RZETELNOŚĆ TESTÓW

PSYCHOLOGICZNYCH

powtórka regresji,

analizy czynnikowej i

testy nieparametryczne

RZETELNOŚĆ TESTU ROZUMIE SIĘ

JAKO DOKŁADNOŚĆ, Z JAKĄ MIERZY

TO, CO MIERZY.

JEST TO STOPIEŃ ZGODNOŚCI

POMIĘDZY WYNIKAMI UZYSKIWANYMI

PRZY KOLEJNYCH POMIARACH

DOKONYWANYCH ZA POMOCĄ TEGO

SAMEGO NARZĘDZIA.

TO SAMO NARZĘDZIE

POWINNO DAWAĆ TAKI SAM

WYNIK DLA TEJ SAMEJ

OSOBY BADANEJ ZA

KAŻDYM KOLEJNYM RAZEM.

WTEDY JEST ONO

RZETELNE.

OD CZEGO ZALEŻY RZETELNOŚĆ?

♠

Od wariancji błędu – im mniejsza ta

wariancja tym lepiej – błąd ten można

zmniejszyć zwiększając liczbę pomiarów, o

ile jest błędem przypadkowym

♠

Od stopnia skorelowania wzajemnego

pozycji – im bardziej pozycje dotyczą

jednej cechy, tym większa rzetelność

♠

Od mocy dyskryminacyjnej

♠

System odpowiedzi wielokategorialny

zwiększa rzetelność

MOC DYSKRYMINACYJNA

MOC DYSKRYMINACYJNA DANEJ POZYCJI W

TEŚCIE BĄDŹ SKALI MÓWI NAM O TYM, W

JAKIM STOPNIU DANA POZYCJA RÓŻNICUJE

POPULACJĘ POD WZGLĘDEM DANEJ CECHY.

Np. „Budzę się w nocy z palpitacjami serca”

może oznaczać lękliwość, ale niekoniecznie.

Im więcej jest alternatywnych możliwości

uzasadnienia palpitacji serca, tym bardziej

spada moc dyskryminacyjna pozycji.

POWINNIŚMY MIERZYĆ RZETELNOŚĆ

KAŻDEJ SKALI CZY KAŻDEGO TESTU,
KTÓREGO WYNIKI CHCEMY
INTERPRETOWAĆ.

KAŻDA POZYCJA W TEŚCIE POWINNA

BYĆ RÓWNOWAŻNA Z INNYMI
POZYCJAMI, TZN. WSZYSTKIE
POWINNY ODNOSIĆ SIĘ DO TEGO
SAMEGO WYMIARU, KTÓRY MAJĄ ZA
ZADANIE MIERZYĆ.

BADANIE 1

Pewna studentka skonstruowała 10-pozycyjną

skalę Kontroli Emocjonalnej. Poprosiła 50 osób

o wykonanie testu i udzielenie odpowiedzi na

skalach od 0 (całkowicie się nie zgadzam) do

4 (całkowicie się zgadzam). Jednak połowa

pozycji jest skonstruowana w taki sposób, że

odpowiedź „zgadzam się” wyraża chęć

utrzymywania emocji pod kontrolą, podczas

gdy druga połowa odwrotnie – „zgadzam się”

oznacza chęć dzielenia się emocjami. W

związku z tym, trzeba przekształcić wyniki w

taki sposób, aby były jednolite. Następnie

obliczyła rzetelność swojej skali.

NAJPIERW MOŻEMY

SPRAWDZIĆ, CZY TAK

NAPRAWDĘ SKALA MA

JEDEN WYMIAR, CZY MOŻE

WIĘCEJ CZYNNIKÓW.

ANALIZA CZYNNIKOWA

Baza „Kontrola emocjonalna”

Wykres osypiska

Numer składowej

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

W

ar

to

ść

w

ła

sn

a

5

4

3

2

1

0

ROTACJI NIE

WYKONUJEMY,

PONIEWAŻ MAMY

TYLKO 1 CZYNNIK.

Macierz czynników

a

,684
,709

-,636
-,650

,615

-,621

,637

-,740
-,479

,596

ITEM1
ITEM2
ITEM3
ITEM4
ITEM5
ITEM6
ITEM7
ITEM8
ITEM9
ITEM10

1

Czynnik

Metoda wyodrębniania czynników - Największej wiarygodności.

1 - liczba wyodrębnionych czynników. 4 - liczba
wymaganych iteracji.

a.

MAMY CZYNNIK

O DWÓCH BIEGUNACH.

