1

Założenia makroekonomiczne budżetu na

lata 2007-2009

Wyszczególnienie

2007 2008 2009

Dynamika PKB (w %)

6,6 5,5 4,8

PKB w cenach bieżących (w mld zł)

1167,8 1280,4 1381,4

Dynamika spożycia indywidualnego (realnie, w %) 5,0 5,6 4,5

Dynamika przeciętnego wynagrodzenia brutto
w gospodarce narodowej (nominalnie, w %)

8,3 11,3 6,6

Dynamika spożycia zbiorowego

5,8 2,5 2,5

Dynamika nakładów na środki trwałe brutto, realnie 17,6 14,5

10,0

Dynamika eksportu (w %)

8,4 9,2 6,0

Dynamika importu (w %)

12,2 12,1 7,3

Saldo obrotów bieżących bilansu płatniczego
na koniec roku (w % PKB)

-3,8 -5,2 -5,8

Stopa bezrobocia na koniec roku (w %)

11,4 9,1 8,5

Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych 2.5 4,4 2,9
Średnioroczna stopa operacji otwartego rynku 4,4 5,8 6,2
Średnioroczny kurs PLN/EUR 3,83 3,40 3,35
Średnioroczny kurs PLN/USD 2,85 2,26

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.1

2

Dochody budżetu państwa w latach

2007- 2009 (w mld zł)

Wyszczególnienie 2007 2008

a

2009

b

Ogółem

236,4 262,9 303,5

(w % PKB)

20,2 20,5 22,0

Dochody podatkowe

206,4 230,4 252,0

(w % PKB)

17,7 18,0 18,2

Dochody niepodatkowe 22,4 17,4 17,9

Dochody z Unii Europejskiej

i inne środki bezzwrotne

7,5

15,1 33,6

a

Przewidywane wykonanie.

b

Prognoza.

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.2

3

Dochody podatkowe wg źródeł w latach

2007-2009

(w mld zł)

Wyszczególnienie

2007 2008

a

2009

b

Dochody budżetowe ogółem 236,4 262,9 303,5
w tym podatkowe i niepodatkowe 228,8 247,8 269,9
w tym dochody podatkowe:

206,4 230,4 252,0

podatek od towarów i usług 96,3 108,9 120,3
podatek akcyzowy

49,0 52,5 57,0

podatek od gier 1,1 1,3 1,4
podatek dochodowy od osób prawnych

c

24,5 28,5 33,1

podatek dochodowy od osób fizycznych

c

35,4 39,2 40,2

a

Przewidywane wykonanie

b

Prognoza

c

Wpływy tylko do budżetu państwa, bez wpływów do jst.

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.3

4

Dochody niepodatkowe wg źródeł w latach

2007-2009 (w mld zł)

Wyszczególnienie 2007 2008

a

2009

b

Ogółem

22,4 17,4 17,9

Cło

1,7 1,9 2,0

Dywidendy i wpłaty z zysku 3,6 3,1 3,3
Dochody jednostek budżetowych

11,8 9,2 9,0

Wpłaty z zysku NBP 2,5 0 0
Pozostałe dochody niepodatkowe

0,6 0,8 0,8

Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego

1,9 2,2

2,7

Dochody zagraniczne

0,3 0,2 0,1

Dochody niepodatkowe w relacji do PKB (w %) 1,9 1,4 1,3

a

Przewidywane wykonanie.

b

Prognoza

.

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.4

5

Finansowanie wybranych dziedzin w 2009 r.

(wg funkcji,

w mld zł)

1. Zarządzanie państwem

1,8

2. Działania na rzecz bezpieczeństwa wewnętrznego i porządku publicznego

15,7

3. Działalność edukacyjna, wychowawcza i opiekuńcza państwa

13,2

4. Zarządzanie finansami państwa 38,0

5. Ochrona praw i interesów Skarbu Państwa

0,1

6. Koordynacja polityki gospodarczej kraju 2,7

7. Gospodarka przestrzenna, wspieranie rozwoju budownictwa i mieszkalnictwa

1,4

8. Wspieranie kultury fizycznej i sportu

0,8

9. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego

1,5

10. Wspieranie rozwoju polskiej nauki

4,9

11. Zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego i nienaruszalności granic

18,4

12. Ochrona i poprawa stanu środowiska

1,0

13. Zabezpieczenie społeczne i ochrona rodziny

79,6

14. Rynek pracy 1,5

15. Polityka zagraniczna 1,2

16. Sprawy obywatelskie 1,2

17. Zapewnienie równomiernego rozwoju kraju

5,1

18. Działalność państwa na rzecz zapewnienia zasady sprawiedliwości 8,7

19. Budowa, rozbudowa i utrzymanie infrastruktury transportowej

14,3

20. Organizacja opieki zdrowotnej i polityka zdrowotnej

4,4

21.Prowadzenie polityki rolnej i rybackiej

17,3

22.Tworzenie i koordynacja polityki

2,8

Rezerwa ogólna, subwencje dla jst, rezerwy celowe i środki własne UE

85,6

Razem

321,7

Źródło: Uzasadnienie ustawy budżetowej na rok 2009 w układzie zadaniowym s. 208.

