Najczęściej przeszczepiane narządy
Najczęściej przeszczepiane narządy
Warunki powodzenia przeszczepu:
Warunki powodzenia przeszczepu:
Uwaga!!
Uwaga!!
Pracę wykonali:
-Dominik Kozik
-Michał Drzewińki
Co to jest transplantacja?
Co to jest transplantacja?
Przeszczepianie narządów,
Przeszczepianie narządów,
transplantacja
transplantacja
- przeszczepienie narządu w całości
- przeszczepienie narządu w całości
lub części z jednego ciała na inne
lub części z jednego ciała na inne
(lub w obrębie jednego ciała).
(lub w obrębie jednego ciała).
Przeszczepianiem narządów
Przeszczepianiem narządów
zajmuje się dział medycyny zwany
zajmuje się dział medycyny zwany
transplantologią.
transplantologią.
Historia transplantacji
Historia transplantacji
1823 – pierwsze przeszczepienie skóry u tej samej
1823 – pierwsze przeszczepienie skóry u tej samej
osoby. Niemcy
osoby. Niemcy
1906 – pierwsze przeszczepienie rogówki. Czechy
1906 – pierwsze przeszczepienie rogówki. Czechy
1954 – pierwsze udane przeszczepienie nerki. Dawca/
1954 – pierwsze udane przeszczepienie nerki. Dawca/
biorca: bliźniaki jednojajowe. USA
biorca: bliźniaki jednojajowe. USA
1966 – pierwsze w Polsce przeszczepienie nerki od
1966 – pierwsze w Polsce przeszczepienie nerki od
dawcy żywego. Wrocław
dawcy żywego. Wrocław
1966 – pierwsze w Polsce przeszczepienie nerki od
1966 – pierwsze w Polsce przeszczepienie nerki od
dawcy zmarłego. Warszawa
dawcy zmarłego. Warszawa
1967 – pierwsze na świecie przeszczepienie serca. RPA
1967 – pierwsze na świecie przeszczepienie serca. RPA
1967 - pierwsze na świecie przeszczepienie wątroby.
1967 - pierwsze na świecie przeszczepienie wątroby.
USA
USA
1981 – Pierwsze przeszczepienie serca i płuca. USA
1981 – Pierwsze przeszczepienie serca i płuca. USA
1985 – Pierwsze w Polsce przeszczepienie serca-
1985 – Pierwsze w Polsce przeszczepienie serca-
Zabrze
Zabrze
1986 – Pierwsze na świecie przeszczepienie obu płuc.
1986 – Pierwsze na świecie przeszczepienie obu płuc.
Kanada
Kanada
1988 – Pierwsze w Polsce udane przeszczepienie nerki
1988 – Pierwsze w Polsce udane przeszczepienie nerki
i trzustki. Warszawa
i trzustki. Warszawa
1990 – Pierwsze w Polsce udane przeszczepienie
1990 – Pierwsze w Polsce udane przeszczepienie
wątroby u dziecka. Warszawa
wątroby u dziecka. Warszawa
1999 – Pierwsze w Polsce przeszczepienie części
1999 – Pierwsze w Polsce przeszczepienie części
wątroby od dawcy żywego. Warszawa
wątroby od dawcy żywego. Warszawa
2001 – Pierwsze w Polsce udane przeszczepienie serca
2001 – Pierwsze w Polsce udane przeszczepienie serca
i płuca. Zabrze
i płuca. Zabrze
2003 – Pierwsze w Polsce przeszczepienie płuca.
2003 – Pierwsze w Polsce przeszczepienie płuca.
Zabrze
Zabrze
2005 – Pierwsze w Polsce przeszczepienie obu płuc.
2005 – Pierwsze w Polsce przeszczepienie obu płuc.
Zabrze
Zabrze
2006 – Pierwszy przeszczep kończyny górnej. Trzebnica
2006 – Pierwszy przeszczep kończyny górnej. Trzebnica
Najczęściej przeszczepiane
Najczęściej przeszczepiane
narządy i tkanki:
narządy i tkanki:
Narządy:
Narządy:
Tkanki:
Tkanki:
Serce
Serce
Serce
Serce
- centralny narząd
- centralny narząd
układu krwionośnego
układu krwionośnego
strunowców i niektórych
strunowców i niektórych
bezkręgowców.
bezkręgowców.
Zbudowany jest z tkanki
Zbudowany jest z tkanki
mięśniowej poprzecznie
mięśniowej poprzecznie
prążkowanej serca.
prążkowanej serca.
Zazwyczaj narząd ten
Zazwyczaj narząd ten
otoczony jest osierdziem
otoczony jest osierdziem
(
(
pericardium
pericardium
).
