wykupu listu zastawnego w sposób i w terminach 

określonych 

w warunkach emisji.

W  przypadku  upadłości  banku  hipotecznego  – 

emitenta  listów  zastawnych,  należności  posiadaczy 

tych  papierów  wartościowych  zaspokajane  są 

……………………………., 

w  pełnej  wysokości  wraz  z  należnymi  odsetkami, 

………………………… zobowiązaniami banku. 

30

Banki hipoteczne - podstawowe 
czynności.

a)

udzielanie kredytów zabezpieczonych …………………

b)

nabywanie  ……………………..  innych  banków  z  tytułu 

udzielonych  przez  nie  kredytów  zabezpieczonych 

hipoteką

c)

emitowanie  hipotecznych  ………….  zastawnych,  których 

podstawę  stanowią  wierzytelności  banku  hipotecznego  z 

tytułu a) i b)

d)

emitowanie  ……………………..  listów  zastawnych,  których 

podstawę stanowią:

–

wierzytelności 

banku 

hipotecznego 

z 

tytułu 

udzielonych  kredytów    w      części  zabezpieczonej 

gwarancją 

lub  poręczeniem  Narodowego  Banku  Polskiego, 

Europejskiego 

Banku 

Centralnego, 

rządów 

lub  banków  centralnych  państw  członkowskich  Unii 

Europejskiej, Organizacji Współpracy Gospodarczej 

i Rozwoju, 

–

wierzytelności  z  tytułu  kredytów  udzielonych 

jednostkom      samorządu  terytorialnego  oraz 

kredytów  w  części  zabezpieczonej  gwarancją  lub 

poręczeniem jednostek samorządu terytorialnego. 

 

31

cd. Banki hipoteczne.

Zakres 

nadzoru 

sprawowanego 

nad 

bankami 

hipotecznymi 

przez 

nadzór 

bankowy 

………………………… 

tradycyjnego 

nadzoru 

odnoszącego się do banków uniwersalnych. 

Przy 

każdym 

banku 

hipotecznym 

funkcjonują 

……………..i  jego  zastępca.  Nie  mogą  oni  być 

pracownikami  banku  hipotecznego,  są  powoływani  i 

odwoływani przez Komisję Nadzoru Finansowego. 

Powiernicy  nadzorują  przede  wszystkim  prawidłowość 

wpisów 

do 

rejestru 

zabezpieczenia 

listów 

zastawnych,  zgodność  ustalania  wartości  bankowo-

hipotecznej  nieruchomości  z  regulaminem  wyceny 

nieruchomości 

zatwierdzonym 

przez 

Komisję 

Nadzoru  Finansowego  oraz  zgodność  zabezpieczenia 

znajdujących  się  w  obrocie  listów  zastawnych  z 

wymogami  ustawy  o  listach  zastawnych  i  bankach 

hipotecznych. 

32

Banki spółdzielcze

Działalność  sektora  banków  spółdzielczych 

regulowana jest Ustawą z 7 grudnia 2000r. 

o  funkcjonowaniu  banków  spółdzielczych, 

ich  zrzeszaniu  i  bankach  zrzeszających, 

prawem 

spółdzielczym 

oraz 

prawem 

bankowym.

Ze  względu  na  ograniczenia  kapitałów 

własnych 

(udziałowych)  banki  spółdzielcze 

zostały  objęte  obowiązkiem  ………………… 

w bankach zrzeszających.

33

cd. Banki spółdzielcze

Banki 

spółdzielcze 

spełniające 

jedynie 

ustawowe  minimum  kapitałowe  (1  mln  euro) 

prowadzą  działalność  na  obszarze  ……………, 

w  których  mają  siedzibę,  oraz  na  terenie 

powiatów, 

w 

których 

mają 

…………………………... 

Banki  spółdzielcze  o  funduszach  własnych 

wyższych  niż  równowartość  1  mln  euro,  lecz 

niższych niż równowartość 5 mln euro, mogą 

prowadzić 

działalność 

na 

terenie 

……………….,  w  którym  znajduje  się  ich 

siedziba oraz poza województwem na terenie 

powiatów,  w  których  znajdują  się  ich 

placówki wykonujące czynności bankowe

.