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.5

6

Wydatki budżetu państwa w latach 2007-

2008 według podstawowych grup

ekonomicznych

2007 2008

a

2009

b

2007 2008

a

2009

b

Wyszczególnienie

(w mld zł) struktura wydatków (w %)

Ogółem

252,3 309,0 321,4 100,0 100,0

100,0

1. Dotacje i subwencje

a

113,7 132,8 137,8 45,0 43,0 42,8

2. Świadczenia na rzecz osób

fizycznych

23,0 22,2 20,2 9,1 7,2 6,3

3. Wydatki bieżące jednostek
budżetowych 45,5 51,8 55,8 18,0 16,8 17,3
4. Rozliczenia z bankami 1,2 -

0,5 - -

5. Obsługa długu publicznego 27,5 27,8 32,8 10,9 9,0

10,2

6. Wydatki majątkowe 13,3 16,9 18,4 5,3 5,5

5,7

7. Środki własne UE

10,6 12,1 12,6 4,2 3,9 3,9

8. Finansowanie projektów
z udziałem UE 17,6 45,3 44,2 7,0 14,7 13,7

a

Budżet 2009.

b

Projekt budżetu na 2009.

Prof.. Jerzy Osiatyński
Finanse publiczne, 6.6

7

Wydatki budżetu państwa na subwencje i

dotacje w latach 2007-2009 (w mld zł)

Wyszczególnienie

2007 2008

a

2009

b

Subwencje i

dotacje ogółem

113,7 132,9 137,8

w tym m. in:
Subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego 36,8 38,8 45,3
Dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego

16,8 16,4 16,5

Dotacje dla państwowych funduszy celowych

c

39,0 51,1 48,2

Dotacje na finansowanie ustawowo określonych zadań
realizowanych przez inne jednostki sektora fin. pub.

1,6

d

10,3 10,3

Dotacje podmiotowe

17,2 14,3 16,5

a

Budżet.

b

Projekt budżetu.

c

W kwocie tej od przeszło 60% do przeszło 2/3 partycypuje Fundusz Ubezpieczeń

Społecznych i od przeszło 1/3 do blisko 30% Fundusz Emerytalno-Rentowy KRUS.

d

Obejmuje tylko dotacje na te zadania realizowane przez jst. w wielkościach

zaplanowanych w ustawie lub jej projekcie (2008).

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.7

8

Wydatki na świadczenia na rzecz osób

fizycznych w latach 2007-2009 (w mld zł)

2007 2008 2009
Ogółem 23,0 22,2 20,2

Przeważającą część tych wydatków (przeszło 90%) stanowią

a) świadczenia emerytalno-rentowe dla tzw. służb

mundurowych, uposażenia sędziów i prokuratorów w stanie

spoczynku

b) renty socjalne oraz zasiłki i świadczenia przedemerytalne,
c) świadczenia rodzinne, zaliczki alimentacyjne oraz składki

na ubezpieczenia emerytalne i rentowe u ubezpieczenia

społecznego.

Prof.. Jerzy Osiatyński
Finanse publiczne, 6.8

9

Wydatki bieżące jednostek budżetowych w

latach

2007-2009 (w mld zł)

2007 2008 2009

Ogółem

45,5 51,8 55,8

W tym:

a

wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń

27,0

zakupy towarów i usług 13,2
pozostałe wydatki

5,2

a

Uzasadnienia ustaw budżetowych na lata 2008 i 2009 nie zawierają struktury tych

wydatków.

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.9

10

Wydatki na obsługę długu publicznego w latach

2007- 2009 (w mld zł)

2007 2008 2009

Ogółem

27,5 27,8 32,8

w tym:

koszty obsługi długu krajowego

22,6 21,8 26,1

koszty obsługi długu zagranicznego

4,9 5,8 6,0

wypłaty z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji

Udzielonych przez Skarb Państwa

0,0

0,2 0,6

Koszty obsługi długu krajowego w relacji do PKB (%) 2,35

2,17 2,37

Prof.. Jerzy Osiatyński
Finanse publiczne, 6.10

11

Środki własne Unii Europejskiej,

2007-2009

Wyszczególnienie

2007 2008 2009

Ogółem

(w mld zł)

10,6 12,1

12,6

w tym:
wpłata związana z wielkością PKB 6,6 8,0
wpłata naliczana z tytułu VAT

a

2,8 2,9

wpłata naliczana z tytułu udziału w dochodach
celnych oraz z tytułu opłat rolnych i cukrowych

1,3 1,6

a

Łącznie z rabatem brytyjskim

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.11

12

Przychody i wydatki funduszy celowych

w latach 2007-2009 (w mld zł)

Wyszczególnienie

2007 2008

a

2009

a

Przychody funduszy celowych razem

162,1 166,6 186,5

w tym dotacje budżetu państwa

39,0 51,1 48,2

Wydatki

funduszy celowych razem

153,0 165,7 186,5

Wydatki funduszy celowych w relacji do PKB (w %)

13,1 12,9

13,5

Wydatki w relacji do wydatków budżetu państwa (w %) 60,6 53,6 58,0

a

Według uzasadnień ustaw budżetowych w latach 2007 i 2008.

