Światło
Fala elektromagnetyczna
wywołująca wrażenia wzrokowe
80% informacji o otaczającym
świecie dociera do nas dzięki
widzeniu
Światło białe = światło złożone
Światło
Fala elektromagnetyczna
wywołująca wrażenia wzrokowe
80% informacji o otaczającym
świecie dociera do nas dzięki
widzeniu
Światło białe = światło złożone
Tęcza = barwy widmowe
Barwy widmowe
Odcień barwy
Color hue
Długość fali
[nm]
czerwony
red
~ 625-780
pomarańczow
y
orange
~ 590-625
żółty
yellow
~ 565-590
zielony
green
~ 520-565
cyjan
cyan
~ 500-520
niebieski
blue
~ 450-500
indygo
indigo
~ 430-450
fioletowy
violet
~ 380-430
Sposoby wytwarzania
światła
wysoka temperatura
wyładowanie
luminescencja
Temperaturowe wytwarzanie
światła
Widmo promieniowania
Słońca
Wytwarzanie światła
poprzez wyładowanie
Luminescencja =
„zimne świecenie”
fotoluminescencja
elektroluminescencja
elektronoluminescencj
a
chemiluminescencja
tryboluminescencja
Świetlówki???
Świetlówki
wyładowanie +
fotoluminescencja
Lampy wyładowcze =
lampa +
obwód zasilający (stabilizacja prądu)
U
I
Parametry elektryczne źródeł
światła
napięcie na lampie – U
l
[V]
moc (czynna) – P
l
[W]
prąd znamionowy – I
l
[W]
Parametry elektryczne
obwodów
napięcie znamionowe zasilania – U
N
[V]
moc (czynna) – P
N
[W]
prąd znamionowy – I
N
[W]
współczynnik mocy – cos
lampy wyładowcze
parametry elektryczne źródeł światła są
różne od parametrów elektrycznych
obwodów
Parametry ilościowe światła
lamp
strumień świetlny
skuteczność świetlna
luminancja
Strumień świetlny
określa całkowitą moc światła
emitowanego z danego źródła ocenianą
na podstawie stopnia jego oddziaływania
na oko obserwatora normalnego
(odniesieniowego)
jest miarą ilość światła wytwarzanego
przez źródło światła
jednostka – lumen [lm]
symbol –
Krzywa czułości widmowej
oka
400 450 500 550 600 650 700 750
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Długość fali
[nm]
Strumień świetlny
wybranych źródeł światła
Typ źródła światła
Moc [W] [lm]
żarówka głównego
szeregu
60
710
żarówka halogenowe
50
910
świetlówka kompaktowe
12
600
świetlówka rurowe 26 mm
58
5200
lampa metalo-
halogenkowe
150
14500
Skuteczność świetlna
jest miarą energooszczędności źródła
światła
W
lm
wat
lumen
P
Φ
moc
świetlny
strumie
ń
η
Skuteczność świetlna
wybranych źródeł światła
Typ źródła światła
[lm/W]
żarówki głównego szeregu
6÷14
żarówki halogenowe
niskonapięciowe
12÷25
świetlówki kompaktowe
55÷80
świetlówki rurowe
60÷105
lampy metalo-halogenkowe
70÷105
Rodzaje skuteczności
świetlnej
układu (P = moc źródła i układu
zasilającego)
źródła światła (P = moc źródła)
promieniowania (P = moc promieniowania
wysyłanego przez źródło światła)
Maksymalne wartości
skuteczności świetlnej
źródła światła białego – ok. 150
lm/W
promieniowania (555 nm) – 683
lm/W
Luminancja
jest miarą jaskrawości powierzchni źródła światła
symbol – L
jednostka – [cd/m
2
]
Luminancja
wybranych źródeł światła
Typ źródła światła
L [cd/m
2
]
żarówki głównego szeregu
(żarnik)
do 10×10
6
żarówki halogenowe
niskonapięciowe
do 40×10
6
świetlówki kompaktowe
do
100×10
3
świetlówki rurowe 26 mm
10 000
lampy metalo-halogenkowe
do
200×10
6
Cechy jakościowe źródeł
światła białego
barwa światła (temperatura
barwowa)
wskaźnik oddawania barw
Rozkład widmowy
promieniowania
Rozkład widmowy a
parametry jakościowe
światła
Temperatura barwowa
Temperatura barwowa
Barwa światła
Temperatura
barwowa
ciepła
2700K
ciepło-biała
3000K
biała
3500K
chłodno-biała
4000K
dzienna
6000K
Wskaźnik oddawania barw Ra
Widzenie barw
Wartość
Klasa
bardzo dobre
90÷100
1a
dobre
80÷90
1b
średnie
70÷80
2a
słabe
60÷70
2b
Trzycyfrowy kod
oznaczania źródeł światła
np.
8
40
wskaźnik oddawania barw
8
0 (dobry)
temperatura barwowa
40
00K (barwa chłodno-biała)
Inne parametry źródeł
światła
trwałość
wymiary
czas zapłonu
położenie pracy
Trwałość źródeł światła
trwałość do X% wygaśnięć – czas, po
którym X% lamp poddanych próbie osiąga
kres swojego działania
trwałość użyteczna – czas, po którym
źródło światła wysyła 70% początkowego
strumienia świetlnego
Zamiana strumienia
świetlnego
źródeł światła w czasie
Trwałość
wybranych źródeł światła
Typ źródła światła
T [tys.
h]
żarówki głównego szeregu
1
żarówki halogenowe
niskonapięciowe
2÷4
świetlówki kompaktowe
6÷18
świetlówki rurowe
10÷80
lampy metalo-halogenkowe
5÷20
Czasy rocznego użytkowania
wybranych instalacji
oświetleniowych
Typ instalacji
T [tys.
h]
całodobowa
8,76
całonocna
4
nocna do 24.00
2
mieszkalna - kuchnia
2÷3
mieszkalna – pokój
1÷2
Czas zapłonu
wybranych źródeł światła
Typ źródła światła
[s]
diody LED
0,000001
żarówki halogenowe
niskonapięciowe
0,1÷0,5
świetlówki
15÷120
lampy metalohalogenkowe
120÷600
Podstawowe cechy idealnego
źródła światła
wysoki wskaźnik oddawania barw
możliwość wyboru temperatury
barwowej
duża skuteczność świetlna
możliwość wyboru mocy
duża trwałość