34

cd. Banki spółdzielcze

Za 

zgodą 

banku 

zrzeszającego 

bank 

spółdzielczy 

może prowadzić działalność także na terenie 

powiatów 

sąsiadujących 

z 

 

terenem 

określonym powyżej.

Działalność  obejmująca  inne  powiaty  niż       

sąsiadujące, 

wymaga 

uzyskania 

zgody 

Komisji Nadzoru Finansowego.

Banki  z  kapitałami  ≥  5  mln  euro    mogą 

prowadzić działalność ……………………….

35

cd. Banki spółdzielcze

Istniejące w 2000 r. banki spółdzielcze 

zostały objęte „ścieżką” dochodzenia 
do 

wymaganego 

minimum 

kapitałowego:

• 300 tys. euro do końca 2001 r.
• 500 tys. euro do końca 2005 r.
• 1  mln  euro    do  końca  2007  r. 

(zgodnie 
z Traktatem Akcesyjnym do UE)

36

cd. Banki spółdzielcze.

Prezesa zarządu banku spółdzielczego powołuje 

i  odwołuje  rada  nadzorcza,  przy  czym 
powołanie  następuje  za  zgodą  Komisji 
Nadzoru Finansowego.

• Banki  spółdzielcze  zrzeszają  się  na  podstawie 

umowy zrzeszenia z ………………………………..

• Bank 

spółdzielczy 

zobowiązany 

jest 

do  posiadania  co  najmniej  jednej  akcji  banku 
zrzeszającego.

37

Bank zrzeszający (1)

Bank  zrzeszający  wykonuje  czynności  bankowe 

oraz  inne  czynności,  tak  jak  każdy  bank 

komercyjny,

 a ponadto:

1. prowadzi  …………………..  zrzeszonych  banków, 

poprzez  które  przeprowadza    ich  rozliczenia 

pieniężne; na tych rachunkach zrzeszone banki 

utrzymują również rezerwy obowiązkowe;

2. nalicza 

i 

utrzymuje 

………………………. 

zrzeszonych 

banków 

spółdzielczych 

na 

rachunku 

w NBP,

38

Bank zrzeszający (2)

3.

prowadzi  wyodrębniony  rachunek,  na 
którym  deponowane  są  aktywa  banków 
spółdzielczych, 

stanowiące 

pokrycie 

funduszu 

ochrony 

środków 

gwarantowanych,

4.

wypełnia  za  zrzeszone  z  nim  banki 
spółdzielcze obowiązki ………………….      
wobec  Narodowego  Banku  Polskiego 
oraz 

Bankowego 

Funduszu 

Gwarancyjnego.

39

Banki zrzeszające (3).

Banki zrzeszające zobowiązane zostały uzyskać 

sumę  kapitałów  własnych  na  poziomie  nie 

niższym niż:

• równowartość  10  mln  euro  -  do  dnia  7  lipca 

2001,

• równowartość 15 mln euro - do końca 2003 r.
• równowartość 20 mln euro - do końca 2006 r.

40

Banki spółdzielcze – struktury 

organizacyjne

Spośród  581banków  spółdzielczych  na  koniec 

grudnia 2008 r.:

• 1 bank     (Krakowski Bank Spółdzielczy w Krakowie) 

funkcjonował samodzielnie (Uchwałą Komisji Nadzoru 

Bankowego  z  2002  r.  otrzymał  status  banku 

samodzielnego  –  ma  ponad  50  mln  zł  kapitałów 

własnych, 42 placówki.

• Pozostałych  580  banków  było  zrzeszonych  w  3 

strukturach      (w Mazowieckim Banku Regionalnym 

S.A. 

– 

79 

banków, 

w  Gospodarczym  Banku  Wielkopolski  S.A.  – 

Spółdzielcza  Grupa  Bankowa  -152,  w  Banku  Polskiej 

Spółdzielczości SA - 349 banki).

41

Banki operacyjne w Polsce

W  końcu  2008  r.  działalność  operacyjną  w  Polsce 

prowadziły 634 banki krajowe:

• 52 w formie spółki akcyjnej, 

• 1 państwowy i 

• 581 spółdzielcze.  

