ZBIOROWOŚĆ SPOŁECZNA



Zbiorowość społeczna – to ogół ludzi

posiadających

jakąś

cechę

wspólną,

wyróżnioną przez obserwatora zewnętrznego
bez względu na to, czy ci ludzie zdają sobie
sprawę z posiadania takiej cechy, czy też
nie. (blondyni, wysocy, biali itp.)



To również takie formy, które obejmują

wszystkie skupienia ludzi, w których
wytworzyła się i utrzymuje choćby bardzo
krótko więź społeczna.

WIĘŹ SPOŁECZNA



Więzi społeczne – to relacje i zależności

wiążące jednostkę ze zbiorowościami

i grupami społecznymi lub innymi jednostkami

Typy więzi

Więź naturalna

- jej źródłem jest wspólne

pochodzenie lub pokrewieństwo członków grupy. Ten
typ więzi nigdy nie wygasa., występuje np. w
rodzinie;

Więź zrzeszeniowa

- powstaje w wyniku

dobrowolnego zrzeszania się ludzi w różnych
organizacjach, np. stowarzyszeniach, związkach
zawodowych;

Więź stanowiona

- jest narzucana z zewnątrz lub

ustanawiana siłą. Słabnie lub zanika, gdy przestają
istnieć warunki, w jakich się wytworzyła, np. więzienie

Rodzaje zbiorowości



Para

- Najmniejsza zbiorowość społeczna

*jej członków mogą łączyć różnego typu więzi,np.

przyjaźni



Krąg społeczny

- zbiorowość powstała w wyniku

styczności społecznych bądź wspólnych zainteresowań

*kręgi nie są wyodrębnione a ich skład jest dość płynny np.

krąg koleżeński



Tłum

- duża zbiorowość ludzi, którzy z jakiegoś powodu

znajdują się na niewielkiej przestrzeni

Charakteryzuje się:
* spontanicznymi, bezrefleksyjnymi reakcjami
* poczuciem siły
* skłonnościami do agresywnych zachowań

GRUPA SPOŁECZNA



Grupa społeczna – w psychologii

społecznej i socjologii zaliczany do zbiorowości

społecznej zbiór co najmniej trzech osób, którego

członkowie współdziałają ze sobą na zasadzie

odrębności od innych, w celu zaspokajania

własnych potrzeb, charakteryzujący się trwałą

strukturą i względnie jednolitym systemem norm i

wartości.



W socjologii pojęcie to jest uznawane za jedno z

podstawowych, choć nie jest jednoznacznie

rozumiane w różnych szkołach socjologicznych. W

niektórych przypadkach pojęcie to było odrzucane

jako stworzony na potrzeby nauki artefakt. W

najszerszym rozumieniu jest to zbiór jednostek,

między którymi zachodzą istotne stosunki społeczne.

Rodzaje grup
społecznych

Kryterium wielkości

Kryterium sformalizowania

Kryterium więzi

Kryterium członkostwa

Grupy małe

Grupy nieformalne

Grupy formalne

Grupy duże

Grupy pierwotne

Grupy wtórne

Grupy zamknięte

Grupy otwarte



Ze względu na wielkość grupy społeczne dzieli

się na:

- grupy małe – kilku- lub kilkunastoosobowe,

umożliwiające bezpośrednie stosunki między
członkami (np. rodzina, grupy rówieśnicze);

- grupy duże – charakteryzują je minimalne

kontakty bezpośrednie lub ich brak, gdyż duża
liczebność uniemożliwia nawiązywanie
bezpośrednich stosunków między ich
członkami (np. grupa zawodowa, narody).



Ze względu na stopień sformalizowania grupy

społeczne dzieli się na:

- grupy formalne – posiadają ściśle określone

struktury, cele, normy, często wyznaczane z
zewnątrz. Działalność określają prawo i
przepisy (np. partie polityczne, Związek
Harcerstwa Polskiego);

- grupy nieformalne – powstają spontanicznie,

w ich ramach występują instytucje
nieformalne, a zasady działania wynikają ze
wzajemnych interakcji (np. grupy koleżeńskie,
subkultury młodzieżowe)



Ze względu na typ więzi grupy społeczne

dzieli się na:

- grupy pierwotne – w ich ramach istnieją więzi

emocjonalne oparte na kontaktach osobistych.
Grupy takie cechuje niewielka liczebność, przy
czym przynależność do takiej grupy nie
zawsze jest dobrowolna (np. rodzina, grupa
rówieśnicza);

- grupy wtórne – przynależność do nich wynika

z dobrowolnego wyboru, cechuje je duża
liczebność, a tworzone są dla osiągnięcia
określonego celu (np. partie polityczne).



