Polityka społeczna

Rafał Kowalczyk

Administracja publiczna III rok

Rodzaje świadczeń

społecznych

1.       ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE:
a) zasiłek stały,
b) zasiłek okresowy,
c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
d) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne
usamodzielnienie,

Rodzaje świadczeń

społecznych

2.       ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE:

a) praca socjalna,

b) bilet kredytowany,

c) składki na ubezpieczenie zdrowotne,

d) składki na ubezpieczenia społeczne,

e) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,

f) sprawienie pogrzebu,

g) poradnictwo specjalistyczne,

h) interwencja kryzysowa,

i) schronienie,

j) posiłek,

k) niezbędne ubranie,

l) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia

oraz w rodzinnych domach pomocy,

m) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w

ośrodkach wsparcia,

n) mieszkanie chronione,

o) pobyt w domu pomocy społecznej,

p) pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w

tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia

Zabezpieczenia osób

niepełnosprawnych

Zabezpieczeniem niepełnosprawnych

jest:

 świadczenie pieniężne, np. renta

socjalna

 świadczenie niepieniężne, np. ZAZ,

ZPCh

Minimum socjalne

Minimum socjalne – wskaźnik
określający koszty utrzymania
gospodarstw domowych na podstawie
"koszyka dóbr" służących do zaspokojenia
potrzeb bytowo-konsumpcyjnych na
niskim poziomie. Przyjęte składniki
koszyka wystarczają nie tylko dla
podtrzymania życia, lecz dla posiadania i
wychowania dzieci, a także dla
utrzymania minimum więzi społecznych.

Minimum socjalne

Do pierwszej grupy składników zaliczają

się wydatki na mieszkanie, żywność,

odzież, obuwie, ochronę zdrowia i

higienę; do drugiej grupy - koszty

komunikacji i łączności (np. dojazdy do

pracy), wydatki na kształcenie i

wychowanie dzieci, na kontakty rodzinne

i towarzyskie oraz skromne uczestnictwo

w kulturze. Jest to więc model

zaspokajania potrzeb na poziomie

"minimalnego dobrobytu". Minimum

socjalne nazywane jest też "granicą

wydatków gospodarstw domowych,

mierzącą godziwy poziom życia".

Minimum socjalne

W Polsce minimum socjalne szacowane jest

przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych od

1981 na podstawie uchwały Rady Ministów.

IPiSS ustala wartość koszyka minimum

socjalnego oddzielnie dla 6 typów

pracowniczych gospodarstw domowych (od

rodziny 1-osobowej do 5-osobowej) oraz 2

typów gospodarstw emeryckich (1- i 2-

osobowych). Koszyk minimum socjalnego

określony jest ilościowo (minimalna ilość

danych dóbr i usług według norm zużycia,

zalecanych przez naukowców) i wartościowo

(koszt nabycia danych ilości dóbr i usług). W

ten sposób otrzymujemy obraz niezbędnych

kosztów utrzymania gospodarstw domowych

na poziomie standardu minimum socjalnego.

Minimum socjalne

Według opracowania IPiSS (na
podstawie danych GUS z badań nad
warunkami życia gospodarstw
domowych), w 2004 blisko 60%
Polaków (prawie 23 mln osób) żyło
poniżej opracowanego przez ten
instytut minimum socjalnego.

Zasiłki

Zasiłek - świadczenie pieniężne lub
materialne wypłacane przez instytucje
państwa i organizacje non-profit ich
beneficjentom. W Polsce istnieje kilka
rodzajów zasiłków, a głównymi
instytucjami dystrybuującymi je są
gminy za pomocą MOPS-ów (zasiłki z
pomoc społecznej, zasiłek rodzinny,
zasiłek pielęgnacyjny) oraz ZUS.

Zasiłek pogrzebowy

Wypłacają oddziały ZUS. Zasiłek ten przysługuje w razie

śmierci:

• ubezpieczonego,

• osoby pobierającej emeryturę lub rentę,

• osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do

emerytury lub renty, ale spełniała warunki do jej uzyskania i

pobierania,

• osoby, która pobierała zasiłek chorobowy, świadczenie

rehabilitacyjne, zasiłek macierzyński lub zasiłek w

wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu

tytułu ubezpieczenia,

• oraz członka rodziny ubezpieczonego lub osoby pobierającej

emeryturę lub rentę.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje rodzinie zmarłego w

wysokości 200% przeciętnego wynagrodzenia.
W okresie od marca do maja 2008 jego wysokość wynosiła

5799,66 zł a od grudnia 2010 do lutego 2011 wynosi

6406,16 złotych. Od 1 marca 2011 wynosić będzie 4000 zł.

Zasiłek macierzyński

Zasiłek macierzyński przysługuje kobiecie objętej

ubezpieczeniem chorobowym. Wypłacany jest

przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy i

od 1 stycznia 2009 r. okres ten wynosi:

• 20 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka,

• 31 tygodni przy urodzenia dwojga dzieci przy

jednym porodzie,

• 33 tygodnie przy urodzeniu trojga dzieci przy

jednym porodzie,

• 35 tygodni przy urodzeniu czworga dzieci przy

jednym porodzie,

• 37 tygodni przy urodzeniu pięciorga i więcej

dzieci przy jednym porodzie.