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.12

13

Potrzeby pożyczkowe państwa netto i brutto

Na potrzeby pożyczkowe netto składają się potrzeby sfinansowania:
1.

deficytu budżetowego państwa (27,1 mld zł w budżecie 2008 i 18,2 w projekcie

budżetu na 2009 r.),

2.

ujemnego salda przychodów z prywatyzacji i ich rozdysponowania (16,8 ,mld zł w 2008

r. i 15,9 mld zł w 2009 r.),

3.

ujemnego salda prefinansowania zadań realizowanych z udziałem środków

pochodzących z budżetu Unii Europejskiej (0,1mld zł w 2008 r. i 3,7 mld zł w 2009 r.).

Dodatkowo na wielkość pożyczkowych potrzeb netto wpływają:
4

saldo środków na rachunkach budżetu państwo (plus 0,5 mld zł w 2008 r. i minus 0,1w

2009 r.),

5

saldo udzielonych przez Skarb Państwa pożyczek krajowych i zagranicznych (0,7 mld zł

w 2008 r. i 1 mld zł w 2009 r.),

6.

wpłaty z tytułu udziału Polski w międzynarodwych instytucjach finansowych (0,6 mld zł

w 2008 r. i 0,3 mld zł w 2009 r.),

które są źródłami finansowania pozycji 1-3 (ale kiedy są ujemne, wtedy powiekszają potrzeby

pożyczkowe netto).

Potrzeby pożyczkowe brutto są sumą potrzeb pożyczkowych netto oraz potrzeb

związanych:

•

ze spłatą wcześniej zaciągniętych zobowiązań,

•

z innymi operacjami finansowymi związanymi z długiem Skarbu Państwa.

Przewidywane wykonanie potrzeb pożyczkowych netto na sfinansowanie pozycji 1-3 w 2008 r.

wyniosą 42,7 mld zł, a w 2009 r. 39,1 mld zł, podczas gdy planowane w budżetach

Potrzeby pożyczkowe brutto (krajowe i zagraniczne razem) mają wynieść w 2008 r. 223,9 mld

zł (przy rozchodach równych 178,3 mld zł, a w projekcie budżetu na 2009 r. 226,4 mld

zł przychodów oraz 188 mld zł rozchodów.

Prof.. Jerzy
Osiatyński
Finanse publiczne,
6.13

14

Potrzeby pożyczkowe państwa netto i brutto

w latach 2006-2009 (w mld zł)

Wyszczególnienie

2006 2007 2008

a

2009

a

Potrzeby pożyczkowe państwa netto

42,2 46,2 42,7

39,1

w tym m.in..:

a) deficyt budżetowy

30,5 30,0 27,1 18,2

b) ujemne saldo przychodów z prywatyzacji

i ich rozdysponowania

8,6 12,3 16,8 15,9

c) ujemne saldo prefinansowania zadań realizowanych

z udziałem środków UE

2,0 2,8 0,1 4,3

Potrzeby pożyczkowe finansowania (a) +(b) + (c) 41,1 45,0 44,0

38,4

Saldo finansowania krajowego pozycji (a) + (b) + (c) 20,5 36,0 37,0

32,8

Przychody brutto z finansowania krajowego

155,8 180,9 171,5 184,5

Rozchody finansowania krajowego

(spłata zobowiązań krajowych)

135,2 159,9 134,5 151,7

Saldo finansowania zagranicznego 20,5 9,0 7,0 5,6

W tym:

Przychody brutto z finansowania zagranicznego

123,0 52,4

50,8 41,9

Rozchody finansowania zagranicznego

(spłata zobowiązań zagranicznych)

102,5 44,4 43,8 36,3

Środki z funduszy strukturalnych

-1,2 0,0 -1,2 0,0

a

Wg projektu budżetu.

Prof.. Jerzy Osiatyński
Finanse publiczne 6.14

15

Finansowanie pożyczkowych potrzeb

budżetu państwa: zasady ogólne

Prof.. Jerzy Osiatyński
Finanse publiczne, 6.15

Na sfinansowanie potrzeb pożyczkowych państwa, a
także w związku z zarządzaniem długiem Skarbu
Państwa minister finansów ma prawo zaciągać w
imieniu Skarbu Państwa zobowiązania finansowe, w
szczególności przez emisję papierów wartościowych,
oraz zaciągać pożyczki i kredyty na rynku krajowym
i zagranicznym, a także ma obowiązek spłacać
zaciągnięte zobowiązania oraz przeprowadzać inne
operacje związane z zarządzaniem długiem
publicznym.
Skarb Państwa może zaciągać pożyczki i kredyty
wyłącznie na finansowanie potrzeb budżetu
państwa, a w imieniu Skarbu Państwa może to robić
wyłącznie minister finansów (ewentualnie z
upoważnienia Rady Ministrów, jeżeli wymaga tego
międzynarodowa umowa o zaciągnięciu pożyczki lub
kredytu).