Przygotowała Dominika Kecler gr.c2, s4
Przygotowała Dominika Kecler gr.c2, s4
Badania laboratoryjne pozwalają na ocenę
prawidłowości przebiegu ciąży.
Powinno się je wykonywać nawet wtedy,
gdy nic nam nie dolega i wydaje się, że
ciąża przebiega prawidłowo.
Niektóre z badań laboratoryjnych wykonuje
się tylko jeden raz na początku ciąży (np.
oznaczenie grupy krwi lub badanie w celu
wykrycia przeciwciał różyczkowych).
Inne (np. badanie ogólne moczu,
sprawdzenie ciśnienia) powinny być
powtarzane przy okazji każdej wizyty u
lekarza.
Do badań należy się odpowiednio
przygotować: badaniom krwi poddać się na
czczo, a do badania oddać mocz poranny,
najlepiej w specjalnym plastikowym
pojemniczku, który można nabyć w aptece.
Jeśli nie masz potwierdzonej grupy krwi,
potrzebne będzie także badanie mające na
celu ustalenie grupy krwi i czynnika Rh. W
przypadku wyniku RH-, także badanie w
kierunku przeciwciał.
Poza standardowym badaniem
ginekologicznym, lekarz zleca po potwierdzeniu
ciąży zazwyczaj następujące badania:
* morfologia krwi;
* badanie ogólne moczu;
* WR (badanie serologiczne w kierunku kiły);
* badanie stężenia glukozy w surowicy krwi na
czczo;
* cytologia;
A także badania w kierunku przeciwciał:
* różyczki;
* toksoplazmozy;
7-8 tydzień ciąży:
• badanie ginekologiczne wewnętrzne
9-10 tydzień ciąży:
• grupa krwi i Rh
• przeciwciała odpornościowe (anty Rh)
• morfologia krwi
• cytologia
• badanie moczu
• poziom cukru na czczo
• WR (odczyn Wassermanna)
9-10 tydzień ciąży:
• przeciwciała różyczki
• przeciwciała toksoplazmozy
• konsultacja stomatologiczna
• przeciwciała HIV
• pomiar ciśnienia
• indeks wagi (BMI)
• waga ciała
• badanie piersi
• ocena pH wydzieliny pochwowej
• badanie ginekologiczne wewnętrzne
11-14 tydzień ciąży:
• badanie moczu
• badanie USG
• pomiar ciśnienia
• waga ciała
• ocena pH wydzieliny pochwowej
• badanie ginekologiczne wewnętrzne
• test PAPPA-A i potrójny hCG
15-20 tydzień ciąży:
• przeciwciała odpornościowe (anty Rh)
• morfologia krwi
• badanie moczu
• HBs
• pomiar ciśnienia
• waga ciała
• badanie położnicze (wysokość dna
macicy)
• test PAPPA-A i potrójny hCG
• ocena pH wydzieliny pochwowej
21-26 tydzień ciąży:
• badanie moczu
• poziom cukru po glukozie
• przeciwciała toksoplazmozy
• badanie USG
• pomiar ciśnienia
• waga ciała
• ocena pH wydzieliny pochwowej
• badanie położnicze (wysokość dna
macicy)
• ocena ruchliwości płodu przez ciężarną
27-32 tydzień ciąży:
• przeciwciała odpornościowe (anty Rh)
• morfologia krwi
• badanie moczu
• badanie USG
• pomiar ciśnienia
• waga ciała
• ocena pH wydzieliny pochwowej
• badanie położnicze (wysokość dna
macicy)
• ocena ruchliwości płodu przez ciężarną
33-37 tydzień ciąży:
• morfologia krwi
• badanie moczu
• WR (odczyn Wassermanna)
• pomiar ciśnienia
• waga ciała
• badanie piersi
• ocena pH wydzieliny pochwowej
• badanie położnicze (wysokość dna
macicy)
• ocena ruchliwości płodu przez ciężarną
• tętno płodu
38-39 tydzień ciąży:
• badanie moczu
• pomiar ciśnienia
• waga ciała
• ocena pH wydzieliny pochwowej
• tętno płodu
• badanie położnicze (wysokość dna
macicy)
• ocena ruchliwości płodu przez ciężarną
po 40. tygodniu ciąży:
• badanie moczu
• badanie USG
• pomiar ciśnienia
• waga ciała
• badanie położnicze (wysokość dna
macicy)
• ocena ruchliwości płodu przez ciężarną
• KTG
• tętno płodu
• ocena pH wydzieliny pochwowej
Przy ich pomocy bardzo wcześnie można
potwierdzić ciążę i badać jej rozwój wtedy, gdy
żadne inne metody nie mogą być jeszcze
zastosowane.
