Studia dzienne

Studia dzienne

Ćwiczenia ( 20,21, 22)

Ćwiczenia ( 20,21, 22)

2007r.

2007r.

Co nazywamy tonami serca?

Co nazywamy tonami serca?

Zjawiska akustyczne towarzyszące pracy

Zjawiska akustyczne towarzyszące pracy

serca s

serca s

ł

ł

yszalne po przy

yszalne po przy

ł

ł

ożeniu stetoskopu

ożeniu stetoskopu

do klatki piersiowej nazywamy tonami serca.

do klatki piersiowej nazywamy tonami serca.

Tony serca powstają w wyniku drgania

Tony serca powstają w wyniku drgania

zastawek na skutek uderzenia w nie krwi w

zastawek na skutek uderzenia w nie krwi w

czasie skurczu i rozkurczu serca.

czasie skurczu i rozkurczu serca.

Wyróżniamy:

Wyróżniamy:

- ton skurczowy (systoliczny)- d

- ton skurczowy (systoliczny)- d

ł

ł

ugi i

ugi i

niski; - ton rozkurczowy

niski; - ton rozkurczowy

(diastoliczny)- krótszy i dźwięczniejszy od

(diastoliczny)- krótszy i dźwięczniejszy od

tonu skurczowego.

tonu skurczowego.

Jak powstaje ton skurczowy

Jak powstaje ton skurczowy

serca i gdzie jest s

serca i gdzie jest s

ł

ł

yszalny ?

yszalny ?

Ton skurczowy serca powstaje w

Ton skurczowy serca powstaje w

wyniku drgania zastawek

wyniku drgania zastawek

przedsionkowo-komorowych.

przedsionkowo-komorowych.

Ton skurczowy jest s

Ton skurczowy jest s

ł

ł

yszalny najlepiej

yszalny najlepiej

w V przestrzeni międzyżebrowej:

w V przestrzeni międzyżebrowej:

- po lewej stronie mostka

- po lewej stronie mostka

- z zastawki dwudzielnej;

- z zastawki dwudzielnej;

- po prawej

- po prawej

stronie mostka- z zastawki trójdzielnej.

stronie mostka- z zastawki trójdzielnej.

Jak powstaje ton rozkurczowy

Jak powstaje ton rozkurczowy

serca i gdzie jest s

serca i gdzie jest s

ł

ł

yszalny ?

yszalny ?

Ton rozkurczowy jest spowodowany

Ton rozkurczowy jest spowodowany

drganiem zastawek pó

drganiem zastawek pó

ł

ł

księżycowatych.

księżycowatych.

Ton rozkurczowy jest s

Ton rozkurczowy jest s

ł

ł

yszalny najlepiej

yszalny najlepiej

w drugiej przestrzeni międzyżebrowej:

w drugiej przestrzeni międzyżebrowej:

-po stronie lewej mostka z drgań

-po stronie lewej mostka z drgań

zastawek pó

zastawek pó

ł

ł

księżycowatych tętnicy

księżycowatych tętnicy

p

p

ł

ł

ucnej; -po prawej stronie

ucnej; -po prawej stronie

mostka z drgań zastawek

mostka z drgań zastawek

pó

pó

ł

ł

księżycowatej aorty.

księżycowatej aorty.

Co to jest uderzenie

Co to jest uderzenie

koniuszkowe i gdzie jest

koniuszkowe i gdzie jest

s

s

ł

ł

yszalne ?

yszalne ?

Uderzeniem koniuszkowym nazywa

Uderzeniem koniuszkowym nazywa

się drgania klatki piersiowej powsta

się drgania klatki piersiowej powsta

ł

ł

e

e

w następstwie uderzenia koniuszka

w następstwie uderzenia koniuszka

serca w przednią ścianę klatki

serca w przednią ścianę klatki

podczas skurczu komór.

podczas skurczu komór.

Uderzenie koniuszkowe można

Uderzenie koniuszkowe można

wys

wys

ł

ł

uchiwać, wyczuć, a u osób

uchiwać, wyczuć, a u osób

szczup

szczup

ł

ł

ych obserwować, w V

ych obserwować, w V

międzyżebrzu po stronie lewej.

międzyżebrzu po stronie lewej.

Czym są spowodowane szmery

Czym są spowodowane szmery

serca?

serca?

Szmery serca różnią się od tonów i są

Szmery serca różnią się od tonów i są

spowodowane nieprawidłowymi

spowodowane nieprawidłowymi

warunkami przepływu krwi pomiędzy

warunkami przepływu krwi pomiędzy

przedsionkami, komorami i zbiornikami

przedsionkami, komorami i zbiornikami

tętniczymi. Są one ważnymi objawami

tętniczymi. Są one ważnymi objawami

wad zastawek serca.

wad zastawek serca.

Zjawiska akustyczne można rejestrować

Zjawiska akustyczne można rejestrować

w postaci zapisu fonokardiograficznego.

w postaci zapisu fonokardiograficznego.

Skąd można rejestrować prądy

Skąd można rejestrować prądy

czynnościowe serca?

czynnościowe serca?

W czasie pracy serca zjawiskom

W czasie pracy serca zjawiskom

mechanicznym w postaci skurczu i

mechanicznym w postaci skurczu i

rozkurczu towarzyszy powstawanie i

rozkurczu towarzyszy powstawanie i

przewodzenie pobudzenia (zjawiska

przewodzenie pobudzenia (zjawiska

elektryczne).

elektryczne).

Ponieważ cia

Ponieważ cia

ł

ł

o cz

o cz

ł

ł

owieka jest dobrym

owieka jest dobrym

przewodnikiem elektryczności

przewodnikiem elektryczności

zjawiska bioelektryczne można

zjawiska bioelektryczne można

rejestrować z powierzchni skóry.

rejestrować z powierzchni skóry.

Jakimi odprowadzeniami

Jakimi odprowadzeniami

odbiera się czynność

odbiera się czynność

bioelektryczną serca?

bioelektryczną serca?

Technikę rejestracji elektrycznej

Technikę rejestracji elektrycznej

aktywności serca rozwinął holenderski

aktywności serca rozwinął holenderski

fizjolog Willen Eindhoven za co otrzymał

fizjolog Willen Eindhoven za co otrzymał

nagrodę Nobla w roku 1924r.

nagrodę Nobla w roku 1924r.

