Działanie leków na
organizm

Plan zajęć

1.

Losy leku w ustroju

2.

Działania leków

3.

Działania niepożądane leków

4.

Synergizm i antagonizm leków

Losy leku w organizmie

L – liberation – uwolnienie
A – adsorbtion – wchłanianie
D – dystrybution – rozmieszczenie
M – metabolism- metabolizm
E – excretion – wydalanie

Uwolnienie substancji
leczniczych -L



Uzależnione jest od postaci leku



Rozpad postaci leku – rozpuszczenie
substancji czynnej- dyfuzja
substancji czynnej z miejsca
podania do miejsca wchłaniania

Wchłanianie leku - A



Aby lek mógł zadziałać terapeutycznie
musi być wchłonięty do krążenia ogólnego



Leki podane drogą dożylną nie podlegają
procesowi wchłaniania



Leki podane drogą doustną wchłaniają się
w górnym odcinku przewodu pokarmowego
(leki o charakterze kwaśnym, słabo
zjonizowane) – o charakterze słabych
zasad wchłaniają się w jelicie cienkim

Wchłanianie leku - A



Z przewodu pokarmowego lek
przechodzi żyłą wrotną do wątroby
– ulega biotransformacji



Zanim lek osiągnie krążenie ogólne-
jego znaczna część może zostać
unieczynniona

Dystrybucja (D)



Polega na przenikaniu leków i
metabolitów przez błony biologiczne



Na proces dystrybucji ma wpływ
szybkość przepływu krwi (dobrze
ukrwione narządy – płuca, serce,
mózg, nerki, gruczoły dokrewne



Transport przez błony biologiczne
(dyfuzja bierna, dyfuzja ułatwiona,
transport czynny)

Metabolizm leków (M)



Zachodzi w mikrosomach wątroby



Aktywność enzymów w wątrobie
zależy od ( płci, wieku, temperatury
ciała, stanów patologicznych )

Eliminacja – wydalanie

leków E



Metabolity wydalane są z moczem,
potem, śliną, żółcią, z mlekiem matki, z
wydychanym powietrzem



I najważniejsza droga eliminacji – nerki



II najczęstsza droga – wątroba



Leki stosowane u kobiet karmiących mogą
być wydalane z mlekiem – mogą wpływać
na organizm noworodka



Co się dzieje z lekiem jeżeli nerki lub
wątroba nie pracują prawidłowo?

Działania leków



Leki przyczynowe – etioterapeutyczne
(antybiotyki)



Leki objawowe – sympatomatyczne

( działanie ośrodkowe – na OUN,

obwodowe – na inne tkanki lub narządy
poza oun )



Leki o działaniu miejscowym



Leki o działaniu wybiórczym – receptory β

1



Działania niepożądane lub toksyczne

Działania niepożądane



Są charakterystyczne dla danego
leku – mogą wystąpić lecz nie
muszą kiedy lek jest stosowany w
dawkach leczniczych, zgodnie ze
wskazaniami

Podział działań
niepożądanych



Dające się przewidzieć, związane z
mechanizmem działania leku



Niezależne od dawki – o podłożu
immunologicznym, genetycznym,
zależnym od płci, wieku

1.

Reakcje uczuleniowe (miejscowe,
ogólne)

2.

Działanie na płód (szczególnie I trymestr
ciąży)

3.

Działanie rakotwórcze

Synergizm leków



Jest to jednokierunkowe działanie
leków – efekt działania to
sumowanie lub potęgowanie
działania równocześnie podanych
leków

Antagonizm leków



Dane leki działają przeciwnie –
powodują zmniejszenie lub
całkowite zniesieni działania
farmakologicznego