Ze względu na stopień ograniczoności liczby

członków grupy społeczne dzieli się na:

- grupy zamknięte (ekskluzywne) – stosując

liczne i rygorystyczne kryteria przyjęć nowych
członków, na przykład urodzenie, status
majątkowy, rodzaj wykonywanego zawodu
(np. kluby biznesmenów, związki rodzin
arystokratycznych);

- grupy otwarte (inkluzywne) – są dostępne

dla wszystkich chętnych (np. osiedlowe koła
szachowe)

- grupy ograniczone – stosują różne kryteria

przyjmowania członków, np. wykonywany
zawód, wiek, jednak nie tak rygorystyczne jak
grupy ekskluzywne (np. klub emerytów, kluby
lekarzy).

CECHY GRUPY SPOŁECZNEJ



Względna długotrwałość związku



Względnie spójny i podobny system wartości



Wspólny cel działania



Podobne poglądy – przekonania



Struktura (budowa) i hierarchia (zależność



i podporządkowanie)



Funkcjonowanie systemów normatywnych(norm prawnych,



moralnych, obyczajowych, religijnych)



Pełnienie określonych ról społecznych



Posiadanie określonych pozycji - statusów społecznych



Wzajemne oddziaływanie na siebie - interakcje społeczne



Różnorodne formy aktywności



Zachodzenie procesu socjalizacji i resocjalizacji



Istnienie określonych więzi międzyludzkich



Istnienie wewnętrznego systemu kontroli i sankcji



Poczucie świadomej identyfikacji z grupą (solidaryzm)



Poczucie odrębności wobec innych grup

STYLE KIEROWANIA

GRUPAMI



AUTOKRATYCZNY

Kierownik grupy sam

określa

jakie są cele

grupowe

i jak je realizować

LIBERALNY

Kierownik pozostawia

zupełną swobodę

członkom

grupy jeśli chodzi

o podejmowanie

decyzji

DEMOKRATYCZNY

Kierownik zachęca

grupę do

samodzielnego

podejmowania

decyzji

Interakcje w grupie:



· solidaryzowanie się z inną osobą, podwyższanie pozycji innej

osoby, udzielanie pomocy



· rozładowywanie napięcia emocjonalnego, żartowanie, śmianie

się, okazywanie zadowolenia,



· wyrażanie zgody, bierne akceptowanie, rozumienie sugestii,

uleganie,



· dawanie sugestii, wskazywanie kierunku, pozostawianie innym

autonomii



· wyrażanie opinii, dokonywanie oceny, wyrażanie uczuć i życzeń,



· orientowanie innych, udzielanie informacji, powtarzanie,

wyjaśnianie,



· pytanie i prośby o zorientowanie, o informację, potwierdzanie,



· pytanie o opinię, ocenę, analizę, wyrażenie uczucia,



· pytania, prośby o sugestię, pokierowanie,



· niezgadzanie się, bierne odrzucanie sugestii innych,



· ujawnianie napięcia emocjonalnego, prośby o pomoc,



· ujawnianie antagonizmu, obniżanie pozycji innej osoby, bronienie

siebie.

Konformizm



Konformizm – to postawa i zachowanie jednostki,

polegająca na ścisłym podporządkowaniu się
normom, systemom wartości, wzorcom zachowań i
myśleniaoraz powszechnie przyjętym poglądom
obowiązującym w danej grupie społecznej.



Konformizm oznacza również zmianę opinii lub

zachowania człowieka pod naciskiem innych.

Czynnikiem powodującym nasilenie postaw

konformistycznych jest niskie mniemanie o sobie,
czynnikiem osłabiającym jest z kolei wysoka
samoocena.

Pozytywne aspekty konformizmu:



· czynnik integracji społecznej.

Negatywne aspekty konformizmu:



· upowszechnianie naśladownictwa,



· propagowanie zachowawczości,



· może doprowadzić do alienacji jednostki

Rodzaje zachowań konformistycznych:



· oczekuje nagrody lub chce uniknąć kary –

jest to uleganie,



· chce się upodobnić do innej osoby lub grupy

osób, pod wpływem których pozostaje – proces
ten nazywa się identyfikacją,



· przyjmuje za własne normy, wartości,

postawy i poglądy obowiązujące w grupie lub
charakteryzujące inną osobę – co nazywa się
internalizacją, czyli uwewnętrznieniem.