Światło



Fala elektromagnetyczna
wywołująca wrażenia wzrokowe



80% informacji o otaczającym
świecie dociera do nas dzięki
widzeniu



Światło białe = światło złożone

Tęcza = barwy widmowe

Barwy widmowe

Odcień barwy

Color hue

Długość fali

[nm]

czerwony

red

~ 625-780

pomarańczow

y

orange

~ 590-625

żółty

yellow

~ 565-590

zielony

green

~ 520-565

cyjan

cyan

~ 500-520

niebieski

blue

~ 450-500

indygo

indigo

~ 430-450

fioletowy

violet

~ 380-430

Sposoby wytwarzania
światła



wysoka temperatura



wyładowanie



luminescencja

Temperaturowe wytwarzanie
światła

Widmo promieniowania
Słońca

Wytwarzanie światła
poprzez wyładowanie

Luminescencja =
„zimne świecenie”



fotoluminescencja



elektroluminescencja



elektronoluminescencj

a



chemiluminescencja



tryboluminescencja

Świetlówki???

Świetlówki

wyładowanie +
fotoluminescencja

Lampy wyładowcze =



lampa +



obwód zasilający (stabilizacja prądu)

U

I

Parametry elektryczne źródeł
światła



napięcie na lampie – U

l

[V]



moc (czynna) – P

l

[W]



prąd znamionowy – I

l

[W]

Parametry elektryczne
obwodów



napięcie znamionowe zasilania – U

N

[V]



moc (czynna) – P

N

[W]



prąd znamionowy – I

N

[W]



współczynnik mocy – cos 

lampy wyładowcze



parametry elektryczne źródeł światła są
różne od parametrów elektrycznych
obwodów

Parametry ilościowe światła
lamp



strumień świetlny



skuteczność świetlna



luminancja

Strumień świetlny



określa całkowitą moc światła
emitowanego z danego źródła ocenianą
na podstawie stopnia jego oddziaływania
na oko obserwatora normalnego
(odniesieniowego)



jest miarą ilość światła wytwarzanego
przez źródło światła



jednostka – lumen [lm]



symbol – 

Krzywa czułości widmowej
oka

400 450 500 550 600 650 700 750

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Długość fali



[nm]

Strumień świetlny
wybranych źródeł światła

Typ źródła światła

Moc [W] [lm]

żarówka głównego
szeregu

60

710

żarówka halogenowe

50

910

świetlówka kompaktowe

12

600

świetlówka rurowe 26 mm

58

5200

lampa metalo-

halogenkowe

150

14500

Skuteczność świetlna



jest miarą energooszczędności źródła
światła















W

lm

wat

lumen

P

Φ

moc

świetlny

strumie

ń

η

Skuteczność świetlna
wybranych źródeł światła

Typ źródła światła

 [lm/W]

żarówki głównego szeregu

6÷14

żarówki halogenowe

niskonapięciowe

12÷25

świetlówki kompaktowe

55÷80

świetlówki rurowe

60÷105

lampy metalo-halogenkowe

70÷105

Rodzaje skuteczności
świetlnej



układu (P = moc źródła i układu
zasilającego)



źródła światła (P = moc źródła)



promieniowania (P = moc promieniowania
wysyłanego przez źródło światła)

Maksymalne wartości
skuteczności świetlnej



źródła światła białego – ok. 150
lm/W



promieniowania (555 nm) – 683
lm/W

Luminancja



jest miarą jaskrawości powierzchni źródła światła



symbol – L



jednostka – [cd/m

2

]

Luminancja
wybranych źródeł światła

Typ źródła światła

L [cd/m

2

]

żarówki głównego szeregu

(żarnik)

do 10×10

6

żarówki halogenowe

niskonapięciowe

do 40×10

6

świetlówki kompaktowe

do

100×10

3

świetlówki rurowe 26 mm

10 000

lampy metalo-halogenkowe

do

200×10

6

Cechy jakościowe źródeł
światła białego



barwa światła (temperatura
barwowa)



wskaźnik oddawania barw

Rozkład widmowy
promieniowania

Rozkład widmowy a
parametry jakościowe
światła

Temperatura barwowa

Temperatura barwowa

Barwa światła

Temperatura

barwowa

ciepła

2700K

ciepło-biała

3000K

biała

3500K

chłodno-biała

4000K

dzienna

6000K

Wskaźnik oddawania barw Ra

Widzenie barw

Wartość

Klasa

bardzo dobre

90÷100

1a

dobre

80÷90

1b

średnie

70÷80

2a

słabe

60÷70

2b

Trzycyfrowy kod
oznaczania źródeł światła

np.

8

40



wskaźnik oddawania barw

8

0 (dobry)



temperatura barwowa

40

00K (barwa chłodno-biała)

Inne parametry źródeł
światła



trwałość



wymiary



czas zapłonu



położenie pracy

Trwałość źródeł światła



trwałość do X% wygaśnięć – czas, po
którym X% lamp poddanych próbie osiąga
kres swojego działania



trwałość użyteczna – czas, po którym
źródło światła wysyła 70% początkowego
strumienia świetlnego

Zamiana strumienia
świetlnego
źródeł światła w czasie

Trwałość
wybranych źródeł światła

Typ źródła światła

T [tys.

h]

żarówki głównego szeregu

1

żarówki halogenowe

niskonapięciowe

2÷4

świetlówki kompaktowe

6÷18

świetlówki rurowe

10÷80

lampy metalo-halogenkowe

5÷20

Czasy rocznego użytkowania
wybranych instalacji
oświetleniowych

Typ instalacji

T [tys.

h]

całodobowa

8,76

całonocna

4

nocna do 24.00

2

mieszkalna - kuchnia

2÷3

mieszkalna – pokój

1÷2

Czas zapłonu
wybranych źródeł światła

Typ źródła światła

[s]

diody LED

0,000001

żarówki halogenowe

niskonapięciowe

0,1÷0,5

świetlówki

15÷120

lampy metalohalogenkowe

120÷600

Podstawowe cechy idealnego
źródła światła



wysoki wskaźnik oddawania barw



możliwość wyboru temperatury
barwowej



duża skuteczność świetlna



możliwość wyboru mocy



duża trwałość