Czynność bioelektryczną mięśnia

Czynność bioelektryczną mięśnia

sercowego (EKG) odbiera się za pomocą

sercowego (EKG) odbiera się za pomocą

odprowadzeń kończynowych

odprowadzeń kończynowych

dwubiegunowych, kończynowych

dwubiegunowych, kończynowych

jednobiegunowych i przedsercowych

jednobiegunowych i przedsercowych

jednobiegunowych.

jednobiegunowych.

Jakie są odprowadzenia

Jakie są odprowadzenia

kończynowe dwubiegunowe?

kończynowe dwubiegunowe?

Stosuje się 3 odprowadzenia kończynowe dwubiegunowe

Stosuje się 3 odprowadzenia kończynowe dwubiegunowe

(2 czynne elektrody). Rejestruje się różnice

(2 czynne elektrody). Rejestruje się różnice

potencjałów pomiędzy:

potencjałów pomiędzy:

prawym przedramieniem (R) i lewym przedramieniem

prawym przedramieniem (R) i lewym przedramieniem

(L) - I odprowadzenie kończynowe;

(L) - I odprowadzenie kończynowe;

prawym przedramieniem (R) i lewą golenią (F) -II

prawym przedramieniem (R) i lewą golenią (F) -II

odprowadzenie kończynowe;

odprowadzenie kończynowe;

lewym przedramieniem (L) i lewą golenią (F) - III

lewym przedramieniem (L) i lewą golenią (F) - III

odprowadzenie kończynowe.

odprowadzenie kończynowe.

Zapis EKG z każdego z 3-ch odprowadzeń

Zapis EKG z każdego z 3-ch odprowadzeń

kończynowych jest inny. Łącząc na płaszczyźnie punkty

kończynowych jest inny. Łącząc na płaszczyźnie punkty

przystawienia elektrod otrzymuje się trójkąt

przystawienia elektrod otrzymuje się trójkąt

(Einthovena), w środku którego znajduje się rzut serca

(Einthovena), w środku którego znajduje się rzut serca

na płaszczyznę czołową (oś elektryczna serca).

na płaszczyznę czołową (oś elektryczna serca).

Jakie są za

Jakie są za

ł

ł

amki zapisu

amki zapisu

EKG?

EKG?

Załamki zapisu EKG - II odprowadzenia kończynowego:

Załamki zapisu EKG - II odprowadzenia kończynowego:

Załamek P - czas depolaryzacji przedsionków - 100ms;

Załamek P - czas depolaryzacji przedsionków - 100ms;

Odcinek PQ - czas przejścia depolaryzacji przez węzeł

Odcinek PQ - czas przejścia depolaryzacji przez węzeł

przedsionkowo-komorowy i pęczek przedsionkowo-

przedsionkowo-komorowy i pęczek przedsionkowo-

komorowy - 50ms;

komorowy - 50ms;

Zespół QRS - czas szerzenia się depolaryzacji mięśnia

Zespół QRS - czas szerzenia się depolaryzacji mięśnia

komór- 90ms;

komór- 90ms;

Odcinek ST - okres depolaryzacji mięśnia komór- 120ms;

Odcinek ST - okres depolaryzacji mięśnia komór- 120ms;

Załamek T - czas szybkiej repolaryzacji mięśnia komór-

Załamek T - czas szybkiej repolaryzacji mięśnia komór-

120ms;

120ms;

Odstęp PR - czas przewodzenia przedsionkowo-

Odstęp PR - czas przewodzenia przedsionkowo-

komorowego 120-210ms (zależnie od rytmu serca);

komorowego 120-210ms (zależnie od rytmu serca);

Odstęp ST - czas wolnej i szybkiej repolaryzacji mięśnia

Odstęp ST - czas wolnej i szybkiej repolaryzacji mięśnia

komór- 280ms;

komór- 280ms;

Odstęp QT - potencjał czynnościowy mięśnia komór-

Odstęp QT - potencjał czynnościowy mięśnia komór-

370ms;

370ms;

Odstęp RR - czas trwania jednego cyklu pracy serca

Odstęp RR - czas trwania jednego cyklu pracy serca

800ms.

800ms.

Jakie są odprowadzenia

Jakie są odprowadzenia

jednobiegunowe i

jednobiegunowe i

przedsercowe?

przedsercowe?

Odprowadzenia kończynowe jednobiegunowe za

Odprowadzenia kończynowe jednobiegunowe za

pomocą 1- czynnej elektrody (Goldbergera):

pomocą 1- czynnej elektrody (Goldbergera):

aVR - elektroda aktywna na prawym przedramieniu

aVR - elektroda aktywna na prawym przedramieniu

aVL - elektroda aktywna na lewym przedramieniu

aVL - elektroda aktywna na lewym przedramieniu

aVF - elektroda aktywna na lewej goleni.

aVF - elektroda aktywna na lewej goleni.

Odprowadzenia jednobiegunowe kończynowe dają

Odprowadzenia jednobiegunowe kończynowe dają

zapis o wyższej amplitudzie.

zapis o wyższej amplitudzie.

Do oceny EKG dogodniejsze są odprowadzenia

Do oceny EKG dogodniejsze są odprowadzenia

jednobiegunowe przedsercowe; stosuje się 6 takich

jednobiegunowe przedsercowe; stosuje się 6 takich

odprowadzeń (Wilsona):

odprowadzeń (Wilsona):

V1 - elektroda przystawiona do skóry w 4-tym

V1 - elektroda przystawiona do skóry w 4-tym

międzyżebrzu po stronie prawej mostka

międzyżebrzu po stronie prawej mostka

V2 , V3, V4, V5, V6 - elektrody przystawione do skóry

V2 , V3, V4, V5, V6 - elektrody przystawione do skóry

po stronie lewej mostka.

po stronie lewej mostka.

Jaka jest prawid

Jaka jest prawid

ł

ł

owa częstość

owa częstość

pobudzeń serca?

pobudzeń serca?

Porównywalność zapisów EKG wymaga

Porównywalność zapisów EKG wymaga

stosowania typowych odprowadzeń i

stosowania typowych odprowadzeń i

jednakowych warunków rejestracji.

jednakowych warunków rejestracji.

