PARACELSUS

“Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, bo tylko

dawka czyni truciznę”

NaCl spożycie dziennie ok. 10-15 g

śmiertelna dawka 200 g jednorazowo

Witamina D śmiertelna dawka 5 g

Dawka toksyczna Botulina 10-9 g

Etanol 250 g w krótkim

czasie

Kofeina 10 g (100

filiżanek)

Możliwe szlaki powstawania akrylamidu

CH

2

OOR

CHOOR

CH

2

OOR

CH

2

=CH C

H

O

CH

2

=CH C

OH

O

CH

2

=CH C

NH

2

O

CH

CH

2

C

COOH

NH

2

O

NH

2

triglicerydy

akroleina

kwas akrylowy

asparagina

glukoza

akrylamid

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)

Polynuclear aromatic hydrocarbons

naftalen

antracen

fluoren

chryzen

piren

benzo(a)piren

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

a

Polichlorowane bifenyle (PCB)

Cl

Cl

4,4'-dichlorobifenyl

2

3

4

5

6

1

1'

2' 3'

4'

5'

6'

Freony (halony)

Chlorofluorowęglowodory np.

CFCl

3

trichlorofluorometan –Freon 11

CCl

2

F

2

dichlorodifluorometan -Freon 12

CCl

3

F

freon 11

11 + 90 = 101

C

H

F

(Du Pont)

CCl

2

F

2

CClF

2

Cl

Cl O

3

ClO O

2

+

+

+

HF

SbF

5

CCl

4

CCl

3

F CCl

2

F

2

trichlorofluorometan
t. wrz. 24

o

C

t. wrz. 77

o

C

dichlorodifluorometan
t. wrz. -30

o

C

HF

SbF

5

CFC-11

CFC-12

R

odnik chloru rozkłada cząsteczkę

ozonu

Persistent organic pollutants (POPs) – dirty dozen

"stałe zanieczyszczenia organiczne”

ponadto DDT, DIOKSYNY, BENZOFURANY, CHLOROBIFENYLE

Endrin, Heptachlor Hexachlorobenzen, Toxaphene
(C

10

H

10

Cl

8

)

Mirex Aldrin Chlordane Dieldrin

Dioksyny

2

3

4

6

1

O

O

O

O

O

Cl

Cl

Cl

Cl

8

9

7

2

3

4

6

1

8

9

7

Cl

Cl

Cl

Cl

PCDD -

p

oli

c

hlorowane

d

ibenzo-p-

d

ioksyny

PCDF -

p

oli

c

hlorowane

d

ibenzo

f

urany

2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna

Cl

Cl

Cl

kwas 2,4,5-trichlorofenoksyoctowy

O CH

2

COOH

Cl

Cl

Cl

O

CH

2

COOH

Cl

Na

O

O

Cl

Cl

Cl

Cl

O

Cl

Cl

Cl

Cl

Cl

Cl

Na

Na O

O

O

Cl

Cl

Cl

Cl

2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna

Seveso (Włochy) 0,01 μg/kg -> 0,05mg/kg

Świnka morska 1μg

Chomik 5mg

Człowiek ?

Budowa chemiczna wybranych plastyfikatorów

COOR

COOR

Estry kwasu ftalowego

Ftalan dibutylu DBP MW 278 T.WRZ. 340

Ftalan di(2-etyloheksylu) DEHP MW 390 T.WRZ. 361

Ftalan dioktylu DOP MW390 T.WRZ. 384

R = (CH

2

)

3

CH

3

R = CH

2

CH(CH

2

)

3

CH

3

CH

2

CH

3

R = (CH

2

)

7

CH

3

Właściwości fizykochemiczne wybranych plastyfikatorów

•

Rozp. H

2

O Biodegradacja; Log KOW

•

(mg/dm3) okres półtrwania Współczynnik

podziału

•

oktanol woda

• Ftalan dimetylu 4000 1-7 dni 1.60

• Ftalan dibutylu 11.2 2 – 23 dni 4.45 -4.90

• Ftalan
• di(2-etyloheksylu)

0.3 5 - 23, 21 - 54 dni 4.2 - 7.6