Zasiłek dla bezrobotnych

Bezrobotni otrzymują zasiłek w wysokości 717 zł

brutto przez pierwsze 3 miesiące i 563 zł brutto przez

resztę uprawnionego okresu. Są to kwoty bazowe.

Bezrobotny ma niższą stawkę (80%), jeśli jego staż

pracy jest mniejszy niż 5 lat, i wyższą stawkę (120%),

jeśli jego staż przekracza 20 lat. Okres pobierania

zasiłku zależy od stopy bezrobocia w danym powiecie.

Jeśli jest on niższy od 150% średniej krajowej stopy

bezrobocia to okres ten wynosi 6 miesięcy (w innym

wypadku wynosi on 12 miesięcy). Zasiłek jest

wypłacany zawsze przez 12 miesięcy, jeśli bezrobotny

ma więcej niż 50 lat lub ma 20 lat stażu (pełnych

składek). Zasiłek przysługuje tylko tym osobom, które

maja urzędowy status bezrobotnego, nie mogą

znaleźć zatrudnienia odpowiadającego kwalifikacjom

oraz płaciły przez 365 dni w ostatnich 18 miesiącach

pełne składki na Fundusz Pracy (lub w tych terminach

pracowały w innych krajach Unii Europejskiej).

Zasiłek chorobowy

Obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe dotyczy:

• pracowników,

• członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni

kółek rolniczych,

• osób odbywających służbę zastępczą.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe funkcjonuje w

odniesieniu do:

• osób wykonujących pracę nakładczą,

• osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej

lub umowy – zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług,

do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy

dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące,

• osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi

współpracujące,

• osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie

skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia

wolności lub tymczasowego aresztowania,

• duchownych.

Zasiłek chorobowy

• Pracownik niezdolny do pracy z powodu choroby lub

odosobnienia w związku z chorobą zakaźną zachowuje

prawo do wynagrodzenia, łącznie do 33 dni w roku

kalendarzowym. Pracownik, który ukończył 50 rok życia w

roku poprzedzającym okres niezdolności do pracy

zachowuje prawo do wynagrodzenia przez 14 dni.

• Pracownik zyskuje prawo do zasiłku chorobowego

finansowanego ze środków Funduszu Ubezpieczeń

Społecznych począwszy od 34/15 dnia niezdolności do

pracy w roku kalendarzowym. Zasiłek chorobowy

przysługuje osobie ubezpieczonej, która stała się niezdolna

do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

• Osoba ubezpieczona obowiązkowo nabywa prawa do

zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego

ubezpieczenia chorobowego, a wyjątkowo od początku

zatrudnienia (np. wypadek w drodze do pracy lub ponad

10-letni staż w pracy). Ubezpieczony dobrowolnie zyskuje

prawo do zasiłku po upływie 90 dni nieprzerwanego

ubezpieczenia

Zasiłek chorobowy

Okres zasiłkowy wynosi maksymalnie 182
dni (Jeżeli niezdolność do pracy jest
spowodowana gruźlicą [kod literowy „D”
w zaświadczeniu o czasowej niezdolności
do pracy] okres zasiłkowy może być
przedłużony do 270 dni. Od 1 stycznia
2009 r. również ubezpieczone, których
niezdolność do pracy przypada na okres
ciąży mają prawo do zasiłku chorobowego
przez okres do 270 dni.).

Zasiłek chorobowy

•

Jeżeli przyczyną niezdolności do pracy jest wypadek w drodze

do pracy lub z pracy, zasiłek chorobowy w wysokości 100%

wypłaca się na podstawie dokumentów potwierdzających.

Jeżeli niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw

zaistniałych w stanie zdrowia w związku z wcześniej

stwierdzonym wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,

zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 100% podstawy

wymiaru. Związek tej niezdolności z wypadkiem powinien być

potwierdzony zaświadczeniem lekarskim.

•

Jeśli występują okoliczności uprawniające do zasiłku

chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru, a zasiłek

przysługuje z więcej niż jednego tytułu, zasiłek chorobowy

przysługuje w tej wysokości z każdego z tych tytułów.

•

Jeżeli pracownik po wykorzystaniu okresu zasiłkowego

pozostanie niezdolny do pracy, ale dalsze leczenie i

rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy,

przysługuje mu świadczenie rehabilitacyjne.

Zasiłek chorobowy

Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego

wynosi:

• 90% podstawy wymiaru zasiłku

chorobowego za okres pierwszych

trzech miesięcy (90 dni);

• 75% podstawy wymiaru zasiłku za

pozostały okres;

• 100% podstawy wymiaru zasiłku

chorobowego – jeżeli niezdolność do

pracy przypada w okresie ciąży.