).
Płuca
Płuca
Płuco
Płuco
- pojedynczy lub
- pojedynczy lub
parzysty narząd
parzysty narząd
oddechowy kręgowców
oddechowy kręgowców
oddychających powietrzem
oddychających powietrzem
atmosferycznym. Dzięki
atmosferycznym. Dzięki
nim przede wszystkim
nim przede wszystkim
dostarczany jest tlen do
dostarczany jest tlen do
organizmu.
organizmu.
Trzustka
Trzustka
Trzustka produkuje dwa
Trzustka produkuje dwa
hormony – insulinę i glukagon
hormony – insulinę i glukagon
– które kontrolują poziom
– które kontrolują poziom
cukru we krwi. Dodatkowo
cukru we krwi. Dodatkowo
wytwarza mieszaninę
wytwarza mieszaninę
enzymów trawiennych – soki
enzymów trawiennych – soki
trzustkowe. Uwalniane są w
trzustkowe. Uwalniane są w
jelicie cienkim, co pozwala na
jelicie cienkim, co pozwala na
trawienie białek, skrobi,
trawienie białek, skrobi,
tłuszczów.
tłuszczów.
Wątroba
Wątroba
Największy narząd
Największy narząd
naszego ciała. Jest to
naszego ciała. Jest to
miejsce, gdzie
miejsce, gdzie
neutralizowane są
neutralizowane są
substancje szkodliwe
substancje szkodliwe
dla naszego organizmu.
dla naszego organizmu.
Wątroba to magazyn
Wątroba to magazyn
substancji odżywczych,
substancji odżywczych,
które wykorzystywane
które wykorzystywane
są w czasie braku
są w czasie braku
odpowiedniej ilości
odpowiedniej ilości
pożywienia ( np.: w
pożywienia ( np.: w
czasie głodu).
czasie głodu).
Jelita
Jelita
Jelita- to część układu
Jelita- to część układu
trawiennego pomiędzy
trawiennego pomiędzy
żołądkiem a odbytem. Jelita
żołądkiem a odbytem. Jelita
dzieli się na dwie części:
dzieli się na dwie części:
długa, wąska i silnie
długa, wąska i silnie
poskręcana określana jest jako
poskręcana określana jest jako
jelito cienkie. Jego główne
jelito cienkie. Jego główne
zadanie to końcowy etap
zadanie to końcowy etap
trawienia oraz wchłaniania
trawienia oraz wchłaniania
substancji odżywczych do
substancji odżywczych do
krwioobiegu i układu
krwioobiegu i układu
limfatycznego. Druga część to
limfatycznego. Druga część to
jelito grube – zazwyczaj nie
jelito grube – zazwyczaj nie
podlega transplantacji.
podlega transplantacji.
Nerki
Nerki
Nerki są narządem parzystym.
Nerki są narządem parzystym.
Zapewniają kontrolę
Zapewniają kontrolę
organizmu nad zasobami
organizmu nad zasobami
wody, wydalają zbędne
wody, wydalają zbędne
produkty przemiany materii
produkty przemiany materii
poprzez produkowany w nich
poprzez produkowany w nich
mocz. Nerki produkują
mocz. Nerki produkują
również hormon –
również hormon –
erytropoetynę, która jest
erytropoetynę, która jest
niezbędna do produkcji
niezbędna do produkcji
czerwonych krwinek.
czerwonych krwinek.
Tętnica
Tętnica
Tętnica
Tętnica
- jest to
- jest to
każde naczynie
każde naczynie
prowadzące krew z
prowadzące krew z
serca na obwód,
serca na obwód,
bez względu na to
bez względu na to
czy jest to krew
czy jest to krew
utlenowana czy
utlenowana czy
odtlenowana.
odtlenowana.
Więzadła
Więzadła
Więzadła
Więzadła
- pojęcie
- pojęcie
anatomiczne o dwóch
anatomiczne o dwóch
znaczeniach:
znaczeniach:
Pasma wytrzymałej
Pasma wytrzymałej
tkanki łącznej, które
tkanki łącznej, które
zwykle łączą kości
zwykle łączą kości
między sobą,
między sobą,
wzmacniając ruchome
wzmacniając ruchome
połączenia między
połączenia między
kośćmi. Mogą również
kośćmi. Mogą również
łączyć kości poza
łączyć kości poza
stawami stabilizując
stawami stabilizując
układ
układ
szkieletowy.
szkieletowy.
Tym terminem nazywa
Tym terminem nazywa
się również otrzewną.
się również otrzewną.