  Działało  także  14  oddziałów  instytucji  kredytowych, 

spośród których  6 prowadziło wcześniej na terenie 

Polski  działalność  w  formie  bankowej  spółki 

akcyjnej. 

Zmiana 

formy 

własności 

umożliwiła 

im 

m.in.  udzielanie  wyższych  kredytów.  Pozycja 

ratingowa    oddziałów  jest  pozycją  ich  banków 

……………….;  wyższa  pozycja  oznacza  dostęp  do 

tańszego 

finansowania 

na 

rynkach 

międzynarodowych.

42

Banki komercyjne w Polsce

Sektor banków komercyjnych w Polsce tworzą:
•  

43 

banki 

z 

przewagą 

kapitałów 

zagranicznych (z 17 krajów), 

• 14 oddziałów instytucji kredytowych
• 10  banków  z  przewagą  kapitału  polskiego, 

 w tym:

–   4  to  banki  kontrolowane  (bezpośrednio  i 

pośrednio)  przez Skarb Państwa oraz

–  6 -   banki prywatne z przewagą kapitału   

 polskiego.

43

44

Struktura własnościowa 

banków

Wysoki  udział  banków  z  przewagą  kapitału   

zagranicznego  w  polskim  sektorze, 
to  efekt  nie  tylko  …………………..  lecz 
także  zaangażowania  w  połowie  lat  90-
tych 

inwestorów 

zagranicznych 

w 

……………… banków w trudnej sytuacji. 

Udział 

w 

aktywach 

sektora 

banków 

utworzonych 
od  podstaw  przez  podmioty  zagraniczne 
nie przekracza 8%.

45

Banki pod kontrolą kapitałów 

zagranicznych

Inwestorzy 

zagraniczni 

posiadali 

większościowe  pakiety  akcji  43 
krajowych banków komercyjnych. 

Do banków tych należało:
•  71,0 % aktywów sektora 

bankowego,

•  67,5 % depozytów, 
•  70,1% kredytów. 

46

cd. Banki pod kontrolą kapitałów 

zagranicznych

Największy udział w aktywach sektora 

bankowego w Polsce mają inwestorzy z:

Włoch – 17,4 %
Holandii – 10,9 %
Niemiec – 9,3 %
USA -  7,4% 
Belgii – 5,6 %
Irlandii – 5 %
Portugalii – 3,7%

47

48

Banki na GPW w Warszawie

Na  koniec  grudnia  2008    na  GPW   

w  Warszawie  były  notowane  akcje 

15 banków.

Łączne 

aktywa 

banków 

giełdowych 

stanowiły 

65,1% 

aktywów 

całego 

sektora, 

      a  kapitalizacja    -  39,7%  ogólnej 

kapitalizacji 

spółek 

krajowych 

notowanych na warszawskiej giełdzie.

49

50

Udział inwestorów zagranicznych 

w aktywach sektora bankowego (2006)

51

Koncentracja rynku 

bankowego.

Charakterystyczną  cechą  polskiego  sektora 

bankowego  jest  istnienie  grupy  kilkunastu 

średnich  i  dużych  banków  komercyjnych 

działających  w  skali  ogólnokrajowej  oraz 

grupy kilkuset małych banków spółdzielczych 

skoncentrowanych na lokalnych rynkach.

Po przejęciu BPH przez Pekao SA 

• udział 

5-ciu 

największych 

banków 

w 

aktywach,  kredytach  i  depozytach  sektora 

wynosi odpowiednio: 46,6% , 44,7% i 56,9%;

• udział  10-ciu  największych  banków  w 

aktywach 

i  kredytach  sektora  wynosi    64,5%,  60,9%, 

a w depozytach 72,7%.

Poziom 

koncentracji 

nie 

odbiega 

od 

„standardów” innych krajów UE.

52

Banki z przewagą kapitału 

państwowego

Banki państwowe
            Bank Gospodarstwa Krajowego
    BGK to jedyny w Polsce bank państwowy. Jego główna 

misją jest obsługa sektora finansów publicznych – bank 

realizuje  rządowe  programy  społeczno-gospodarcze 

oraz  samorządowe  programy  rozwoju  regionalnego. 