Częstość pobudzeń serca:

Częstość pobudzeń serca:

prawidłowa 60-100/min

prawidłowa 60-100/min

( w

( w

zależności

zależności

od

od

wieku).

wieku).

przyspieszona (tachykardia) powyżej

przyspieszona (tachykardia) powyżej

100/min

100/min

zwolniona poniżej 60/min.

zwolniona poniżej 60/min.

Jakie są typy rytmów serca?

Jakie są typy rytmów serca?

Rytm zatokowy

Rytm zatokowy

występuje wtedy, gdy funkcję

występuje wtedy, gdy funkcję

rozrusznika pełni węzeł zatokowo-przedsionkowy. Po

rozrusznika pełni węzeł zatokowo-przedsionkowy. Po

każdym załamku P następuje prawidłowy zespól

każdym załamku P następuje prawidłowy zespól

QRS. Odstępy P-R i Q-T są prawidłowe, a odstępy R-

QRS. Odstępy P-R i Q-T są prawidłowe, a odstępy R-

R regularne.

R regularne.

Arytmia zatokowa

Arytmia zatokowa

występuje zazwyczaj u dzieci i

występuje zazwyczaj u dzieci i

u sportowców z wolnym rytmem serca.

u sportowców z wolnym rytmem serca.

Charakteryzuje się prawidłowym zespołem QRS oraz

Charakteryzuje się prawidłowym zespołem QRS oraz

prawidłowymi odstępami P-R i Q-T natomiast

prawidłowymi odstępami P-R i Q-T natomiast

odstępy R-R (rytm serca) zmieniają się. Przeważnie

odstępy R-R (rytm serca) zmieniają się. Przeważnie

rytm serca przyspiesza się w czasie wdechu i

rytm serca przyspiesza się w czasie wdechu i

zwalnia podczas wydechu wskutek zmiany

zwalnia podczas wydechu wskutek zmiany

aktywności nerwu błędnego, który unerwia węzeł

aktywności nerwu błędnego, który unerwia węzeł

zatokowo-przedsionkowy.

zatokowo-przedsionkowy.

Kiedy występuje zatokowe

Kiedy występuje zatokowe

przyspieszenie i zwolnienie

przyspieszenie i zwolnienie

rytmu w stanach

rytmu w stanach

prawid

prawid

ł

ł

owych, a kiedy w

owych, a kiedy w

stanach chorobowych?

stanach chorobowych?

Kiedy występuje zatokowe

Kiedy występuje zatokowe

przyspieszenie i zwolnienie

przyspieszenie i zwolnienie

rytmu?

rytmu?

Zatokowe przyspieszenie rytmu serca:

Zatokowe przyspieszenie rytmu serca:

w stanach prawidłowych występuje podczas

w stanach prawidłowych występuje podczas

wysiłku fizycznego

wysiłku fizycznego

w stanach chorobowych przebiegających z

w stanach chorobowych przebiegających z

gorączką, w nadczynności tarczycy oraz jako

gorączką, w nadczynności tarczycy oraz jako

odpowiedź odruchowa przeciwdziałająca

odpowiedź odruchowa przeciwdziałająca

spadkowi ciśnienia.

spadkowi ciśnienia.

Zatokowe zwolnienie rytmu serca jest

Zatokowe zwolnienie rytmu serca jest

obserwowane u wytrenowanych

obserwowane u wytrenowanych

sportowców. Może ono być również objawem

sportowców. Może ono być również objawem

patologicznym.

patologicznym.

Jakie są rytmy serca

Jakie są rytmy serca

patologiczne przedsionkowe,

patologiczne przedsionkowe,

ze złącza węzła

ze złącza węzła

przedsionkowo-komorowego i

przedsionkowo-komorowego i

rytmy komorowe?

rytmy komorowe?

Jakie są rytmy serca

Jakie są rytmy serca

patologiczne?

patologiczne?

Rytmy patologiczne:

Rytmy patologiczne:

rytmy przedsionkowe (częstoskurcz przedsionkowy,

rytmy przedsionkowe (częstoskurcz przedsionkowy,

skurcze dodatkowe przedsionkowe, trzepotanie i

skurcze dodatkowe przedsionkowe, trzepotanie i

migotanie przedsionków);

migotanie przedsionków);

rytm ze złącza węzła przedsionkowo-komorowego

rytm ze złącza węzła przedsionkowo-komorowego

(dodatkowe pobudzenie ze złącza, przejściowe i

(dodatkowe pobudzenie ze złącza, przejściowe i

utrwalone pobudzenie z węzła przedsionkowo-

utrwalone pobudzenie z węzła przedsionkowo-

komorowego, częstoskurcz pochodzący z węzła

komorowego, częstoskurcz pochodzący z węzła

przedsionkowo-komorowego);

przedsionkowo-komorowego);

rytmy komorowe (dodatkowe pobudzenie

rytmy komorowe (dodatkowe pobudzenie

komorowe, częstoskurcz komorowy, migotanie

komorowe, częstoskurcz komorowy, migotanie

komór).

komór).

Jakie są rytmy patologiczne

Jakie są rytmy patologiczne

spowodowane zaburzeniami

spowodowane zaburzeniami

w uk

w uk

ł

ł

adzie przewodzącym

adzie przewodzącym

serca oraz jakie inne choroby

serca oraz jakie inne choroby

prowadzą do zmian w EKG?

prowadzą do zmian w EKG?

Jakie są rytmy serca

Jakie są rytmy serca

patologiczne?

patologiczne?

Zaburzenia przewodzenia w układzie przewodzącym

Zaburzenia przewodzenia w układzie przewodzącym

serca to:

serca to:

blok węzła zatokowego, blok przedsionkowo-

blok węzła zatokowego, blok przedsionkowo-

komorowy I, II lub III stopnia;

komorowy I, II lub III stopnia;

zespół Wolffa-Parkinsona-White’a zwany również

zespół Wolffa-Parkinsona-White’a zwany również

przyspieszonym przewodnictwem przedsionkowo-

przyspieszonym przewodnictwem przedsionkowo-

komorowym, blok odnóg pęczka przedsionkowo-

komorowym, blok odnóg pęczka przedsionkowo-

komorowego.

komorowego.