Badanie to w zaawansowanej ciąży, w większości
przypadków, pozwala na określenie płci płodu.
Wcześniej jeszcze, przy pomocy USG bada się stan
poszczególnych narządów rozwijającego się
dziecka.
Samo badanie polega na przyłożeniu odpowiedniej
sondy do powłok brzusznych, przy tym badaniu
konieczne jest wypełnienie pęcherza moczowego
(należy nieco więcej pić i wstrzymać się z
oddawaniem moczu).
Zawsze należy mieć przy sobie oryginał
badania, w razie konieczności transfuzji
krwi.
Grupę krwi oraz czynnik Rh oznacza się
również po to, aby wyeliminować konflikt
serologiczny, a jeśli do niego dojdzie, aby w
odpowiednim czasie podać przeciwciała dla
uniknięcia groźnych powikłań w rozwoju
dziecka.
Test na nosicielstwo zapalenia wątroby typu
B. Jeśli wyjdzie dodatni, tuż po urodzeniu
lekarze podadzą dziecku immunoglobulinę,
aby zapobiec zakażeniu.
Służy ocenie stanu zdrowia, wykluczeniu
anemii oraz różnego rodzaju infekcji. W
przypadku niskiej hemoglobiny lekarz zaleci
przyjmowanie preparatów
wielowitaminowych albo samego żelaza
Wynik analizy moczu pozwala prowadzącemu
ciążę sprawdzić czy nerki pracują prawidłowo
i czy nie doszło do zapalenia układu
moczowego. W razie obecności cukru pomoże
sprawdzić czy ciężarna nie cierpi na cukrzycę.
Odczyn Wassermanna – badanie krwi
służące wykryciu kiły. Wykonuje się je
dwukrotnie podczas ciąży. Zwykle ostatni
wynik trzeba wziąć ze sobą do szpitala na
czas porodu.
Badanie krwi na poziom glukozy pozwala
wykryć cukrzycę ciężarnej, która niesie za
sobą groźne w skutkach następstwa.
Między 21. a 26. tygodniem ciąży należy
wykonać takie badanie na czczo oraz po
wypiciu odpowiedniej dawki glukozy. Wynik
sprawdza się zwykle po godzinie lub dwóch
od wypicia.
Cytologia służy sprawdzeniu pod
mikroskopem nabłonka z szyjki macicy celem
wykrycia nowotworu lub jakichkolwiek
nieprawidłowości w wyglądzie komórek.
Posiew pozwala ocenić stan bakteriologiczny
pochwy i szyjki macicy. Wszelkie wykryte
drobnoustroje leczy się jeszcze w trakcie
trwania ciąży, a w szczególnych przypadkach
podaje się antybiotyk w trakcie porodu, aby
uniknąć zakażenia maluszka.
Pozwala monitorować pracę serca dziecka i
skurcze macicy. Badanie trwa około 15
minut i polega na założeniu na brzuch
mamy specjalnych pasów z czujnikami.
Prawidłowy wynik to wskazanie < 140/90.
Jeśli odbiega od normy i jest za wysokie,
natychmiast należy skontaktować się z
lekarzem prowadzącym. Może to być objaw
tzw. zatrucia ciążowego (gestozy).