UJEMNE KORELACJE

WSKAZUJĄ NAM TE

POZYCJE, KTÓRE

MUSIMY PRZEKODOWAĆ,

TAK ABY ODPOWIEDŹ

„ZGADZAM SIĘ”

ZAWSZE OZNACZAŁA

KONTROLĘ

EMOCJONALNĄ.

ODPOWIEDZI „ZGADZAM SIĘ” NA TE POZYCJE SĄ WYRAZEM

MNIEJSZEJ EMOCJONLANEJ KONTROLI, NATOMIAST TE SAME

ODPOWIEDZI DLA POZOSTAŁYCH POZYCJI SĄ WYRAZM

WIĘKSZEJ KONTROLI. TAK WIĘC MUSIMY PRZEKODOWAĆ

ZAZNACZONE POZYCJE – NAZWIJMY JE RÓWNIEŻ ODMIENNIE.

WKLEJAMY WSZYSTKIE POTRZEBNE

POZCYCJE – 3,4,6,8,9

PRZERZUCAMY

POZYCJE

WYNIKI

WSPÓŁCZYNNIK ALFA CRONBACHA WYNOSI 0,87, CO

OZNACZA, ŻE SKALA JEST BARDZO RZETELNA.

BADANIE 2

Badanie opiera się na bazie danych z

poprzednich zajęć i dotyczy skali mierzącej, w

jakim stopniu kobiety cenią karierę zawodową.

Przeprowadź analizę czynnikową

sprawdzającą, czy rzeczywiście skala jest

jednowymiarowa i przekoduj odpowiednie

pozycje.

Podaj współczynnik korelacji pomiędzy 3 i 4

pozycją.

BAZA „KARIERA”

Wykres osypiska

Numer składowej

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

W

ar

to

ść

w

ła

sn

a

7

6

5

4

3

2

1

0

POZYCJE 3,4,5,7,11,12 TRZEBA PRZEKODOWAĆ.

WRZUCAMY ODPOWIEDNIE POZYCJE

3,4,5,7,11,12

WYNIKI

RZETELNOŚĆ SKALI JEST BARDZO WYSOKA –

ALFA CRONBACHA WYNOSI 0,91

KORELACJA MIĘDZY POZYCJĄ 3 A 4 WYNOSI r = 0,51

Otwieramy bazę

„Nauczyciele 2”

ZADANIA:

ANALIZA REGRESJI

– który z predyktorów najlepiej

przewiduje samoocenę badanych?

• Jaka jest siła tego predyktora?
• Wraz ze wzrostem tego predyktora o 1, jak zmieni się

samoocena?

ANALIZA CZYNNIKOWA

– ile czynników zawiera w sobie

ten kwestionariusz wg. wykresu osypiska?

• Jakie pozycje wchodzą w zawartość czynnika 1? Jak

można nazwać ten czynnik? Jaką część wariancji

wyjaśnia?

ANALIZA RZETELNOŚCI

– ile wynosi współczynnik

rzetelności alfa Cronbacha dla kwestionariusza, który

tworzy czynnik pierwszy?

Współczynniki

a

,527

,983

,536

,593

,149

,225

,093

,663

,509

-,211

,161

-,155

-1,308

,195

,463

,137

,400

3,368

,001

,063

,123

,056

,515

,608

-,015

,180

-,010

-,085

,933

-,090

,199

-,062

-,449

,655

,092

,140

,077

,657

,513

,363

,211

,190

1,721

,089

,024

,190

,017

,125

,901

(Stała)
Dyskutuję o moich
problemach z uczniami z
osobami w szkole.
Próbuję układać plan
działania, aby
rozwiązywać takie
problemy.
Dzielę się moimi
emocjami z rodziną i
przyjaciółmi.
Czytuję, uczęszczam na
warsztaty lub korzystam
z innych edukacyjnych
pomocy, aby pomagać
uczniom.
Próbuję uświadamiać
sobie własne emocje
związane z problemami.
Szukam rady u innych, w
jaki sposób rozwiązać
problem.
Zastanawiam się nad
emocjami związanymi z
problemami.
Podejmuję konkretne
działania w celu
rozwiązania problemu.
Mówię innym o swoich
odczuciach związanych z
danym problemem.

Model
1

B

Błąd

standardowy

Współczynniki

niestandaryzowane

Beta

Współczynniki

standaryzowa

ne

t

Istotność

Zmienna zależna: Samoocena badanego (0-6)

a.

•Najsilniejszym predyktorem

samooceny jest pozycja „Dzielę
się moimi emocjami z rodziną i
przyjaciółmi”. Beta wynosi 0,4.