Zmiany w EKG występują również w takich chorobach

Zmiany w EKG występują również w takich chorobach

serca jak: zwężenie tętnic wieńcowych (powodujące

serca jak: zwężenie tętnic wieńcowych (powodujące

niedotlenienie mięśnia sercowego) lub niedrożność

niedotlenienie mięśnia sercowego) lub niedrożność

tętnic wieńcowych (prowadząca do zawału mięśnia

tętnic wieńcowych (prowadząca do zawału mięśnia

sercowego), przerost prawej lub lewej komory.

sercowego), przerost prawej lub lewej komory.

Co pozwala ocenić badanie

Co pozwala ocenić badanie

USC serca oraz jakie

USC serca oraz jakie

w

w

ł

ł

aściwości fal

aściwości fal

ultradźwiekowych są

ultradźwiekowych są

wykorzystywane w tym

wykorzystywane w tym

badaniu?

badaniu?

Co pozwala ocenić

Co pozwala ocenić

ultrasonografia serca?

ultrasonografia serca?

W celu zobrazowania struktur

W celu zobrazowania struktur

anatomicznych serca, pomiaru czasu skurczu

anatomicznych serca, pomiaru czasu skurczu

i rozkurczu komór, szerokości światła komór,

i rozkurczu komór, szerokości światła komór,

grubości ściany komór i przegrody

grubości ściany komór i przegrody

międzykomorowej, rozwarcia płatków

międzykomorowej, rozwarcia płatków

zastawki oraz przepływu krwi wykonuje się

zastawki oraz przepływu krwi wykonuje się

badanie zwane echokardiografią

badanie zwane echokardiografią

(ultrasonografia -USG serca). W badaniu

(ultrasonografia -USG serca). W badaniu

tym wykorzystane są właściwości fal

tym wykorzystane są właściwości fal

ultradźwiękowych - 1 do 10 MHz, które

ultradźwiękowych - 1 do 10 MHz, które

przenikając przez tkanki, odbijają się od

przenikając przez tkanki, odbijają się od

powierzchni odgraniczającej dwie tkanki o

powierzchni odgraniczającej dwie tkanki o

różnej gęstości.

różnej gęstości.

Co to jest tętno, jakie są jego

Co to jest tętno, jakie są jego

wartości prawid

wartości prawid

ł

ł

owe i w jaki

owe i w jaki

sposób przeprowadza się

sposób przeprowadza się

badanie tętna?

badanie tętna?

Co to jest tętno i jak je

Co to jest tętno i jak je

zbadać?

zbadać?

Tętno ( puls) to rytmiczne drganie ściany

Tętno ( puls) to rytmiczne drganie ściany

tętnicy wywo

tętnicy wywo

ł

ł

ane zmianą ciśnienia krwi

ane zmianą ciśnienia krwi

wyrzucanej do naczyń krążenia dużego

wyrzucanej do naczyń krążenia dużego

podczas skurczu lewej komory.W spoczynku

podczas skurczu lewej komory.W spoczynku

wynosi ok.70 uderz./min.

wynosi ok.70 uderz./min.

Tętno bada się po przy

Tętno bada się po przy

ł

ł

ożeniu opuszki palca

ożeniu opuszki palca

II i III prawej ręki do przedniej powierzchni

II i III prawej ręki do przedniej powierzchni

przedramienia ponad stawem

przedramienia ponad stawem

nadgarstkowym wzd

nadgarstkowym wzd

ł

ł

uż tętnicy promieniowej.

uż tętnicy promieniowej.

Liczy się ilość uderzeń tętna w ciągu 1 min.

Liczy się ilość uderzeń tętna w ciągu 1 min.

Pomiarów tętna u cz

Pomiarów tętna u cz

ł

ł

owieka dokonuje się w

owieka dokonuje się w

spoczynku i po wykonaniu wysi

spoczynku i po wykonaniu wysi

ł

ł

ku. Zapisuje

ku. Zapisuje

się liczbę uderzeń na min. oraz

się liczbę uderzeń na min. oraz

zaobserwowane jego cechy.

zaobserwowane jego cechy.

Proszę opisać cechy tętna i

Proszę opisać cechy tętna i

podać z czego one

podać z czego one

wynikają.

wynikają.

Jakie cechy charakteryzują

Jakie cechy charakteryzują

tętno?

tętno?

Cechy tętna to:

Cechy tętna to:

-częstotliwość- wynikająca z częstości skurczów

-częstotliwość- wynikająca z częstości skurczów

serca( częste, rzadkie);

serca( częste, rzadkie);

-odstępy czasu pomiędzy poszczególnymi falami

-odstępy czasu pomiędzy poszczególnymi falami

tętna( miarowe lub niemiarowe);

tętna( miarowe lub niemiarowe);

-amplituda tętna wynikająca ze zmian pojemności

-amplituda tętna wynikająca ze zmian pojemności

wyrzutowej serca( tętno silne lub s

wyrzutowej serca( tętno silne lub s

ł

ł

abe);

abe);

-si

-si

ł

ł

a tętna wynikająca ze zmian ciśnienia krwi

a tętna wynikająca ze zmian ciśnienia krwi

(tętno twarde lub miękkie);

(tętno twarde lub miękkie);

-szybkość z jaką narasta lub opada ciśnienie

-szybkość z jaką narasta lub opada ciśnienie

(tętno chybkie lub leniwe).

(tętno chybkie lub leniwe).

Jak dokonujemy pomiaru

Jak dokonujemy pomiaru

ciśnienia krwi i na czym

ciśnienia krwi i na czym

polega metoda os

polega metoda os

ł

ł

uchowa

uchowa

badania?

badania?

Jak mierzy się ciśnienie

Jak mierzy się ciśnienie

tętnicze krwi ?

tętnicze krwi ?