To ocena biochemicznych parametrów krwi
matki i parametrów ultrasonograficznych
płodu. Jest to badanie przesiewowe głównie
w kierunku zespołu Downa, zespołu
Edwarda i zespołu Patau u płodu.
Badanie krwi matki pod kątem oceny ryzyka
urodzenia dziecka z aberracją chromosomową
(zespół Downa, zespół Edwardsa) lub otwartą
wadą ośrodkowego układu nerwowego
Są zalecane w uzasadnionych
przypadkach:
- 11-14 tydzień ciąży – amniopunkcja oraz
biopsja
kosmówki
- 15-20 tydzień ciąży – amniopunkcja
- 18-20 tydzień ciąży – fetoskopia
- 21-26 tydzień ciąży – kardocenteza
Badanie wód płodowych. Polega na
pobraniu płynu owodniowego i badaniu
genetycznym zawartych w nim komórek
płodu. Na wynik czeka się około miesiąca.
Badanie pozwalające wykryć zespół Downa,
uszkodzenia układu nerwowego oraz
hemofilię.
Amniopunkcji poddają się zazwyczaj
Pacjentki, które:
- urodzą dziecko po ukończeniu 35. roku życia
- urodziły dziecko z jakąś wadą wrodzoną
- mają lub miały krewnych dotkniętych wadą
wrodzoną
- same mają lub miały taką wadę
- związały się z partnerem z wadą wrodzoną.
Przed przystąpieniem do badania konieczne
jest opróżnienie pęcherza moczowego.
Pacjentka otrzymuje znieczulenie miejscowe
Przebieg badania
Pacjentka siada na fotelu ginekologicznym lub kozetce.
Amniopunkcję wykonuje się pod kontrolą USG, które
lokalizuje zbiornik płynu owodniowego z daleka od
płodu i łożyska.
Po odkażeniu skóry w wybranym miejscu lekarz
nakłuwa przez powłoki brzucha ciężarnej jajo płodowe
igłą punkcyjną i pobiera płyn owodniowy do strzykawki.
Do analizy potrzebne jest około 20 ml tego płynu.
Podczas nakłuwania Pacjentka powinna sygnalizować
lekarzowi wszelkie nagłe dolegliwości, jak np. ból. Na
koniec w miejscu nakłucia lekarz zakłada jałowy
opatrunek.
Po badaniu, jeszcze przez kilka godzin, Pacjentka
powinna pozostać pod obserwacją lekarską.
Sporadyczne są niewielkie krwawienia z rany po
nakłuciu.
Badanie polega na pobraniu wycinka błony
otaczającej zarodek. Pomaga wykryć
genetyczny zanik mięśni czy niedokrwistość
sierpowatą.
Wykonanie biopsji kosmówki:
Biopsja kosmówki polega na pobraniu małej próbki
tkanki z rozwijającego sie łożyska, które ma te
same geny, co dziecko. Na początku wykonywane
jest badanie USG, w celu ustalenia pozycji dziecka
i łożyska. Następnie pobiera sie tkankę. Możliwe
są dwa sposoby pobrania tkanki. Lekarz
zdecyduje, która metoda będzie najbardziej
odpowiednia w danej sytuacji, uzależniając jej
wybór od pozycji łożyska i dziecka. W większości
przypadków CVS jest wykonywane przez powłoki
brzuszne.
Badanie polegające na analizie krwi
pępowinowej. Krew pobiera się z naczyń
pępowiny przez powłoki brzuszne matki.
Badanie wykrywa niektóre choroby genetyczne
dziecka.
OPIS BADANIA
Kordocenteza wykonywana jest w warunkach pełnej
aseptyki, na sali operacyjnej, w znieczuleniu
miejscowym lub ogólnym. Przed wykonaniem nakłucia
konieczne jest wykonanie badania
ultrasonograficznego celem określenia wielkości i
położenia płodu i lokalizacji łożyska.