•Wraz ze wzrostem tego

predyktora o 1 (na skali),
samoocena wzrasta o 0,463.

Wykres osypiska

Numer składowej

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

W

ar

to

ść

w

ła

sn

a

3,5

3,0

2,5

2,0

1,5

1,0

,5

0,0

2 CZYNNIKI

CZYNNIK PIERWSZY WYJAŚNIA

22,62% WARIANCJI KWESTIONARIUSZA.

Całkowita wyjaśniona wariancja

3,046

30,465

30,465

2,495

24,954

24,954

2,262

22,616

22,616

1,801

18,011

48,476

1,173

11,734

36,688

1,407

14,072

36,688

1,009

10,091

58,566

,934

9,336

67,902

,840

8,404

76,307

,711

7,107

83,414

,574

5,737

89,151

,440

4,396

93,547

,337

3,368

96,915

,308

3,085

100,000

Czynnik
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Ogółem

% wariancji

%

skumulowany

Ogółem

% wariancji

%

skumulowany

Ogółem

% wariancji

%

skumulowany

Początkowe wartości własne

Sumy kwadratów ładunków po

wyodrębnieniu

Sumy kwadratów ładunków po rotacji

Metoda wyodrębniania czynników - Największej wiarygodności.

CZYNNIK PIERWSZY DOTYCZY RADZENIA SOBIE Z PROBLEMAMI

Z TRUDNYMI UCZNIAMI Z POMOCĄ INNYCH OSÓB –

DZIELENIA SIĘ Z NIMI EMOCJAMI LUB SZUKANIEM RAD.

POZYCJE 1,3,6,9.

RZETELNOŚĆ KWESTIONARIUSZA

OPARTEGO NA CZYNNIKU PIERWSZYM JEST
WYSOKA – ALFA CRONBACHA WYNOSI 0,79.

• OTWIERAMY BAZĘ „RYZYKO

FINANSOWE”

• OBLICZAMY RZETELNOŚĆ

POZYCJI SKŁADAJĄCYCH SIĘ NA

CZYNNIK 1. ILE WYNOSI ALFA

CRONBACHA?

• JAKI PROCENT WARIANCJI

WYJAŚNIA TEN CZYNNIK?

Wykres osypiska

Numer składowej

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

W

ar

to

ść

w

ła

sn

a

3,5

3,0

2,5

2,0

1,5

1,0

,5

0,0

Całkowita wyjaśniona wariancja

2,860

23,833

23,833

2,150

17,914

17,914

1,881

15,679

15,679

2,178

18,148

41,981

1,578

13,150

31,064

1,606

13,381

29,060

1,421

11,838

53,819

1,433

11,946

43,010

1,466

12,220

41,280

1,347

11,229

65,048

1,134

9,449

52,459

1,341

11,179

52,459

,925

7,707

72,755

,788

6,565

79,320

,703

5,855

85,176

,586

4,886

90,062

,459

3,824

93,885

,339

2,826

96,711

,291

2,429

99,140

,103

,860

100,000

Czynnik
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Ogółem

% wariancji

%

skumulowany

Ogółem

% wariancji

%

skumulowany

Ogółem

% wariancji

%

skumulowany

Początkowe wartości własne

Sumy kwadratów ładunków po

wyodrębnieniu

Sumy kwadratów ładunków po rotacji

Metoda wyodrębniania czynników - Największej wiarygodności.

Macierz rotowanych czynników

a

,019

,941

,009

-,028

,266

,662

,179

-,111

,138

-,053

,580

,062

-,111

-,019

,582

,295

,175

-,096

,252

,336

,008

-,066

,198

,441

,100

,115

-,085

,851

,051

-,116

,578

,407

,199

,076

,494

-,080

,871

,078

,170

,051

,967

,085

,089

,175

,041

-,469

,187

-,038

ryzyko gotówka w domu
ryzko przedmiot
wartościowych
ryzyko jednostek
funduszy powierniczych
ryzyko akcji
ryzyko ROR'u
ryzyko polisy na życie
ryzko książeczki
oszczędnościowej
ryzyko obligacji
ryzko walut obcych
ryzko lokaty bankowej
długoterminowej
ryzko lokaty bankowej
krótkoterminowej
ryzko nieruchomości

1

2

3

4

Czynnik

Metoda wyodrębniania czynników - Największej wiarygodności.
Metoda rotacji - Varimax z normalizacją Kaisera.

Rotacja osiągnęła zbieżność w 6 iteracjach.

a.