Ciśnienie tętnicze krwi mierzy się za pomocą

Ciśnienie tętnicze krwi mierzy się za pomocą

aparatów rtęciowych lub z czytnikiem

aparatów rtęciowych lub z czytnikiem

wskazówkowym i stetoskopu metodą

wskazówkowym i stetoskopu metodą

os

os

ł

ł

uchową lub przy pomocy aparatów

uchową lub przy pomocy aparatów

elektronicznych. Pomiary ciśnienia tętniczego

elektronicznych. Pomiary ciśnienia tętniczego

wykonujemy w spoczynku w pozycji siedzącej

wykonujemy w spoczynku w pozycji siedzącej

, na lewym ramieniu, ods

, na lewym ramieniu, ods

ł

ł

onietym i opartym

onietym i opartym

swobodnie.

swobodnie.

Metoda os

Metoda os

ł

ł

uchowa polega na wys

uchowa polega na wys

ł

ł

uchiwaniu

uchiwaniu

szmerów wynikących z uderzeń krwi o ścianę

szmerów wynikących z uderzeń krwi o ścianę

naczynia, powstających w czasie przeciskania

naczynia, powstających w czasie przeciskania

się krwi przez zaciśniętą mankietem tętnicę

się krwi przez zaciśniętą mankietem tętnicę

.

.

Jaka jest zasada pomiaru

Jaka jest zasada pomiaru

ciśnienia skurczowego i

ciśnienia skurczowego i

rozkurczowego w metodzie

rozkurczowego w metodzie

os

os

ł

ł

uchowej?

uchowej?

Na czym polega pomiar

Na czym polega pomiar

ciśnienia tętniczego krwi

ciśnienia tętniczego krwi

metodą os

metodą os

ł

ł

uchową?

uchową?

Zasadą pomiaru w tej metodzie jest zatrzymanie

Zasadą pomiaru w tej metodzie jest zatrzymanie

przep

przep

ł

ł

ywu krwi przez zamkniecie świat

ywu krwi przez zamkniecie świat

ł

ł

a tętnicy

a tętnicy

promieniowej uciskiem nape

promieniowej uciskiem nape

ł

ł

nianego powietrzem

nianego powietrzem

mankietu. Ciśnienie powietrza t

mankietu. Ciśnienie powietrza t

ł

ł

oczonego do mankietu

oczonego do mankietu

musi przewyższać spodziewane ciśnienie krwi ( RR).

musi przewyższać spodziewane ciśnienie krwi ( RR).

Wypuszczając powietrze z opaski uciskowej przez lekkie

Wypuszczając powietrze z opaski uciskowej przez lekkie

odkręcenie zaworu gruszki obniżamy ciśnienie w

odkręcenie zaworu gruszki obniżamy ciśnienie w

mankiecie aż do momentu, kiedy świat

mankiecie aż do momentu, kiedy świat

ł

ł

o tętnicy

o tętnicy

otworzy się i ma

otworzy się i ma

ł

ł

a porcja krwi dostanie się do tętnicy

a porcja krwi dostanie się do tętnicy

wywo

wywo

ł

ł

ując szmer odpowiadający ciśnieniu

ując szmer odpowiadający ciśnieniu

skurczowemu.

skurczowemu.

Dalej upuszczając powietrze z mankietu obniżamy w nim

Dalej upuszczając powietrze z mankietu obniżamy w nim

ciśnienie aż do momentu, kiedy przep

ciśnienie aż do momentu, kiedy przep

ł

ł

yw krwi będzie

yw krwi będzie

ciąg

ciąg

ł

ł

y i szmery nie będą s

y i szmery nie będą s

ł

ł

yszalne. Ostatni s

yszalne. Ostatni s

ł

ł

yszalny

yszalny

szmer odpowiada ciśnieniu rozkurczowemu.

szmer odpowiada ciśnieniu rozkurczowemu.

Szmery najlepiej s

Szmery najlepiej s

ł

ł

ychać po przy

ychać po przy

ł

ł

ożeniu s

ożeniu s

ł

ł

uchawki nad

uchawki nad

tętnica promieniową w zgięciu

tętnica promieniową w zgięciu

ł

ł

okciowym.

okciowym.

Jak badamy funkcje

Jak badamy funkcje

termoregulacyjne naczyń?

termoregulacyjne naczyń?

Naczynia skórne krwionośne wraz z

Naczynia skórne krwionośne wraz z

gruczo

gruczo

ł

ł

ami potowymi uczestniczą w

ami potowymi uczestniczą w

procesach termoregulacyjnych.

procesach termoregulacyjnych.

Zwiększenie skórnego przep

Zwiększenie skórnego przep

ł

ł

ywu krwi

ywu krwi

powoduje wzrost przenoszenia ciep

powoduje wzrost przenoszenia ciep

ł

ł

a z

a z

wnętrza cia

wnętrza cia

ł

ł

a na powierzchnię. Zwężenie

a na powierzchnię. Zwężenie

naczyń skórnych wytwarza izolację

naczyń skórnych wytwarza izolację

termiczna na powierzchni cia

termiczna na powierzchni cia

ł

ł

a. Masaż skóry

a. Masaż skóry

powoduje rozszerzenie naczyń, co objawia

powoduje rozszerzenie naczyń, co objawia

się zaczerwieniem skóry.

się zaczerwieniem skóry.

Celem badania funkcji termoregulacyjnej

Celem badania funkcji termoregulacyjnej

naczyń pocieramy skórę intensywnie w

naczyń pocieramy skórę intensywnie w

różnych miejscach i mierzymy temperaturę

różnych miejscach i mierzymy temperaturę

termometrem kontaktowym

termometrem kontaktowym

.

.

Jak odbywa się wdech, a jak

Jak odbywa się wdech, a jak

wydech?

wydech?

Które mięśnie oddechowe

Które mięśnie oddechowe

biorą udzia

biorą udzia

ł

ł

w spokojnym

w spokojnym

wdechu, a które mięśnie

wdechu, a które mięśnie

uczestniczą dodatkowo we

uczestniczą dodatkowo we

wdechu nasilonym?

wdechu nasilonym?

Dzięki czemu są możliwe

Dzięki czemu są możliwe

ruchy oddechowe klatki

ruchy oddechowe klatki

piersiowej?

piersiowej?

Powietrze dostaje się do p

Powietrze dostaje się do p

ł

ł

uc dzięki różnicy

uc dzięki różnicy

ciśnień między jamą op

ciśnień między jamą op

ł

ł

ucnową a atmosferą.

ucnową a atmosferą.