Bank,  poza  realizacją  zadań  rządowych,  prowadzi 

również  działalność  na  rynku  korporacyjnym  i 

detalicznym. 

Spółki akcyjne bezpośrednio kontrolowane 

 przez Skarb Państwa

            PKO Bank Polski SA (51,59% akcji)
Spółki akcyjne pośrednio kontrolowane 

 przez Skarb Państwa
    Bank Pocztowy SA
    Bank Ochrony Środowiska S.A.

53

Banki komercyjne z przewagą 

polskiego kapitału prywatnego

1. INVEST-BANK SA
2. Getin Bank SA
3. Noble Bank

Banki zrzeszające banki spółdzielcze
1. Bank Polskiej Spółdzielczości SA
2. Gospodarczy Bank Wielkopolski SA
3. Mazowiecki Bank Regionalny SA

54

Lista banków giełdowych

1. PKO Bank Polski SA
2. Bank Handlowy w Warszawie SA
3. ING Bank Śląski SA
4. Bank BPH SA
5. Bank Zachodni WBK SA
6. BRE Bank SA
7. Bank Millennium SA
8. Bank Polska Kasa Opieki SA
9. Nordea Bank 

Polska SA

10. Kredyt Bank SA
11. Bank Ochrony Środowiska SA
12. Fortis Bank 

Polska SA

13. Getin Bank SA
14. Noble Bank SA
15. DZ Bank 

Polska SA

55

Spółki akcyjne ze 100% udziałem 

kapitału zagranicznego

1.  HSBC Bank Polska SA 
2.  DaimlerChrysler Bank Polska SA
3.  GE Money Bank SA
4.  Raiffeisen Bank Polska SA
5.  WestLB Bank Polska SA
6.  Deutsche Bank Polska SA
7.  GMAC Bank Polska SA
8.  Rabobank Polska SA
9.  FCE Bank Polska SA
10.  Santander Consumer Bank SA
11.  Volkswagen Bank Polska SA

56

cd. Spółki akcyjne ze 100% udziałem 

kapitału zagranicznego

12. Fiat Bank Polska SA
13. Toyota Bank Polska SA
14. Bank DnB Nord Polska SA
15. Bank of Tokio-Mitsubishi (Polska) SA

16. Cetelem Bank SA (

będzie zamieniony na oddział BNP 

Paribas Personal Finance SA – wpłynęła notyfikacja)

17. RCI Bank Polska SA
18.  Dexia Kommunalkredit Bank Polska SA
19. ABN AMRO Polska SA
20. Allianz Bank Polska SA
21. Allior Bank Polska SA

57

Spółki akcyjne z większościowym 

udziałem kapitału zagranicznego

 1. 

Bank Handlowy w Warszawie SA

 2.ING Bank Śląski SA
 3. Bank BPH SA 
 4. Bank Zachodni WBK SA
 5. BRE Bank SA
 6. Bank Millennium SA
 7. Bank Polska Kasa Opieki SA
 8. Nordea Bank Polska SA
 9. Kredyt Bank SA
10. Fortis Bank Polska SA
12. Deutsche Bank PBC SA
13. AIG Bank Polska SA
14. BGŻ SA 
15. Euro Bank SA 
16. Bank DnB Nord Polska SA
17. DZ Bank Polska
18. Dominet Bank
19. Meritum Bank

58

Spółki akcyjne pośrednio 

kontrolowane przez inwestorów 

zagranicznych

1. BPH Bank Hipoteczny SA
2. LUKAS Bank SA
3. BRE Bank Hipoteczny SA
4. Śląski Bank Hipoteczny SA

59

Oddziały instytucji kredytowych

funkcjonujących w 2008 r.