Po odkażeniu skóry badający wprowadza przez powłoki
brzuszne specjalną igłę punkcyjną i kontrolując obraz
ultrasonograficzny, nakłuwa naczynia pępowinowe,
najczęściej w okolicy przyczepu łożyskowego. Po
uzyskaniu dostatecznej ilości krwi badający usuwa igłę,
a w miejscu nakłucia powłok zakłada jałowy opatrunek.
MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU
Z badaniem tym wiąże się ryzyko infekcji
wewnątrzmacicznej, krwawienia, a także uszkodzenia
struktur płodu.
Biopsja tkanek płodu. Fetoskopię wykonuje
się pomiędzy 18 a 20. tygodniem ciąży.
Wprowadzenie fiberoendoskopu pozwala na
oglądanie płodu i pobranie fragmentów
tkanek, najczęściej skóry lub wątroby lub
próbek krwi. Ryzyko wywołania poronienia
szacuje się na ok 5%, trwałe uszkodzenie
ściany owodni połączone z wyciekiem płynu
owodniowego na 4%.
Właściwe odżywianie ma wpływ na stan
rozwijającego się dziecka.
Przyrost wagi powinien wynosić od 8 -12 kg.
I trymestrze 0 -1 kg
II trymestrze 3 - 5 kg
III trymestrze 5 -6 kg
Zapotrzebowanie kaloryczne wzrasta u
kobiety w miarę rozwoju ciąży.
W pierwszej połowie ciąży zapotrzebowanie
wzrasta 7-8% normalnego zapotrzebowania z
przed ciąży ( np. 2600 -2800 kalorii) to
zwiększa się o 300 kal.
W drugiej połowie ciąży sytuacja zmienia się,
gdyż płód rośnie bardzo szybko, ok. 2/3 idzie
na potrzeby matki, a 1/3 na potrzeby dziecka.
Nieprawidłowe odżywiania może być
przyczyną wad rozwojowych,
przedwczesnych porodów, tzw. Zatrucia
ciążowego, niskiej wagi urodzinowej dziecka
z objawami stanów niedoborowych
(niedokrwistość, krzywica, brak odporności).
U matki nieprawidłowe odżywianie może być
przyczyną niedokrwistości, próchnicy zębów,
odwapnienia kości, ogólnego wyczerpania
organizmu i podatności na infekcje.
Powszechnie wiadomo, że prawidłowy rozwój
organizmu uwarunkowany jest dostarczeniem
mu podstawowych składników pokarmowych
tzn. białka, tłuszczu, węglowodanów, czyli
materiału budulcowego energetycznego oraz
witamin, soli mineralnych pierwiastków
śladowych.
Zawierać większą ilość składników budulcowych
tj.
- białka pełnowartościowego (mleko 1-2 szklanki
może to być kefir, jogurt, zsiadłe mleko) sery,
wędliny, jajka, mięso, ryby, drób;
- białka roślinne: chleb wieloziarnisty, kasze,
mąka, warzywa w tym suche strączkowe, owoce.
Ograniczyć spożywanie słodyczy (węglowodany)
i tłuszcze pochodzenia zwierzęcego (słonina,
tłusty boczek i wędliny).
Wskazane spożywanie masła bogatego w wit. A
i D, poza tym zawarte w serach, mięsie, drobiu,
rybach; stosować oleje roślinne najlepiej oliwek;
Zawierać mikroelementy: szczególnie
wapń zawarty w mleku i jego przetworach i
rybach; fosfor: w mleku, podrobach, mięsie,
jajach;
magnez: w szpinaku, pietruszce, szczypiorku,
kaszy gryczanej, żółtych serach, mleku;
żelazo: w jajkach, orzechach, rodzynkach,
zielonych warzywach, szczególnie w brokułach
strączkowych.
Unikać produktów nieświeżych, konserw,
ostrych przypraw oraz jedzenia przed snem.
Posiłki należy spożywać częściej w małych
ilościach.
Ograniczyć spożywanie soli.