Wdech odbywa się dzięki pracy mięśni

Wdech odbywa się dzięki pracy mięśni

wdechowych (przepona i mięśnie

wdechowych (przepona i mięśnie

międzyżebrowe zewnętrzne)

międzyżebrowe zewnętrzne)

W czasie nasilonego wdechu uczestniczą:

W czasie nasilonego wdechu uczestniczą:

mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne,

mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne,

mięśnie proste brzucha oraz mięśnie,

mięśnie proste brzucha oraz mięśnie,

mostkowo-obojczykowo-sutkowe, piersiowe

mostkowo-obojczykowo-sutkowe, piersiowe

mniejsze, zębate przednie, czworoboczne,

mniejsze, zębate przednie, czworoboczne,

dźwigacze łopatki, równoległoboczne większe

dźwigacze łopatki, równoległoboczne większe

i mniejsze oraz mięśnie pochyłe.

i mniejsze oraz mięśnie pochyłe.

Jakich pomiarów dokonuje się za

Jakich pomiarów dokonuje się za

pomocą badań spirometrycznych?

pomocą badań spirometrycznych?

W odniesieniu do jakiej ilości

W odniesieniu do jakiej ilości

powietrza odnoszą się pojęcia:

powietrza odnoszą się pojęcia:

pojemność i objetość?

pojemność i objetość?

Do czego s

Do czego s

ł

ł

użą badania

użą badania

spirometryczne?

spirometryczne?

Metody spirometryczne pozwalają dokonywać

Metody spirometryczne pozwalają dokonywać

pomiarów powietrza przemieszczającego się

pomiarów powietrza przemieszczającego się

do i z uk

do i z uk

ł

ł

adu oddechowego.

adu oddechowego.

W pomiarach tych używa się pojęcia objętości

W pomiarach tych używa się pojęcia objętości

(V)- w odniesieniu do ilości powietrza

(V)- w odniesieniu do ilości powietrza

stanowiącego niepodzielną ca

stanowiącego niepodzielną ca

ł

ł

ość z punktu

ość z punktu

widzenia fizjologicznego i pojemność ( C )- dla

widzenia fizjologicznego i pojemność ( C )- dla

objętości z

objętości z

ł

ł

ożonych.

ożonych.

Do oceny wentylacji p

Do oceny wentylacji p

ł

ł

uc stosuje się pomiary

uc stosuje się pomiary

statyczne( w czasie spokojnego oddychania) i

statyczne( w czasie spokojnego oddychania) i

pomiary dynamiczne.

pomiary dynamiczne.

Co to jest pojemność

Co to jest pojemność

ca

ca

ł

ł

kowita p

kowita p

ł

ł

uc( TLC) i na jakie

uc( TLC) i na jakie

dzieli się pojemności?

dzieli się pojemności?

Co to jest pojemność

Co to jest pojemność

wdechowa (IC) i na jakie dzieli

wdechowa (IC) i na jakie dzieli

się objętości?

się objętości?

Jakie są sk

Jakie są sk

ł

ł

adowe pojemności i

adowe pojemności i

objętości statycznych p

objętości statycznych p

ł

ł

uc?

uc?

Pojemność całkowita płuc-

Pojemność całkowita płuc-

TLC

TLC

(

(

total lung capacity

total lung capacity

)

)

jest to pojemność na szczycie najgłębszego wdechu

jest to pojemność na szczycie najgłębszego wdechu

(u mężczyzny - 6 L powietrza) i dzieli się na:

(u mężczyzny - 6 L powietrza) i dzieli się na:

pojemność wdechową (IC-)

pojemność wdechową (IC-)

i

i

pojemność

pojemność

zalegającą czynnościową (FRC).

zalegającą czynnościową (FRC).

Pojemność wdechową (IC

Pojemność wdechową (IC

inspiratory capacity

inspiratory capacity

)

)

-powietrze wciągane do płuc w czasie najgłębszego

-powietrze wciągane do płuc w czasie najgłębszego

wdechu po spokojnym wydechu dzieli się na:

wdechu po spokojnym wydechu dzieli się na:

objętość oddechową

objętość oddechową

-

-

TV

TV

(

(

tidal volume

tidal volume

) - objętość

) - objętość

powietrza, które wchodzi do płuc lub wychodzi z płuc

powietrza, które wchodzi do płuc lub wychodzi z płuc

w czasie spokojnego wdechu i wydechu;

w czasie spokojnego wdechu i wydechu;

objętość zapasowa wdechowa

objętość zapasowa wdechowa

-

-

IRV

IRV

(

(

inspiratory

inspiratory

reserve volume

reserve volume

) - objętość powietrza wciągana do

) - objętość powietrza wciągana do

płuc w czasie maksymalnego wdechu ponad

płuc w czasie maksymalnego wdechu ponad

powietrze oddechowe.

powietrze oddechowe.

Co to jest pojemność

Co to jest pojemność

zalegająca czynnościowa

zalegająca czynnościowa

( FRC) i na jakie dzieli się

( FRC) i na jakie dzieli się

objętości?

objętości?

Co to jest pojemność życiowa

Co to jest pojemność życiowa

(VC)?

(VC)?

Jakie są sk

Jakie są sk

ł

ł

adowe pojemności i

adowe pojemności i

objętości statycznych p

objętości statycznych p

ł

ł

uc?

uc?

Pojemność zalegająca czynnościowa

Pojemność zalegająca czynnościowa

– powietrze

– powietrze

pozostające w płucach po spokojnym wydechu (

pozostające w płucach po spokojnym wydechu (

FRC

FRC

functional residua capacity

functional residua capacity

) dzieli się na:

) dzieli się na:

zapasową objętość wydechową- ERV

zapasową objętość wydechową- ERV

(

(

expiratory

expiratory

reserve volume

reserve volume

) - objętość powietrza, które po

) - objętość powietrza, które po

normalnym wydechu można usunąć z płuc podczas

normalnym wydechu można usunąć z płuc podczas

maksymalnego wydechu;

maksymalnego wydechu;

objętość zalegająca-RV(

objętość zalegająca-RV(

residual volume

residual volume

) - powietrze

) - powietrze

pozostające w płucach po maksymalnym wydechu.

pozostające w płucach po maksymalnym wydechu.