Rogówka i twardówka
Rogówka i twardówka
Rogówka
Rogówka
- wypukła
- wypukła
zewnętrzna warstwa gałki
zewnętrzna warstwa gałki
ocznej, w jej przedniej części.
ocznej, w jej przedniej części.
Za rogówką znajduje się ciecz
Za rogówką znajduje się ciecz
wodnista a za nią soczewka.
wodnista a za nią soczewka.
Twardówka
Twardówka
- gruba, biała
- gruba, biała
warstwa ochronna, nadająca
warstwa ochronna, nadająca
kształt gałce ocznej,
kształt gałce ocznej,
otaczająca oko od strony
otaczająca oko od strony
oczodołu, na powierzchni gałki
oczodołu, na powierzchni gałki
ocznej przechodzi w rogówkę.
ocznej przechodzi w rogówkę.
Skóra
Skóra
Skóra
Skóra
- największy
- największy
narząd powłoki
narząd powłoki
wspólnej kręgowców
wspólnej kręgowców
o złożonej budowie i
o złożonej budowie i
wielorakich
wielorakich
funkcjach; powłoka
funkcjach; powłoka
właściwa, chroni
właściwa, chroni
organizm przed
organizm przed
urazami
urazami
mechanicznymi.
mechanicznymi.
Zastawki serca
Zastawki serca
W sercu znajdują się cztery
W sercu znajdują się cztery
zastawki: dwie pomiędzy
zastawki: dwie pomiędzy
przedsionkami serca a komorami
przedsionkami serca a komorami
serca oraz dwie pozostałe leżące
serca oraz dwie pozostałe leżące
w miejscu wyjścia dużych naczyń
w miejscu wyjścia dużych naczyń
krwionośnych (aorta, tętnica
krwionośnych (aorta, tętnica
płucna) z lewej i prawej komory
płucna) z lewej i prawej komory
serca. Zastawki otwierają się i
serca. Zastawki otwierają się i
zmykają bez przerwy w trakcie
zmykają bez przerwy w trakcie
całego życia człowieka. Ich rola
całego życia człowieka. Ich rola
polega na zapobieganiu cofania
polega na zapobieganiu cofania
się krwi z komór do przedsionków
się krwi z komór do przedsionków
oraz z dużych naczyń (aorty,
oraz z dużych naczyń (aorty,
tętnicy płucnej) do komór serca;
tętnicy płucnej) do komór serca;
warunkują one prawidłowy
warunkują one prawidłowy
przepływ krwi przez serce.
przepływ krwi przez serce.
Kiedy serce bije, słyszysz
Kiedy serce bije, słyszysz
charakterystyczne dźwięki ( tony
charakterystyczne dźwięki ( tony
serca). Są one spowodowane
serca). Są one spowodowane
zamykaniem się zastawek.
zamykaniem się zastawek.
Warunki powodzenia
Warunki powodzenia
przeszczepu:
przeszczepu:
-Zgodność tkankowa
-Zgodność tkankowa
-Właściwy dobór dawcy i biorcy
-Właściwy dobór dawcy i biorcy
-Odpowiednie leczenie
-Odpowiednie leczenie
immunosupresyjne
immunosupresyjne
-Umiejętność rozpoznania i
-Umiejętność rozpoznania i
leczenia procesu odrzucania
leczenia procesu odrzucania
narządu przez organizm biorcy
narządu przez organizm biorcy
-Zapobieganie powikłaniom i ich
-Zapobieganie powikłaniom i ich
leczenie
leczenie
UWAGA
UWAGA
!!
!!
Dawca narządów może ocalić życie
Dawca narządów może ocalić życie
4
4
osobom, a kolejnym
osobom, a kolejnym
4
4
z grona ponad
z grona ponad
1500
1500
osób oczekujących obecnie na
osób oczekujących obecnie na
przeszczepienie narządów w Polsce może
przeszczepienie narządów w Polsce może
życie przedłużyć…
życie przedłużyć…
Co 5 dni w Polsce umiera jedna z osób
Co 5 dni w Polsce umiera jedna z osób
czekujących na przeszczepienie narządu …
czekujących na przeszczepienie narządu …
Umiera – nie z powodu braku leczenia, ale z
Umiera – nie z powodu braku leczenia, ale z
powodu braku narządów do transplantacji…
powodu braku narządów do transplantacji…
Nie marnujmy takiej szansy
Nie marnujmy takiej szansy
!!!!!!!
!!!!!!!
Wyrażajmy zgodę na pośmiertne pobieranie narządów –
Wyrażajmy zgodę na pośmiertne pobieranie narządów –
to ratuje komuś życie!
to ratuje komuś życie!