 

Oddziały instytucji 

kredytowych 

Kraj 

1

Banco Mais Oddział w Polsce

Portugali

a

2

Banque PSA Finance SA Oddział w Polsce

Francja

3

BNP PARIBAS SA Oddział w Polsce

Francja

4

LA Caixa Oddział w Polsce

Hiszpania

5

Calyon SA Oddział w Polsce

Francja

6

Danske Bank Oddział w Polsce

Niemcy

7

Dresdner Bank Oddział w Polsce

Dania

8

EFG Eurobank Ergasias Oddział w Polsce 

(Polbank)

Grecja

9

Jyske Bank Oddział w Polsce

Dania

10

Nykredit Realkredit - Oddział w Polsce

Dania

11

Skandinaviska Enskilda Banken Oddział w 

Polsce

Szwecja

12

Societe Generale Oddział w Polsce

Francja

13

Svenska Handelsbanken Oddział w Polsce

Szwecja

14

Sygma Banque Oddział w Polsce

Francja

60

Banki wyspecjalizowane

Banki hipoteczne

• BPH Bank Hipoteczny SA

• Śląski Bank Hipoteczny S.A.

• BRE Bank Hipoteczny SA

• Nykredit Realkredit Oddział w Polsce

Banki samochodowe

• Volkswagen Bank SA

• Fiat Bank Polska SA

• Toyota Bank Polska SA

• DaimlerChrysler Bank Polska SA

• GMAC Bank (d. Opel Bank), 

• FCE Bank (d. Ford Bank)

• RCI Bank (Renault)

• Banque PSA Finance Oddział w Polsce (Peugeot, Citroen)

61

62

63

Liczba zatrudnionych w bankach 

2003-2007

64

Zatrudnienie w bankach.

• Na  koniec  2007  r.  w  sektorze  bankowym  było 

zatrudnionych  167  165  osób,  co  oznacza  wzrost  o 

5,8% (o 9 234) w stosunku do końca 2006 r.

• Zwiększenie  zatrudnienia  odnotowano  zwłaszcza 

w  dynamicznie  rozwijających  się  średnich  bankach 

i  oddziałach  instytucji  kredytowych.  Natomiast 

redukcje objęły głównie PKO BP i BGŻ.

• Dane  te  nie  odzwierciedlają  w  pełni  faktycznego 

stanu  zatrudnienia  w  sektorze,  gdyż  nie  obejmują 

zatrudnionych  w  sieci  placówek  partnerskich  (na 

koniec  roku  sieć  placówek  partnerskich  posiadało  9 

banków).

• Ponadto banki w coraz większym zakresie korzystały 

z usług instytucji pośrednictwa kredytowego.

65

Liczba placówek bankowych

66

Liczba oddziałów bankowych w 

przeliczeniu 

na mieszkańca na koniec 2006 r.

        Kraj       liczba oddziałów bankowych na 1 mln mieszk. (wg EBC)

•

Polska

135

•

Estonia

182

•

Czechy

183

•

Holandia

                          211

•

Wielka Brytania

 213

•

Słowacja

  

                          218

•

Irlandia

 220

•

Litwa

 263

•

Łotwa

 267

•

Malta

 271

•

Finlandia

                           303

•

Węgry

 322

•

Grecja

 333

•

Słowenia

                          347

•

Dania

 394

•

Belgia

 434

•

Niemcy

 489

•

Luksemburg

 506

•

Austria

 514

•

Portugalia

 529

•

Włochy

 552

•

Francja

 633

•

Hiszpania

 991

•

Cypr

                         1222

•

Szwecja

                         2203

67

cd. Liczba placówek 

bankowych.

Do  oddziałów  banków  dochodzą  jeszcze  ……….  czy 

…………….. bankowe (dużą liczbę ma ich w całym kraju 

m.in.  PKO  BP)  oraz  tzw.  placówki  ……………….,  które 

prowadzą dla banków prywatni przedsiębiorcy. 

Do tego dochodzą jeszcze punkty bankowe na ……………. 

(1,2  tys.  w  całym  kraju)  oraz  1,7  tys.  placówek 

popularnych SKOK-ów. 

To  daje  łącznie  ok.  17  tys.  placówek  bankowych,  ponad 

trzy razy więcej, niż wynika z oficjalnych statystyk EBC.

Na  milion  mieszkańców  jest  więc  450  placówek 

bankowych.  Jest  to  …………………………..  europejska, 

która według EBC wynosi ok. 380 placówek.

68

69