Pojemność życiowa -VC

Pojemność życiowa -VC

(

(

vital capacity

vital capacity

) - powietrze,

) - powietrze,

które można usunąć z płuc maksymalnym powolnym

które można usunąć z płuc maksymalnym powolnym

wdechem po wykonaniu maksymalnego wdechu, lub

wdechem po wykonaniu maksymalnego wdechu, lub

wprowadzić do p

wprowadzić do p

ł

ł

uc przy maksymalnym wdechu po

uc przy maksymalnym wdechu po

maksymalnym wydechu.( W zależności od sposobu

maksymalnym wydechu.( W zależności od sposobu

pomiaru określa się ją jako wdechową -IVC lub

pomiaru określa się ją jako wdechową -IVC lub

wydechową -ETC pojemność życiową).

wydechową -ETC pojemność życiową).

Co to jest próba

Co to jest próba

dynamiczna Tiffeneau ?

dynamiczna Tiffeneau ?

Jakie badania dynamiczne

Jakie badania dynamiczne

wentylacji mają wartość dgn ?

wentylacji mają wartość dgn ?

W celach diagnostycznych( dgn.) do badania

W celach diagnostycznych( dgn.) do badania

sprawności uk

sprawności uk

ł

ł

adu oddechowego oznacza się

adu oddechowego oznacza się

natężoną objętość wydechową(FEV

natężoną objętość wydechową(FEV

1

1

) czyli

) czyli

objetość powietrza wydychanego w pierwszej

objetość powietrza wydychanego w pierwszej

sekundzie natężonego wydechu. Jest to tzw.

sekundzie natężonego wydechu. Jest to tzw.

próba Tiffeneau, która polega na wykonaniu

próba Tiffeneau, która polega na wykonaniu

maksymalnego wdechu, a następnie jak

maksymalnego wdechu, a następnie jak

najszybszego wydechu przez ustnik

najszybszego wydechu przez ustnik

spirometru. W próbie tej ocenia się opór dróg

spirometru. W próbie tej ocenia się opór dróg

oddechowych.

oddechowych.

Wartość ta jest ściśle związana z VC i wynosi

Wartość ta jest ściśle związana z VC i wynosi

90% u osób m

90% u osób m

ł

ł

odych i 70% u osób starszych.

odych i 70% u osób starszych.

Jak zachowuje się natężona

Jak zachowuje się natężona

objętość wydechowa (FEV1) w

objętość wydechowa (FEV1) w

próbie Tiffeneau u osób z

próbie Tiffeneau u osób z

chorobami obturacyjnymi, a

chorobami obturacyjnymi, a

jak u pacjentów z chorobach

jak u pacjentów z chorobach

restrykcyjnymi?

restrykcyjnymi?

Jaki rodzaj dysfunkcji p

Jaki rodzaj dysfunkcji p

ł

ł

uc

uc

można ocenić wykonując próbę

można ocenić wykonując próbę

Tiffeneau?

Tiffeneau?

Obniżenie wartości FEV

Obniżenie wartości FEV

1

1

( FEV

( FEV

1

1

%) występuje

%) występuje

w chorobach obturacyjnych przebiegających

w chorobach obturacyjnych przebiegających

ze zwężeniem dróg oddechowych (astma,

ze zwężeniem dróg oddechowych (astma,

przewlekle zapalenie oskrzeli). Pojemność

przewlekle zapalenie oskrzeli). Pojemność

życiowa (VC) wówczas nie ulega zmianie.

życiowa (VC) wówczas nie ulega zmianie.

W chorobach typu restrykcyjnego( guzy p

W chorobach typu restrykcyjnego( guzy p

ł

ł

uc,

uc,

zapalenie p

zapalenie p

ł

ł

uc, stany po resekcji tkanki

uc, stany po resekcji tkanki

p

p

ł

ł

ucnej), kiedy dochodzi do ubytku czynnej

ucnej), kiedy dochodzi do ubytku czynnej

tkanki p

tkanki p

ł

ł

ucnej pojemność życiowa (VC) ulega

ucnej pojemność życiowa (VC) ulega

zmniejszeniu, natomiast FEV

zmniejszeniu, natomiast FEV

1

1

% wykazuje

% wykazuje

wartości prawid

wartości prawid

ł

ł

owe.

owe.

Kiedy jest utrudnione wykonanie

Kiedy jest utrudnione wykonanie

natężonego wydechu?

natężonego wydechu?

Jak zachowuje się stosunek

Jak zachowuje się stosunek

natężonej objętości wydechowej

natężonej objętości wydechowej

(FEV1) do natężonej objętości

(FEV1) do natężonej objętości

wdechowej (FIV1) w stanie

wdechowej (FIV1) w stanie

fizjologii, a kiedy i jak zmienia

fizjologii, a kiedy i jak zmienia

się w stanach patologicznych?

się w stanach patologicznych?

Jakie inne badanie dynamiczne

Jakie inne badanie dynamiczne

wentylacji ma zastosowanie w

wentylacji ma zastosowanie w

dgn.?

dgn.?

Innym pomiarem dynamicznym jest pomiar

Innym pomiarem dynamicznym jest pomiar

natężonej objętości wdechowej w pierwszej

natężonej objętości wdechowej w pierwszej

sekundzie (FIV1).

sekundzie (FIV1).

U zdrowego cz

U zdrowego cz

ł

ł

owieka stosunek FEV1/ FIV1

owieka stosunek FEV1/ FIV1

wynosi około 0,8.

wynosi około 0,8.

Wykonanie natężonego wydechu jest

Wykonanie natężonego wydechu jest

utrudnione, gdy zwężone są górne drogi

utrudnione, gdy zwężone są górne drogi

oddechowe.

oddechowe.

Wzrost FEV1/ FIV1 występuje w zmianach

Wzrost FEV1/ FIV1 występuje w zmianach

śródmiąższowych p

śródmiąższowych p

ł

ł

uc i w zniekszta

uc i w zniekszta

ł

ł

ceniu

ceniu

klatki piersiowej, a zmniejszenie FEV1/ FIV1 w

klatki piersiowej, a zmniejszenie FEV1/ FIV1 w

rozedmie p

rozedmie p

ł

ł

uc.

uc.

Co to jest „spirobank”?

Co to jest „spirobank”?

Co jest niezbędne do

Co jest niezbędne do

prawid

prawid

ł

ł

owej oceny testu

owej oceny testu

spirometrycznego?

spirometrycznego?

Co to jest „spirobank”

Co to jest „spirobank”

„

„

Spirobank” jest wielofunkcyjnym

Spirobank” jest wielofunkcyjnym

spirometrem umożliwiającym pomiar

spirometrem umożliwiającym pomiar

szeregu parametrów oddechowych.

szeregu parametrów oddechowych.

Dla prawid

Dla prawid

ł

ł

owej oceny testu

owej oceny testu

spirometrycznego u osoby badanej,

spirometrycznego u osoby badanej,

otrzymane wartości należy porównać

otrzymane wartości należy porównać

z wartościami normalnymi (tzw.

z wartościami normalnymi (tzw.

normami).

normami).

Co możemy oznaczyć za

Co możemy oznaczyć za

pomocą testów: FVC, VC,

pomocą testów: FVC, VC,

MVV.

MVV.

Jakie testy można oznaczyć

Jakie testy można oznaczyć

przy pomocy „spirobanku”?

przy pomocy „spirobanku”?

„

„

Spirobankiem” można oznaczyć testy:

Spirobankiem” można oznaczyć testy:

- FVC-na podstawie uzyskanych

- FVC-na podstawie uzyskanych

wyników można scharakteryzować

wyników można scharakteryzować

objętości i pojemności dynamiczne;

objętości i pojemności dynamiczne;

- VC-test

- VC-test

s

s

ł

ł

uży do określenia profilu wentylacji

uży do określenia profilu wentylacji

(wzoru oddechu nienasilonego);

(wzoru oddechu nienasilonego);

- MVV-

- MVV-

uzyskuje się zapis maksymalnej

uzyskuje się zapis maksymalnej

wymuszonej wentylacji.

wymuszonej wentylacji.

Jakie inne parametry można

Jakie inne parametry można

scharakteryzować na

scharakteryzować na

podstawie badań

podstawie badań

spirometrycznych?

spirometrycznych?

Jakie inne parametry można

Jakie inne parametry można

scharakteryzować na

scharakteryzować na

podstawie badań

podstawie badań

spirometrycznych?

spirometrycznych?

Na podstawie pomiarów

Na podstawie pomiarów

spirometrycznych można określić

spirometrycznych można określić

rytm oddechowy, parametry wzorca

rytm oddechowy, parametry wzorca

oddechowego przy wzroście ilości

oddechowego przy wzroście ilości

CO

CO

2

2

w powietrzu oddechowym,

w powietrzu oddechowym,

wp

wp

ł

ł

yw hiperwentylacji na g

yw hiperwentylacji na g

ł

ł

ębokość i

ębokość i

częstość oddychania oraz ocenić

częstość oddychania oraz ocenić

czynność mięśni oddechowych.

czynność mięśni oddechowych.

Jak można określić

Jak można określić

upośledzenie funkcji mięśni

upośledzenie funkcji mięśni

oddechowych?

oddechowych?

Jak można ocenić czynność

Jak można ocenić czynność

przepony?

przepony?

Jak możemy ocenić czynność

Jak możemy ocenić czynność

mięśni oddechowych?

mięśni oddechowych?

Używając do badania „spirobanku” oznacza

Używając do badania „spirobanku” oznacza

się test VC( pomiar pojemności życiowej)

się test VC( pomiar pojemności życiowej)

najpierw w pozycji siedzącej ,a następnie w

najpierw w pozycji siedzącej ,a następnie w

leżącej. Zmniejszenie VC o ponad 30% przy

leżącej. Zmniejszenie VC o ponad 30% przy

zmianie pozycji z siedzącej na leżącą

zmianie pozycji z siedzącej na leżącą

świadczy o upośledzeniu funkcji mięśni

świadczy o upośledzeniu funkcji mięśni

oddechowych.

oddechowych.

Do określenia czynności przepony określa się

Do określenia czynności przepony określa się

wartości FEV

wartości FEV

1

1

i FIV

i FIV

1

1

. Upośledzona czynność

. Upośledzona czynność

przepony powoduje zmniejszenie FIV

przepony powoduje zmniejszenie FIV

1

1

i

i

zwiększenie stosunku FEV

zwiększenie stosunku FEV

1

1

do FIV

do FIV

1

1

.

.

Jak przeprowadza się badania

Jak przeprowadza się badania

spirometryczne ze sta

spirometryczne ze sta

ł

ł

ym

ym

obciążeniem fizycznym , a jak

obciążeniem fizycznym , a jak

ze wzrastającym

ze wzrastającym

obciążeniem?

obciążeniem?

Jakie testy oddechowe

Jakie testy oddechowe

oceniamy w warunkach wysi

oceniamy w warunkach wysi

ł

ł

ku

ku

fizycznego?

fizycznego?

Ocenę przeprowadza się w warunkach

Ocenę przeprowadza się w warunkach

wysi

wysi

ł

ł

ku fizycznego ze sta

ku fizycznego ze sta

ł

ł

ym i

ym i

wzrastającym obciążeniem.

wzrastającym obciążeniem.

Badanie ze sta

Badanie ze sta

ł

ł

ym obciążeniem

ym obciążeniem

przeprowadza się w warunkach, kiedy

przeprowadza się w warunkach, kiedy

tętno nie ulega większym zmianom przez

tętno nie ulega większym zmianom przez

1 min. podczas wysi

1 min. podczas wysi

ł

ł

ku.

ku.

Badanie ze wzrastającym obciążeniem

Badanie ze wzrastającym obciążeniem

polega na stopniowym zwiększaniu

polega na stopniowym zwiększaniu

wysi

wysi

ł

ł

ku w czasie1-6min. Między

ku w czasie1-6min. Między

kolejnymi zwyżkami obciążenia mierzy

kolejnymi zwyżkami obciążenia mierzy

się objętości oddechowe, przep

się objętości oddechowe, przep

ł

ł

ywy i

ywy i

zmiany wentylacji minutowej wykonując z

zmiany wentylacji minutowej wykonując z

użyciem spirometru testy: FVC,VC,MVC.

użyciem spirometru testy: FVC,VC,MVC.